Odun Sobasi Zehirlermi
Yanlış soba kullanımı zehirliyor
Kış aylarında lodosun etkili olduğu günler, sessiz bir tehlikeye davetiye çıkarıyor.
O tehlikenin adı; karbonmonoksit zehirlenmesi...
Uludağ Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Sıddık Cindoruk, lodoslu günlerde, özellikle sıcak hava da birlikte geldiği için dumanın dağılmasının çok daha zor olduğunu ve bacaların çekmesinin de düştüğünü söyledi.
Bacalar yılda en az 2 kez temizlenmeli
Odun, kömür ya da doğalgaz sobası...
Hepsinin yanma sistemi aynı.
Duman ve gazın bir baca yardımı ile tahliye edilmesi gerekiyor. Lodos etkisiyle duman dışarıya çıkmayınca, zehirlenmelere kapı aralanıyor. Bunun önüne geçmek için de sobalar doğru kurulmalı, bacalar yılda en az 2 kez temizlenmeli.
Prof. Cindoruk, "Baca sistemlerini mutlaka temizlemeleri gerekiyor. Kurdukları sobaların baca borularının mümkün olan en kısa yoldan bacaya bağlanması gerekiyor. En az sayıda dirsek kullanmak gerekiyor" dedi.
"Soba uyumadan önce kapatılmalı"
Kombi ve doğalgaz sobalarının havalandırma menfezleri asla kapatılmamalı, kömür sobaları da mümkünse lodosta hiç kullanılmamalı.
Cindoruk ayrıca, sobaların uyumadan önce muhakkak kapatılmasını ve ilave kömür ya da odun atılmaması gerektiğini aktardı.
Haber: Ferhat Özkaner
Kamera: Mustafa Tuncay
Kömür Kaynaklı Karbonmonoksit Zehirlenmelerine Dikkat!
KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ NEDİR?
Gaz sobaları, mangal, egzoz gazı, grizu, kömür ve karbon taşıyan yakıtların iyi yanmamaları sonucu açığa çıkan karbon monoksit gazı zehirlenmelere sebep olur. Kapalı bir ortamda yoğun miktarda karbon monoksit solunmasıyla zehirlenme oluşur. Karbonmonoksit (CO) renksiz, kokusuz ve irrite etmeyen (rahatsız etmeyen) bir gaz olduğundan solunum yapılırken fark edilmez. Havada 1/1000 oranında olsa bile öldürücü bir etkiye sahiptir.
KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMELERİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Baş ağrısı, baş dönmesi, yüzde pembe renk, terleme, kulak çınlaması, bulantı, kusma, solunum zorluğu, siyanoz (oksijen yetersizliği nedeni ile derinin mavimsi bir renk alması), bayılma hissi, hipotansiyon (tansiyon düşüklüğü), kaslarda aşırı gevşeme ve hareket edememe, şuur kaybı, koma ve ölüm zehirlenmenin belirtileridir.
İSTANBUL’UN HAVASINI KİRLETMEMEK İÇİN!..
- Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’nin 5. maddesi gereği: petrol koku, mineral yağ, araba plastiği parçaları, lastik, tezek, katı atıklar ve tekstil artıkları, kablolar, ıslak odun, boyalı odun, plastikler, ev eşyaları ve yemek atıkları gibi evsel atıklar, özel atıklar, tıbbi atıklar, asfalt ve asfalt ürünleri, boya ve boya ürünleri ile fuel-oil kaplarının ısınma amacıyla yakılması yasaktır. Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’nde belirlenen esaslar ile aynı Yönetmeliğin 31. Maddesine dayanılarak hazırlanan 14.06.2021 tarih ve 212 sayılı İl Mahalli Çevre Kurulu Kararı’nca belirlenen özellikteki izin belgeli ve torbalı kömürlerin kullanılması zorunludur.
- Bu nedenle vatandaşlarımız, satın alacakları kömürlerin İzin Belgeli ve Torbalı olmasına dikkat ederek; kömüre ait Menşe Denetim Belgesi, Fatura ve Kantar Fişini ilgili satıcısından mutlaka istemelidirler.
- Belirlenen kurallara uymayan kömür üreticisi, satıcısı ve alıcıları hakkında yasal işlem uygulanacaktır.
- Büyükşehir Belediye Başkanlığı Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığı’na bağlı Çevre Koruma Müdürlüğü Ekipleri denetimlerini yoğunlaştırmış olup; kaçak kömür, kaçak fuel oil ve yukarda adı geçen yakılması yasak maddeleri yakanlar, satanlar hakkında Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’nin ilgili maddelerini ihlalden 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun ilgili hükümlerine göre cezai işlem uygulanacaktır.
Hava kirliliğinin önlenmesi amacıyla İstanbul’da satışa sunulacak kömürlerin özelliklerini, üretim, pazarlama ve tüketim aşamalarında denetlenmesine ilişkin esasları kapsayan ve her yıl alınan İstanbul Mahalli Çevre Kurulu Kararı ile 13.01.2005 tarih ve 25699 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği doğrultusunda teknik personelimiz tarafından düzenli olarak denetimler gerçekleştirilmektedir.
Kömür ve kömür briketi üretimi yapan, kömür ithal eden gerçek ve tüzel kişiler tarafından İstanbul il sınırları içerisinde kömür satışı yapılmak istenildiğinde Belediye Başkanlığımıza başvurulması gerekmektedir.
Başvuru sahiplerinin tesisleri ilgili kurulca mahallinde incelenmekte ve tesisten numuneler alınarak uygun olanlara Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce düzenlenen “Kömür Satış İzin Belgesi” verilmektedir.
HAVA KALİTESİNİN KORUNMASI
İstanbul’da hava kalitesinin korunması için, tüketilecek tüm kömürler denetlenmekte ve AKREDİTASYON SERTİFİKASINA sahip AVRUPA YAKASI ÇEVRE LABORATUVARIMIZ’DA analizleri yapılmakla birlikte, uygun olmayan kömürlerin tüketimine ve satışına izin verilmemektedir.
Uzmanlardan hayat kurtaran öneriler. Kış geldi sobalar ortaya çıktı
İHA’nın haberine göre; Lodos nedeniyle (karbonmonoksit) baca gazı zehirlenmelerinin yaşanmaması ve vatandaşların zarar görmemesi için uzmanlardan uyarı yapıldı.
“SOBA KURARKEN ÇOK DİKKATLİ OLUNMALI VE SOBA KONUSUNDA BİLGİ SAHİBİ KİŞİLERDEN YARDIM VE DESTEK ALINMALI”
Yapılan uyarılarda şu ifadeler kullandı:
“Karbonmonoksit, yakıt olarak kullanılan ve yapılarında karbon bulunan odun, odun kömürü, taş kömürü, LPG veya doğal gaz gibi madenlerin yetersiz yanmaları sonucunda oluşur. İyi yanmayan ve yanlış kullanılan sobalar, gazla çalışan şofben ve sobalar, küçük veya büyük tüple çalışan ısıtıcılar, yangınlarda oluşan duman karbonmonoksit zehirlenmesi nedenlerindendir. Karbonmonoksit renksiz, kokusuz ve tatsız bir gazdır. Bu nedenle ortam havasında hissedilmesi ve saptanması zordur. Solunum yoluyla alınması suretiyle zehirlenmelere yol açar. Soba kurulmadan önce baca temizliği yapılmalı, fazla dirsek kullanmaktan kaçınılmalı. Dirsek ve boru ekleme yerleri, baca giriş ağzı hava sızdırmaz olmalı. Soba kurarken çok dikkatli olunmalı ve soba konusunda bilgi sahibi kişilerden yardım ve destek alınmalı.”
“ÖZELLİKLE LODOSLU HAVALARDA SOBA VEYA KOMBİ KULLANILMAMALI”
“Sobalar duvarlardan en az 1-1.5 metre uzak olmalı. Sobalar günlük temizlenmeli, kaliteli kömür ve odun seçilmeli. Oksijen eksilme sensörü bulunan sobalar tercih edilmeli.
Sobanın, tüple çalışan ısıtıcıların veya kombinin bulunduğu odada asla uyunmamalı, yatmak gerekiyorsa soba, tüplü ısıtıcı ve kombi mutlaka kapatılmalı. Özellikle lodoslu havalarda soba veya kombi kullanılmamalı.
Hafif zehirlenmelerde uyku hali, yorgunluk, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı şikayetleri görülür. Daha ağır zehirlenmelerde baş ağrısı şiddetlenir. Muhakeme bozukluğu, hızlı solunum, görme bozukluğu, kan basıncı düşmesi, hızlı nabız ve bayılma ortaya çıkabilir. Son aşamada solunum yetmezliği ve hızla gelişen ölümcül koma hali görülür. Karbonmonoksit zehirlenmelerinde yapılması gereken ilk yardım; zehirlenen kişi öncelikle zehirli ortamdan hemen uzaklaştırılmalı ve temiz havaya çıkarılmalıdır. Aynı zamanda ilk yardım ekiplerine de çok hızlı bir şekilde haber verilmelidir. İlk yardım ekipleri gelinceye kadar suni solunum ile hastaya ilk müdahale yapılabilir”
İlgili Haberler