Malulen Emeklilik Için Gerekli Evraklar

Sosyal Güvenlik sistemi belli şartları ve yükümlülükleri yerine getiren vatandaşlarımıza emeklilik hakkı sunduğu gibi, bedenen ve ruhen çalışmaya elverişli olmayan vatandaşlarımıza da emeklilik hakkı sunmaktadır.  

Malul kime denir?

Sayılı Kanunun 25’inci Maddesi uyarınca; sigortalının veya işverenin talebi üzerine Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60'ını, c) bendi kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az % 60’ını veya vazifelerini yapamayacak şeklide meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum sağlık kurulunca tespit edilen sigortalı, malul denir.

Başvuru nereye ve nasıl yapılır?

Bu durumun tespiti için bağlı bulunulan sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğünün ilgili servislerine bir dilekçe ile başvurulması gerekmektedir. İlgili servislerce, durum bildirir sağlık kurulu raporlarının temin edileceği yetkili hastanelere sevk işlemi gerçekleştirilir.

Kamu görevlilerinin ise temin edecekleri raporu ve talep dilekçelerini çalıştıkları kuruma ibraz etmeleri gerekmektedir.

Maluliyet tespiti kimler tarafından yapılır?

Maluliyet tespiti işlemi, çalışma gücü kaybı ve meslekte kazanma gücü kaybı oranlarını, erken yaşlanma halini, vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücü kaybını ve malullük derecelerini belirlemeye yetkili hekimlerden ve/veya diş hekimlerinden oluşan Kurum Sağlık Kurullarınca yerine getirilir. 

Kurullar bu değerlendirmeyi yaparken Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca düzenlenecek raporları ve dayanağı tıbbi belgeleri, ilgili mevzuat hükümleri kapsamında değerlendirir. 

Yapılan değerlendirme neticesinde maluldür, malul değildir kararları verilebileceği gibi ara karar da verilebilmektedir.

Ara karar nedir?

Sigortalının durumu değerlendirilirken, sağlık kurulu raporu veya dosyasındaki karara esas alınacak belgelerin, yetersiz veya eksik olduğu durumlarda; gerekli olan tıbbi bilgi ve belgelerin tamamlanarak daha doğru değerlendirme yapılabilmesi amacıyla verilen karardır.

Kontrol muayene şartı nedir?

Kurum sağlık kurulunca malul olduğuna karar verilmiş olan sigortalı;

a) Kurumca yürütülen soruşturma nedeniyle,
b) Maluliyete ilişkin Kurumca verilen karar gereği,
c) Malullük, vazife malullüğü aylığı bağlanmış sigortalıların, malullük durumlarında artma veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç olduklarına ilişkin talepleri halinde,
ç) İhbar ve şikayet halinde,

kontrol muayenesine tabi tutulabilir. Bu kontrol muayenesine ilişkin değerlendirme yine Kurum Sağlık Kurulunca yapılır. 

Yapılan değerlendirmeler neticesinde kendisine malullük aylığı bağlananlardan kontrol muayenesi gerek görülenlerce, kararın bildirildiği tebliğ yazısında belirtilen kontrol muayenesi tarihinden önce bağlı bulunulan kurum ünitesine müracaat edilmesi gerekmektedir. 

Kurum Sağlık Kurullarının vermiş olduğu kararlara itiraz edilebilir mi?

Kurum Sağlık Kurullarının vermiş olduğu kararlara karşı en yakın Sosyal Güvenlik İl/Merkez Müdürlüğüne verilecek bir dilekçeyle itiraz edilebilir.

İtiraz, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca değerlendirilir. Yüksek Sağlık Kurulu bağımsız bir kurul olup; dosyadaki tüm sağlık kurulu raporları ve dayanağı tıbbi belgeleri inceleyerek karar verir. Kurul kararları nihaidir.

Sürece ilişkin bilgi nereden öğrenilir?

Bağlı bulunulan sosyal güvenlik il/merkez müdürlüğünden gerekli bilgi alınabilir.

İşe girildiği tarihte malul olduğuna karar verilenlerin durumu:

Kurum sağlık Kurullarınca haklarında “işe girdiği tarihte malul olduğuna karar verilenler” yani sigortalı olarak ilk defa işe girildiği tarihte de malul sayılmayı gerektirecek derecede (çalışma gücünüzün %60’ının kaybı) hastalık ve arazlara sahip olanlar hakkında maluliyete ilişkin hükümler uygulanmaz. Bu kişilerin durumu yaşlılık sigortasından erken emeklilik koşulları çerçevesinde değerlendirilir. 

Engellilik Raporu’na göre tüm vücut fonksiyon kaybı oranı % 60’dan fazla olanların durumu:

Maluliyet ve engellilik kavramları birbirleri ile çok sık karıştırılmaktadır. Bir sigortalının %60 oranında engellilik oranına sahip olması demek onun aynı zamanda malul sayılması anlamına gelmemektedir. Çünkü engellilik oranı ile malullük oranı farklı yönetmelikler esas alınarak farklı amaçlar için tespit edilen oranlardır.

Engellilik oranının tespitinde kişilerin çalışma durumu göz önüne alınmadan bir değerlendirme yapılırken; malullük tespitinde, sahip olunan hastalık ve arızaların kişinin çalışmasına engel olup olmadığına bakılmaktadır. Dolayısıyla kişi belirli bir engellilik oranına sahip olsa bile malul sayılmayabilmektedir. Bazı durumlarda %60 üzeri engellilik oranına sahip olan kişilerin maluliyet taleplerinin reddedilmesi de bu sebepten kaynaklanmaktadır.

Bir engellinin aynı zamanda malul de sayılabilmesi için; vücudunda bulunan hastalık ve arızaların, sigortalının işe başladıktan sonra ortaya çıkmış olması ve maluliyet tespitinde kullanılan kriterlere göre de çalışma gücünde %60 oranında azalmaya sebep olması gerekmektedir.

Malullük aylığı bağlanmasının koşulları nelerdir?

Kurum Sağlık Kurulunca malul sayılan sigortalıların malullük aylığından yararlanabilmeleri için;

En az on yıldır sigortalı olması ve toplam olarak gün uzun vadeli sigorta kolları primi ödemesi, başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olduğuna karar verilmiş ise sigortalılık süresi şartı aranmaksızın gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,

Maluliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrılması, faaliyetine son vermesi ve görevinden ayrılması,

Hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanların ise kendi sigortalılığı nedeniyle Kuruma genel sağlık sigortası primi dâhil, prim ve prime ilişkin borcu olmaması

Kuruma yazılı dilekçe ile başvurması gerekmektedir.

Malullük aylığı bağlanması için nereye ve nasıl başvurulur?

Sigortalı veya sigortalının işvereni, maluliyet durumunun tespiti için sigortalının bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya en yakın sosyal güvenlik il müdürlüğüne ya da sosyal güvenlik merkezine yazılı olarak başvurmalıdır.

Kişi yazılı olarak başvurunun ardından yetkili sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarına sevkini yaptıracaktır. Bu sağlık kurullarınca düzenlenen raporun incelenmesi sonucu Kurum Sağlık Kurulu, sigortalının maluliyet şartlarını taşıyıp taşımadığına karar vermektedir.

Malullük aylığı hangi hallerde kesilir?

Malullük aylığı; Sigortalıların sayılı Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlamaları,

Kontrol muayenesi sonucu malullük durumunun ortadan kalkması, hallerinde kesilir.

Kontrol muayenesi; sigortalının veya hak sahiplerinin malullük, engellilik ve iş göremezlik raporlarında belirtilen rahatsızlıklarının mevcut olup olmadığının tespiti amacıyla Kurumca muayeneye tabi tutulmasıdır.

Vazife malullüğü  (Kamu görevlileri)

Vazife malullüğü kavramı, vazife malullüğüne bağlı hak ve yükümlülükler sadece sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4’üncü maddenin birinci fıkrasının c) bendi kapsamındaki sigortalılar (kamu görevlileri) için uygulanmaktadır.

Bu kapsamdaki sigortalıların malullükleri;

• Vazifelerini yaptıkları sırada,
• Vazifeleri dışında idarelerince görevlendirildikleri herhangi bir kamu idaresine ait başka işleri yaparken bu işlerden,
• Kurumlarının menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken,
• İdarelerince sağlanan bir taşıtla işe gelişi ve işten dönüşü sırasında,
• İşyerinde meydana gelen kazadan

doğmuş olursa, buna vazife malullüğü ve bunlara uğrayanlara da vazife malûlü denilmektedir.

Vazife malullüğü için nereye ve nasıl başvurulur?

Bir sigortalının vazife malulü sayılabilmesi için;

• Aktif olarak çalışan sigortalılar bağlı bulundukları kurumlara,
• İşinden ayrılanlar ise Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına başvuruda bulunabilirler.

Hangi hallerde vazife malullüğü hükümleri uygulanmaz?

Vazife malullüğü kamu görevlisi sigortalının;

a-) Keyif verici içki ve her çeşit maddeler kullanırken,
b-) Kanun, tüzük ve emir dışında hareket ederken,
c-) Yasak fiilleri yaparken,
d-) İntihara teşebbüsten,
e-) Her ne suretle olursa olsun kendisine veya başkalarına menfaat sağlama veya zarar verme çabasında içindeyken meydana gelmesi halinde, bu durumdaki kamu görevlisi sigortalılar hakkında vazife malullüğü hükümleri uygulanmaz.

Engelli emeklilik başvurusu ve gerekli evraklar ile ilgili merak edilen her şeyi haberimizde bulabilirsiniz

Normal şartlarda emekli olmak için üç tane koşul bulunmaktadır. Bunlar, prim ödeme gün sayısı, sigortalılık gün sayısı ve emeklilik yaşının doldurulmuş olmasıdır. Kişinin engelli olması durumunda bu şartlar sosyal devlet ilkesi gereği kolaylaştırılmıştır. Peki engelli emekli başvurusu nereye yapılır? Engelli emekli başvurusundan da gerekli evraklar nelerdir? Hepsi haberimizde…

ENGELLİ EMEKLİLİK BAŞVURUSU

Engelli emekliliği için kişinin engel durumu çalışmaya başlamadan önce olmalıdır. İş başladıktan iş nedeniyle engellilik malulen emeklilik durumudur. Engelli emekliliği sosyal devlet ilkesi gereği engelli kişiye tanınmış erken emeklilik hakkıdır. Engelliler emekli olduğunda yaşlılık maaşı alır. Engellilerin emeklilik şartları, işçi, memur ve bağkur olarak ayrı ayrı değerlendirilir.

Emeklilikte ilk sigorta tarihi önemli. İşe ne kadar geç başlandıysa prim ödeme ve yıl şartı artmakta. Engelli hakkıyla emekli olmak için Sosyal Güvenlik Kurumu'nun sevk edeceği hastane sağlık kurulundan en az yüzde 40 oranında işgücü kaybı olduğuna dair rapor ve maliyeden vergi indirim hakkı alınmalı. 6 Ağustos Eylül arasında sigortalı olan engelliler kademeli emeklilik hakkına sahip.

Özürlülerin emeklilik işlemleri diğer çalışanlarda olduğu gibi ilgili SGK tarafından yapılmaktadır. Özürlüler erken emeklilik ya da malülen emeklilik işlemlerini SGK’a müracaat ederek başlatabilirler. Engelli emekliliği için müracaat ettiğinizde SSK mensubu iseniz, SSK mensubu, Bağ-Kur mensubu iseniz Bağ-Kur mensubu olduğunuzu ve “kademeli engelli erken emekliliğinden yararlanmak için müracaat” ettiğinizi özellikle belirtiniz.

ENGELLİ EMEKLİLİK BAŞVURU EVRAKLARI

Engelli vatandaşlarımızın da emeklilik işlemleri diğer çalışanlarda olduğu gibi ilgili SGK tarafından yapılmaktadır. Gerekli evraklar şunlardır;

İşçiler için gerekli olan evraklar

– Emeklilik tahsis ve talep formu
– Vukuatlı nüfus kayıt örneği
– 2 adet yeni çekilmiş fotograf
– Sigortalı hesap fişi (sigortalının bordrosu henüz Kuruma verilmemiş son dönem çalışmalarını gösterir ve ilgili işveren tarafından düzenlenerek onaylanmış hesap fişi)

Bağkurlular için gerekli evraklar

– Yaşlılık aylığı talep formu (Doldurulacak)
– Sigortalılık belgesi.
– Vukuatlı nüfus kayıt örneği.
– Ödendiği halde hesapta görünmeyen primlere ait makbuzlar

EkonomiemekliemeklilikhastaneSağlıkSGKsigorta

Çalışma hayatına başladıktan sonra genel olarak herkesin amacı normal emeklilik şartlarını tamamlayarak emekli hayatına adım atmaktır. Ne var ki iş kazaları veya meslek hastalıkları sonucu ya da bir şekilde ağır bir hastalığa yakalanarak çalışma hayatı erken yaşlarda kesintiye uğrayabilmektedir. Sosyal güvenlik sistemi bu durumlara karşı sigortalılara sosyal koruma sağlamaktadır. Bu kişilerin çalışmalarına engel sorunların ortaya çıkması durumunda malulen emekli olma hakları doğmaktadır. Bu haftaki yazımızda malullük sigortasını inceleyeceğiz.

1-Malulen Emeklilik Nedir?

Çalışanın çalışma hayatına başladıktan sonra sağlık problemleri yaşaması, iş kazası veya meslek hastalığına yakalanması iş gücü kaybı yaşamasına neden olabilmektedir. İş gücü kaybına uğrayan çalışanın yeniden iş bulması veya mevcut işinde çalışması zor olabileceğinden veya imkânsız hale gelebileceğinden çalışanın kaybı sonucu oluşan mağduriyetini telafi etmek adına uygulanan bir emeklilik sistemidir. Malullük şartını sağlayan çalışanların emekli maaşı ve birtakım başka sosyal haklar elde edebilmesi mümkün olabilecektir.

Ancak bazı durumlarda malulen emeklilik ile engelli emekliliği karıştırılmaktadır. Malulen emeklilikte, malul sayılmak için maluliyetin sigortalı olarak işe başladıktan sonra ortaya çıkması gerekmektedir. Engelli emekliliğinde ise kişinin işe başlamadan önce engelli durumda olması veya doğuştan bir engeli bulunması gerekmektedir.

2-Kimler Malulen Emekli Olabilir?

sayılı Kanunun maddesine istinaden sigortalının veya işverenin talebi üzerine Kurumca düzenlenen sağlık raporları neticesinde, 4-a ve 4-b kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün ve iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını, 4- c kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiği veya vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen kişiler malulen emekliliğe hak kazanabilmektedir. Kamu görevlileri bakımından malullük derecesi %60’ın altında olsa bile malul sayılma hali mümkün olabilmektedir.

3-Malulen Emekli Olma Şartları Nelerdir?

Malulen emeklilik sadece iş kazası ve meslek hastalıklarını kapsamamaktadır. Günümüzde sıkça görülen çeşitli hastalıklar da kişiye malulen emekli olabilme hakkını doğurabilmektedir.

Bu hastalıkların en başında kanserden bahsedebiliriz. (Karaciğer, akciğer, cilt, lösemi, vb.). Ayrıca epilepsi/sara, parkinson sendromu, serebral palsi, demans, beyin tümörleri, Multiple Skleroz (Ms), anemi, karaciğer sirozu, denge bozukluğundan kaynaklı tek başına ayakta duramama haliyle birlikte yaşanan işitme kaybı, görme azlığı, retina kanamaları, uzuv kayıpları, organ nakilleri, Behçet hastalığı, gastrointestinal kanamalar, tüberküloz, AIDS, zeka gerilikleri (IQ 50 ve altı), şizofreni ve bipolar bozukluklar malulen emeklilik şartlarını kapsayan hastalıklara örnektir.

5-Malulen Emekli Olma Başvurusu Nereye ve Nasıl Yapılmaktadır?

Maluliyete sevk talebinde bulunacak sigortalının son defa çalışmasının geçtiği ildeki SGK ünitesine başvurması gerekmektedir. Sevk ve aylık bağlanma işlemi de bu birim tarafından yapılacaktır. Sigortalının maluliyetinin tespitini isteyebilmesi için gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olması gerekmektedir. Ancak prim gün sayısı eksik olanlar hizmet borçlanması yaparak prim gün sayısını tamamlayabilirler. Hizmet borçlanma bedellerini ödemeden sevk edilen sigortalılar maluliyetlerinin tespitine ilişkin masraflarını kendileri öder. Sevk işlemi için sigortalının gün sigortası olması yeterlidir. Bu aşamada 10 yıl sigortalılık süresi olup olmadığına bakılmamaktadır.

Başvuru işlemleri ise sırasıyla:

• İlgili SGK müdürlüğüne dilekçe ile başvuruda bulunulması,
• Malullük oranının tespiti için Kurumun sevk ettiği sağlık kuruluşuna gidilmesi,
• İş gücü kaybı yaşayan kişinin sağlık kuruluşunun oluşturduğu kurula gitmesi,
• Sevk edilen sağlık kuruluşunun vermiş olduğu raporun incelenmesi,
• İlgili kurumun malullük durumunu onaylaması gerekmektedir.

Aylık bağlanması için gereken şartları taşıyanlar Kurum tarafından ikamet ettikleri ildeki SB’lığına bağlı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri ve Devlet Üniversitesi Hastanelerine, bunlar yok ise devlet hastanesine sevk edilirler. Çalışanların malullük başvurusunun olumsuz sonuçlanması neticesinde, sağlık kurulu kararının kendisine tebliğinden itibaren süre şartı aranmaksızın (önceden 6 ay idi) Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kuruluna itiraz hakkı bulunmaktadır.

Başvurusu reddedilenler, hastalıklarında artma veya yeni bir hastalığın ilave olduğunu yeni bir sağlık raporu ile belgelendirerek başvuru süreçlerini yeniden başlatabilirler. Bu şekilde başvuruda bir bekleme süresi bulunmamaktadır.

Maluliyet tespiti için çalışıyor olmak veya işten ayrılmak şart değil

Sevk işlemi yapılacak sigortalının sevk tarihinde sigortalılığını sonlandırması şartı aranmamaktadır. Sigortalılık devam ederken de sevk talebinde bulunulabilecektir. İşten ayrılma, işyerini kapatma veya devretme sevk aşamasında değil emeklilik talep aşamasında aranacaktır.

Tüm bu aşamalar gerçekleştikten sonra ve kişinin malulen emekli olma şartlarını sağlaması halinde kişi malulen emekli olmaya hak kazanabilecektir.

6-Malulen Emekli Maaşı Ne Kadardır? Aylık Başlangıcı Nedir?

Malulen emekli maaşları, prim ödeme gün sayısına, ödenen prime esas kazanca ve malullük oranına göre belirlenmektedir. Bu sebeple malulen emekli olunduğunda herkesin eşit veya aynı maaşı alması mümkün olamamaktadır.

Aylığın başlangıcı,

Sigortalının malul sayılmasına esas tutulan rapor tarihi, malullük aylığının bağlanması için yazılı başvurunun yapıldığı tarihinden önce ise yazılı istek yapılan tarihini, malul sayılmasına esas tutulan rapor tarihi, malullük aylığının bağlanması için yazılı olarak başvurulan tarihten sonra ise rapor tarihini takip eden aybaşından itibaren başlar.

Sigortalı aylığın başlangıç tarihinde geçici iş göremezlik geliri alıyor ise malullük aylığı geçici iş göremezlik gelirinin sona erdiği tarihi takip eden aybaşında başlar.

7-Malulen Emeklilik Aylığı Hangi Durumlarda Kesilir?

Malulen emeklilik aylığı bağlanan sigortalıların malullük durumları, herhangi bir suiistimal durumunun yaşanmaması adına devlet tarafından belirli aralıklarla kontrol edilmektedir.

Buna göre sigortalının Türkiye’de veya yabancı bir ülke mevzuatına tabii olarak çalışması, kontrol muayenesi sonucu malullük durumunun ortadan kalkması aylığın kesilmesine sebep olmaktadır.

Maluliyet aylığı alırken çalışmaya başlayan kişinin kesilen aylığı, kişi işten ayrıldıktan sonra yeniden başvurması halinde ve maluliyet durumun devam etmesi durumunda yeniden bağlanmaktadır.

8-Kontrol Muayenesi Nedir?

Kişinin maluliyet derecesinin değişebileceği göz önüne alınarak Kurum Sağlık Kurulunca, Kurulun kararına istinaden kişinin veya yakınlarının itirazları neticesinde, kişinin maluliyeti hakkında üçüncü şahısların itiraz, şikayet ve ihbarları üzerine ve kişinin maluliyet durumu ile ilgili olarak Kurumun yeniden yapmış olduğu muayeneler kontrol muayenesi olarak adlandırılmaktadır.

Yapılan kontrol muayeneleri sonucunda;

• Kişinin maluliyet durumu devam ediyor ise kişi aylık almaya devam etmektedir.
• Maluliyet durumu değişti ise maluliyet aylığı yeniden hesaplanacaktır.
• Maluliyet durumunun ortadan kalktı ise ( iş gücü kayıp oranı %60’ın altında ise) rapor tarihini takip eden ay başından itibaren malullük aylığı kesilmektedir.

Bununla birlikte kontrol muayenesi sonucunda malul durumda olmadığı halde malullük aylığı bağlandığı tespit edilen kişilerin aylıkları, aylığın bağlandığı tarihten itibaren kesilir ve ödenen aylıklar faizi ile geri alınır ve bu kişiler hakkında yasal işlem başlatılır.

Malulen Emeklilik

Malulen emeklilik, ilk defa çalışmaya başladığı tarihten itibaren çalışma gücündeki kayıp oranını en az %60 oranında yitirenlerin diğer gerekli şartları sağlamaları halinde yararlanabildikleri bir emeklilik koludur.

sayılı sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanununun 4. bölümü Uzun Vadeli Sigorta Hükümlerini açıklamaktadır. Kanunun maddesi malul sayılmayı anlatmıştır.

Malul Sayılma

Sigortalının veya işverenin talebi üzerine kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60’nı veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalı, malûl sayılır.

Malulen Emekli Olma Şartları

Malulen emekli olabilmek için iki şart aranmaktadır. Bunlar sigortalılık ve sağlık şartlarıdır.

Sigortalılık şartı olarak en az 10 yıllık sigortalılık süresi ve bu süre içinde en az gün prim ödenmiş olması aranmaktadır.

Sağlık şartı olarak da işe girmeden evvel en az % 60 oranından az hastalık veya rahatsızlığınız olup da sonrada bu oranın % 60 veya daha fazla oranda olması aranmaktadır.

Sayılı Kanunun Maddesine Göre Malulen Emekli Olmak İçin Gerekli Şartları Tek Teke Belirmiştir.  Buna Göre Gerekli Şartları:

Yıllık Sigortalılık Süresinin Olması Şartı

Buna göre 10 yıllık filli çalışmasının bulunması gerekmektedir. Sigorta başlangıcının 10 yıl önce başlaması yeterli olmayıp, 10 yıl boyunca sigortalı şekilde çalışmasının bunması aranmaktadır.

Gün Prim Ödenmiş Olması Şartı

En az gün prim ödenmiş olmalıdır. Ancak bildirdiği üzere eksik primler malulen emekli olmadan önce de toplu olarak ödenebilmektedir. Bu sebeple de bu şart sonradan tamamlanabilmektedir.

3-Başka Birinin Sürekli Bakımına Muhtaç Derecede Malul Olan Sigortalılar İçin İse, Sigortalılık Süresi Aramadan   Gün Malullük, Yaşlılık Ve Ölüm Sigortaları Primi Ödenmiş Olması Şartı

10 yıllık sigortalılık süresinin istisnası olarak bu şart getirilmiştir. Buna göre başkasının bakımına muhtaç derecede malul olan kişi gün prim, yaşlılık ve ölüm sigorta primi ödeyerek malulen emekli olabilecektir. Yukarıda da belirtmiş olduğumuz üzere bu primler sonradan toplu olarak da ödenebilmektedir.

Başkasının bakımına muhtaç derecede malulen olup olmadığı hususunda da Tam Teşekkülü Sağlık Kurulundan bu konuda rapor alınması gerekli kalınmıştır. Bu hastaneye sevkin de Sosyal Güvenlik Kurumu ilgili Müdürlüğü tarafından yapılması gerekmektedir.

4-Malullüğün Sigortalı İşe Girdikten Sonra Meydana Gelmiş Olması Şartı

Sigortalının malulen emekli olabilmesi için maluliyetin işe girdikten sonra meydana gelmiş olması gerekmektedir. Ancak başvuru yapabilmesi için işten ayrılmış olması şarttır.

5-Malulük Durumunu Gösterir Maluliyet Raporunun Alınması Şartı

Sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte maluliyetin tespiti tam teşekkülü Sağlık Kurulundan maluliyet raporunun alınması gerekmektedir.

Maluliyet Tespit Raporu

Sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte maluliyetin tespiti için yapılacak başvuruda dikkat edilmesi gereken hususlar bulunmaktadır.  

Yukarıda da açıklamış olduğumuz üzere sigortalı geçirdiği kaza veya hastalığı sonucu çalışma gücünün %60 ‘nı kaybetmiş gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş sigortalı maluliyetinin tespiti için bu konuda rapor alınması aranmaktadır.

Sigortalının bu konuda rapor alabilmesi için ikametgâhının bulunduğu Sosyal Güvenlik İl veya Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüklerine yazılı olarak başvurup yetkili sağlık kurumuna sevkini yaptırması gerekmektedir. Sevkinin yapıldığı sağlık kurulundan maluliyet raporu alabilmektedir. Aksi halde kendi iradesi ile bu şekilde başvuru yapmadan alınan raporlar geçerli sayılmamaktadır.

Yine yukarıda açıkladığımız üzere, prim gün sayısı eksik olanlar hizmet borçlanması yaparak prim gün sayısını sonradan tamamlayabilirler. Ancak hizmet borçlanma bedellerini ödemeden sevk edilen sigortalılar maluliyetlerinin tespitine ilişkin masraflarının kendileri ödemesi gerekmektedir.

Ayrıca sigortalının maluliyetinin tespitini isteyebilmesi için fiilen çalışıyor olması gerekmez. Çalışmayan ancak malullük aylığını hak etmek için sigortalılık süresini ve prim gün sayısını tamamlamış olan sigortalı da son çalıştığı yerin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik İl veya Merkez Müdürlüklerine yazılı olarak başvurup maluliyetinin tespitini isteye bilir.

Hizmet akdi devam etmekte iken maluliyetinin tespitini yaptıran sigortalıların malullük aylığının bağlanması için kuruma başvurmadan önce hizmet akitlerini sona erdirmeleri gereklidir. Çalışmaya devam eden kişinin, maluliyet bağlanması talebinde bulunması mümkün değildir.

Malulen Emekli Olmaz İçin Aranan 10 Yılık Hizmet Süresinin İstisnası

Malullük için alınacak sağlık kurulu raporunda hastanın “başka birinin sürekli bakımın muhtaç derecede malul” olduğuna dair ibare var ise bu durumdaki kişiler için en az 10 yıllık sigortalılık süresi şartı aranmaz. Bu durumda en az 5 yıl prim ödemiş olmak yeterli sayılmıştır. 

Maluliyet Raporu Bakımından Kanser Hastalarına Yapılan Ayrıcalıklar Ve Bu Kapsamda Uygulanan İstisnalar

tarihinde Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği bazı maddeleri yeniden değiştirilerek kanser hastalarının malullük aylığı süresi konusundaki mağduriyetleri giderilmiştir.

Değişiklik öncesi, kanser hastaları tanı tarihi haklarında düzenlenmiş tıbbi belgelerde(patoloji raporu, rapor, ekipriz vb.)itibari ile malul sayılıyorlardı. Fakat malullük aylığı ile ilgili bilgisi olmayan hastalar teşhis tarihinden hemen sonra değil ne zaman bilgiye ulaşırlar ise o zaman SGK’ya başvuru yapıyorlardır. Bu şekilde de 18 ay boyunca değil başvuru tarihinden itibaren malullük aylığı alabiliyorlardır.

18 ay boyunca bağlanan geçici maluliyet aylığı kanser türüne göre bazen 12 ay bazen de 24 ay olarak bağlanabilmektedir.

Yönetmelikte yapılan değişiklik sonrası kanser hastaları maluliyet talep tarihinden önceki bir yıl içinde tanı almak kaydı ile talebe istinaden düzenlenmiş sağlık kurulu raporu tarihinden itibaren 18 ay süresince malul kabul edilir denilerek kanser hastalarının bilgisizlik nedeni ile malullük aylığından daha kısa süre yararlanmalarının önüne geçilmiş olundu. Görüldüğü üzere, kanser hastası kanser hastası olduğunu gösteren rapor ile birlikte, kanser hastası olduğunu gösteren raporu aldığı tarihten başlayarak 1 yıl içerinde maluliyet aylığı almak için başvuruda bulunabilir.

Kanser hastalarının da 18 ay oyunca maluliyet aylığı alabilmeleri için yine 10 yıl sigortalılık ve gün prim şartı aranmaktadır. Ancak en az % 60 oranında malul olma şartı aranmamaktadır.

Kanser hastaları 18 aylık geçici  maluliyet süresinin sonunda yeniden kontrol muayenesine girerek hastalıkları neticesinde çalışma gücünü en az  % 60 oranında  kaybetmişler ise yukarıda aranan diğer şartlar yerine getirilerek sürekli bir şekilde maluliyet aylığı alabileceklerdir.

Malullük Aylığı Başvurusu İçin Gerekli Belgeler

Hizmet akdine tabi çalışan (4/a’lı) ve kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile köy ve mahalle muhtarları (4/b’li) sigortalılar için;

-Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi

-Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi  (İşten ayrıldıktan sonra ilk 10 gün içinde talepte bulunanlar için)

Kamu görevlisi olan (4/c’li) sigortalılar için;

- Malullük aylığı bağlanabilmesi için açıkta bulunanların şahsen/vekâleten veya görevde bulunanlar için Kurumları aracılığı ile yapılacak başvuru,

- Malulen emekliye sevke ilişkin emekliye sevk onayı,

- Maluliyetin tespiti için Sağlık Kurulu raporu

Malulen Emekli Olma Talebinin Reddi Halinde Açılabilecek Davalar

Sigortalı Sağlık Kurulu tarafından belirlenen malullük oranını yeterli bulmuyor ise, adli yargıda maluliyet oranının tespiti talepli dava açabilir.

“… sayılı Yasanın maddesinde, "Kurum hastanelerince düzenlenecek usulüne uygun sağlık kurulu raporları ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu çalışma gücünün en az 2/3'ünü yitirdiği Kurumca tespit edilen sigortalı malullük sigortası bakımından malul sayılırSigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihte, malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık ve arızalarının bulunduğu önceden veya sonradan tespit edilen sigortalılar bu hastalık veya arızaları nedeni ile malullük sigortası yardımlarından yararlanamazlar." düzenlemesini içermektedir. Sigortalılık başlangıç tarihi olan davacının, askerliğe elverişli olmadığını gösteren tarihli Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Raporunda, hipotiroidi teşhisine bağlı olarak, askerliğe elverişli olmadığı sonucuna varılmıştır. SSK Zonguldak Hastanesince düzenlenen tarihli Sağlık Kurulu Raporunun teşhis kısmında ise, "Kr. Depresyon, Kr. Ank. Reak., Fort Miyop optik disk anomalisi," bulgularına yer verilmiştir. Yargılama sürecinde elde edilen Adli Tıp Kurumu Genel Kurulunca düzenlenmiş olan, tarih, 99 sayılı raporda, Balthazard formülü uyarınca davacının halihazırda % 79,33 oranında çalışma gücü kaybı bulunduğu, "% 79,33 oranındaki meslekte kazanma güç kaybının hipotiroidi, zeka geriliği ve tek gözdeki görme kaybına bağlı olduğu, hipotiroidi ve zeka geriliğinin 6 yaşında tanısı konulan kretenizme bağlı olup, bu iki arıza için % 63,0 (altmışüçnoktasıfır) oranında maluliyeti bulunduğu, tarihinde tespit edilen tek gözdeki görme kaybının tespiti sonrası maluliyetinin % 79,33 oranına yükseldiği," belirtilmiştir. Davacının ilk defa çalışmaya başladığı tarihteki çalışma gücü kaybı oranının % 63 olduğu ve bu oranın 2/3 oranı karşılığını oluşturan % 66,66 oranının altında kaldığı gözetilerek; ilk defa çalışmaya başladığı tarihte malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık ve arızası bulunmayan, tarihli sağlık kurulu raporundaki görme kaybına ilişkin çalışma gücü kaybı oranı da eklendikten sonra, çalışma gücünün 2/3'ünü kaybetmiş konuma düşen davacının isteminin kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçelerle davanın reddine karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir. O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır. SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek hâlinde davacıya iadesine, gününde oybirliğiyle karar verildi…”

Görüleceği üzere bu Yargıtay kararında davacının istemini kabul ederek maluliyet oranını Sağlık Kurulunun belirlediği orandan daha yüksek olduğunu tespit etmiştir.

Yine SGK’nın malulen emekli talebinin reddi halinde bu ret talebinin iptali ile ilgili de idare mahkemelerinde iptal davası açılması mümkündür.

Av. Gülden Mehmed Altın 

Kaynakça: 

1. Yargıtay Hukuk Dairesi’nin tarihli ve / E., / K. Sayılı İlamı,

2. Sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu,

3. Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği,