Sağ Çene Ağrısı Neden Olur

Çene ağrıları toplumda sıkça görülen rahatsızlıklar arasındadır. Sol çene ağrısı gibi çenenin belirli bir kısmında kendisini gösterebilir. Çene ağrısı nedenleri arasında çok sayıda faktör vardır. Her ne kadar birçok kişi bu tür ağrıları önemsemese de, ciddi problemlerin işareti olabilir.

Dolayısıyla sağ çene ağrısı gibi şikâyetleriniz varsa, vakit kaybetmeden doktora giderek muayene olmanız gerekir. Muayene esnasında doğru bilgileri sağlamak, size bir tedavi yöntemi belirlenmesi için önemlidir.

Çene Ağrısı Nedir?

Ağrılar insanların günlük hayatını oldukça zorlaştırır. Çene kemiği ağrısı, bunların en sık rastlananları arasındadır. Şiddeti kişiden kişiye değişen bu rahatsızlık, bazı durumlarda yutma, çiğneme ve konuşma gibi eylemlere engel olabilir.

Hafif olması durumunda olumsuzluklar daha önemsiz görülebilir; ancak şiddet arttıkça yemek yeme, konuşma gibi temel insan hareketlerini yapmak bile sorun haline gelir. Bu nedenle hemen tedavisi önemlidir. Muayene için hastaneye gidildiğinde, ilk olarak rahatsızlığın nedeni tespit edilir. Ardından,

1. Kişilerin geçmişte ve günümüzde bulundurduğu hastalıklar,
2. Geçmişte ve güncel olarak alınan ilaçlar,
3. Çene ağrısı için kullanılan ilacın, farklı bir ilaçla etkileşime girmesi,
4. Tedavide kullanılacak ilaca hassaslık olması,

Gibi durumlar dikkate alınarak bir tedavi yöntemi belirlenir.

Çene Eklemi Ağrısı Belirtileri

Çene eklemi ağrıları farklı semptomlarla beraber gelir. Bunlardan birisi de çene altında ağrısız şişlik olarak belirtilir. Ayrıca,

1. Yüzde şişlik,
2. Yüksek ateş,
3. Acıya karşı duyarlı olması,
4. Çenenin kilitlenmesi,
5. Çenede hareket yeteneğinin azalması,
6. Apse ve diş ağrısı da görülen yan etkiler arasındadır.

Ağrıyla beraber farklı sorunların da görülmesi, birçok kişiyi çene ağrısı nasıl geçer sorusun yöneltir. Bu durumda vakit kaybetmeden doktora gitmeniz gerekir.

Çene Ağrısı Neden Olur?

Ağrılarla yaşamak zor olsa da, bazıları kişileri daha çok etkiler. Bu kategoride boyun çene ve baş ağrısı sayılabilir. Dolayısıyla bunların nasıl geçtiği sıkça araştırılır. Çene ağrısı nedenleri şunlardır;

1. Romatoid artrit
2. Tiroid hastalıkları
3. Lyme hastalığı
4. Lupus hastalığı
5. Fibromiyalji
6. Multipl skleroz
7. Gerilim tipi baş ağrıları
8. Migren ağrıları
9. Sinüzit
10. Uykuda iken diş sıkma, diş gıcırdatma gibi hareketler
11. Diş ve dişeti hastalıkları

Dolayısıyla çene ağrıları çekiyorsanız, çene ağrısı nedenleri birden fazla olabilir. Ancak en yaygın karşılaşılan çene hareketi ile temporomandibular eklemeden sorumlu olan kaslara ait rahatsızlıkladır.

Çene Ağrısı Nasıl Geçer?

Çene ağrıları kişileri kısa süre sonra hiçbir iş yapamaz hale getirir. Bu durumdan şikâyetçi olanlar çene ağrısı nasıl geçer gibi soruları sorarak, pratik çözümleri araştırır. Burada sıcak ve soğuk uygulama, kişilere yardımcı olabilir.

Bunun için uygun bir torbaya buz konarak, ağrı çekilen tarafa konulur. Bu 10 dakika boyunca devam etmeli, ardından 10 dakika ara verilerek tekrar yapılmalıdır. Ağrınızı azaltmak için ibuprofen, asetaminofen gibi ağrı kesiciler destek olabilir.

Aynı zamanda çene ağrısı egzersizleri de kısa sürede geçici çözüm almanızı sağlayabilir. Bunun için orta ve işaret parmaklarınızı kullanarak ağrıyan kısma basınç yapmanı gerekir. Başlangıçta kulağın hemen önündeki, çene eklemlerinin birleştiği yerden yapılabilir. Parmaklar bölgede dairesel hareket ettirilir. 5 ile 10 kez yapıldıktan sonra ağız açılır ve yinelenir. Ancak bu geçici olduğu için hekime gitmek gerekir. Diş hekimi ilerleyen vakalarda çene ameliyatı yapabilir.

Çene Ağrılarının Tedavisi Nasıl Yapılır?

Çene ağrılarının tedavisi için standart bir yöntem yoktur. Nitekim çene eklemi ağrısı farklı sebeplerle kendini gösterebilir. Eğer ağrı diş ve diş eti kaynaklıysa, duruma göre hareket edilir. Çürük varsa kanal tedavisi, diş çekme gibi işlemler yapılır. Enfeksiyon varsa hekim uygun bir antibiyotik verir. Ancak romatoid artrit mevcutsa buna yönelik ilaçlar verilir.

Eğer kişide odontojenik tümör ya da kist gibi sorunlar varsa ve ağrı bundan hareketle oluyorsa, cerrahi müdahale yapılabilir. Osteomiyelit için ise antibiyotikler kullanılır. Hangisinin uygulanacağı, diş hekiminin yapacağı muayene sonucu ortaya çıkar. Basit durumlarda çene dolgusu da yapılabilmektedir.

Çene ağrıları bulunduğu bölge bakımından yemek yemeyi, uyumayı ve konuşmayı önemli derecede etkileyen bir rahatsızlıktır. Dolayısıyla meydana gelmesi halinde öncelikle çene ağrısı nasıl geçer sorusunun yanıtı araştırılır. Günlük hayatın bir parçası olan bu aktiviteleri yapmamak ya da ağrılı bir şekilde yapmak kişiyi olumsuz yönden etkiler. Çene ağrısına ne iyi gelir? konu başlığı altında çene ağrısına iyi gelen doğal yöntemleri deneyebilirsiniz. Çene ağrılarının nedenlerine bakacak olursak; ağrıları oluşturan kesin bir faktörden bahsetmek zordur. Uzmanların görüşü bu konuda birkaç faktörün birleşmesi ile çene ağrılarının oluşmaya başladığı yönündedir.

ÇENE AĞRILARININ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Çene ağrılarının belli başlı belirtileri vardır. Bunlardan bir kaçını sıralamak gerekirse:

• Baş ağrısı
• Yüksek ateş
• Baş dönmesi
• Yüzde şişlik
• Yüzde ağrı ve yorgunluk hissi
• Göz çevresinde ağrı ve basınç
• Çenenin tek tarafa doğru kayarak açılması
• Dişlerde ağrı
• Diş apsesi
• Dişlerde normal kapanmama hissi
• Ağız açıp kapatırken tıklama, takırtı sesi
• Kısıtlı ağız açıklığı veya çene kilitlenmesi
• Çiğnerken ya da konuşurken ağrı ve yorgunluk
• Esnemede ve ağız açmada zorluk

ÇENE AĞRISINA NE İYİ GELİR?

Çene ağrılarında en çok merak edilen konu tedavi şeklidir. Konu çene olunca tedavi yöntemlerini de merak etmemek elde değil. Çenede oluşan ağrıların nedenini öğrenip teşhis koymak ve tedaviyi ona göre uygulamak tedavi süreci için doğru bir yöntemdir. Eğer ağrılar enfeksiyona dayalı ise antibiyotik tedavisi uygulanır. Çenede yapısal bozukluklar ya da travmaya bağlı bir sorun varsa cerrahi operasyon şarttır. Ülkemizde oldukça sık rastlanan diş gıcırdatma, çene kaslarını sıkarak uyuma gibi rahatsızlıklar için gece plağı veya kas gevşetici ilaçlar kullanarak hasta tedavi sürecine girer.

Sinirsel nedenlere bağlı çene ağrılarında ise tedavi tropikal kremler önerilmektedir. Aşırı baş ağrısı gibi nedenlerden dolayı çeneye vuran bir ağrı durumunda ağrı kesiciler verilir. Ağız ve diş bakımı oldukça önemlidir. Dişlerdeki sorunlar çeneye etki edeceği unutulmamalıdır. Diğer ağrılı durumlarda hastanelerde ilgili testler yapılıp rahatsızlığın sebebi ortaya çıkartılarak tedavi edilebilmektedir.

ÇENE KEMİĞİ AĞRISI KULAĞA VURUR MU?

Çene kemiği ağrıları kemikten dolayı birçok yüz hattına, boyun ve baş kaslarının bir kısmına etki edebilen bir rahatsızlıktır. Çene kemiğinin ağrısı kulakta da hissedilebilmektedir. Özellikle kulağın ön bölgesinde oluşan ağrılar kulakta zonklama şeklinde hissedilebilir.

ÇENE EKLEMİ AĞRISI KULAĞA VURUR MU?

Çene eklem ağrılarının neden olduğu birçok rahatsızlık vardır. Bunlar içinde kulak ağrıları da mevcuttur. Çene eklem ağrısının neden olduğu kulak ağrıları şu şekilde sıralanır:

• Kulağın ön bölgesinde oluşan ağrı
• Kulaklarda çınlama
• Kulaklarda duyma problemi

ÇENE AĞRISI NEDEN OLUR?

Çene ağrısı değişik nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Çene bölgesinde faktörler bu ağrılara neden olur. Örneğin yemek yerken kasları zorlamak çene ağrısı olarak nitelendirilir. İşte çene ağrısının nedenleri:

• Çenelere gelen darbe, kaza, çarpmaya bağlı travmalar
• Ağzın uzun süre açık kalması
• Anestezi gibi durumlarda ağzın çok açılması
• Diş gıcırdatma
• Diş sıkma
• Dudak ısırma
• Tırnak yeme
• Sakın çiğneme
• Çok konuşmak
• Diş bozuklukları
• Lyme hastalığı
• Tiroid hastalıkları

ÇENE KASILMASI NEDİR?

Alt ve üst çenenin birleştiği yerde çene eklemi mevcuttur. Çene kemiği de kaslardan oluşan bir yapıya sahiptir. Çene kaslarını düzenli şekilde kasılır ve gevşer. Bu durum ağzın açılıp kapanmasını sağlar. Eklemler ve kaslar birlikte hareket etmesinden dolayı iki taraftaki sorunlar birbirini etkiler. Bazı durumlarda çeşitli nedenlere bağlı olarak çene kasılmış şekilde kalabilir. Böyle durumlarda en yakın sağlık kuruluşuna başvurmakta fayda vardır.

ÇENE EKLEMİ İLTİHABI BELİRTİLERİ NELERDİR?

Çene eklemi iltihabı, enfeksiyona bağlı kemik veya kemik iliğinde meydana gelen iltihaplanmadır. Yaralanma, ameliyat gibi durumlarda kana karışan enfeksiyon ya da bakteri kemik dokusuna temas ederse bu hastalığa yol açabilmektedir. Çene kemiği iltihabında belirtiler kendini yüksek ateş, şiddetli ağrı, kas spazmı gibi etkenlerle gösterebilir.

ÇENE AĞRISI İÇİN HANGİ DOKTORA GİDİLİR?

Çene eklem rahatsızlığı ya da ağrıları gibi durumlarda diş hekimine başvurulabilir. Diş hekiminin yapacağını muayene yaklaşık 30 dakika sürmektedir. Çene eklem rahatsızlığı için hastanelerde MRI testi uygulanmaktadır.

Çene eklemi rahatsızlıkları
Ağız-yüz ağrıları meydana getiren hastalıkları kapsamına alır. Genel olarak bu hastalıklar iki ana grup altında toplanır. KASSAL TME (sadece kaslardan menşeini alan ağrılar) ve SADECE ÇENE EKLEMİNDEN MENŞEİNİ ALAN TME.

TME belirtileri
TME belirtileri, kulağın ön bölgesinde çene eklemi, yüz ve boyun kaslarında, şakaklarda olan ağrılar olarak belirlenebilir. Ağrılar aniden veya yavaş yavaş oluşabilir. Zamanla çok şiddetli olabilecek ağrılar nevraljik ağrılar gibi olabilmektedir. Ağrı, belirtilerin dışında çene ekleminden gelen değişik sesler, çene kitlenmesi, alt çenenin tek tarafa doğru kayarak açılması ve çiğneme fonksiyonunda meydana gelen zorluklar da sıklıkla görülür.

Kaslarla ilgili ağrılar ve diğer rahatsızlıklar genellikle çenenin fazla çalışmasından doğan yorgunluktan dolayı olup, baş-boyun bölgelerinde ağrılara neden olabilmekte ve baş ağrısı şekline dönüşebilmektedir.

Çene eklemiyle ilgili ağrılar genellikle çene eklemi içindeki sert ve yumuşak dokuların değişikliğinden kaynaklanır. Çene ekleminin kapsülünde veya içini kaplayan dokunun irritasyonundan diskin eklem yuvasının içinde yer değiştirmesinden ve çene eklemi sert dokusunun (kemiğin) dejenerasyonundan ileri gelmektedir.

Çene eklemi rahatsızlıklarının belirtileri

Baş ağrısı Kulak ağrısı Çene eklemi ağrısı Boyun ağrısı Çene eklemi sesleri Kısıtlı ağız açıklığı Alt çene deviasyonu

Yapılan araştırmalar sonucunda, toplumun yüzde 60’ında yukarıdaki belirtilerden birinin görüldüğü saptanmıştır.

Çene eklemi rahatsızlıklarının nedenleri
TME rahatsızlıklarının nedenleri tek bir faktöre bağlı olmaması hastalık tanımının kritikliğini artırmaktadır. Çene eklemi içinde sistemik hastalıklara bağlı olarak görülebilecek rahatsızlıklarının dışında, aniden meydana gelen veya devamlı olan minimum travmalar da çene eklemi rahatsızlığının nedeni olmaktadır. Diş gıcırdatma ve sıkma, strese bağlı veya bağımsız baş-boyun kaslarının spazmı, nörolojik ve bazı sistematik rahatsızlıklar baş-boyun bölgesindeki ağrıların nedenleri olabilmektedir.

Çene eklemi rahatsızlıklarını meydana getiren faktörler
Travma: çene ekleminin herhangi bir nedenle direkt olarak travmaya maruz kalması (baş-boyun bölgesine gelen ani bir vuruş, çenenin normal limitinden çok açılmış olması, çenenin altından gelen şiddetli bir güç vb.) rahatsızlığın başlamasının en belirgin nedenidir. Uzun süren ve ağzın çok açılmasını gerektiren diş tedavileri sonucu, genel anestezi verilirken çenenin aşırı derecede açılması çene ekleminde travmalara neden olabilir.

Normal olmayan alışkanlıklar: diş sıkma veya gıcırdatma, dudak ısırma, tırnak yeme, sakız çiğneme ve vücudun çeşitli kısımlarının anormal duruşları TME rahatsızlığını direkt olarak meydana getirmese de ortaya çıkmasında büyük rol oynar.

Alt ve üst dişlerin birbiriyle ilgisi (Oklüzyon): Her ne kadar oklüzyonun TME rahatsızlığını meydana getiren ana faktör olmadığı ileri sürülmekteyse de klinik çalışmalarda, TME rahatsızlıkları ile çeneler arasındaki ilişkinin önemli olduğu kanıtı kuvvetlidir.

Hasta muayenesi
TME rahatsızlıklarının klinik muayenesi yaklaşık olarak 30 dakika sürmektedir. Çene eklemi rahatsızlığı olan hastalardan tıbbi ve ağız hastalıklarıyla ilgili geçmiş hikayeleri alındıktan sonra ağız içi, çene eklemi ve baş-boyun baslarını içeren ayrıntılı bir muayeneden geçirilerek teşhise varılmaya çalışılır. Ağız açıklığı ve alt çenenin ön, sağ sol hareketleri ölçülüp çene eklemi sesleri dinlendikten sonra çene içi veya kas hastalıklarından hangisi olduğu detaylı bir klinik muayeneden sonra tanımlanmaya çalışılır. Gerekli görülürse ayırıcı tanı için MRI veya diğer görüntülemeler öngörülebilir. Hastada, sistemik bir rahatsızlık olasılığında mütehassıs doktorlarla konsültasyon yapılır.
Genellikle çene içi hastalıkları, kas hastalıklarıyla beraber görülmektedir.

Çene eklemi rahatsızlıklarının tedavisi
TME rahatsızlıklarının tedavisi diğer ortopedik ve romatizmal hastalıklarda olduğu gibidir. Tedavisindeki esas amaç çene eklemi iç basıncının düzenlenmesi ve kas fonksiyonlarının düzenlenerek çiğneme sisteminin normal günlük fonksiyonlarını yapabilmesini sağlamaktadır. Bu sonuca varılması için çiğneme sisteminde meydana gelmiş bozuklukları artırabilecek veya tetikleyecek nedenlere dikkat etmek ve bunları değerlendirmek gerekir. Sistem üzerinde ters yönden etki edecek tıbbi veya fonksiyonel bozukluklar bulunduğunda gerekli konsültasyonlar yapılır. Ağız içi dokularındaki değişikliklere bakılarak hastalarda alt-üst çene ilişkilerinde bir fonksiyon olup olmadığı belirlenmeye çalışılır.

Hastalardan alınan bilgiler ve muayene sırasındaki gözlemlerde hastaların kötü alışkanlıkları olup olmadığı belirlenmeye çalışılır (diş gıcırdatması gibi).

TME rahatsızlıklarının tedavisinde konservatif tedavi olarak vasıflandırılan ortopedik apareylerin (splint), fizik tedavi metotlarının kullanılmasının ve alışkanlıkların belirlenmesinden sonra onların nasıl kontrol edilmesi gerektiğinin hastalara öğretilmesinin, TME hastalıklarının büyük bir kısmının kontrolünde yeterli olduğu yapılan araştırmalarla saptanmıştır. Bilimsel araştırmalar TME rahatsızlıklarının yüzde 85’inden fazlasının konservatif tedaviyle kontrol altına alındığını göstermektedir.

Çene Eklemi Neresidir?

Çene eklemi her iki tarafta alt çene ile kafatasının, kulağın hemen önünde birleştiği yerde bulunan ve gün içinde yüzlerce kez kullanılan bir eklemdir. Her çiğneme hareketi yapıldığında, yutkunulduğunda, konuşulduğunda hareket eder. Elleri kulak kepçesinin önünde yer alan eklemin üzerine koyarak hareket hissedilir. Ayrıca parmak kulağın içine konarak ta eklem hareketi hissedilebilir.

 

Çene Eklemi Nasıl Çalışır?

Bir şey kuvvetlice ısırıldığında sadece dişlere değil aynı zamanda çene eklemine kuvvet uygulanır. Fizik terimleri ile çene "kaldıraç" ve çene eklemi "dayanma noktası" na benzer. Gerçekte çene ekleminde birim alana uygulanan basınç, çeneye uygulanan birim basınçtan çok daha fazladır.

Çene eklemi açılıp-kapanma, ileri-geri ve sağ-sol olmak üzere 3 eksende hareket eden tek eklemdir. Kuvvet ve basınçların daha geniş bir alan üzerine yayılması ve böylece eklemdeki hasar ve yırtıkların oluşmaması için çene ekleminin kayar şekilde hareket etmesi önemlidir. Eklem yüzeyleri, hareketin hassas olmasını sağlamak ve sürtünmeyi azaltmak amacıyla lastiksi ve kaygan bir yapı olan kıkırdak ile döşelidir.

Çene Eklemi Nasıl Bozulur?

Alışkanlık olarak çenenin aşırı sıkılması, gıcırdatma, aşırı sakız çiğneme eklem içerisindeki kıkırdağı zedeleyebilir. Birçok insan uyurken dişlerini sıkar, gıcırdatır ve çok defa bunu fark etmeyebilir. Yemeğin hep aynı çene tarafında çiğnenmesi, iki eklem arasındaki dengeyi bozmakta ve bir taraf eklem üzerine aşırı basınç yaparak eklemi yıpratmaktadır. Bu durum en sıklıkla bir tarafta diş problemi veya eksikliği olanlarda görülür.

Birbiri ile tam oturmayan dişler, çene yapı bozuklukları, alt çenenin ilerde oluşu, ön dişlerde kapanma sorunu olanlarda "uygunsuz ısırık" oluşur ve çene eklemi zorlanır, eklemde belli bir noktada hasar oluşur. Bu hasar sinir ucuna kadar ulaşırsa ağrı başlayabilir. Ayrıca düşme, kaza, çarpma sonucu da eklem zarar görebilir.

Çene Eklemi Ağrısı 

En rahatsız edici şikâyet ağrıdır. Her yutkunuşta, esnemede, çiğnemede, konuşmada ortaya çıkan batıcı ve şiddetli bir ağrı olabileceği gibi, sürekli ve donuk bir ağrı da olabilir. Ağrı, eklemin yer aldığı hemen çene önündeki bölgede ve ekleme yapışan kaslarda gerginlik oluşturarak yüzde, başta, kulakta ve çenede hissedilebilir. Ağrının en sık odaklandığı yer kulaktır. Birçok kimse kulak doktoruna "kulağında ağrı olduğu" ve "iltihap kaptığı" endişesi ile başvurur. Kulak ağrısı olanlarda kulak kanalında, zarda hastalık, işitme kaybı yoksa çene eklemi araştırılmalıdır.

Ağrının yanında eklemin yol açtığı bazı şikâyetler de vardır. Çene hareketi ile ses olması, ağız iyice açıldığında "çıt" diye bir kayma veya açılma sesi duyulması çene eklemindeki bozulmaların işaretidir. Daha ileri durumlarda ağız açık şekilde kilitli kalabilir veya ağzın açılması iyice kısıtlanabilir. Bazen kulaklarda çınlama hissedilebilir.

Çene ekleminde çıkıklar oluşabilir, ağız açık kalır. Bazı durumlarda çıkılar sık tekrarlayabilir.

Çene Eklemi Bozukluğu İçin Ne Yapılabilir?

Şayet hafif ve yeni oluşmuş bir eklem bozukluğu varsa;

Hekiminizin önerdiği bir ödem çözücü veya mideniz rahatsız değilse aspirin kullanınız. İlk dört madde çene ekleminiz üzerindeki yırtık ve zedelenmeyi azaltmak içindir. Beş ve altıncı maddeler iyileşme işlemini hızlandırmak içindir. Aspirin ve diğer ödem çözücü ilaçlar, şişliğin azalmasında çok etkindirler, zaten bu yüzden romatizmalı kimseler tarafından çok kullanılırlar. Çene eklemi üzerinde de çok etkindirler.

Dişlerinizin ve ısırmanızdaki uygunluğunuzun kontrolü yardımcı olabilir.

Şikâyetlerin aşırı olduğu, basit yöntemlerle geçmeyen durumlarda detaylı KBB, diş hekimi ve çene cerrahı muayenesi, BT ve MR gerekir. İlaç tedavileri yanında ağız içi protezler, ekleme yönelik girişimler-ameliyatlar gerekli olabilir.