Ağızda Yapışkanlık Hissi

İlaç tedavisinin ve özellikle de çoklu ilaç kullanımının ağız kuruluğunun en önemli nedenleri arasında yer aldığını söyleyen Dt. Tuğçe Serdaroğlu, bilgilendirmede bulundu. Tükürük salgısın azalmasıyla ağız içinin nemsiz kalması sonucu oluşan ağız kuruluğunun ciddi hastalıkların belirtisi olabileceğini dile getiren Dt. Tuğçe Serdaroğlu, “Tıp dilinde kserostomia olarak da bilinen ağız kuruluğu pek çok problemin ana nedenidir. Tükürük ağzı ıslak tutmanın yanı sıra besinlerin sindirimi, diş çürükleri ve ağız içi enfeksiyonların önlenmesinde de önemli rol oynar. Aynı zamanda ağız kuruluğu ciddi hastalıkların belirtisi de olabilir” diye konuştu. 

AĞIZ KURULUĞUNUN NEDENLERİ

Dt. Tuğçe Serdaroğlu, “Alerji önlemek için kullanılan antihistamikler, ağrı kesiciler, burun açıcı ilaçlar, diüretik ilaçlar, tansiyon ve depresyon ilaçları ağız kuruluğuna neden olabilir. AİDS, hodgkin, diyabet ve Parkinson hastalıklarının semptomları arasında ağız kuruluğu yer alır. Kanserin tedavisinde kullanılan radyasyon terapisi ve kemoterapi tedavisi hastanın tükürük bezlerine zarar verebilir. Bu tedaviler sonucunda kalıcı ya da geçici ağız kuruluğu oluşabilir. Sjögren sendromu gibi romatizmal hastalıklar, tükürük bezi hastalıkları anoreksiya nervoza ve Tip1 diyabet gibi hastalıklar da ağız kuruluğuna neden olabilir. Ağızdan solunum gerektiren enfeksiyon hastalıkları ve hormonal değişiklikler (menopoz, andropoz, hamilelik vb.) ile baş ve boyun iritasyonu gibi rahatsızlıklar ağız kuruması nedenleri arasındadır” şeklinde konuştu. 

BU BELİRTİLERİ GÖZ ARDI ETMEYİN

Ağız içinde tükürük azalmasına bağlı olarak diş çürüklerinde artış gözlendiğini ve ayrıca ağız mukozasında enfeksiyonlar gelişebileceğine dikkat çeken Dt. Tuğçe Serdaroğlu, bunların dışında en yaygın görülen ağız kuruluğu belirtilerini şöyle sıraladı: 

“Nefesin kötü kokması, boğazda kuruluk hissi, susamada artış, ağızda yapışkanlık hissi, yutkunmada ve konuşmada güçlük, takma diş kullananlarda dişi takmada zorlanma, ağızda metalik tat gibi anormal tat hissi ve ağızda yanma sendromu olarak da bilinen dil ağrısı ağız kuruluğu belirtileri arasında yer almaktadır.“ 

İÇECEK KULLANMADAN BİSKÜVİ YUTAMIYORSANIZ DİKKAT

Dt. Tuğçe Serdaroğlu, ağız kuruluğu tanısı ile ilgili şunları söyledi: 

“Ağız kuruluğunun tanısında hastanın ekmek, bisküvi gibi kuru yiyecekleri içecek kullanmadan yutup yutamadığı ve hastanın konuşurken zorlanıp zorlanmadığı değerlendirilir. Diş hekimi tarafından hastanın tükürük akış oranı hesaplanır. Tükürük akış oranının ölçülmesi için hastaya bir parça parafin verilerek çiğnemesi istenir. Hastanın ürettiği tükürük miktarı değerlendirilerek ağız kuruluğu tanısı koyulabilir. Normalde ağız içindeki tükürük salgısı miktarı 5 mililitrenin üzerindedir. Tükürüğün akış hızı ise 5 dakikada mililitrenin üzerindedir. Eğer hastanın tükürük miktarı ve akış hızı bu değerlerin altındaysa ağız kuruluğundan söz edilebilir“ 

TEDAVİ HASTALIĞIN NEDENİNE GÖRE DEĞİŞEBİLİR

Ağız kuruluğunun tedavi yöntemlerine de değinen Dt. Serdaroğlu, “Ağız kuruluğu tedavisi hastalığın nedenine göre uygulanmaktadır. Altta yatan nedenin tedavisine ek olarak tükürük bezlerini çalıştıran ilaçlar kullanılabilir. Ksilitol içeren sakızların yemek ya da hafif yiyeceklerden sonra çiğnenmesi tükürük akış oranını artırıcı etki gösterir.Kişinin çiğneme kabiliyetinde sorunlar varsa ksilitollu tablet ya da pastiller önerilir. Ağız kuruluğu semptomlarını önlemede en etkili yollardan biri tükürük substratlarıdır. Düzenli olarak kullanılan bu substratlar eczanelerde hazırlanabildiği gibi ticari olarak da satılır. Antimikrobiyel ajanlar, sebze veya zeytinyağı içeren tükürük jelleri ve yağ içeren nazal sprey ve damlalar da ağız kuruluğunun tedavisinde kullanılır” bilgilerini verdi. 

Ağız kuruluğu, tükürük salgısının azalması sonucu ile ağız içinin nemsiz kalma durumudur. Diş hekimliğinde ağız kuruluğuna “kserostomia” denmektedir. Tükürüğün ağzı ıslak tutmak dışında besin sindirimi, dişleri çürükten korumak, ağız içi enfeksiyonları önlemek, çiğnemek ve yutmak gibi işlevleri de vardır. Ağız kuruluğu ciddi sağlık problemlerinin de habercisi olabilir. Bu nedenle ağız kuruluğu ihmal edilmemelidir.

Ağız Kuruluğunun Genel Nedenleri

Antihistaminikler, burun açıcılar, ağrı kesiciler, diüretikler, tansiyon, depresyon ilaçları gibi ’den fazla ilacın yan etkisi ağız kuruluğuna neden olmaktadır. Ağız kuruluğunun bir diğer sebebi de diyabet, parkinson, hodgkin, HIV/AIDS ve benzeri hastalıklardır. Kanser tedavilerinde kullanılan radyasyon terapisi sonucu radyasyona maruz kalan tükürük bezlerinin zarar görmesi sebebi ile tükürük salgısının geçici veya kalıcı kaybı da ağız kuruluğuna neden olur.
Kemoterapi ve kanser tedavisinde kullanılan ilaçların tükürüğü kalınlaştırması sonucunda ağız kuruluğu meydana gelir. Yaşın ilerlemesi ağız kuruluğu yaratan bir diğer etkendir. Tükürük bezlerinin cerrahi operasyonla alınması sonucunda ağız kuruluğu oluşur. Menopoz sonrası kadınlarda hormon seviyesinin değişimine bağlı ağız kuruluğu görülmektedir. Sigara, pipo, puro, alkol ve kafein kullanılması ağız kuruluğuna neden olur.

Ağız Kuruluğu Rahatsızlığı Belirtileri

• Ağız kuruluğu ağızda yapışkanlık hissi
• Ağızda ve boğazda kuruluk hissi
• Çiğnemede ve konuşmada zorlanma
• Dilde yanma hissi
• Yutkunmada zorlanma
• Dudaklarda kuruma ve çatlama
• Sık susama hissi
• Tat alma duyusunda azalma
• Ağızda metal tadı alma
• Aft
• Protez kullanımında zorlanma
• Kötü Ağız kokusu

Ağız Kuruluğu Tedavisi;

• Sık sık su veya şekersiz içecek içmek
• Ağız kuruluğu yan etkisi olan ilaçları değiştirmek
• Sulu gıda alımını arttırmak
• Şekersiz sakız çiğnemek
• Kafeinli içeceklerden, alkolden, sigaradan ve şekerli yiyeceklerden uzak durmak
• C vitamini almak
• İçinde alkol ve sodyum lauryl sülfat olan ağız bakımı ürünlerini kullanmamak
• Aşırı tuzlu ve baharatlı yiyeceklerden uzak durmak
• Yapay tükürük kullanmak

Şerifali Hospitadent
Başhekim Dt. Zekeriya Alp YILDIRAN

Ağız kuruluğu neden olur? Kserostomi yani Ağız kuruluğu (zeer-o-STOE-me-uh), ağzınızdaki tükürük bezlerinin ağzınızı ıslak tutmak için yeterli tükürük üretmediği bir durumu ifade eder. Ağız kuruluğu, genellikle belirli ilaçların yan etkisinden, yaşlanma veya radyasyon tedavisinin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Tükürük bezlerinin yapısı ağız kuruluğunu etkileyebilir.

Tükürük, bakteriler tarafından üretilen asitleri nötralize ederek, bakteri üremesini sınırlayarak ve yiyecek parçacıklarını yıkayarak diş çürümesini önlemeye yardımcı olur. Ağızdaki tükürük ayrıca tat alma yeteneğinizi geliştirip, çiğnemeyi ve yutmayı kolaylaştırır. Buna ilave olarak, tükürükteki enzimler sindirime yardımcı olur.

Ağızda azalan tükürük ve ağız kuruluğu genel sağlığınızı ciddi anlamda etkileyebilir. Aynı zamanda dişlerinizi, diş etlerinizi, iştahınızı ve yemekten aldığınız zevke kadar bir çok şeye sebep olabilir.

Ağız Kuruluğu belirtileri aşağıda sıralanmıştır;

&#; Ağzınızda kuruluk veya yapışkanlık hissi

&#; Kalın ve lifli görünen tükürük

&#; Ağız kokusu

&#; Çiğneme, konuşma ve yutma güçlüğü

&#; Boğaz ağrısı ve ses kısıklığı

&#; Değişken bir tat duygusu

&#; Protez diş takma sorunları

Peki, Ağız Kuruluğu belirtileri sonrasında ne zaman doktora gitmeliyim?

Kalıcı ağız kuruluğu belirtileri ve semptomları fark ettiyseniz, en yakın diş hekiminden beklemeden randevu alabilirsiniz.

Ağız Kuruluğu Neden Olur?

Ağız kuruluğu, ağızdaki tükürük bezlerinin ağzınızı ıslak tutmak için yeterli tükürük üretmemesi nedeniyle oluşur. Aşşağıda ağız kuruluğu nedenlerini sıraladık:

İlaçlar

Birçok reçetesiz ilaç da dahil olmak üzere yüzlerce ilaç yan etki olarak ağız kuruluğuna neden olur. Depresyon, yüksek tansiyon ve anksiyete tedavisinde kullanılan bazı ilaçların yanı sıra antihistaminikler, dekonjestanlar, kas gevşeticiler ve ağrı kesici ilaçlar ağız kuruluğuna sebep olabilir.

Yaşlanma

Birçok insan yaşlandıkça ağız kuruluğu yaşar. İlerleyen yaş durumuna bağlı sağlık sorunları sebebiyle ilaç kullanımı, vücudun ilaçları işleme yeteneğindeki değişiklikler, yetersiz beslenme ve uzun süreli kronik sağlık sorunları yer alır.

Kanser Tedavisi

Kemoterapi ilaçları tükürüğün yapısını ve üretilen miktarı değiştirebilir. Bu, tedavi tamamlandıktan sonra normal tükürük akışının geri dönmesiyle geçici olabilir. Başınıza ve boynunuza uygulanan radyasyon tedavileri tükürük bezlerine zarar vererek tükürük üretiminde belirgin bir azalmaya neden olabilir. Bu radyasyon dozuna ve tedavi edilen alana bağlı olarak geçici veya kalıcı olabilir.

Sinir Hasarı

Baş ve boyun bölgenizde sinir hasarına neden olan bir yaralanma veya ameliyat ağız kuruluğuna neden olabilir.

Sağlık Sorunları

Ağız kuruluğu, diyabet, ağzınızdaki mantar enfeksiyonu (pamukçuk) veya Alzheimer hastalığı gibi belirli sağlık durumlarından tutunda Sjögren sendromu veya HIV/AIDS gibi otoimmün hastalıklardan kaynaklanabilir. Ağzınız açıkken horlamak ve nefes almak da ağız kuruluğuna katkıda bulunabilir.

Tütün ve Alkol kullanımı

Alkol ve sigara kullanımı ağız kuruluğu oluşumunu tetikleyebilir.

Daha detaylı bilgi için hemen iletişime geçin.

doktornarin