Kirpik Dökülmesi Hangi Hastalığın Belirtisi
Alopesi Hastalığı Nedir
Tıp dilinde ‘alopesi areata’ olarak adlandırılan saçkıran, saç köklerini etkileyen ve genellikle bozuk para büyüklüğünde, yuvarlak parçalar halinde, yer yer saç dökülmesine neden olan bir rahatsızlıktır. Saçkıranın farklı türleri vardır ve nadir olarak da tüm saçın hatta vücuttaki tüm kılların dökülmesine neden olur. Saçkıran bir bağışıklık sistemi hastalığıdır.
Saçkıran kadın erkek ayrımı yapmaz. Yaş aralığına bakacak olursak çocuklukta başladığına sık şahit oluruz. Saçkıran şikayetiyle doktora başvuran hastaların çoğu henüz ergenlik çağındaki gençlerdir. Her ne kadar saçkıran olarak adlandırsak da, saç dökülmesi dışında sakal, kaş, kirpik dökülmesi de görülebilir. Saçkıran kalıtsal olabilir ama bulaşıcı bir hastalık değildir.
Hastalık nasıl görülür?
Alopesi areata üç evre gösterir. İlk olarak saçlar aniden dökülür, sonra dökülen alanda genişleme olur. Son olarak da saç başlangıçta beyaz veya gri renkte çıkmaya başlar. Bu ayları hatta yılları alabilir. Yeni kıllar çıkarken diğerleri dökülebilir.
Saç Kıranın Nedenleri
Genler: Saçkıranın ortaya çıkmasında kişinin genetik yapısının rolü olduğu düşünülür. Bu kişilerde virüs, çevresel faktörler, stres gibi etkenler hastalığı tetikleyebilir. Ailesinde saçkıran vakası olan kişilerde bu hastalığa yakalanma riski biraz daha yüksek olur. Aile geçmişinde saçkıran dışında diyabet, romatoid artrit, tiroid hastalıkları, lupus bezeri başka otoimmün hastalıkların görüldüğü kişilerde de saçkırana yatkınlık olabilir. Saçkıran olan kişilerde daha çok astım, atopik egzama, saman nezlesi, kansızlık veya tiroid hastalığına rastlandığı görülmektedir.
Bağışıklık Sistemi: Bağışıklık sistemi vücudu hastalıklardan korumakla görevlidir. Saçkıranın ortaya çıktığı durumlarda ise, bağışıklık sistemi vücudu korumak yerine vücuda karşı bir saldırıya geçmiş demektir. Bu durumda akyuvarlar (beyaz kan hücreleri) saç köklerinde büyüyen hücrelere saldırır. Bu saldırıdan etkilenen saç kökleri küçülür ve saç üretimi de yavaşlar. Neyse ki kök hücreler saç köklerini saldırıdan etkilenmeyen, yeni hücrelerle destekler ve böylece dökülen saçların yerine yenileri çıkabilir.
Stres: Üzüntü, stres, depresyon benzeri duygusal anlamda kişilere sıkıntı veren durumlar bağışıklık sistemini zayıflatır. Saçkıranın çoğu kez duygusal travmaların, stresli dönemlerin ardından ortaya çıkması bundandır.
Saç kırandan dökülen saçlar yeniden çıkar mı?
Bu soruya hemen bir cevap vermek kolay değildir çünkü cevap kişiden kişiye değişir. Dökülen saçlar yeniden çıkabilir ama saçkıran bir daha tekrarlamayacak anlamına gelmez. Saçlar ne zaman yeniden dökülür, ne zaman yeniden çıkar, dökülme ne kadar sürer sorularının cevabı ne yazık ki belirsizdir. Bazı kişilerde saçların tamamı dökülmüş olsa bile hepsinin yeniden yerine geldiği görülür. Bazı vakalarda ise dökülen saçlar ne yazık ki yeniden çıkmaz.
Saçların tamamı dökülebilir mi?
Etkilenen hastaların %5 ine kadar olanında tüm saçlar dökülebilir. Bu duruma alopesi totalis denilir ve çok uzun sürebilir. Hastaların %5inden azında vücut kılları tamamiyle dökülür, bu durum alopesi üniversalis olarak bilinir.
Saç kıran nasıl geçer?
Hayatında yalnızca bir kez saçkıran olmuş ve saçları da yeniden çıktıktan sonra bir daha bu sorunu hiç yaşamamış kişiler vardır. Bazı hastalar ise yıllar boyu saçkıranla mücadele etmek zorunda kalır. Saçlar dökülür, çıkar ve bir zaman sonra yeniden dökülme olur. Hastalığın tekrarlayıp tekrarlamayacağı ya da hangi sıklıkta ortaya çıkacağı yine kişiden kişiye değişir.
Saç kıran sonrası bazı kişilerde saçlar ilk olarak beyaz renkte çıkar ve yavaş yavaş kendi rengine döner. Diğer hastalarda ise daha ilk etapta saçların kendi renginde çıktığı görülür.
Saç kıran tedavisinde kullanılan ilaçlar genellikle kaybedilen saçların yeniden çıkmasına yönelik çözümler sunar ancak hastalığı tamamen ortadan kaldırmak gibi bir çözüm sunmaz. Biz bu tarz sıkıntı yaşayan kişilere de saç dövmesi yani hair pigmentation - scalp micropigmentation uygulamasını öneriyoruz.
Saçkıran ağrıya ya da başka sağlık sorunlarına neden olmaz. Bulaşıcı bir hastalık değildir. Fiziksel olarak vücutta saç-kıl dökülmesi dışında bir hasara, aktiviteleri engelleyecek sorunlara yol açmaz. İş, okul, spor hayatı gibi gündelik yaşam temposunu yavaşlatacak bir sağlık sorunu değildir. Ne var ki psikolojik olarak moral bozucu olabilir. Sosyal ve duygusal açılardan kişileri rahatsız eder.
.png)
- ^abYrd. Doç. Dr. Ercan Arca, Prof. Dr. Zafer Kurumlu, GATA Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı, Alopesi Areatada Etyopatogenez, Klinik ve Tanı[ölü/kırık bağlantı], Dermatose, /2, Sayfa , 31 Mart tarihinde erişildi.
- ^abcdefghijklUludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı tarafından hastalıkla ilgili olarak tarihinde hazırlanmış broşür 17 Mayıs tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 31 Mart tarihinde erişildi.
- ^Prof. Dr. Oya Oğuz, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı,Alopesi Areataída PUVA Tedavisi[ölü/kırık bağlantı], Dermatose, /2, Sayfa , 31 Mart tarihinde erişildi
| Wikimedia Commons'ta Alopesi areata ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |