Dier koul ise doumun hastanede ve resmi kurumda gerçeklememi olmasdr. Resmi kurum ve hastanedeki kaytlar kesin olduundan mahkeme resmi kurum bilgilerini dikkate alacaktr. Hastane kaytlar olmadndan kiinin okula balama kayd gibi resmi düzenlemeleri sorgulayarak davay açan kiinin hukuki yarar olup olmadna karar verecektir.
Kiinin yan küçültmek amacyla doum tarihini deitirme talebinde bulunduu hallerde kardeiyle ayn tarihte istemesi halinde mahkeme tarafndan talep reddedilecektir. Annenin doum esnasnda her iki çocuunun doum tarihinde kesimesi durumu oluacaktr. Mahkeme ya düzeltimine ilikin taleplerde kardelerin ya ve doum tarihini de dikkate alacaktr.
Hukuki durumlar nedeniyle de ya düzeltimi davas açlabilecektir. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun maddesinin ikinci fkrasnda, “Kovuturma evresinde madur veya sann yann ceza hükümleri bakmndan tespitiyle ilgili bir sorunla karlalmas halinde; mahkeme, ilgili kanunda belirlenen usule göre bu sorunu çözerek hükmünü verir.” düzenlenmitir. lgili kanunda madurun veya sann ya durumuna göre mahkeme tarafndan verilecek karar (cezay) etkilemesi nedeniyle gerçek yan tespiti yaplabilecektir.
Ya tahsisi talebiyle açlan dava, ya düzeltim talebiyle açlan dava ile ayn anlama gelmektedir. Kiinin yana dair artrm, deitirme veya büyütme talebiyle görülen dava olup ayn art ve koullar barndrmaktadr.
Ya düzeltme davasnda, yan küçültülmesine ilikin talepte bulunulabilir. Öncelikle ilgilinin davay açmakta hukuki yararnn bulunmas gerekmektedir. Mahkeme aile durumu, anne ile çocuunun ya aral, ilgili resmi kurumlara müzekkere yazlmas ve d görünüünün yan gösterip göstermedii gibi ya küçültmek için gerekli evraklar için aratrmalar yaparak sonucuna göre hüküm kuracaktr.
Bavuru davann açlaca mahkemeye yaplmaldr, ilgilinin yerleim yerinin bulunduu asliye hukuk mahkemesidir.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na uygun, görevli ve yetkili mahkeme belirtilerek dava dilekçesi hazrlanmaldr. Dava dilekçesinin hazrlanmas mahkeme tarafndan ret karar vermemesi nedeniye önemlidir. Dilekçe, zaman ve hukuki kayplarn meydana gelmesini önlemek amacyla mutlaka uzman bir avukat tarafndan düzenlenmelidir.
Dilekçe ve dilekçe ekine sunulan delillerle birlikte ilgili adliyenin tevzi bürosuna bavuruda bulunarak dava harç ve masraflarnn yatrlmasyla birlikte dava açlm olacaktr.
Bedelli askerlik yaplabilmesi için en önemli art yatr. Ya snr nedeniyle kabul edilemeyecek kiiler, ya düzeltme davas açarak bedelli askerlie tercih edilmek istediklerini belirtmektedir.
Yargtayn kararnda, davann hukuki yarar olmad saptanmas ve Askerlik Kanunu’nun maddesinin 1. fkrasnda, resmi hastane doum kaytlar esas alnarak yaplan ya deiikliklerinin dikkate alnmayaca belirtilmitir.
Evlenmek için kadn veya erkein belli bir yata olmas gerekmektedir. Türk Medeni Kanunu’na göre 18 yan dolduran kimse izinsiz veya mahkeme karar olmakszn evlenebilecektir.
17 yan dolduran kii ise ancak yasal temsilcisi izni ile evlenebilecek, yasal temsilcinin hakl bir neden olmakszn izin vermemesi halinde hakim mutlaka yasal temsilciyi dinleyerek küçüün evlenmesine izin vermeme nedenini soracaktr. Mahkeme deerlendirmesi sonrasnda evlilie dair bir hüküm kuracaktr.
16 yan dolduran kiinin evlenmesi için mahkeme karar ile izin çkarlmas gerekmektedir. Mahkeme olaanüstü bir durum ve önemli sebebin olmas halinde evlilik için izin karar çkaracaktr.
nsanlar genellikle ya konusunda mahkemede ne diyeceini bilemese de yan eninde sonunda küçültme yapmak ister.
Kanunen belirtilen ya snrlarna uymayan kimseler, resmi kaytlardaki yan düzeltme nedeniyle dava açmaktadr. Ancak resmi kaytlara ve doum raporuna göre hukuki yarar bulunduu gözetilerek düzeltim gerçeklemesi art ise davann kabulüne karar verilmektedir. Sonuç olarak; hukuki yarar olmakszn ve sadece evlenme istei nedenine dayanlarak dava açlmas halinde mahkeme talebi reddedecektir.
Emeklilikte kademeli ya uygulamas getirilmesiyle beraber ya büyütme talepli davalarn açlmasnda da bir art meydana gelmitir. Ancak nüfus kaydndaki doum tarihi olarak ilk defa sigortal olarak çalmaya balanlan tarih emeklilikte geçerli olmaktadr.
Sigortal olarak çalmaya balanlmas sonrasnda dava açlarak ya büyüten kiinin deien ya emeklilik ilemlerinde dikkate alnmayacaktr.
Basit yarglama usulüne tabi olduundan yazl yarglama usulüne tabi olan davalardan daha ksa sürecektir. Mahkemenin i younluu, duruma günü verme ve delil toplanmas durumlar da dahil olmak üzere davann süresi ay kadar sürmektedir.
Ya düzeltme davasnda görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir. Yer yönünden yetkili mahkeme ise ya düzeltme talebinde bulunan kiinin yerleim yeridir.
Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun maddesinde davay kimlerin açabilecei düzenlenmitir:
Ya düzeltme talebinde, harç ve masraflar dava açlrken yatrlmaldr. Harç, maktu olup ylnda bavuru harc 54,40 TL’dir. Pein harçla birlikte harç masraf yatrlacak, mahkemenin yapaca tebligat giderleri gibi mahkeme masraflarn içeren gider avans vezneye yatrlacaktr.
Nüfus kaytlarna ilikin düzeltme davalar, çekimesiz yarg ilerinden sayld için basit yarglama usulüne tabi tutulmaktadr. Bu nedenle yarg süreci daha ksa ve yaklak duruma sürecektir, dava genel olarak ay sürecektir.
Bir davada deliller, iddia ispatlama ve davann kabulü yönünde karar verilmesi açsndan en önemli unsurdur. Ya düzeltim talebinde bulunan kimse, talebini dayandrd gerekçesini delillerle ispatlamakla ve hukuki yararnn bulunduuna dair iddiasn ispatlamakla mükelleftir. Tank da delil olduundan mahkeme huzurunda ya düzeltimine ilikin beyanlarda bulunarak davann esasna etki edecek beyanlarda bulunabilecektir.
Mahkeme tarafndan kurulan hüküm taraflardan birisi veya her iki taraf bakmndan aleyhe bir hüküm ise karara itiraz ederek istinaf yoluna bavurma hakk bulunmaktadr. stinaf bavurusu süresi, mahkemenin gerekçeli kararn taraflara tebli etmesinden itibaren 2 haftadr. Bölge adliye mahkemesi karar mahkemenin hükmünü inceledikten sonra verdii karar, yerel mahkemeye gönderecektir.
STANBUL ( ). ASLYE HUKUK MAHKEMESNE
DAVACI: Ad Soyad (TC Kimlik No: …)
Adres
DAVALI: … Nüfus Müdürlüü
VEKL: Av. Ad Soyad
Adres
KONU: Ya düzeltimi talepli dava dilekçesidir.
AÇIKLAMALAR:
1-) Müvekkil, … Nüfusuna bal … l, … ilçe, … cilt, … hane ve … sra numarasna kaytldr. Müvekkilin nüfus kaytlarnda yerine yazmaktadr.
2-) Müvekkilin doum tarihi ’tir, ancak i bavurularnda ve sosyal ortamlarda nüfusta yanl yazlan doum tarihi nedeniyle hukuki sorunlara yol açmaktadr.
3-) Müvekkil tarihinde … Hastanesi’nde domu olup doum kaydnn ilgili hastaneden celbi adna müzekkere yazlmasn talep etmekteyiz. Müvekkilin ileride daha fazla problem yaamamas adna doum tarihinin doum raporlar dorultusunda düzeltilmesi talebiyle ilgili dava açma zarureti hasl olmutur.
HUKUK NEDENLER: TMK ve ilgili her türlü mevzuat
HUKUK SEBEPLER: X Devlet hastanesi doum raporu, nüfus kayd, tank ve her türlü yasal delil.
SONUÇ ve STEM: Yukarda açklanan ve gerekçelendirilen nedenlerle; müvekkilin nüfusta belirtilen doum kaydnn doum raporuna göre düzeltilmesi istemli davann kabulü yönünde karar verilmesini vekaleten talep ederim.
Davac Vekili
Av. Ad Soyad
mza
lgili Cumhuriyet Basavclnn iddianamesiyle üpheli hakknda çocuun cinsel istismar ve cinsel amaçl kiiyi hürriyetinden yoksun brakma suçundan hazrlk soruturmas balatlmtr. Madurun ya, fiziki hali ve görüntüsü nedeniyle yatlarndan büyük göründüü tespit edilmitir. lgili devlet hastanesine sevk edilmesiyle madurun kemik yann ya aral ile uyumlu olduu, nüfus kaytlarnn ise gerçei yanstmad saptanmtr.
Davaclar tarafndan asliye hukuk mahkemesinde davalnn nüfus kaydnn gerçei yanstmad, doum tarihinin gün ve ay baki kalarak ya düzeltme talebiyle dava açlmtr. Mahkeme, davalnn yerleim yerinin baka bir ilde olmas nedeniyle yetkisizlik karar vermitir. Ancak dier mahkeme de yapm olduu aratrmada yaad ilin ilk açlan mahkemede olduunu belirterek kar yetkisizlik karar vermi olduundan yetki ve görümezlik uyumazln incelemeye almtr.
Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun maddesinin ilk fkrasnn a bendinde, nüfus kaytlarna ilikin düzeltmeyi isteyen Cumhuriyet savclarnn yerleim yerindeki görevli asliye hukuk mahkemesinde dava açlabilecei hüküm altna alnmtr. Türk Medeni Kanunu’nun maddesinin ilk fkrasna göre ise yerleim yerinin bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduu yer hükmü düzenlenmitir. Yargtay, sonuç olarak kesin yetki bulunmadndan ilgili asliye hukuk mahkemesinde davann görülerek sonuçlanmas gerektiini belirterek oy birlii ile karar vermitir. (Yargtay Hukuk Dairesi / Esas, / Karar)
Davac, doumlu olup olarak düzeltilme talepli ya düzeltme davas açm, mahkeme tarafndan davann reddine karar verilmitir. Karara karlk davac vekili tarafndan temyiz bavurusunda bulunulmutur.
Yargtay, dosya incelemesinde … Milli Eitim Müdürlüünün cevabnda davacnn tarihinde ilkokula kaydolduunu ve mezuniyetinin ise ylnda olduunu belirttiini saptamtr. Cevabn ekinde ise ilgiliye ait olan örenci kütük defter fotokopisi ile diploma defteri fotokopisi gönderildiini tespit edilmi. Ya tashihine ilikin davalar kamu düzeninden olup hakim taleple bal kalmayarak kendiliinden de aratrma yapabilir, elde edecei bulgulara göre çeliki meydana getirmeyecek ekilde hüküm kurmas gerektii belirtilmitir.
Yargtay uygulamalarnda 25 ya sonrasnda ya tespiti yaplamayacana dair ne kadar karar verilmi olursa olsun dosyadaki belgelerine göre resmiyette 3 yanda ilkokul kayd yapld ve 9 yanda ilkokul diplomas kazanmaya hak kazand görülmektedir. Söz konusu kaytlar, hayatn olaan akna aykr olduundan mahkemenin ret karar verilmesi hukuka aykr bulunmutur. Mahkemenin kabulü yönünde karar verilmesi gerektiinden bozma karar verilmitir. (Yargtay 8. Hukuk Dairesi / Esas, / Karar)
Aşağıda kısaca yaş büyütme, küçültme ve düzeltme davasının şartlarını, görevli mahkemenin hangisi olduğunu ve bu davaların nasıl açılacağına ilişkin beyanda bulunacağız.
Yaş küçültme davasının en önemli şartı tescile ilişkin herhangi bir engelin olmamasıdır. Yaş küçültmesi davasının ilk şartı kardeşi ile arasında en az günlük yaş farkı olmasıdır. Ayrıca herhangi bir hastaneden kemik grafiği çekilmesi ve yaş küçültmesine ilişkin raporun alınması mecburidir. Son olarak birde tabi ki tanık deliline ihtiyaç vardır.
Yaş büyütme davası hukukumuzda çok sıkı şartlara dayandırılmıştır. İlgili davanın açılabilmesi için önce doğan şahsın hastane veya doğum evinde doğmamış olması gerekmektedir. İkinci şart ise talep edilen yaşın kişinin dış görünüşüne uygun olması gerekmektedir. Örneğin 15 yaşında ki çocuğun yaşının 30 olmasının ihtimali yoktur.
Yaş düzeltme davaları genellikle memur hatasından kaynaklanan davalardır. İlgili yanlışlığın doğum kayıtları ile kanıtlanması gerekmektedir.
Yaş büyütme, küçültme ve düzeltme davaları asliye hukuk mahkemelerinde açılmaktadır. Yer yönünden yetkili mahkeme ise davayı açmak isteyen kişinin yerleşim mahkemesidir.
İlgili davalar açılırken gerekli belgeler;
-nüfus kaydı
-sabıka kaydı -Hastane doğum evraklarıdır.
Yaş büyütme, küçültme ve düzeltme davalarını yaşının küçültülmesi, büyütülmesi ve düzeltilmesi istenen kişinin açabileceği gibi vasisi, velisi yada vekili açabilmektedir.
İlgili davalar yaklaşık 4 ay ve 1 yıl arası sürmektedir. Burada zamanı etkileyen faktör mahkemenin adli tıptan kemik yaşının tespitinin isteyip istemeyeceğidir. İstemesi halinde ilgili davalar 1 yıla kadar uzayabilmektedir.