Giriş Tarihi: Güncelleme Tarihi:
Ayaklar Neden Üşür? Ayak Üşümesi Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı yazımızda, konuya dair genel bir bilgilendirme yapacağız. Ayak üşümesi, ayaklar vücudun geri kalanından daha düşük bir sıcaklıkta olduğunda meydana gelir. Ayakların üşümesi özellikle daha soğuk iklimlerde yaşayanlar için son derece normal bir durumdur. Üşüyen ayaklar zayıf bir dolaşımın işareti olabilir. Sıcak tutan çoraplar giymek ya da varsa bu duruma sebep olan altta yatan nedeni teşhis ve tedavi etmek ayak üşümesi sorununu çözmeye yardımcı olur.
Ayak üşümesi, ayaklar vücudun geri kalanından daha düşük bir sıcaklıktaymış gibi hissedildiğinde ortaya çıkar. Örneğin eller sıcacıkken ayaklar karda çıplak ayakla yürüyormuş gibi hissedebilir.
Ayak üşümesinin pek çok nedeni vardır. Ayak üşümesinin nedenlerinden biri soğuk iklimlerde yaşamak gibi basit bir sebep olabildiği gibi bu durum ciddi bir tıbbi sorunun işareti de olabilir. Ayak üşümesinin en yaygın nedeni, bacaklardaki ve ayaklardaki zayıf kan akışıdır. Sık sık ayak üşümesi yaşayanlar muayene için bir doktora başvurmalıdır.
Ayak üşümesi sorunu herkesi etkileyebilir. Soğuk bir iklime sahip bir bölgede yaşayanların ayakları üşüyebilir ve bu son derece normaldir. Ayak üşümesi, aşağıdaki durumlara sahip kişiler arasında daha yaygın görülür:
Ayakların arada bir üşümesi gayet normal ve oldukça yaygındır. Pek çok ayak üşümesi vakası geçici olduğundan veya başka bir rahatsızlığın semptomuyla ilişkili olduğundan kesin bir oran vermek mümkün değildir.
Ayaklarının üşümesi kişiyi rahatsız edebilir. Vücudun geri kalanı sıcakken ayaklar yeteri kadar sıcak değildir. Vücudun geri kalanıyla aynı sıcaklığa gelene kadar ayaklarda hafif bir ağrı hissedilebilir. Ayak üşümesi geçici olabilir ancak bunun altta yatan bir rahatsızlığın belirtisi olmadığından emin olmak için bir doktorla görüşmek önemlidir.
Ayakları üşüyen bir kişi, arada bir ortaya çıkan veya ortam sıcaklığı düştüğünde sürekli olarak ortaya çıkan bazı semptomlar yaşayabilir. Bu semptomlar şöyledir:
Soğuğa maruz kalındığında, ilk önce ayaklar ve eller üşür ancak göğüs ve gövde hala sıcaktır. Ayaklar kalbe en uzak organ olduğu için kanın vücut uzuvlarında dolaşıp buraya varması daha uzun sürebilir. Bu durum, ellerin ve ayakların ısınmasının daha uzun zaman almasına neden olabilir.
Ayak üşümesinin birkaç nedeni vardır. Soğuk bir iklimde yaşamak bunun bir sebebi olabileceği gibi ayak üşümesinin en yaygın nedenlerinden bazıları; zayıf kan akışı, altta yatan başka bir durumun belirtisi olması veya bir ilacın yan etkisidir.
Bacaklardaki ve ayaklardaki zayıf kan akışı (dolaşım) ayakların üşümesine neden olur. Zayıf kan akışı, kanın ayaklara ulaşmasının daha uzun sürmesi anlamına gelir.
Kan, dolaşım sistemindeki yollardan (kan damarları) geçer. Bu yollar kapanabilir, sertleşebilir ve daralabilir. Bu da kanın düzenli bir şekilde akmasını zorlaştırır. Yollar tıkalı veya darsa, kanın hareketi bir huniden sıvı dökmeye benzer şekilde yavaşlar. Huniye çok fazla sıvı girebilir, ancak huni daralır ve bu da sıvının hareket hızını yavaşlatır. Kan akışındaki bu gecikme, ayak üşümesi semptomlarına neden olur.
Üşüyen ayaklar altta yatan başka bir rahatsızlığın işareti olabilir. Kan akışını etkileyen çeşitli durumlar şunlardır:
Bazı ilaçlar, ilacın kan akışıyla nasıl etkileşime girdiğine bağlı olarak yan etki şeklinde ayaklarda üşümeye neden olabilir. Ayak üşümesine neden olabilecek ilaçlar şunlardır:
Ayak üşümesi semptomları altta yatan başka bir rahatsızlık veya kullanılan ilaçlarla ilgili olabileceğinden, doktor önce kişinin tıbbi geçmişi hakkında bilgi toplayarak tanı koymaya başlayacaktır. Ardından doktor, sinir hasarı veya ayakların üşümesine neden olabilecek herhangi bir yaralanma aramak için fiziki muayene yapacaktır. Ayak üşümesi şikayeti olan kişiden ayrıca anemi veya hipotiroidizmi saptamak için bir kan testi veya kalp hastalığını ekarte etmek için görüntüleme testleri gibi semptom olarak ayak üşümesine neden olabilecek herhangi bir hastalığı ekarte etmek amacıyla bazı testler istenebilir.
Doktor, şişirilebilir bir kan basıncı manşonu kullanarak bacaklardaki kan akışını ölçmek için bir ayak bileği-kol indeksi (ABI) testi kullanabilir. ABI, semptom olarak soğuk ayaklara neden olan periferik arter hastalığının teşhisine yardımcı olur.
Ayak üşümeleri arada bir meydana geliyor olsa bile belirtilerin geçici olduğundan ve altta yatan bir durumun belirtisi olmadığından emin olmak için bir doktorla görüşmek önemlidir.
Ayak üşümesini tedavi etmenin birkaç yolu vardır. Ayak üşümesine neden olan altta yatan rahatsızlıklara odaklanılarak bu durum tedavi edilebilir. Ayak üşümesi alınan bir ilacın belirtisiyse bu ilaç bırakılabilir. Doktor kişinin semptomlarını değerlendirecek ve ilacın kullanılmaya devam edilip edilmeyeceğine karar verecektir.
Atak üşümesini evde tedavi etmek için aşağıdakiler yapılabilir:
Ayaklar üşüyorsa, sinirlerin çok fazla ısıyla karşılaştıklarında bunu iletmesi daha uzun sürebilir. Bu, çok sıcak su veya ısıtma yastıklarından kaynaklanan yanıklara neden olabilir. Üşüyen ayakları ısıtmanın en güvenli alternatifi, yanıkları önlemek için yün çorap gibi kalın çoraplar giymektir.
Kişinin kendini ne zaman daha iyi hissedeceği zamana ve ayak üşümesi belirtisine neden olan şeyin teşhis ve tedavi edilmesine bağlıdır. Bazı kişiler sıcak tutan çoraplar giyerek kendilerini hemen daha iyi hissedecektir. Diğerleri ise semptomlarının altında yatan neden tedavi edilene kadar sıcak tutan çoraplar giyseler bile üşümeye devam edebilirler. Ayak üşümesini önlemek için kişinin belirtilerine özgü bir tedavi seçeneği hakkında doktoruyla konuşması gerekir.
Ayak üşümesi semptomlarıyla karşılaşma riskini azaltmak için aşağıdakiler uygulanabilir:
Arada bir ayakların üşümesi normaldir. Kalıcı şekilde üşüyen ayaklar, altta yatan bir rahatsızlığın işareti olabilir. Ayaklar üşüdüğünde, sıcak tutan bir çorap giymek, kısa bir yürüyüş yapmak ya da ayaklara kan akışını sağlamak için etrafta dolaşmak faydalıdır. Semptomlar altta yatan bir rahatsızlığın sonucuysa, ayakların üşümesini önlemek için semptomlara neden olan durumu yönetmek veya tedavi olmak için bir doktorla görüşmek gerekir.
Kişinin ayakları düzenli olarak üşüyorsa ve evde tedavi yöntemleri işe yaramıyorsa, bir doktora muayene olunmalıdır. Ayak üşümesi normaldir ancak ayak üşümesinin sık görülen belirtileri de göz ardı edilmemelidir.
Ayaklarda uyuşma, şiddetli ağrı veya iyileşmeyen yaralar olursa veya ayaklara dokunulduğunda ayaklar hissedilmiyorsa hemen bir doktorla görüşmek gerekir.
Özel İçerik
Üşümek, soğuğa karşı duyarlılığa veya sıcaklık özellikle düşük olmadığında bile kalıcı bir üşüme hissini ifade eder. Titreme, vücut sıcaklığındaki düşüş ve ekstremitelerin (eller, ayaklar) soğuması ile kendini gösterir.
Sebeplere bağlı olarak üşümek farklı belirtilerle ilişkilendirilebilir ve geçici veya kronik olabilir. Üşüme hissi tüm vücudu veya sadece eller ve ayaklar gibi yerleri etkileyebilir.
Soğuğa tepki kişiden kişiye değişir ve bazı kişiler diğerlerinden daha sık üşür. Bu üşüme hissi kalıcı hale geldiğinde belirli bir sağlık sorununa işaret edebilir. Sürekli üşümek çeşitli sağlık sorunlarını ortaya çıkarabilir.
Aşırı üşüme, vücutta bir soğukluk hissi ile ortaya çıkar. Bu duyguya başka belirtiler de eşlik edebilir:
- Ellerde, parmaklarda, ayaklarda ve ayak parmaklarında karıncalanma veya uyuşma,
- Sık titreme,
- Diğer insanların rahat bulduğu sıcaklıklarda üşümek,
- Uzuvlarda sertlik,
- Özellikle soğuk ayaklar ve eller,
Üşümenin nedenlerine bağlı olarak başka belirtiler de mevcut olabilir.
Süerkli üşümenin tedavi edilmeye çalışılması için nedeninin belirlenmesi gerekir. İşte sürekli üşümeye neden olan en yaygın durumlar.
Az Miktarda Kahverengi Yağa Sahip Olmak
Bazı insanların sıcağı diğerlerinden daha iyi tolere etmesi gibi, soğuğa duyarlılık da bireysel olarak değişir. Çevre bir rol oynayabilir, aşırı soğuklara alışmış ülkekerde yaşayanlar soğuğa muhtemelen sıcak bölgelerde yaşayanlardan daha az duyarlıdır, bunun nedeni esas olarak vücudun ısısını ayarlama sisteminde yer alan kahverengi yağda (bir tür doku yağı) bulunur.
Besinleri depolayan beyaz yağın aksine kahverengi yağ özellikle vücudun soğuğa karşı savaşmasına yardımcı olur. Bu yağ dokusu, bebeklik dönemi de dahil olmak üzere yaşamın her döneminde bulunur. Kahverengi yağı az olan zayıf insanlar, vücut ısısını daha zor ayarlarlar ve bu nedenle soğuğa daha duyarlı olurlar.
Vücut kitle indeksi (VKİ) veya altında olan ve bu nedenle çok zayıf olan kişilerin vücut yağ seviyeleri yetersizdir ve bu da onları soğuktan yalıtamaz. Ayrıca VKİ'si düşük olan kişiler genellikle düşük gıda alımına sahiptir, metabolizmaları yavaştır çünkü vücutlarına daha az kalori alırlar ve bu da onların yeterli vücut ısısı oluşturmasını engeller.
Demir Eksikliği
Demir eksikliği, kalıcı üşümenin en yaygın nedenlerinden biridir. Demir, kırmızı kan hücrelerinin vücutta oksijen taşımasına yardımcı olan, her hücreye ısı ve besinler getiren bir mineraldir. Yetersiz demir varlığında kırmızı kan hücreleri görevini etkin bir şekilde yapamaz ve bu da üşümeye ve titremelere neden olur.
Fasulye, mercimek, ıspanak ve yumurta, et, deniz ürünleri gibi demir açısından zengin yiyecekleri diyetinize ekleyin.
Hipotiroidizm
Sürekli üşümek hipotiroidizmin, yani tiroidin yeterince tiroid hormonu salgılamadığının belirtisi olabilir. Tiroid hormonları metabolizmanın düzenlenmesine katıldıkları için hipotiroidizm kilo, ruh hali ve ayrıca üşüme hissinin düzenlenmesi açısından birçok reaksiyona neden olur. Bu nedenle, üşüme hissi hipotiroidizmin ana belirtilerinden biridir.
Üşümenin yanında kilo alımı, yorgunluk, saç dökülmesi veya kuru cilt gibi başka belirtileriniz de varsa hipotiroidizmden şüphelenebilirsiniz. Doğru bir teşhis için mutlaka bir uzmana başvurun.
Zayıf Kan Dolaşımı
Ayaklarınız ve elleriniz üşüyorsa ve vücudunuzun geri kalanı normal ise, kanın ekstremitelerinize akmasını engelleyen bir dolaşım sorununuz olabilir. Bazı durumlarda buna çeşitli kalp ve damar hastalıkları neden olabilir. Bu durum kalbin kanı verimli bir şekilde pompalamadığının bir işaretidir veya kanın el ve ayak parmaklarına ulaşmasını engelleyen aterosklerozu gösterebilir.
Sigara, kan damarlarının daralmasına neden olduğu için dolaşımın zayıflamasına yol açar. Ayak parmakları, parmaklar, burun ve kulaklara kan akışını etkileyen Raynaud hastalığı da zayıf dolaşımın nedeni olabilir.
Yetersiz Sıvı ve Besin Alımı
Enerji ve sıvı eksikliğinde vücut düzgün çalışamaz. Bu nedenle susuz kalmış veya yetersiz beslenen kişiler daha fazla üşür. Yüzde 60'tan fazla sudan oluşan vücut, susuz kaldığında aşırı sıcaklıklara karşı daha hassastır. Her zaman üşüyorsanız, bunun nedeni vücudunuzun susuz kalması olabilir. Su, vücut ısısını düzenlemeye yardımcı olur. Yeterince su içtiğinizde, su ısıyı tutar ve yavaşça serbest bırakır, bu da vücudun rahat bir sıcaklıkta kalmasına yardımcı olur.
Uykusuzluk
Herkes bunu yaşamıştır: Uykusuz bir geceden sonra, dışarıdaki sıcaklıktan bağımsız olarak üşüme eğiliminde olursunuz. Bu, beyindeki hipotalamus tarafından düzenlenen sıcaklık mekanizmasının bozulmasının sonucu ortaya çıkar. Uykusuzluğun etkisi altında beyin daha az çalışır ve bazı mekanizmalar değişebilir, bu durum uyanıklık, görme için de geçerlidir.
Hamilelik
Hamilelik sırasındaki hormonal değişiklikler (menapoz sırasında da ortaya çıkar) temel metabolizmayı ve vücudun ısı mekanizmasını etkiler. Hamile kadınlarda, hava soğuk olduğunda vücut onu doğru sıcaklıkta tutmak için öncelikle fetüste ısıyı korur, vücudun diğer kısımları (eller ve ayaklar gibi) öncelik dahilinde değildir.
Şeker Hastalığı
Şeker hastalığı (diyabet), sinirlere (nöropati) sürekli saldırılara olabilir. Bu, ellerde ve ayaklarda uyuşmaya ve bazı durumlarda ağrılara neden olur. Bu sinirler aynı zamanda beyne vücut ısısı hissi ile ilgili mesajlar göndermekten sorumlu olduklarından, ayaklar ve eller üşüyebilir.
Az Gelişmiş Kas Kütlesi
Kas kütlesi ısı üreterek vücut sıcaklığının korunmasına yardımcı olur. Bu nedenle yeterli kas olmaması üşüme hissine neden olabilir. Daha fazla kas kütlesine sahip olmak metabolizmayı ateşler ve üşüme hissiyle savaşır.
kalpkaşuykusuzlukşeker hastalığı