İsim olmadığı halde cümlede bir ismin yerini tutan, kişileri ya da varlıkları karşılayan sözcüklere zamir denir. Adıllar, isimlerin yerini çeşitli özelliklere göre karşıladığından zamirleri niteliklerine göre sınıflandırırımonash.pw adıl türlerinden; kişileri, varlıkları ve kavramları işaret yoluyla karşılayanlarına İşaret Zamiri denir.
Örneğin elimizde yeni aldığımız bir telefonun olduğunu düşünelim. Telefonu arkadaşlarımıza gösterirken işaret ederek Bunu yeni aldım deriz. Yani artık bu dedikten sonra bir daha telefon dememe gerek kalmadan tüm arkadaşlarınız burada kastedilenin telefon olduğunu anlayacaktır. Dolayısıyla telefon ismini kullanmak yerine işaret ederek bu sözcüğünü kullanmak dil de bir tasarruf sağlamış olacaktır. Bu şekilde bir varlık işaret edilerek kullanılan adıla işaret zamiri denir.
Türkçede asıl işaret zamirleri Bu, şu, o sözcüklerinden oluşmaktadır. Çok yakın bir varlık işaret edilirken bu, biraz uzaktaki varlık şu, daha uzaktaki varlık işaret edilirken de o sözcüğü kullanılmaktadır.
Aynı zamanda bu, şu, o adılları ismin hal eklerini üstlerine alarak cümle içinde çeşitli şekillerde kullanılabilir. Bu sözcüklerin hal ekleriyle çekimli bir şekilde cümle içinde işaret zamiri olarak şu şekilde kullanılabilir:
Yalın hali: Bu, şu, o
Belirtme hali: Bunu, şunu, onu
Yönelme hali: Bura, şura, ora
Bulunma hali: Bunda, şunda, onda
Ayrılma hali: Bundan, şundan, ondan
İlgi hali: Bunun, şunun, onun
Vasıta hali: Bununla, şununla, onunla
Eşitlik hali: Bunca, şunca, onca
Yukarıda yer alan kelimeler dışında Öteki, beriki, diğeri, öbürü, böyle, şöyle, öyle sözcükleri de işaret zamiri olarak kabul görmektedir.
Bundan ettiğimiz karı başka sektörlere yatıracağız. (Bundan= gıda)
En son onunla yolculuk yapmıştım. (Onunla= THY)
Oraya şunu asmalıyız. (Şu= tablo)
Onlar en sevdiğim kazaklarım. (Onlar= kazak)
Ders dinlerken şunları deftere yazdım. (Şunları= notlar)
Bu araçların bir de şöylesini test etmelisiniz. (Şöylesi= araba)
Çanta kaybolunca ötekini yolladık. (Öteki= çanta)
Ders çalışırken şunu anlayamadım, bana anlatır mısın? (Şunu= kafiye konusunu)
Okuldan dönerken yolda bunu bulmuşlar. (Bunu=cüzdan)
Güzel yarınlar için hiç durmadan çalışmalısınız, bunu unutmayınız! (Bunu=güzel yarınlar için hiç durmadan çalışmalısınız)
Yeni evimizde ona ihtiyacımız kalmayacak. (Ona=buzdolabı)
UYARILAR!
⇒O sözcüğü eğer bir insanın yerine kullanılırsa şahıs zamiri, eğer insan dışında bir varlığın yerine kullanılırsa işaret zamiri olmaktadır., Bu nedenle bu sözcüğün geçtiği cümleleri iyi analiz etmek gerek. İnce bir ayrıntı olduğundan genellikle sınavlarda bu noktadan sorular yöneltilmektedir.
Geçtiğimiz yıllarda onu öğretmenlik yaparken görmüştüm. (O= Kişiden bahsettiğinden şahıs zamiridir.)
Artık gelir getirmediğinden onusatmak zorunda kaldılar. (O= Dükkan. Bir varlığın yerine kullanıldığından işaret zamiridir.
⇒ İşaret zamirleri isim tamlamasının tamlayanı görevinde kullanılabilir.
Bunun boyası dökülmeye başlamıştı.
Onun motorundan yanık kokusu geliyordu.
⇒ İşaret zamirleri ve işaret sıfatları sıklıkla birbiriyle karıştırılmaktadır. İşaret eden sözcüklerin zamir olabilmeleri için yalnız kullanılmaları gerekir. Eğer işaret anlamı taşıyan sözcükler bir ismin önünde kullanılırsa sıfat olur.
Bunu ütüleyerek dolaba asar mısın?
(Bunu kelimesi işaret yoluyla ismin yerine geçtiğinden adıldır.)
Bu gömleği ütüleyerek dolaba asar mısın?
(Bu sözcüğü gömlek kelimesinin yerine geçmemiş, bizzat ismin önüne geldiğinden işaret sıfatıdır.)
⇒ İşaret zamirleri bir olay, durum ve yargının yerine de kullanılabilir.
Sınıfı geçmek için çok çalışmalısın, bunu unutma.
(Bunu derken sınıfı geçmek için çok çalışmalısın ifadesi kastedilmiştir.)
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILAR
⇒ Zamir PDF / Slayt
⇒ 9.Sınıf Ders Konuları
⇒ Deniz Hoca Edebiyat PDF Notlar
⇒ TYT Türkçe
⇒ AYT Edebiyat
Admin
İsimlerin yerini işaret yoluyla tutan zamirlerdir. Tekil ve çoğul olarak kullanılabilir. Başlıca işaret zamirleri: bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar, beriki, öteki, ötekiler, berikiler, ora, bura, şura zamirleridir.
Örnek
O, artık paslanmış, kullanılmıyor.
O, dün bahçeye dikilmiş.
Bu, bize yapabileceğiniz en büyük kötülük sayılır.
Bu, en son aldığımız arabaydı.
Bunlar bize dedelerimizden kalma yadigârlardır.
Bunlar galiba bizim öğretmenimizin.
Şu, bir zamanlar bahçemizin en güzel çiçeğiydi.
Şu kiminse sonra gelip alsın.
Şunda şaşılacak ne var Allah aşkına?
Şunlar niçin çöpe atılmış.
Şunları da küçük çocuğum için alayım.
Onlar asla çöpe atılmayacak arkadaşlar.
Ötekisi daha pahalı olur bu mevsimde.
Beriki sanki biraz bayattı.
Bura en son kapanacak mekân olmalıdır.
Şura yaz kış böyle yeşildir.
Ora asla unutulmayacak kadar güzeldi.
Not: İşaret zamirleri varlıkların uzaklık-yakınlıklarını belirtmek için kullanılır.
Bu: Yakın için kullanılır.
Şu: Biraz uzakta olan için kullanılır.
O: En uzak için kullanılır.
Not: "O ve onlar" zamirleri hem işaret hem de kişi zamiri olarak kullanılabilir. Bu zamirler, insan adlarının yerine kullanılırsa şahıs, insan dışındaki varlık veya nesnelerin yerine kullanılırsa işaret zamiri olur. Ayrıca o zamiri aynı zamanda işaret sıfatı olarak da kullanılır.
O, sabah size uğrayıp öyle bize gelecek. (şahıs zamiri)
Onlar, bizim geleceğimizin teminatıdır. (şahıs zamiri)
O, bugüne kadar aldığım en güzel defterdi. (işaret zamiri)
Onlar, her zaman çabuk bayatlar. (işaret zamiri)
O evde herkes yatmadan önce kitap okur. (işaret sıfatı)
O akşam hepimiz soluğu onlar da almıştık. (işaret sıfatı)
Not: "Bu, şu, o" sözcükleri ek almadan ve bir isimden önce kullanılırsa bu sözcükler zamir olmaktan çıkıp işaret sıfatı görevini üstlenir.
Örnek
Bu dünyadan herkes bir gün asli vatanına geri dönecektir. (işaret sıfatı)
Bu asla kabul etmeyeceğim bir durumdur. (işaret zamiri)
Şu yol direkt sizi istediğiniz yere götürecektir. (işaret sıfatı)
Not: İşaret zamirleri belirtili isim tamlamalarında hem "tamlayan" hem de "tamlanan" olarak kullanılabilir.
Örnek
Bunun derdi benimkinden aşkın. (tamlayan işaret zamiridir.)
Haylazlığın böylesi de çok az görülür. (tamlanan işaret zamiridir.)
Not: "Bu, şu, o, öteki, beriki" kelimeleri hem sıfat hem de işaret zamiri olarak kullanılabilir.
Örnek
Bu dünya kimseye baki kalmaz. (işaret sıfatı)
Bu, insanlığın ulaşabileceği en son makamdır. (işaret zamiri)
Şu okul okuma kültürü gelişmiş bir okuldur. (işaret sıfatı)
Şu, herkesin hayalini süsleyen arabadır. (işaret zamiri)
O sokakta artık Mustafa amca yaşamıyor. (işaret sıfatı)
O, serseri dünyaya sıkılan son kurşun olsun. (işaret zamiri)
Öteki dünya her şeyin ayan beyan olacağı bir yer olacaktır. (işaret sıfatı)
Öteki her zaman buradan geçer. (işaret zamiri)
Beriki adam bu mahallenin bütün sıkıntılarını göğüsler. (işaret sıfatı)
Beriki zaten hiç konuşmaya gelmiyor. (işaret zamiri)
Ayrıca bakınız
Sözcük Türleri Konu Anlatımı
İsim (Ad) Konu Anlatımı
Özel İsim
Cins İsim
Tekil İsim
Çoğul İsim
Topluluk İsimleri
Somut İsimler
Soyut İsimler
Eylem İsimleri
Basit İsim
Türemiş İsim
Birleşik İsim
Zamir (Adıl) Konu Anlatımı
Kişi Zamirleri
İşaret Zamirleri
Belgisiz Zamirler
Soru Zamirleri
İyelik Zamirleri
İlgi Zamirleri
Basit Zamirler
Birleşik Zamirler
Öbekleşmiş Zamirler
Ek Halinde Bulunan Zamirler
Sıfat (Ön Ad) Konu Anlatımı
Niteleme Sıfatları
İşaret Sıfatları
Belgisiz Sıfatlar
Soru Sıfatları
Sayı Sıfatları
Pekiştirme Sıfatları
Küçültme Sıfatları
Sıfatlarda Derecelendirme
Adlaşmış Sıfat
Basit Sıfatlar
Türemiş Sıfatlar
Birleşik Sıfatlar
Kaynaşmış Birleşik Sıfatlar
Kurallı Birleşik Sıfatlar
Zarf (Belirteç) Konu Anlatımı
Durum Zarfları
Zaman Zarfları
Yer-Yön Zarfları
Miktar (Azlık-Çokluk) Zarfları
Soru Zarfları
Edat Bağlaç Ünlem Konu Anlatımı
Edat (İlgeç)
Bağlaç
Ünlem
Sözcük Türleri Konu Testleri
İsimler Konu Testleri
İsimler-Adlar Test 1
İsimler-Adlar Test 2
Zamirler Konu Testleri
Zamirler Test 1
Zamirler Test 2
Sıfatlar Konu Testleri
Sıfatlar Test 1
Sıfatlar Test 2
Sıfatlar Test 3
Sıfatlar Test 4
Zarflar Konu Testleri
Zarflar Test 1
Zarflar Test 2
Edatlar-Bağlaçlar-Ünlemler Konu Testleri
Edatlar-Bağlaçlar-Ünlemler Test 1
Edatlar-Bağlaçlar-Ünlemler Test 2
Edatlar-Bağlaçlar-Ünlemler Test 3
Ana Sayfa
Zamirler, isimlerin yerini tutar. Cümlede isimlerin yerine kullanılan kelimeler zamir (adıl) denmektedir. İşaret zamirleri, insan dışındaki varlıklar için kullanılır. Kişi zamirleri insanlar için, işaret zamirleri insan dışı varlıklar için kullanılır. İşaret zamirleri, bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlardır.
Kişi isimleri dışında yer alan tüm kavram isimlerin yerini işaret eden dilbilgisi yapısına işaret zamiri denmektedir. İki farklı amaç doğrultusunda genel olarak ele alınır. Bunlardan biri daha çok ismin yerini tutmak amaçlı değerlendirilmektedir. Böylece isim kullanmaya gerek olmadan ya da arka arkaya gelen cümleler açısından, daha anlamlı bir etki yaratır. Aynı zamanda birçok farklı kavramı işaret etmek ve onu göstermek için de işaret zamiri değerlendirilmektedir.
Belli başlı kelimeler ve bu kelimelerin türemiş hali üzerinden dilbilgisi kuralları çerçevesinde işaret zamiri değerlendirilmektedir.
Bu temel kurallar üzerinden işaret zamiri amaca uygun olarak cümle içerisinde veya tek başına kullanılabilmektedir. Böylece içerdiği özellikleri ile beraber canlı ve cansız tüm varlıkları işaret etme, gösterme ya da yerini tutma gibi amaçlar altında değerlendirilmektedir.
Bu gerçekten çok lezzetliydi. (Bu = Mantı)
Şunu çalabileceğim penayı nereye kaldırdın? (Şunu = Gitarı)
Orası Türkiye’nin en kalabalık şehridir. (Orası = İstanbul)
Ötekini giyersen daha dikkat çekici olabilir. (Ötekini = Ceketi)
Karşıki kiralık ise biz tutabiliriz. (Karşıki = Ev)
En büyük ozanlar burada yetişmiştir. (Burada = Kırşehir’de)
Eskiden şuralar uçsuz bucaksız tarlaydı. (Şuralar = mahalle)
Biri şunun fiyatını söyleyebilir mi? (Şunun = ayakkabının)