Hırsızlık Hastalığı Neden Olur

Ülkemizde birçok dizi ve filmle üzerine dikkat çekilen, ortalama herkesin duyduğu ve bildiği bir hastalık olan kleptomani, yaygın olarak çalma hastalığı diye bilinir. Peki kleptomani nedir, neden olur? İlgililerinin de çok fazla merak ettiği kleptomani sebepleri ve belirtileri nelerdir? Kleptomani hastalarının cezai bir sorumluluğu var mıdır? Gelin herkesin merak ettiği bu sorulara hep beraber cevap bulalım.

Kleptomani (Çalma) Hastalığı Nedir?

Tarihte yılında İsviçreli Doktor Andre Mathey tarafından akıl hastalığı olarak ortaya atılan kleptomani, bireyin, hiçbir ihtiyacı olmadığı halde, başkasına ait olan nesneleri çalma dürtüsüne karşı koyamamasıdır. yılında isim değişikliğine gidilmiştir ve Yunanca'da hırsız anlamına gelen kleptes sözcüğü bu hastalığın isminin kökenini oluşturmaktadır. Gerçekte gerek duyulmayan maddeleri çalma dürtüsü olarak tanımlanan kleptomani kelimesi, Türkçeye "Çalma Deliliği" olarak çevrilmiştir. Kleptomani, normal hırsızlık vakaları ile karıştırılmaması gereken bir dürtü kontrol bozukluğudur. Çalma dürtüsü o kadar yoğundur ki, kişiler hırsızlık yapmak istemese bile engel olamazlar. Kleptomani hem kadınlarda hem erkeklerde görülmektedir. Hasta tarafından genellikle gizli tutulan, ancak yasal sorunlar yaşandıktan sonra psikiyatrik yardım aranmaya başlanan bir rahatsızlıktır. İstemsizce çalma hastalığına sahip olan bireylere Kleptoman denir. Kleptomanlar genelde alışveriş merkezleri, marketler gibi halka açık yerlerdeki ürün ve malzemeleri çalmaktadır. Hatta bazı hastalar ailesinin veya arkadaşlarının eşyalarını çalabilmektedir.

Kleptomani Hastalığı Sebepleri ve Belirtileri Nelerdir?

Psikolojik olarak çalma eyleminin rahatlatıcı özelliğini bulunduğundan dolayı antidepresan etkisi gösteren hastalığın temelinde çocukluk döneminde başlayan aileden yeterli sevgi ve ilgiyi görmeme hissi ve fiziksel zarar görme duygusu yatmaktadır. Yıkıcı, Dürtü Kontrol ve Davranış Bozuklukları ile ilişkili olabileceği gibi hem sinir hastalıkları hem de beyin hastalıkları ile ilgili de olabilir. Beyin travması sonucu çalma hastalığı görülen vakalar mevcuttur. Muhakeme güçlüğü çeken bireylerde de fizyolojik etki ile beraber bu hastalık görülebilir. Bunların yanında unutkanlık, epilepsi gibi etkiler bu hastalığın nedenleri arasında sayılabilir. Kleptomani hastalığı utanılacak bir durum olarak değerlendirildiği için genellikle gizli tutulur ve tedavi için bir uzmana başvurulmaz. Ancak pek çok hastalık türünde olduğu gibi kleptomanide de erken tanı ve tedavi oldukça önemlidir. Kişi tedavi olmadığı takdirde ilerleyen süreçte yasal sorunlarla karşılaşabilir. Çalma hastalığı belirtileri ise şu şekilde sıralanabilir:

Gerekli olmayan, ihtiyaç duyulmayan nesneleri çalmak için karşı konulamayan dürtüler duyma ve bu dürtüleri kontrol etmede güçlük çekme, nihayetinde kontrol edememe

Çalma eylemini gerçekleştirirken zevk alma, tatmin olma ve çalma dürtüsü kaybolduğu için rahatlama

Çalma eyleminin ardından pişman olmak, suçluluk duymak, utanmak

Çalma eylemi sonrasındaki tüm kötü hislere rağmen yeniden çalma dürtüsü hissetmek ve yapmak

Kleptomani Tedavisi Nasıl Olur?

Kleptomani, psikoterapi gibi terapi yöntemleri ve ilaç tedavisi ile kontrol altına alınabilen bir psikolojik rahatsızlıktır. İlaç tedavisi, kleptomani tedavisinde kullanılan yöntemlerden biridir ancak yeterli verilere dayanan bir ilaç tedavisi bulunmamaktadır. Kullanılan ilaçlar genellikle, serotonin seviyesini düzenleyen, opioid sisteminin düzenli çalışmasına yardımcı olan ilaçlardır. İlaç tedavisinin yanında psikoterapi yöntemler de önerilebilir. Dürtü kontrol bozukluklarının ve bu bozukluklara neden olan etkenlerin araştırılması ve giderilmesinde yardımcı olan bilişsel davranışçı terapi, bireylerin negatif düşüncelerinin pozitife çevrilmesini hedefleyen bir terapidir.

Çalma Hastalığının Cezai Sorumluluğu Nedir?

Kleptomani, tedavi edilmediği ve çalma dürtüsü nedeniyle hırsızlık yapan bireyler yakalandıkları takdirde hukuksal sorunlarla karşılaşmaktadır. Hırsızlık yaptığı değerlendirilen kişilerin cezai yaptırımı ile Kleptomani çalma hastasının cezai yaptırımı farklıdır. Türk Ceza Kanunu dikkate alındığında ilgili kanun, çalma hastalığını akıl hastalığı içinde değerlendirmiştir. TCK madde 32'de ''Akıl hastalığı nedeniyle hem hukuki anlam ve sonuçlarını algılayamayan hem de davranışlarını yönlendirme yeteneği azalmış kişiye ceza verilemez.'' geçmiştir. Ancak en nihayetinde hırsızlık eylemi gerçekleştiğinde, kişiler indirimli olmak koşuluyla hapis cezasına tabi tutulur. Verilen ceza değiştirilmemek koşuluyla, tedavi amaçlı akıl hastalarına özgü güvenlik tedbiri olarak da uygulanabilir. Bu hükümlere karar verilebilmesi için kişinin uzman hekim heyeti tarafından Kleptomani raporu alması gerekir.

Bu semptomlara sahipseniz ya da bir tanıdığınız var ise uzman doktorlara yönelerek veya yönlendirilerek bilişsel davranışçı terapi yöntem ve tekniklerinin kullanıldığı terapi sürecinden faydalanabilirsiniz.