Tsh Yüksekse Ne Olur

Yenidoğan bebeklerde görülen tiroid hormon eksikliğidir. Tiroid hormonları beyin gelişimi ve büyüme için gereklidir. Tedavi verilmez ya da tedavi gecikirse zeka geriliği yapar. Önlenebilir zeka geriliğinin en sık nedenidir. İlerleyen yıllarda boyu da yeterli uzamaz .

Doğumsal hipotiroidi dünyada her yenidoğan bebekten birinde görülüyor. Ülkemizde yaptığımız çalışmada yenidoğan bebeklerin topuk kanında bakılan TSH taramasında her bebekten birini hipotiroidi olarak saptadık .Tedavisi hayatın ilk yılında yapılmazsa oluşan zeka geriliği daha sonra verilen tiroid hormonu ile düzelmez. O nedenle yenidoğan bebeklerde doğumdan sonra 3. ve 5. günler arası TSH taraması yapılarak erken tanı konur . TSH değerinin yorumunu mutlaka çocuk endokrin uzmanı yapmalıdır. TSH yüksekliği her zaman hipotiroidi anlamına gelmez. TSH yüksekliğinde mutlaka tiroid hormon düzeyleri bakılmalıdır .Serbest T4 dediğimiz tiroid hormonu düşükse acilen tedavi başlanmalıdır. Eğer serbest T4 değeri normalse ilaç başlanmaz , hasta izlenir . Bazı hekim arkadaşlarımız TSH düzeyine bakarak tiroid hormonu başlamaktadır .Bu yanlış tedaviyi uzun süre gereksiz verenler olmaktadır .Gereksiz tiroid hormonu almasının da çocuğa zararı olacağı için bu tedavi kararını çocuk endokrinoloji uzmanları vermelidir.

Tiroid hormonu başlananların da hayatın ilk bir yılında aylık takiplerinin yapılması gerekir . Hayatın bu döneminde hızlı büyüme ve nöronal gelişim olduğundan yakın izlemi gereklidir. Bazı hipotiroidik olgular geçici olabilir .Bunlarda ilaç tedavisi 3 yaşında kesilerek hasta yeniden değerlendirilir ve hastalığın geçici ya da kalıcı olduğuna karar verilir. Kalıcı olanlara ömür boyu ilaç tedavisi devam edilir
İlaç dozunun azlığına ya da çokluğuna klinik ve laboratuar bulguları ile karar verilir . Fazla doz tiroid hormonu verilirse çarpıntı ,terleme,huzursuzluk, kilo kaybı ve ishal yapar.
Yenidoğan bebeklerde çoğunlukla hayatın ilk günlerinde hipotiroidi bulgusu olmaz .
Doğumsal Hipotiroidide Yenidoğan Döneminde Görülebilecek Önemli Bulgular :
-Göbek fıtığı , karında şişlik ,
-Dil büyüklüğü ,ödemli ve kaba yüz görünümü
&#; Uzamış sarılık
&#; Bıngıldakların (fontaneller) normalden büyük olması
-Cilt kuruluğu , kaba ve dağınık görünümlü saçlar
-Sessiz ve sakin , devamlı uyuyan bebekler ( Ailenin uslu çocuk tanımı)
-Kilo alamama
-Kaka yapma sayısında azalma olması (normal annesütü ile beslenenlerde günde kez yapar)
-Beyin gelişemediği için baş çevresi ölçümü artmaz

Doğumsal Hipotiroidik Bebeklerin Görünümü

TEDAVİ
Sabahları beslenmeden önce tiroid hormonu (L-Tiroksin )verilir. Başka ilaçlarla ve gıdalarla birlikte verilmez. İlacı aldıktan dakika sonra beslenmelidir. Kalıcı hipotiroidide tedavi ömür boyudur . Geçici olanlarda 3 yaşından sonra tedaviye devam edilmez .
Tedaviye ilk 3 ayda geç başlanırsa zeka geriliği her hastanın 20 sinde görülüyor . 3 ay ile 6 ay arasında tedaviye başlanırsa her hastadan 80 inde zeka geriliği olur. Tedavisi 6 ay geç başlanan yenidoğanların hepsinde zeka geriliği olur. Zeka geriliğinin tedavi ile engellenebildiği tek hastalık doğumsal hipotiroididir .Erken tanı konulması ve erken tedaviye başlanması önemlidir.

TSH Nedir?

TSH (Tiroit Stimulating Hormone), tiroit bezlerini uyaran bir hormondur. TSH, beyinde hipofiz olarak adlandırılan bir bölgesen kana salınır. Kandaki TSH düzeyinin normal sınırlar içerisinde olması tiroit fonksiyonlarının düzgün bir şekilde devam etmesi açısından oldukça önemlidir.

TSH testi, TSH adlı hormonun kandaki seviyesini ölçer. Bu testin sonuçlarına göre de hastanın TSH değerinin normal mi yoksa düşük/yüksek mi olduğuna bakılır.

TSH Ne İşe Yarar?

TSH, adından da anlaşılacağı üzere tiroit stimüle edici yani uyarıcı bir hormondur.

Tiroit, boyunda yer alan, küçük, kelebek şeklinde bir bezdir. Tiroit bezinden salgılanan hormonlar; vücut sıcaklığından kas gücüne, metabolizmadan ruh haline kadar pek çok alanda etki gösterir. Dolayısıyla bir kişinin sağlıklı olabilmesi için tiroit hormonlarının yeterli miktarda salgılanması gerekir. Tiroit hormonlarının normalden az ya da çok salgılanması, sağlık üzerinde olumsuz etki gösterir.

TSH, tiroit bezlerini uyararak hormon üretimini ve salınımını artırır. TSH ve tiroit hormonları arasındaki dengenin sağlanabilmesi için bazı geri bildirim mekanizmaları mevcuttur. Bu mekanizmalara göre tiroit hormonları düşük seviyelerdeyken TSH daha fazla salgılanır ve tiroid hormonu üretimini artırır. Tam tersi olarak da tiroit hormonları yüksek seviyelerdeyken hipofizden TSH salınımını azaltıcı etki gösterir. Sonuç olarak tiroit hormonları düşükken TSH yüksek, tiroit hormonları yüksekken TSH düşüktür.

TSH Düşüklüğü Nedir?

TSH testi ile ölçülen kan TSH düzeyleri tiroit fonksiyonları hakkında bilgi verir. Yetişkinler için referans aralıklara ölçülen metot ve laboratuara göre değişse de, genellikle mU/L’nin altındaki TSH değerleri düşük kabul edilir

TSH düşüklüğü; tiroit bezinin normalden daha aktif olduğu, daha fazla hormon ürettiği anlamına gelir. Hipertiroidizm olarak adlandırılan bu durum, metabolizmanın hızlanmasına neden olur. Hipertiroidizme neden olabilecek rahatsızlıklar şöyledir:

• Graves Hastalığı (Zehirli Guatr): Graves hastalığı, tiroid bezinin aşırı büyüdüğü ve fazla miktarda hormon ürettiği yaygın bir rahatsızlıktır. Graves hastalığı, bağışıklık sisteminde oluşan bir bozukluk sonucu, tirotropin reseptör antikoru (TRAb) üretilmesi nedeniyle gelişir. Bu antikorlar TSH gibi davranarak tiroid bezini uyarır ve bezin aşırı çalışmasına neden olur.
• Tiroidit: Tiroit bezinin iltihaplanması tiroidit olarak adlandırılır. Tiroidit uzun vadede tiroit bezinin az çalışmasına neden olur. Ancak iltihaplanma ilk başladığında tiroid bezinden hormonların birden kana karışması sonucu hipertiroidizme yol açar.
• Aşırı İyot: İyot, tiroit hormonlarının üretilmesi için olmazsa olmaz bir mineraldir. Vücuttaki iyot miktarının çok fazla olması tiroit bezinin fazla çalışmasına yol açar. Vücutta fazla iyot birikmesi genellikle yüksek oranda iyot içeren ilaçların uzun süreli kullanımına bağlıdır. Bu ilaçlar arasında bazı öksürük şurupları, kalpte aritmi tedavisinde kullanılan amiodaron gibi farmakolojik ajanlar yer alır.
• Tiroit Nodülleri: Nodüller, tiroit bezi üzerinde oluşan yumru şeklindeki yapılardır. Genellikle iyi huylu olan bu yapılar bazen bezden bağımsız olarak hormon üretmeye başlayabilir. Sonuç olarak da hipertiroidizm tablosu oluşur.

Tüm bu durumlar kişide hipertiroidizm tablosu oluşturabilir. Hipertiroidizmi olan kişilerde görülen semptomlar:

• Normal veya daha fazla yemek yemeye rağmen kilo kaybı
• Kalp hızında artış
• Kalp atışlarında düzensizlik, aritmi
• Çarpıntı
• İştah artışı
• Asabilik, anksiyete, huzursuzluk
• Özellikle ellerde görülen titreme
• Terleme
• Adet döngüsünde düzensizlikler
• Sıcağa karşı artmış hassasiyet
• Bağırsak hareketlerinde artış, daha sık tuvalete gitme ihtiyacı, ishal
• Tiroit bezi boyutlarında büyüme (guatr)
• Yorgunluk
• Kas güçsüzlüğü
• Uykuya dalmada güçlük
• Ciltte incelme
• Saç tellerinde güçsüzleşme, kırılma ve saç dökülmesi

TSH Yüksekliği Nedir?

Kandan alınan örnekte bakılan TSH değerlerinin yetişkinlerde yaklaşık mU/L’den fazla olması yükseklik olarak değerlendirilir. Çocuklardaki üst sınır da kabaca yetişkinlerle aynı iken gebelerde mU/L değerlerinin üstü yükseklik olarak kabul edilir.

TSH yüksekliği, tiroit hormonlarının düşük seviyede olması anlamına gelir. TSH, tiroit hormonlarının düzeyini artırmak için yükselir. Sağlıklı bir tiroit bu yüksekliğe cevap verir hormon üretimini artırırken tiroit bezinde bir sorun olduğunda üretimde bir artış gözlenmeyebilir. Tiroit hormonlarının düşük olduğu tablo ise hipotiroidizm olarak adlandırılır. Hipotiroidizm tablosuna yol açabilecek durumlar şu şekilde sıralanabilir:

• Haşimato Hastalığı: Bağışıklık sisteminin yanlış bir şekilde tiroit bezine saldırması sonucu Haşimato hastalığı ortaya çıkar. Hastalık nedeniyle tiroitte oluşan hasar, bezin düzgün çalışmasını engelleyerek hormon üretiminin azalmasına sebep olabilir.
• Tiroidit: Tiroit bezinin iltihaplanması durumu olan tiroidit, uzun vadede tiroit bezinin çalışmasını bozar ve hipotiroidizm yapar.
• Postpartum Tiroidit: Doğum sonrası bazı kadınlarda tiroid hormonlarında geçici bir düşüklük olabilir. Bu durum postpartum tiroidit ya da doğum sonrası tiroiditi olarak adlandırılır.
• İyot Eksikliği: İyot, tiroit hormonlarının üretimi için gerekli olduğundan iyot eksikliğinde yeterince hormon sentezlenemez. Eski dönemlerde ülkemizde çok sık karşılaşılan bir durum olan iyot eksikliği, sofra tuzlarına iyot eklenmesi sayesinde günümüzde daha az görülür hale gelmiştir.

Hipotiroidizmin vücut üzerinde hipertiroidizme zıt etkileri vardır. Hipotiroidizm durumunda görülen semptomlar şöyledir:

• Kilo alma
• Kalp hızında yavaşlama
• Depresyon
• Bellek sorunları, unutkanlık
• Adet döngüsünde düzensizlik, normalden daha yoğun adet dönemleri
• Soğuğa karşı artmış hassasiyet
• Kabızlık
• Tiroid bezinde büyüme (guatr)
• Yorgunluk
• Kas ağrısı, kaslarda hassasiyet ve sertlik
• Eklemlerde ağrı, katılık, şişlik
• Kuru cilt
• Saç tellerinde incelme
• Yüzde şişkinlik
• Seste kabalaşma, ses kısıklığı
• Kan kolesterol düzeylerinde artış

TSH Testi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

TSH testi, damardan alınan kan örneğinin laboratuvarda incelenmesi şeklinde yapılır. TSH testi için saat açlık gibi herhangi bir ön hazırlığa gerek yoktur. Ancak doktor, TSH ile birlikte açlık kan şekerine de bakmak isterse hastanın kan verirken saattir aç olması gerekir.

Tiroit fonksiyonlarının değerlendirilmesinde TSH ile birlikte tiroid hormonları olan T3 ve T4 düzeylerine de bakılır. Tüm bu değerler birlikte değerlendirilerek kişide tiroid fonksiyonları ile ilgili bir sorun olup olmadığı incelenir.

Bazı durumlar TSH testinin sonuçlarını etkileyebilir. Bu durumlardan birkaçı şu şekildedir:

• Testin Ne Zaman Yapıldığı: Uzun süreli açlıktan sonra yapılan test sonucu elde edilen TSH değeri, tokluk halinde yapılan teste göre biraz daha yüksek olabilir.
• Sağlık Durumu: Akut veya kronik hastalık tiroit bezinin de dahil olduğu endokrin sistem üzerinde stres oluşturarak sonuçların sapmasına neden olabilir.
• İlaçlar: Aritmi ve kanser tedavisinde kullanılan bazı ilaç çeşitleri, Non Steroidal Anti İnflamatuar İlaçlar (NSAİİ); TSH testi sonuçlarını etkileyebilir.

Tiroit hormonları vücut metabolizması üzerinde oldukça etkilidir. Dolayısıyla bu hormonların düzeylerinde meydana gelen bir değişiklik tüm vücudu etkiler. Tiroit hastalığı bulunan kişiler mutlaka doktorunun belirlediği tarihlerde kontrole giderek gerekli TSH ve diğer gerekli testleri yaptırmalıdır. Sağlıklı kişiler de düzenli aralıklarla tiroid fonksiyonlarını kontrol ettirilmelidir. Hem hipertiroidizm hem de hipotiroidizm tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle tiroit ile ilgili bir rahatsızlığı olan kişilerin tedavilerini aksatmaması gerekir.

TSH Nedir?

TSH; Thyroid Stimulating Hormone denilen tiroit uyarıcı hormondur. T4 (tiroksin), T3 (triiyodotironi) hormonlarının üretiminden TSH sorumludur. Hipofiz bezi, tiroit bezinin uyarılmasını sağlayan TSH üretimini gerçekleştirmektedir. Vücuttaki hormonların düzenli çalışmasında önemli görevi bulunmaktadır. Gerekli düzeyde tiroit hormonu salgılanmazsa hipotiroidi durumu oluşur ve dokulara gerekli düzeyde tiroit hormonu salgılanamaz. Dokular bu durumdan etkilenir ve metabolizma yavaşlar.

TSH ile tiroit bezlerinin ne kadar çalışıldığı görülmektedir. Tiroit bezlerinin çok veya az çalıştığının tespiti hastanın tedavi için önemlidir.

TSH Değeri Yüksek Olursa Ne Olur?

TSH değerlerinin yetişkinlerde yaklaşık olarak mU/L’den fazla olması yükseklik olarak değerlendirilmektedir. Bu durum tiroit hormonlarının düşük seviyede olduğunu gösterir. Hormonların düşük olması hipotiroidizm olarak isimlendirilmektedir. Tiroit düşüklüğüne neden olabilecek durumlar şu şekildedir:

• Tiroidit, tiroit bezinin iltihaplanmasıdır. Uzun sürede tiroit bezinin çalışmasını bozar.
• Haşimato hastalığı, bağışıklık sisteminin yanlış bir şekilde tiroit bezine saldırmasıyla meydana gelmektedir. Bunun sonucunda tiroitte hasar meydana gelir ve oluşan hasar sonucu tiroit hormonunun azalmasına neden olur.
• Postpartum tiroidit, doğum sonrasında bazen geçici düşüklük oluşabilir.
• Tiroit hormonlarının üretilmesi için iyot gereklidir. Bunun eksikliğinde yeterli hormon sentezlenememektedir.

TSH yükselmesine neden olan en önemli nedenlerden birisi de tiroit bezinin az çalışmasıdır. Bu durum tiroit hormonunun az hormon ürettiğini göstermektedir.

Yüksekliğe neden olan sebepler:

• Hipotiroid varlığında
• İyot yetersizliğinde
• Tiroit hormon direncinin varlığında
• Kanser tedavisinde kullanılan radyoterapi uygulamasında
• Doğum kontrol hapları veya benzeri östrojen desteği alınırken
• Hashimoto tiroidi varlığında
• Konjenital hipotioidi varlığında
• Hipofiz bezinin alınmasında
• Lityum içeren ilaçların alınmasında
• Aşırı düzeyde kalsiyum ya da demir takviyesinin alınmasında
• Antidepresanlar, kolestiramin, kolestipol içerikli kolesterol düşürücü ilaçlar, kortikosteroit, adrenokortikosteroit ilaçlarının yan etkilerinin sonucu gibi durumlar neden olabilmektedir.

Yüksekliğinin Belirtileri Nelerdir?

Yükseklik durumunda görülen belirtiler şu şekildedir:

• Kilo alımı
• Kalp hızında yavaşlama
• Depresyon
• Unutkanlık
• Adet döngüsünde düzensizlik
• Soğuğa karşı hassasiyet
• Kabızlık
• Guatr
• Yorgunluk
• Kuru cilt
• Kaslarda hassasiyet
• Eklemlerde ağrı, şişlik
• Saç tellerinde incelme
• Yüzde şişlik
• Ses kısıklığı
• Kon kolesterol düzeylerinde artış

Yüksekliğinde tedavi için iç hastalıkları uzmanına veya endokrinoloji uzmanına danışmanız gerekmektedir. Dilerseniz Bulut Klinik üzerinden online veya yüz yüze randevu alabilirsiniz.

TSH Düşüklüğü Nedenleri

Referans değerlerinin altında değer görüldüğünde düşüklükten söz edilir. Tiroit bezinin olması gerekenden daha aktif olduğu, daha fazla hormon ürettiğini göstermektedir. Metabolizmanın hızlanmasına neden olur. Düşüklük hipertiroidizm olarak isimlendirilir.

Düşüklüğe neden olan durumlardan bazıları şunlardır:

• Olması gereken miktardan fazla iyotlu tuz tüketilmesi
• Haşimato hastalığı
• Zehirli guatr başlangıcında veya tedavi sürecinde
• Hamilelikte
• Nodüler tiroidde
• Graves hastalığında
• Tiroid hormonu içeren doğal takviyelerin fazla alındığı durumlarda
• Tiroid bezi iltihaplanmasında
• Hipofizden az TSH salgılandığında

Düşüklüğünün Belirtileri Nelerdir?

Görülen belirtiler ise genellikle şu şekildedir:

• Kalp hızında artış
• Yeme düzeninde değişiklik olmamasına rağmen kilo kaybı
• Kalp atışlarında düzensizlik
• Çarpıntı
• İştah artışı
• Asabilik, anksiyete, huzursuzluk
• Ellerde titreme
• Terleme
• Adet döngüsünde düzensizlikler
• Sıcağa karşı artmış hassasiyet
• Sık tuvalete çıkma ihtiyacı
• Tiroit bezi boyutlarında büyüme
• Yorgunluk
• Kas güçsüzlüğü
• Uykuya dalmada sorun yaşama
• Ciltte incelme
• Saç tellerinde güçsüzleşme, saç dökülmesi

Normal Bir İnsanda TSH Kaç Olmalıdır?

Kan örneğinde bakılan TSH için olması gereken değerler mU/ml arasında kabul edilir. Gençlerde isse normal değer mU/ml değerime düşmektedir.