Kıyı Set Gölleri Nedir

Kıyı set gölü, adından da anlaşılacağı üzere kıyı kesimlerde oluşan bir yapıdadır. Sarıkum Gölü, Büyük Çekmece Gölü, Küçük Çekmece Gölü, Durusu Gölü ve Akyatan Gölü; ülkemizdeki kıyı set göllerine verilebilecek başlıca örneklerdir.

Kıyı Set Gölleri Nasıl Oluşur?

Set gölü; dalga, akarsu ve akıntıların desteğiyle oluşmuş doğal güzelliklerdir. Buna göre set gölleri; kıyı set gölü, alüvyon set gölü ve volkanik set gölü olmak üzere üç alt başlığa ayrılmaktadır. Lagün olarak da bilinen kıyı set gölleri dalga ve akıntıların taşımış olduğu kum ve benzeri malzemelerden meydana gelir. Bu malzemeler zaman içerisinde birikip, setlenir ve lagünlerin oluşumuna temel sağlar.

Kıyı set gölleri yapı itibariyle karma yapılı göller arasına da dahil edilebilir. Karma yapılı göller; iç ve dış faktörlerin etkisiyle bir çanak oluşturur ve bu çanak bir başka güçle birlikte genişleyip, derinleşir. Kıyı set göllerinin dışında kalan set gölleri de yine karma yapılı olarak tarif edilmektedir.

Kıyı Set Göllerinin Başlıca Özellikleri Nelerdir?

Set göllerinin genel özelliği herhangi bir dış faktörün yardımıyla çukurların ön kısmında doğal bir set oluşturmak ve buranın kapanmasını sağlamaktır. Kıyı set göllerinin oluşumuna etki eden dış faktörler genellikle dalga ve akıntılardır. Bunların yardımıyla koyların önlerinde veya deniz kıyılarında setler oluşur. Kıyı set gölleri, ülkemizde sık rastlanılan türdedir. Buna göre, kıyı set gölleri için lagün ya da deniz kulağı denildiği de bilinmektedir.

İçindekiler:

1. Kıyı set gölleri nelerdir?
2. Kıyı Set Gölleri ne örnek?
3. Kıyı Set Balık gölü nerede?
4. Set gölleri nasıl oluşmuştur?
5. Türkiye'deki set gölleri nelerdir?
6. Kıyı set gölleri hangi bölgede?
7. Türkiye set gölleri nelerdir?
8. Simenlik gölü hangi ilde?
9. Set Gölleri hangileri?
10. Yerlikaya gölleri nelerdir?
11. Türkiye'deki doğal set gölleri nelerdir?
12. Türkiyede Moren set gölü var mı?
13. Türkiyenin doğal gölleri nelerdir?
14. Türkiyenin kaç gölü var?
15. Tuz Gölü nerede var?
16. Salda golu nereye yakin?
17. Alüvyal set gölleri hangileri?
18. Göl türleri nelerdir?
19. Alüvyal set gölleri ne?

Kıyı set gölleri nelerdir?

• Büyük Çekmece Gölü
• Küçük Çekmece Gölü
• Durusu Gölü
• Akyatan Gölü
• Acarlar Longozu.
• Simenlik Gölü
• Balık Gölü, Samsun.
• Sarıkum Gölü

Kıyı Set Gölleri ne örnek?

Kıyı Set Balık gölü nerede?

Set gölleri nasıl oluşmuştur?

Türkiye'deki set gölleri nelerdir?

Kıyı set gölleri hangi bölgede?

Türkiye set gölleri nelerdir?

• van gölü Van Gölü, Bitlis ili sınırları içerisinde bulunan Nemrut volkanik dağının patlaması sonucu, bölgedeki tektonik çöküntü alanının önünün kapanmasıyla oluşmuş bir volkanik set gölüdür. ...
• Çıldır Gölü ...
• tuz gölü ...
• beyşehir gölü ...
• eğirdir gölü ...
• akşehir gölü ...
• Burdur gölü ...
• acıgöl.

Simenlik gölü hangi ilde?

Set Gölleri hangileri?

• Köyceğiz Gölü
• Bafa Gölü
• Uzungöl.
• Eymir Gölü
• Mogan Gölü
• Marmara Gölü
• Uluabat Gölü
• Gölcük Gölü

Yerlikaya gölleri nelerdir?

Türkiye'deki doğal set gölleri nelerdir?

Türkiyede Moren set gölü var mı?

Türkiyenin doğal gölleri nelerdir?

Türkiyenin kaç gölü var?

Tuz Gölü nerede var?

Salda golu nereye yakin?

Alüvyal set gölleri hangileri?

• Bafa Gölü
• Köyceğiz Gölü
• Mogan Gölü
• Eymir Gölü
• Marmara Gölü
• Uluabat Gölü
• Akgöl (Sakarya)
• Gölcük Gölü (İzmir)

Göl türleri nelerdir?

• Tektonik göller.
• Karstik göller.
• Buzul gölleri.
• Volkanik göller. Krater gölü Kaldera gölü Maar gölü
• Set gölleri. Heyelan set gölü Alüvyal set gölü Kıyı set gölü Volkanik set gölü

Alüvyal set gölleri ne?

Karalar üzerindeki çukur yerleri veya çanakları dolduran su kütlelerine göl adı verilir. Göllerin genel olarak deniz ve okyanuslarla doğrudan bağlantısı yoktur. Yeryüzündeki tatlı yüzey sularının %87’sini oluşturan göller, karaların da %2’sini kaplamaktadır. Bu su kütleleri; yüz ölçümleri, sularının kimyasal özellikleri, havzalarının büyüklüğü, derinlikleri ve yükseltileri gibi özellikler bakımından farklılık gösterir.

Asya Kıtası’nda yer alan Hazar Gölü, 436 400 km²lik alanıyla dünyanın en büyük gölü olma unvanına sahiptir (Görsel 1.70). Gölü besleyen kaynakların azlığı, şiddetli buharlaşma vb. yollarla yaşanan su kayıpları bazı göllerin yüz ölçümlerinin mevsimlik değişimler göstermesine neden olur. Örneğin Büyük Sahra Çölü’nün güney sınırına yakın olan Çad Gölü’nün yüz ölçümü, yıl içerisinde 10 000-26 000 km²ler arasında değişmektedir.

Yer altı ve yer üstü suları ile yağışlar tarafından beslenen göller; sahip olduğu su özellikleri bakımından tatlı, tuzlu, acı ve sodalı olabilir. Göl sularının farklı özellikte olmasını bulunduğu yerin iklim koşulları, göl çanağının kayaç yapısı, gölü besleyen su kaynaklarının su özelliği, gölün büyüklüğü ve derinliği ile gideğenin olup olmaması etkiler. Göller, beslenme kaynaklarından çanaklarına kapasiteyi aşan miktarda su geldiğinde oluşan fazlalığı gideğenleri (göl ayağı) vasıtasıyla boşaltır (Görsel 1.71). Gideğeni olan göllerin suları tatlıdır. Göllerin sınıflandırılmasında
daha çok yer aldığı çanakların oluşum şekilleri dikkate alınır. Göller, oluşum şekillerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılır (Şema 1.4).

Tektonik göller, tektonik hareketlerle oluşan çukurların sularla dolması sonucu meydana gelmiştir.
Dünyanın en büyük gölleri genelde tektonik kökenlidir. Afrika Kıtası’ndaki Tanganika, Malawi (Nyassa), Çad ve Victoria ile Asya Kıtası’nda yer alan Hazar, Baykal, Aral ve Lut gölleri tektonik göllere örnek verilebilir (Görsel 1.72).

Karstik göller; kalker, kaya tuzu ve jips gibi suda kolay çözünebilen kayaçların bulunduğu sahalarda
ayrışma ve çökmeye bağlı olarak oluşan çukurların sularla dolması sonucu meydana gelir. Prespa ve İşkodra gölleri karstik kökenli göllere örnek verilebilir (Görsel 1.73). Bu göllerin oluşumunda tektonik hareketler gibi farklı süreçler de etkili olabilir.

Volkanik göller, volkanik faaliyetlere bağlı olarak oluşan krater, kaldera ve maar gibi çukurların sularla dolması sonucu meydana gelir. Türkiye, Endonezya, ABD, İzlanda, İtalya ve Japonya gibi ülkelerde volkanik göllerin tipik örneklerine rastlanır. Volkanik dağların ağızlarında yer alan çukurların sularla dolması sonucu da krater gölleri oluşmuştur. Bu göllere ABD’de yer alan Crater (Krater) Gölü tipik bir örnektir (Görsel 1.74).

Kaldera gölü, bazı volkanlara ait kraterlerin patlama ve çökmelerle genişlemesi sonucu oluşan çanaklarda suların birikmesiyle meydana gelir. Toba (Endonezya) ve Nemrut (Türkiye) düyadaki en büyük kaldera gölleri arasında yer alır. Volkanik patlamalarla oluşan çanakların sularla dolması sonucu da maar gölleri oluşur. Maar göllerine Tikitapu (Yeni Zelanda) ve Viti (İzlanda) gölleri örnek verilebilir (Görsel 1.75).

Buzul gölleri, buzul aşındırmasıyla meydana gelen çanakların (sirk) sularla dolması sonucu oluşur.
Bu göller daha çok kutuplara yakın alanlarda ve dağların yüksek kesimlerinde bulunur. Kanada, Norveç, İsveç, Finlandiya ve İsviçre buzul göllerinin fazla olduğu ülkelerdir (Görsel 1.76).

Doğal set gölleri; çevresine göre alçakta olan vadi, tektonik çukur veya koy gibi yerlerin önlerinin
doğal setlerle kapanması sonucu oluşur.

Volkanik set gölleri; volkanizma sonucu yeryüzüne püsküren lavlar ile katı malzemelerin bir akarsu
vadisi, çanak veya havzanın önünü kapamasıyla oluşur (Görsel 1.77).

Moren set gölleri, buzullar tarafından taşınan morenlerin meydana getirdiği setlerin gerisinde suların toplanması ile oluşur. Günümüzde buzulların olmadığı ama geçmiş dönemlerde buzullar altında kalmış bölgelerde moren set göllerine rastlanmaktadır (Görsel 1.78).

Alüvyal set gölleri; akarsuların taşıdığı alüvyonlarla akarsu yatağı, koy veya körfezin önünün kapanması sonucu oluşur. Bu göllerin oluşumu üç şekilde gerçekleşmektedir. Birincisi, akarsuların yan kollarının taşıdığı alüvyonların ana akarsuyun önünü kapamasıyla oluşur. İkincisi, bir koy veya körfezin ağız kısmının akarsu alüvyonlarıyla tıkanması sonucu oluşur. Ülkemizde yer alan Çamiçi Gölü bu ikinci oluşuma örnek verilebilir (Görsel 1.79). Üçüncüsü de taban seviyesi ve delta ovalarından kopmuş mendereslere ait iki ucun alüvyonlarla kapanması sonucu oluşur.

Heyelan set gölleri, heyelan sonucu dağların yamacından kopup gelen kütlelerin özellikle derin vadilerin önünü kapaması sonucu oluşur (Görsel 1.80).

Kıyı set gölleri, dalga ve akıntıların sığ kıyılara getirdiği malzemelerin koy veya körfezlerin önünü
kapaması sonucu oluşur (Görsel 1.81). Bu göllere lagün veya deniz kulağı gölleri de denir.

Karma yapılı göller, birden fazla faktörün etkisiyle oluşmuştur. Örneğin Arnavutluk-Makedonya
sınırında bulunan Ohri Gölü, hem tektonik hem de karstik kökenli bir göldür (Görsel 1.82).

Yapay göller, insanlar tarafından akarsu yatakları üzerine yapılan setlerin gerisinde suların birikmesi sonucu oluşur (Görsel 1.83). Baraj ve gölet gibi isimler verilen bu göllerden içme ve kullanma suyu temini, elektrik üretimi, tarımda sulama gibi ihtiyaçların karşılanması bakımından yararlanılır.