Vadeli Mevduat Stopaj Oranları 2019
Stopaj Düzenlemesinin Mevduat Vadesine Etkisi
Türkiye’de bankacılık sektörünün en büyük fonlama kaynağı, toplam fonlamanın yüzde 50’sinin üzerinde seyreden payı ile mevduattır.[1] yılından itibaren yurt içi ve yurt dışı menkul kıymet ihraçlarının ve yabancı finansal kuruluşlardan borçlanma imkânlarının artması ile mevduatın fonlamadaki payı bir miktar gerilese de, toplam fonlama içindeki payı ve finansal istikrar açısından, mevduat önemini koruyor.
Fonlama kalitesi bakımından, mevduatın payı kadar vadesi de önemli. 2 Ocak tarihinden itibaren açılan hesaplarda uzun vade ve ulusal para tercihini teşvik etmek amacıyla stopaj oranları farklılaştırılmıştı. Bu doğrultuda Türk lirası (TL) cinsinden vadesiz ve 6 aya kadar vadeli hesaplardan elde edilen getirilere uygulanan stopaj oranı yüzde 15 seviyesinde tutulurken, bu oran 1 yıla kadar vadeli hesaplarda yüzde 12’ye, 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda yüzde 10’a indirilmişti. Yakın zamanda ise 31 Ağustos tarihinde yürürlüğe giren Cumhurbaşkanı Kararı ile hem Türk lirası mevduatı teşvik etmek hem de vadelerin uzamasına katkıda bulunmaya devam etmek amacıyla Kararı takip eden 3 aylık dönemde açılan ya da yenilenen mevduat hesaplarına ödenen faizlere uygulanacak gelir vergisi stopaj oranları aşağıdaki gibi değiştirildi (Tablo 1).
Düzenlemeye göre, 31 Ağustos – 30 Kasım döneminde açılan ya da vadesi yenilenen 1 yıl veya daha kısa vadeli YP mevduattan elde edilen faiz gelirlerinde stopaj oranları artırılırken, TL mevduat hesaplarına uygulanacak stopaj oranları indirildi. 30 Kasım tarihine kadar açılan ya da vadesi yenilenen TL mevduat hesaplarından sağlanan getirilere indirimli stopaj oranları uygulanacak. Örneğin, 30 Kasım tarihinde yüzde 25 yıllık faiz oranı ile gün vadeli olarak açılan TL bakiyeli mevduat hesabı için uygulanacak gelir vergisi stopaj oranı yüzde sıfır olduğundan müşteri hesabına net TL yerine TL ödenecek. Vade uzadıkça net getirinin artıyor olması ve düşük stopaj avantajından daha uzun süre faydalanılabilmesi nedeniyle düzenlemenin bir yıldan uzun vadeli mevduat başta olmak üzere uzun vadeli TL mevduatları teşvik etmesi beklenir.
Düzenlemenin geçerli olduğu dönemde TL mevduat vade dağılımının gelişimi, uzun vadeli TL mevduatın payının arttığını gösteriyor. 30 Kasım itibarıyla 1 yıldan uzun vadeli TL mevduatların payı, 31 Ağustos tarihine göre yüzde 93 oranında, 6 aydan 1 yıla kadar vadeli mevduatların payı yüzde 99 oranında arttı. Aynı dönemde ay vadeli mevduatların payı yüzde 58 seviyesinde gerçekleşirken, ay vadeli mevduatların payı yüzde oranında artarak yüzde 7,4 seviyesine ulaştı. 6 aydan uzun vadeli TL mevduatların toplam payı da yüzde 2,5’tan yüzde 5 seviyesine yükseldi (Tablo 2).
Sonuç olarak, gözlemlerimiz stopaj düzenlemelerinin vade uzamasında etkili olduğuna işaret ediyor. Ancak mevduat vade tercihlerinde getiri eğrisinin de etkili olabildiğini hesaba katmak lazım.
TL tasarruf mevduat faiz oranlarında son dönem gelişmeleri incelendiğinde Ağustos ayı sonrasında özellikle uzun vadeli faizlerdeki yükselişin daha fazla olduğu görülüyor (Tablo 3).
Uzun vadeli brüt faizlerdeki bu göreli artış (Grafik 1), ilerleyen dönemlerde faizlerin gerileyebileceği yönünde şekillenen beklentiler ve stopaj avantajı ile birleştiğinde tasarrufların uzun vadeli mevduata yönelmesini desteklemiş olabilir.
Sonuç olarak, Eylül ayından itibaren TL mevduatta kayda değer bir vade uzaması gözleniyor. Bu gelişmede mevduat getiri eğrisindeki hareketlerin yanı sıra stopaj düzenlemesinin de etkili olduğunu değerlendiriyoruz. Azalan belirsizlikler ve makroekonomik dengelenmenin de olumlu katkısının bulunduğu mevcut finansal ortamda, yapılan stopaj oranları düzenlemesinin mevduatın vadesinin uzatılması ve dolarizasyonun azaltılmasına destek verdiği görülüyor.
[1] Bu yazıda mevduat, katılım fonlarını; mevduat faizi, kâr paylarını da kapsayacak şekilde kullanılmıştır.
Egemen Eroğlu
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasında Merkez Bankası Uzmanı olarak görev yapmaktadır.
Merve Demirbaş Özbekler
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasında Merkez Bankası Uzman Yardımcısı olarak görev yapmaktadır.
Editöre Not
Her türlü görüş, öneri
ve yorumlarınız için:
Mesaj Gönder
Gelir Vergisi Kanunu'na göre yapılan kesinti oranlarında değişiklik öngören cumhurbaşkanı kararı Resmi Gazete'de yayımlandı.
Karara göre, mevduat faizlerinden alınan stopaj oranlarına bir hüküm daha eklendi ve enflasyon oranına bağlı olarak değişken faiz oranı uygulanan hesaplar listeye dahil edildi.
Böylece enflasyon oranına bağlı olarak değişken faiz oranı uygulanan 1 yıldan uzun vadeli mevduat hesaplarında stopaj oranı yüzde sıfır olarak belirlendi.
Bunun dışında 6 aya kadar vadeli hesaplarda yüzde 15, 1 yıla kadar vadeli hesaplarda yüzde 12, 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda ise yüzde 10 olarak stopaj uygulamasına devam edilecek.
31 Ağustos 'de yürürlüğe giren uygulama ile hem TL mevduatı teşvik etmek hem de vadelerin uzamasına katkı sağlamak amacıyla, kararı takip eden 3 aylık dönemde açılan ya da yenilenen mevduat hesaplarına ödenen faizlere uygulanacak gelir vergisi stopaj oranları değiştirilmişti.
Buna göre, yabancı para mevduattan elde edilen faiz gelirlerinde stopaj oranları artırılırken, TL mevduat hesaplarına uygulanacak stopaj oranları ise indirilmişti.
Merkez Bankası kararla ilgili yaptığı açıklamada şu örneği vermişti:
"Örneğin, 30 Kasım 'de yüzde 25 yıllık faiz oranı ile gün vadeli olarak açılan TL bakiyeli mevduat hesabı için uygulanacak gelir vergisi stopaj oranı yüzde sıfır olduğundan müşteri hesabına net TL yerine TL ödenecek.
Vade uzadıkça net getirinin artıyor olması ve düşük stopaj avantajından daha uzun süre faydalanılabilmesi nedeniyle düzenlemenin bir yıldan uzun vadeli mevduat başta olmak üzere uzun vadeli TL mevduatları teşvik etmesi beklenir.”
Independent Türkçe
Kambiyo vergisi ve mevduatta stopaj oranları düşürüldü
Politika faizinin yükseltilmesi ve takas (swap) işlemlerinde limitlerin yükseltilmesinin ardından bir "normalleşme" adımı daha geldi. Döviz ve altın alım işlemlerinde uygulanan yüzde 1'lik kambiyo vergisi, binde 2'ye düşürüldü. Mevduat hesaplarından alınan stopaj yıl sonuna kadar vade süresine göre yüzde 5, yüzde 3 ve sıfır olarak yeniden belirlendi.
seafoodplus.info
Yayınlanma: - 30 Eylül Güncellenme:
Döviz ve altın alım işlemlerinde uygulanan Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) %1’den binde 2’ye indirildi. Vergi vatandaşın altın ve dövize olan ilgisini azaltmak için getirilmişti. Söz konusu yatırım araçlarının değerlenmesini sağlayan önemli sebeplerden biri talepte yaşanan artış.
Vergide indirim kararı, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yer alan BSMV nispetlerinin tespiti hakkındaki Bakanlar Kurulu kararında değişiklik öngören Cumhurbaşkanı kararıyla yapıldı.
Kambiyo işlemlerindeki BSMV oranı mayıs ayında %’den %1’e yükseltilmişti.
Ağustos ayında ise yurt dışında mukim kuruluşlara yapılan kambiyo işlemlerinde, BSMV nispetinin, satış tutarı üzerinden sıfır olarak uygulanmasına yönelik karar alınmıştı.
15 Mayıs tarihinde Türkiye’de döviz alım işlemlerine binde 1’lik vergi uygulanmaya başlanmış, bu oran Aralık ’da binde 2’ye, Mayıs ’de yüzde 1’e yükseltilmişti. Bankadan nakit döviz çekimine Ağustos ’de getirilen komisyon ise tepkiler ve hukuki itirazlar sonucu kaldırılmıştı.
Bankalar ile yetkili kuruluşların birbirleri ile yaptıkları işlemlerde, döviz kredisinin ödenmesi için krediyi veren banka tarafından krediyi alana yapılan kambiyo satışlarında ve Hazine’ye yapılan kambiyo satışlarında vergi uygulanmıyordu.
TL MEVDUATTA STOPAJ DÜŞÜRÜLDÜ
Döviz ve altından TL’ye kaçışın önüne geçmek amacıyla, TL mevduatın faizinden alınan stopajda da indirime gidildi.
TL mevduatlara ödenen faizlerden, vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli hesaplar için daha önce yüzde 15 olan stopaj yüzde 5’e, 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda yüzde 12 olan stopaj yüzde 3’e düşürüldü.
1 yıldan uzun vadeli hesaplarda yüzde 10 olan stopaj ise sıfırlandı.
Döviz tevdiat hesaplarında ve enflasyon oranına bağlı olarak değişken faiz oranı uygulanan 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda uygulanan stopaj oranları değişmedi.
SÜRE 3 AY
Karar, yayımı tarihinden itibaren 3 ay süreyle sınırlı olarak vadesiz ve özel cari hesaplara ve söz konusu tarihten itibaren 3 ay içinde açılan veya vadesi yenilenen vadeli hesaplara ödenecek faizler ve kar paylarına uygulanacak.
AltınBakanlar KurulubankaCumhurbaşkanıenflasyonfaizNormalleşmesigortasözTürkiyeWhatsApp
Risksiz Kazancın Formülü: Vadeli Mevduat Hakkında Merak Edilenler
Risksiz Kazancın Formülü: Vadeli Mevduat Hakkında Merak Edilenler
Çalışma Arkadaşlarımızdan
Sadık Baş29 Eylül • 6 Dakika Okuma Süresi
Son yıllarda bankacılık ürünleri arasında en çok konuşulan konu vadeli mevduat. Peki vadeli mevduat hakkında siz ne kadar bilgi sahibisiniz?
İşte vadeli mevduat hakkında bilmek isteyebileceğiniz her şey:
1. Vadeli mevduat nedir?
En basit haliyle paranızı belirli bir süre bankalara emanet ederek, bu süre sonunda faiz kazancı elde ettiğiniz mevduat hesabı türüne vadeli mevduat denir.
- Paranızı vadeli hesapta tutacağınız vade; günlük, aylık veya yıllık olabilir.
- Vadesi gelmeden, yani banka ile anlaştığınız süreden önce, paranızın bir kısmını veya tamamını geri almak isterseniz faiz getirisi elde edemezsiniz. Tabii nadiren bazı bankalar bazı vadeli mevduat ürünlerinde; vadeli mevduatınızın bir kısmını çektikten sonra kalan kısmı için faiz ödemesi yapabiliyor. Bankanızda böyle bir ürünü sorgulamanız, ilerideki ani ihtiyaçlarınızda faiz gelirinizi tamamen kaybetmeden paranızın bir kısmını kullanmanızı sağlar.
2. Bankalar vadeli mevduat faizlerini nasıl belirler?
Bankaların mevduat faizini belirleme süreci çok fazla değişkene bağlıdır. Bu değişkenleri 2 ana başlıkta toplayabiliriz.
a) Temel ekonomik koşullar:
Enflasyon ve TCMB faiz politikaları, vadeli mevduat faizlerini en temelde etkileyen unsurlar arasında yer alır. Vadeli mevduat müşterileri bankaya yatırdıkları mevduatın enflasyon karşısında erimemesini ümit ederler.
Bir örnekle açıklayalım: Ülkemizde yıllık enflasyon %15 olduğunda, bir vadeli mevduat sahibi A bankasında 1 yıllık vadeli TL hesap açarsa, bu müşterinin genelde beklentisi %15 ve üzerinde faiz geliri elde etmektir. Buna rağmen, bankadan %10 (net) faiz geliri elde ederse %%10=%5 parası enflasyon karşısında erimiş olacaktır.
Bankaya yatıracağınız mevduatınızın enflasyon oranı üzerinde getiri elde etmesini istiyorsanız Garanti BBVA’nın Enflasyona Endeksli Vadeli Mevduat Hesapları ürünlerine buradan ulaşabilirsiniz.
Enflasyonun etkilerinden korunmak isteyenler için son dönemde bankalar enflasyona karşı koruma sağlayan birçok vadeli mevduat ürününü hayata geçirdi. Bankalardan bu ürünleri sorgulamanızı tavsiye ediyoruz.
b) Bankaların kendi dinamikleri:
Bankaların mevduat büyüklüğü; verdiği krediler ve borç yönetimi gibi birçok duruma göre değişir, mevduat/kredi pazar payları faizler belirlenirken öne çıkar.
Yukarıdaki 2 ana başlıktaki unsurlar vadeli mevduat faizlerinin yükselmesini, düşmesini veya aynı kalmasını sağlar.
3. Vadeli mevduatta stopaj nedir?
Ülkemizde her türlü kazanç vergiye tabiidir. Vadeli mevduattan kazandığınız faiz geliri de vergiye tabii bir kazanç olarak değerlendirilir. Vadeli mevduatın faiz gelir vergisi “stopaj” olarak adlandırılır. Stopajı sizin adınıza bankalar faiz ödemenizi yaparken faiz gelirinizin içinden düşerler ve devlet kurumlarına aktarırlar. Vadeli mevduat stopaj oranları vadeli mevduatınızın döviz cinsine (TL, USD, EUR vb.) ve vadesine göre devlet tarafından belirlenir.
Güncel TL vadeli mevduat stopaj oranlarına göz atmak istersiniz detaylar burada:
> vadesi 1 gün ile 6 ay arasında (6 ay dahil) olan hesapların faiz getirisinden %15,
> vadesi 6 ay ile 1 yıl arasında (1 yıl dahil) olan hesapların faiz getirisinden %12,
> vadesi 1 yıldan uzun olan hesapların faiz getirisinden %10 stopaj kesintisi yapılır.
Devlet tarafından uzun vadeli yatırımları teşvik etmek amacıyla vadeli mevduatın vadesi uzadıkça genelde stopaj oranı daha düşük tutuluyor. Mevduatınızın vadesini belirlerken bu avantajı da unutmayın!
4. Karar anı: Paramın ne kadarını hangi vade ile vadeli mevduat yapmalıyım?
Bu sorunun cevabı tamamen sizin gelecek planlarınız ve bankaların size sunacağı faiz teklifleri ile ilişkili.
Bir örnek ile inceleyelim: Ahmet Bey yazlığını TL’ye satmış olsun. Ahmet Bey yakın zamanda büyük bir harcama yapmayı ya da herhangi bir mülk/mal alımı yapmayı planlamıyor olsun. Bu durumda Ahmet Bey TL’sinin tamamını 1 yıl vadeli (stopaj avantajı nedeniyle) olarak vadeli mevduat yapmayı düşünebilir. Diğer yandan; Ahmet Bey çalıştığı bankasının vadelere göre kendisine teklif edeceği faiz oranlarıyla getiri karşılaştırması yapmalı.
Bankamızın Vadeli Hesap Faiz ve Getiri Hesaplama aracıyla getirinizi kolayca hesaplayabilirsiniz.
Bankalar faiz tekliflerini vadeli mevduat tutarı ve vadesine göre ciddi oranda değiştirir. Özellikle vadeli mevduat tutar aralıklarına göre ayrı ayrı faiz önerilerinde bulunurlar. Ne kadar yüksek vadeli mevduat yatırırsanız o kadar yüksek faiz teklifi almanız olasıdır!
5. En çok merak edilen konu: Hangi banka en yüksek faizi verir, hangi bankaya gideyim?
“A bankası en yüksek faizi verir.”, “En iyi banka A bankası.” demek doğru bir tavsiye değildir. Birikimin değerlendirileceği bankaya karar verirken faiz teklifinin yanında birçok unsur da değerlendirilmelidir.
Bu unsurlar arasında en önemli iki başlık:
Faiz: Birçok banka daha önce kendisinde vadeli hesabı olmayan müşterilere “Hoş geldin Faizi” başlığı altında standart vadeli mevduat faizlerinden yüksek faiz teklif ederler. İlk defa vadeli hesap açarken daha yüksek faiz, sonrasında bir miktar daha düşük faiz ile aynı bankada devam edebilirsiniz. Bu ayrıma dikkat etmeniz önemli.
Banka banka dolaşmak hem EFT hem de zaman maliyeti olarak astarından pahalıya gelebilir. Dolayısıyla vadeli mevduat bankanızı seçerken ya da değiştirirken bankaların sunduğu hizmet ve diğer olanakları da dikkate almanız çok önemli.
Hizmet ve diğer olanaklar: Vadeli mevduat hesabı açmadan önce veya başka bankaya taşımadan önce faiz oranları kadar bankaların size sunduğu diğer hizmet ve olanakları da dikkate almak önemli. Kişiye özel müşteri ilişkileri yöneticisi, kredi ve diğer bankacılık ürünlerinde daha avantajlı fiyatlar sunulması bunlardan birkaçıdır.
Vadeli mevduat hesabınızdan vadesinden önce para çekerseniz genelde faiz gelirinizi kaybedeceğinizden bahsetmiştik. Uzun vadeli mevduat ürünlerini değerlendirirken bu durumu mutlaka göz önünde bulundurmalısınız. Ancak bazı bankaların bazı ürünlerindeki kısmi para çekme opsiyonu işinize çok yarayacaktır.
6. Karar verdim, peki vadeli hesabımı nasıl açacağım?
Eğer paranız vadeli hesap açmak istediğiniz bankadaysa çok kolay. Neredeyse bütün bankalar bütün kanallarından vadeli hesap açmaya imkân tanıyorlar. İnternet bankacılığı, mobil bankacılık, ATM ve tabii ki şubelerden rahatlıkla hesabınızı açabilirsiniz.
___
Burada yer alan yazılar, finansal bilgiler, birikim ve tasarruf önerileri, genel yorum ve tavsiyelerden oluşmakta olup yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım, birikim ya da tasarruf kararı verilmesi ve hareket edilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.