Dut Aşı Zamanı Ne Zaman

Dut ağacına göz aşısı ne zaman yapılır?, dut ağacına aşı nasıl yapılır?, dut ağacına neler aşılanır?, dut ağacı aşlama, karadut ağacı aşımala, akdut ağacı aşılama, dut asma aşı, Göz aşısı hangi ayda yapılır?, dut ağacı budama takvimi, dut ağacı ne zaman aşılanır?, dut hangi ayda aşılanır?, dut aşısı zamanı, dut aşama teknikleri, dut çeşitlerinde aşılama.

Dut ağaçlarında aşılama takvimi

Aşıyla çoğaltma Aşılar anaç üzerine takılan parçaların niteliğine göre iki gruba ayrılır; göz aşıları ve kalem aşıları kullanılır. Ayrıca aşılar yapılış zamanlarına göre sürgün ve durgun aşı olmak üzere ikiye ayrılır. Erken ilkbaharda yapılan kalem ve göz aşıları ile Haziran ayında yapılan
göz aşıları aynı dönem içinde sürdükleri için “sürgün aşılar” olarak adlandırılır. Ağustos ve Eylül aylarında yapılan göz aşılar aynı dönemde tutar ama yapıldığı dönem içinde sürmezler, bu sebeple bu aşılara da “durgun aşılar” denir.

Karadutlarda aşı ile çoğaltma teknikleri

Karadutlarda aşı ile çoğaltmada dutun süt çıkarması, göz aşısında alınan aşı gözünün altında genellikle boşluk bulunması, aşı gözlerinin iriliği ve aşı uyuşmazlığı gibi nedenlerle aşı tutma oranında zaman zaman başarısızlıklarla karşılaşılmaktadır. Genellikle beyaz, kırmızı ve mordutlarda aşı tutma başarısı %90’ların üzerinde iken karadutlarda aşı başarı oranı %20 – 40 arasında değişmektedir. Aşı ile çoğaltılmada göz (T ve ters T) ve kalem (yarma aşı, kakma aşı) aşıları kullanılır. Karadutlarda genellikle çöğür olarak yabani beyaz dut kullanılmaktadır. Ancak hafif de olsa aşı tuttuktan sonra kısmi uyuşmazlık görülür. Bu aşı bölgesinde şişkinlik olarak ortaya çıkabilir. Nadir de olsa ileri safhalarda aşı atması olayı gözlemlenebilir. Diğer taraftan bu kısmi uyuşmazlık ağacın erken meyveye yatması açısından da önemlidir.

Dutlarda yapılan T göz aşısı nedir?

Karadutlarda en fazla T göz aşısı uygulanır. Bunun için 1–2,5 cm çapındaki beyaz dut çöğürleri anaç olarak kullanılır. Anaçta yapılacak kesimlerde önce yukarıdan aşağıya kesimin, sonra buna dik olan yatay kesimin yapılması tercih edilir. Bunun için anaç üzerinde 2,5 cm’likbir kesim yapılır. Sonra dikey kesimin üst ucunda gövde çevresinin üçte biri kadar kabuk yatay olarak kesilir. Bıçağın tersi ile bu noktalar biraz açılır. Göz hazırlığı için aşı kalemi gözün 1 cm kadar aşağısından eğimli bir şekilde kesilerek gözün altından geçip 2,5 cm üzerinde kesim bitirilir. Gözün 2 cm üzerinden kesim yapılarak göz yerinden çıkarılır. Gözün altında göze su sağlayacak iletim demetlerini içeren az bir parça odun dokusu bırakılmalıdır. Son olarak göz anaçtaki açılan kısma yukarıdan aşağıya doğru itilerek yerleştirilir.

Aşı yapıldıktan sonra neler yapılır?

Aşı plastik veya lastik bantlarla sıkıca bağlanır. Plastikteki esneme büyüyen anaca zararı önleyecektir. Aşılamadan 2 hafta sonra aşı bağları kesilir. Aşı yerindeki kaynaşma 2 ile 3 hafta içinde tamamlanır. Eğer aşı tutmaz ise göz kurur. Anacın kabuk vermesine göre aşı tekrarlanabilir.

Dut Ağacı Aşılama

Dut ağaçlarının meyvesi ve ipekçilikte yararlanılan yaprakları için yetiştirilmektedir. İki cins dut çeşidi bulunmaktadır. Bu cinsler beyaz dut ve karadut şeklinde ayrılmaktadır. En iyi bilinmekte olan dut cinsi ise beyaz dut şeklinde bilinmektedir. Karadut şeklinde bilinmektedir. Kuzey Amerika ve Asya da oldukça fazla dut cinsleri bulunmaktadır. Şifalı ve fazla vitaminli olan bir meyve türüdür. Enerji deposu şeklinde bilinmektedir. Dut ağaçları büyük bir ağaç olarak sayılmamaktadır. Fakat gövdesi fazla dallı ve budaklı şeklinde olan bir ağaçtır. Dut ağacının yaprakları girintili ve çıkıntılı, ince tüysüz bir şekle sahip olan yapraklardan oluşmaktadır. Meyvesinin rengi tatlı yeşil veya beyaz ile pembe arasında farklılaşmaktadır. Kara ve mor renkte olan dut çeşidi de bulunmaktadır.

Çiçeği ayrı bir şekilde değil kümeler şeklinde çıkmaktadır. Bu olay dut ağacının oldukça önemli olan bir özelliğidir. Dut ağacının meyvesi dişi çiçeklerin döllenmesi ile oluşur. Bu meyveler küçük etli şeklinde olan meyvelerdir ve böğürtlene benzemektedir. Dişi olan çiçeğin oluşturduğu bu meyve oldukça fazla miktarda küçücük meyvenin oluşturmuş olduğu bir topluluktur. Bu topluluğun üyesine kapçık meyve ismi verilmektedir. Bu meyvelerin iç kısmı öz sıvı ile dolu olan yumuşak kesecikler den oluşur. Dut ağaçlarının sağlam bir gövdesi bulunmaktadır. Dut ağacı nisan ve mayıs aylarında çiçek açarlar. Karadut ağacının beyaz dut ağacına nazaran boyu daha ufak bir şekilde olur. Yapraklarının üstünde ince tüyler bulunmaktadır.

Göz aşısının yapılması: Göz aşısı yapılırken T yolu dışında uygulanmakta olan çentik olan aşı yoludur. Çentik olan aşı yolu ile dutlar, güller, ıhlamur ve ceviz ağacında büyük başarı getirmektedir. Bu aşıyla anacın dibine yakın bölümüne veya gövdesinden yukarı kısımdan aşağı kısma doğru 3 ve 5 santim uzunluğa sahip olan bir kabuk çıkartılır. Tomurcuklu bir şekilde olan kabuğu tutacak olan bir çentik kesik yüzeyinin alt kısmına açılır.

Tomurcuk aşı kalemi bu kısma yerleştirilir ve bağlanır. Oldukça hızlı bir şekilde yapılmış olan yöntemdir. Çentik açılmadan önce anaç ta bulunan göz üstünden çıkarılmış olan kabuk yerine göz yerleri üst üste gelecek bir biçimde kalem gözden alınınca kabuk yerleştirilirse buna yama göz aşısı ismi verilmektedir. Haziran ayının bitmesi veya temmuz ayı başlangıcında açık olan alanda yapılmaktadır. Göz aşısı yapıldığı sene içerisinde sürgün vermektedir. Kendi içerisinde erken sürgün ve geç sürgün şeklinde iki kısma ayrılmaktadır. Erken sürgün olan göz aşısında kalemler tomurcuk henüz uyanmamış olan bir durumda iken alınır. Anaç ise aktif bir şekilde olmalıdır.ir şek

Kakma aşısının yapılması; 

Aşı kaleminin ince şeklinde olan anacın ise kalın bir şekilde olduğu durumda yapılmaktadır. Anaçta üçgen biçiminde bir oyuk açılır. Bu oyuğa uygun olan bir kalem kesilir. Kambiyumları çakıştıracak bir şekilde bağlanır ve macunlanır. Bu yol ile yaprağını döken cinslerde açık olan yerlerde kural olarak fidanların sürmelerinden mümkün olduğu kadar kısa bir süre önce yapılmaktadır. Oldukça erken bir şekilde devam eden cinsler ilk bahar aylarında erken bir şekilde aşılanmaktadır. Genç bir şekilde devam eden türler ise ilkbaharda geç bir şekilde aşılanmaktadır.

Yarma aşının yapılması; 

Bu aşılama yöntemi oldukça fazla kullanılmakta olan bir uygulamadır. Aynı kalınlıkta olan anaç ve kalemler ile kalemin ince olan anacın kalın olduğu halde iken rahat bir şekilde uygulanabilir. İlk olarak anaç olan fidanın tepesi kesilir. Daha sonra düz bir satıh meydana getirilir. Kalemin oturmuş olduğu kenarda anacın kesit yarısına kadar yakılır. Ardından kama şeklinde ve bir kısmı kabuklu bir şekilde olan kalem yarığa oturtulur. Yarığın iki kısmı kalem ile sıkıştırması gerekmektedir. Bu olayı gerçekleştirirken anaç ve kalem kabuklarının aynı hizaya gelmelidir. Kalın olan anaç üstünde anacın çapı boyunca açılacak olan yarığa bazen iki taraflı iki kalem aşı yapılabilir.