Köpüklü Ishale Ne Iyi Gelir

İshal Nedir?

İshal (diyare), günde 3'ten fazla dışkılama veya kişiye özgü, olağan dışkılamasından daha fazla sayıda, daha sulu ya da daha fazla miktarda dışkılama olarak tanımlanır. Virüsler, bakteriler, gıda zehirlenmeleri, laktoz intoleransı, ülseratif kolit gibi bağırsakta mukozal hasar yaratan onlarca sayıda hastalık ishale sebep olabilir. Akut, dirençli veya kronik olabilir ve çoğunlukla ishal olan kişi, tıbbi tedaviye ihtiyaç duymadan kendiliğinden iyileşir. 

İshalin dört haftadan uzun sürmesi kronik ishal olarak adlandırılır. İshal kronik hale gelmiş ise altta yatan ciddi bir hastalık olabileceği akılda tutulmalı ve mutlaka hekime müracaat edilerek tıbbi değerlendirme yapılmalıdır. İshal tedavisinde ishale neden olan hastalığı tespit edip ona göre yaklaşımda bulunmak önemlidir.

İshal Neden Olur?

İshal, tek bir hastalık sonucu ortaya çıkan bir sağlık sorunu değildir. Birçok farklı sebebi olabilir.

İshale neden olan hastalıklar:

• İntestinal enfeksiyonlar; viral, bakteriyel enfeksiyonlar, bakteriyel toksinler
• Parazit kaynaklı enfeksiyonlar
• Diğer bağırsak faktörleri; karsinoma, antibiyotik tedavisi, ağır metal zehirlenmeleri
• Irritabl bağırsak sendromu
• Kolestatik sendromlar; safra kanalı tıkanıklıkları, hepatit
• Emilim bozukluğu sendromları; çölyak (gluten enteropatisi), kısa bağırsak sendromu, divertiküller
• Pankreas yetmezliği
• Diyabetik nöropati
• Hipertiroidizm
• Beslenme yetersizliği (malnütrisyon)
• Besin alerjileri
• Laksatif kullanımı

İshalin nedenini bulmak için ishalin süresi, dışkılama sıklığı ve dışkı rengini sorgulamak gerekir. Hasta öyküsü de ishalin sebebini belirlemek için önemli bir etmendir.

İshal Belirtileri Nelerdir?

İshal, dışkılama artışı ile kendini belli etse de bunun yanında birçok farklı belirtisi de bulunur. Kişi bu belirtilerin yalnızca birine veya birkaçına sahip olabilir.

 İshal belirtileri:

• Acil dışkılama isteği
• Dışkılama sıklığı / sayısında artış
• Sulu dışkılama
• Şişkinlik
• Gaz
• Karın ağrısı
• Dışkıda mukus
• Kanlı dışkılama
• Halsizlik
• Mide bulantısı ve kusma
• Sıvı kaybı (dehidratasyon) belirtileri ve bulguları
• Ateş
• Kilo kaybı

İshale sebep olan hastalığa göre kişide görülen belirtiler farklılık gösterir. Ağırlık kaybı, kanlı dışkılama ve dehidratasyon ishalin ciddi belirtileri arasında yer alır.

Klinik seyir

Bebek ve küçük çocuklar, ishali yetişkinler kadar kolay atlatamazlar. Yetişkin bir kişide ishal çoğunlukla tedavisiz iyileşme gösterirken küçük çocuk ve bebeklerde ishal bazen ciddi bir durumun göstergesi olabilir. Basit bir sebepten gerçekleşse dahi uzun süreli olur ve tedavi edilmezse sonucunda dehidratasyon ve malnütrisyon gelişmesi gibi ciddi tablolarla karşılaşılır.

Bebek ve küçük çocuklarda ishalin en yaygın nedeni enfeksiyonlardır. Enfeksiyon oluşumu, temiz suya erişememe, yoksulluk, düşük doğum ağırlığı sonucu tetiklenir. Enfeksiyonlar dışında ishale neden olan başka etmenler de vardır.

İshale neden olan durumlar:

• Enfeksiyonlar
• Kötü hijyen koşulları
• Uzun süreli antibiyotik kullanımı
• Anne sütü alamama
• Ek besinlere erken geçiş
• Malnütrisyon
• Besin allerjileri
• Bağırsak hastalıkları
• Laktoz intoleransı
• Bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullanımı

Malnütrisyon (beslenme yetersizliği), ishalin hem nedeni hem de sonucu olarak ortaya çıkar. Malnütrisyon sonucu bağışıklık düşer ve bebeklerde ishal riski artar. İshal olan bebeklerde ise besin maddelerinin bağırsaktan emilimi tam gerçekleşemediği için malnütrisyon görülür. Malnütrisyon-ishal kısır döngüsünü kırmak için tıbbi destek almak şarttır; çünkü malnütrisyon, küçük çocuk ve bebeklerde ciddi sağlık sorunlarına ve hatta ölüme yol açar.

Malnütrisyon erilşkinlerde de özellikle başka nedenlerle tedavi görmekte olan hastalarda (kronik hastalıklar, kanser vb) hastalığın seyrini ve tedavisini olumsuz etkileyen vir unsurdur ve çok enerjik bir şekilde tedavi edilmelidir. 

 Malnütrisyon bulguları:

• Gastroenterit 
• Elektrolit ve sıvı dengesi bozukluğu 
• Enfeksiyonlar
• Kan şekeri düşüklüğü 
• Vücut sıcaklığında düşme 
• Anemi
• Vitamin eksiklikleri

Malnütrisyonda tıbbi tedavi şarttır. Ancak kısa süreli ishallerde malnütrisyon görülme riski çok düşüktür. Malnütrisyonun çok ciddi ve inatçı ishaller sonucu oluştuğunu unutmamak gerekir.

Hem erişkinde hem de çocuklarda ishal sonucu önemli sorunlara yol açan bir başka klinik tablo ise dehidratasyondur. Dehidratasyon, sık ve sulu dışkılama sonucu vücuttan fazla miktarda sıvı ve elektrolit kaybı oluşması sonucu görülen bir bulgudur. Vücuttaki sıvı miktarının azaldığını gösterir.

 Dehidratasyon bulguları:

• Huzursuzluk ve irritabilite
• Ağız, göz gibi mukozayla kaplı organlarda kuruluk
• Göz kürelerinin çökük olması
• Nabız hızında artış
• İdrar çıkışında azalma 
• Solunum hızı ve derinliğinde artış
• Kan basıncında azalma
• Deri turgorunda azalma
• İleri dehidratasyon durumunda bilinç kaybı

Dehidratasyon, vücuttan kaybedilen sıvı yüzdesine göre hafif, orta veya ağır olarak üç derecede incelenir. Hafif ve orta dehidratasyonda bilinç yerinde olduğu için oral sıvı replasmanı yapılır. Ancak ağır dehidratasyonda bilinç kaybı görüldüğü için oral yoldan yani ağızdan sıvı verilmez. Bunun yerine intravenöz sıvı replasmanı yapılması önerilir.

İshale Ne İyi Gelir?

İshal yaşam kalitesini oldukça düşüren ve yaşamı kısıtlayan bir sağlık problemi olduğu için ishal olan herkesin aklına "İshale ne iyi gelir?" sorusu gelir. Evde ishal tedavisinde besinler en büyük yardımcı olarak görülmektedir. Özellikle çözünür posa dediğimiz pektin, guar gum ve musilaj içeren besinler bağırsaktaki fazla suyu çekerek ishali durdurmaya yardımcı olurlar. Bunun yanında probiyotik içeren besinler de bağırsaktaki bakteri dengesini düzenleyerek ishale iyi gelir. 

İshale iyi gelen yiyecekler:

• Yoğurt; probiyotik etkilidir.
• Pirinç; su tutucudur ve içeriğindeki glisin sayesinde sodyum kaybını önler.
• Çay, kahve, kakao; su tutucudur ancak fazla tüketimi bağırsak hareketlerini artırır.
• Patates; nişasta içeriği sayesinde su tutucu özellik gösterir.
• Elma; pektin içerir, su tutucudur.
• Muz; çözünür posa içerdiği için su tutucu özellik gösterir.
• Şeftali, nar, koruk suyu, havuç, makarna da önerilir.
• Bulantı varlığında tuzlu kraker gibi besinler bulantıyı azaltmada etkilidir.

İshalde yenmemesi gereken yiyecekler:

• Yağlar; besinlerin bağırsaktan geçişini hızlandırdığı için kısıtlanır.
• Tam buğdaylı ve kepekli ürünler; bağırsak hareketlerini artırır.
• Bulgur; çözünmez posa içeriği sebebiyle bağırsak hareketlerini hızlandırır.
• Şeker alkolleri (sakızlarda bulunur), laktoz, fruktoz ve fazla miktarda sükroz ishali artırabileceğinden fazla tüketimi önerilmez.

Ne Zaman Doktora Başvurmalı? 

Yetişkinlerde:

• İshal çok dirençliyse ve uzun süredir geçmiyorsa,
• Dışkı köpüklü ve çok kötü kokuluysa,
• Dışkıda kan varsa veya dışkı rengi siyahsa,
• Bulantı ve kusma besin alımını engelleyecek kadar şiddetliyse,
• 24 saatten uzun süredir düşmeyen ateş varsa,
• İshal, yurtdışı seyahati sonrası gerçekleştiyse,
• Ciddi yorgunluk ve konfüzyon belirtileri varsa,
• İdrar rengi çok koyuysa,

Küçük çocuk ve bebeklerde:

• Bebek 2 aydan küçükse,
• Diyabet, böbrek yetmezliği gibi ek hastalık varsa,
• Sürekli kusma varsa,
• Dışkılama sayısı ve hacminde ciddi artış varsa (günde 8 defadan fazla dışkılama),
• Ciddi dehidratasyon bulgusu varsa,
• Besin ves sıvı alımında ciddi düşüş varsa,

Vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır. İshal genellikle enfeksiyon kaynaklı oluşur ve kendiliğinden geçer. 

Ancak yukarıdaki belirtilerin sizde veya hastanızda mevcutsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız uygun olur. 

Özellikle yaz aylarına doğru sık görülen ishal, yumuşak kaka yapma ve sık kaka yapma olarak tanımlanabilir.  Çocuklar genellikle ishal olur ve yine genellikle kendiliğinden düzelir. Mikrop enfeksiyonuna neden olan faktörler arasında en yaygını virüslerdir. Ardından bakteri ve parazitler gelir.

İshal, bir gün içerisinde üçten fazla ya da anne sütü ile beslenen bebeklerde her zaman olandan fazla kaka yapma ve daha sulu dışkılama durumudur. İshal en sık virüsler, bakteriler ve bazen de parazitler nedeniyle yaşanır. Mide ve bağırsak enfeksiyonlarında da ilk bulgu genellikle ishaldir. İshalle birlikte, bulantı, kusma, ateş ve karın ağrısı görülebilir. Bebek ve çocuklarda ishali kesmek için uygulanabilecek bazı yöntemler vardır ancak ishale sebep olan etken burada önemlidir. İshali durdurmak kadar ishal sırasında meydana gelen su kaybını önlemek de hayati önem taşır. Geçmeyen, uzun süren ishal için farklı sebepleri araştırmak gerekir.

Çocuklarda ishal nedenleri?

İshale sebep olan farklı sebepler vardır. Bunlar virüsler, bakteriler ve bazen de parazitlerdir.

Virüse bağlı ishaller

Virüsler içinde rota virüs, mide ve barsak enfeksiyonları sonucu ortaya çıkan gastroenteritin en sık rastladığımız sebebidir.  Gastroenterit, kusma ve ishale neden olan sık görülen bir bağırsak enfeksiyonudur. Birçok kişide rotavirüs ishali çok kötü yaşanmaz ancak az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki çocuklarda ölümcül sonuçlar doğurabildiğinden önemli bir halk sağlığı sorunudur.  Vücuttan aşırı su kaybına neden olabilir. Bu durum ise bebekler açısından hayati risk taşır.

Virüsler nedeniyle yaşanan (Gastroenterit) bağırsak enfeksiyonları en sık kış aylarında görülmekle birlikte yılın her döneminde ishale sebep olabilirler.  Emzirilen bebeklerde anneden geçen koruyucu maddelerin ay civarında azalarak kaybolması ve ek gıdalara geçiş nedeniyle ay arası bebeklerde, anne sütü alamayan bebeklerde virüs kaynaklı bağırsak enfeksiyonlarına sık rastlanır. Rota virüs harici Norwalk ve Kalisi virüsü de enfeksiyonlara neden olurlar. Fakat bu virüsler büyük çocuklarda ve erişkinlerde daha sık görülürler. İshalin 14 günden daha uzun sürdüğü durumlarda sebep genellikle adeno virüslerdir.

Bakterilere bağlı ishaller

Koli basili, Şigella, Salmonella, Kolera, Kampilobakter ve Yersinia bebek ve çocuklarda ishale sebep olan bakterilerdir. Koli basili, bakterilere bağlı ishallerin en sık karşılaştığımız nedenlerindendir. Bu durumda ishal ani oluşur, sulu ishal ve kramp şeklinde karın ağrısıyla birlikte görülebilir.  Bebeklerde huzursuzluk, beslenme güçlüğü, sarı-yeşil renkli, kansız, iltihap hücresi (lökosit) içermeyen, sümükümsü olmayan dışkı gözlemlenir. Ancak bazı tipleri kanlı ishale de neden olabilmektedir.

Basilli dizanteri etkeni olan şigella ile oluşan bakteriyel gastroenteritlerin en tipik özelliği ise kalın bağırsağın son bölümlerinde oluşturduğu yaralar (ülserler) nedeni ile yaşanan kanlı ishal, karın ağrısı, yüksek ateş ve havaledir. Tedavi edilmezse hasta hafta süreyle bakteriyi kakayla atar ve hastalığın yayılmasına neden olur. 

Salmonella enfeksiyonları çocuklarda ishale neden olduğu gibi aynı zamanda gıda zehirlenmeleri ve tifoya da neden olabilir.  En sık bebeğin aylık döneminde rastlanır.  Bulantı, kusma, kramp tarzında karın ağrısı, ateş ve sulu ishale neden olur. Kaka genellikle kanlı değildir ve az miktarda iltihap hücresi görülebilir. Sağlıklı çocuklarda günde kendiliğinden iyileşebilir. Yenidoğan ve 3 ayın altındaki bebeklerde ve vücut direncini düşüren ciddi hastalıklar ve ilaçlar kullananlarda ise ağır enfeksiyonlara neden olabilir. Kolera, çok şiddetli ishallere neden olan bir mide-barsak enfeksiyonudur. Ağır sıvı kaybı nedeniyle ölümlere neden olabilir.

Parazitler

Mide, bağırsak enfeksiyonlarına neden olan parazitler içinde amipli dizanteri etkeni olan Entamoeba histolitika, kalın bağırsağı etkiler. Bu kanlı ishale neden olabilir. Amipli dizanteri, ani başlayan karın ağrısı, sık ve çok miktarda sulu veya yarı sulu dışkılama ile başlar. Kolit yani kalın barsak iltihabı gelişirse kakada bol kan ve mukus bulunur. Diğer sık görülen parazit olan Giardia lamblia, oniki parmak bağırsağı ve safra yollarına yerleşir. Yağlı, sarı renkli ve köpüklü ishale neden olur.  

Bebek ve çocuklarda ishal nedeni nasıl teşhis edilir?

Bebek ve çocuklarda ishal, karın ağrısı, ateş ve kusma şikayetleri ile birlikte görüldüğünde öncelikle akla mide, bağırsak enfeksiyonlarının neden olduğu gastroenterit gelmelidir. Tanıda kakada iltihap ve kan hücrelerinin varlığının ve yine kakada mide-bağırsak enfeksiyonuna neden olan mikropların araştırılması, vücutta genel olarak iltihap varlığını gösteren kan tetkikleri, sıvı kaybının neden olduğu önemli elektrolitlerin kayıpları mutlaka bakılmalıdır.

İshal ve kusma mide-bağırsak enfeksiyonlarının en önemli bulgularıdır ve bu yolla çocuklarda hayatı tehdit eden sıvı kayıpları meydana gelir. En önemli tedavi hastaların kayıplarının derecesine ve içeriğine göre gerekli sıvının eksiksiz ve acilen yerine konmasıdır. Özellikle küçük çocuklarda ve bebeklerde bu çok daha önemlidir. Ciddi sıvı kayıplarında hastanede yatarak tedavi gerekirken, hafif sıvı kayıplarında evde tedavi yeterli olabilir.

Virüslere bağlı enfeksiyonlarda antibiyotik tedavisi gerekmezken, bakteri ve parazitlerin oluşturduğu enfeksiyonlarda antibiyotik tedavisi gereklidir. Bağırsak hareketlerini etkileyerek ishali durduran ilaçlar çocuklarda kesinlikle kullanılmamalıdır.

İshalden tedavisi ve korunma yolları nelerdir?

Yapılan çok sayıda bilimsel çalışmada diğer birçok yararının yanında anne sütünün bu enfeksiyonlardan korunmada çok önemli olduğu saptanmış, uzun süre anne sütü alan çocuklarda almayanlara göre mide-bağırsak enfeksiyonunun çok az sayıda ortaya çıktığı ve olanlarda da daha hafif seyrettiği görülmüştür. Son yıllarda Rota virüs aşısı bulunmuş olup koruyuculuğu çok yüksektir. Dünyada ve ülkemizde yaygın olarak kullanılmaya başlanmış ve çok başarılı sonuçlar alınmıştır.

Önlem olarak beslenmeye, yiyeceklerin temizliği, el temizliği, yaşanılan ortamın temizliğine dikkat etmek gerekir.  Yapılan pek çok araştırma elleri sık ve iyi yıkamanın ishal vakalarında yüksek oranda koruyuculuğu olduğunu göstermiştir. Mide, bağırsak enfeksiyonları, bakteriyi taşıyan kişinin kakası ile temas eden kişilerin elleri ve yedikleri ile mikrobu ağız yoluyla almasıyla bulaşır. Bu enfeksiyon etkenleri hastanın dışkısı, yiyecekler, iyi yıkanmamış eller ile bulaşırken toplu bulunulan alanlar, kapı kolları, telefonlar, yuvalar, oyuncaklar da enfeksiyonun yayılmasında rol oynayabilir. Bu nedenle mide, bağırsak enfeksiyonlarından korunmanın en önemli yolu doğru el yıkamak ve temizlik kurallarına uymaktır.

İshalde hangi gıdalar yenilebilir?

İshalin şiddetini arttırmaması için lif açısından zengin besinler önerilmemektedir. Çok yağlı besinler verilmemelidir. Mümkün olduğunca az yağlı yemekler önerilir. Probiyotik besinlerden olan yoğurt, kefir, ayran gibi gıdalar önemlidir. Muz, patates, az yağ ile yapılmış makarna gibi gıdalar, bol su verilebilirken armut, kayısı gibi dışkılamayı kolaylaştırıcı meyveler, şekerli, yağlı yiyecekler verilmemelidir. Yoğurt, ayran gibi besinler besin değeri yüksek olan yağsız et, katı yumurta gibi gıdalar tercih edilebilir.

 Köpüklü ishal, bazı hastalıkların belirtisi olarak görülen bir ishal çeşididir.

Köpüklü İshal Nedir? Neden Olur?

 İshal, her yaşta olan bireyin yaşayabileceği bir durumdur. Dışkılamayla ilgili olarak bilinen bu durumda beslenmek çok önemlidir. Yanlış beslenme sonucu ishal meydana gelebilir. Yetişkin bireylerde görülen ishalin sebepleri arasında yanlış beslenme bulunuyor. Yaz ayalarında bozulan ve zamanı geçen gıdalar ishal durumlarına neden olabiliyor. Özellikle dengesiz bir şekilde yanlış gıdalar tüketmek ishalin başlamasına neden oluyor. Bu durumların dışında bağırsaklarda görülen enfeksiyonlar ve alerji durumları da ishal durumunu meydana getirebiliyor. Yetişkinlerde görülebilecek birçok ishal çeşidi bulunuyor. Bu ishal çeşitleri şu şekildedir;

Gıda zehirlenmesi sonucunda oluşan

Gıda alerjisi durumu

Mide gripleri

Huzursuz bağırsak sorunu

Bağırsak enfeksiyonları

Köpüklü Dışkılama Sebepleri Nelerdir? Tedavisi Nasıl Yapılır?

 Sürekli olarak devam eden ishaller insanları korkutabiliyor. Bu gibi durumlarda mutlaka uzman hekimlere başvurulması gerekiyor. İshaller ciddi sağlık problemlerinin habercisi olabiliyor. İshaller bazen köpüklü olarak görülebiliyor. Köpüklü olmasının birçok nedeni bulunur. Bu ishal türü genel anlamda 4 ile 6 hafta arasında sürebiliyor. Bu süreden fazla devam eden köpüklü ishal birçok hastalığın belirtisi olabiliyor. Özellikle çölyak hastalığı ishal görülen bir hastalık türüdür. Uzun süren köpüklü ishallerin insan vücudunda görülen bazı belirtileri vardır. Bu belirtiler;

Susuzluk

Halsizlik

Karın ağrısı

Baş ağrıları

Mide bulantısı

Kusma

Köpüklü ishalin iyileştirilmesi için uzman doktorlar bazı ilaçlara başvurur. İshal durumunda su tüketimi oldukça önemlidir. İlaçlardan farklı olarak doktorlar vücudun kendini hızlı sürede toparlaması için serum tedavisi uygulayabilir. İshal olan kişiler normalden fazla su kaybettiği için, su tüketimine çok önem vermelidir. Doktorlar tedavi konusunda ilk söylediği şey fazla su tüketimidir. Vücut kaybettiği suyu geri almazsa, ishal hastalığının iyileşme olasılığı yoktur.