Güneş Enerjisi Teşvik 2019

Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği ile düzenlenen faaliyet türünde elektrik enerjisi üretebilecek, gerçek veya tüzel kişilerin lisans almadan ve şirket kurmadan elektrik üretim faaliyeti yapmaları sağlanmıştır.

Bu model ile:

• Elektrik piyasasında, tüketicilerin elektrik ihtiyaçlarını tüketim noktasına en yakın kendi üretim tesisinden karşılaması (öz tüketim modeli)
• Arz güvenliğinin sağlanmasında küçük ölçekli üretim tesislerinin de ülkemiz ekonomisine kazandırılması
• Dağıtık üretim yöntemi ile elektrik şebekesinde iletim/dağıtım maliyetleri ile kayıp miktarlarının düşürülmesi

amaçlanmıştır.

Lisanssız üretim faaliyetinin genel esasları;

• Lisanssız üretim tesisi kuracak gerçek veya tüzel kişilerin uhdesinde en az bir elektrik aboneliği (tüketim tesisi) olması gerekir. (Başvuru sırasında bir tüketim tesisi mevcut değilse, üretim tesisi ile ilişkilendirilmesi planlanan tüketim tesisinin, üretim tesisinin işletmeye alındığı tarihe kadar tamamlanması zorunludur.)
• Lisanssız üretim tesisleri, Yönetmelikte belirtilen istisnalar dışında dağıtım sistemine bağlanır.
• Bu Yönetmelik kapsamında kurulacak üretim tesisleri için EPDK tarafından taşınmaz mülkiyeti ve sınırlı ayni hak edinimine ilişkin herhangi bir işlem yapılmaz.
• Aynı tarife grubunda yer alan ve aynı bağlantı noktasına bağlanan veya elektrik enerjisi tüketimleri tek bir ortak sayaç ile ölçülebilen bir veya birden fazla gerçek ve/veya tüzel kişiye ait tesislerde tüketilen elektrik enerjisi için tüketimler birleştirilerek üretim tesisi ya da tesisleri kurabilir.
• İlgili şebeke işletmecisi, üretim tesisinin teknik özelliklerine ve bağlantı noktası itibarıyla dağıtım sisteminin mevcut kapasitesine göre üretim tesisini OG veya AG seviyesinden dağıtım sistemine bağlayabilir. Bağlantı detayları ilgili şebeke işletmecisinin göndereceği çağrı mektubunda belirtilir.
• AG seviyesinden bağlanacak üretim tesislerinin toplam kapasitesi, bu üretim tesislerinin bağlı olduğu dağıtım transformatörünün ilgili şebeke işletmecisine ait bir transformatör olması halinde transformatör gücünün %50’sini geçemez. Transformatörün başvuru sahibine ait olması durumunda, söz konusu kapasite azami transformatör gücü kadar olur.
• Konutların çatı ve/veya cephelerinde kurulan ve kurulu gücü azami 10 kW’a kadar (10 kW dâhil) olan (Kat maliklerince ana gayrimenkulün ortak elektrik enerjisi ihtiyacının karşılanması amacıyla kurulan dâhil) yalnızca bir üretim tesisinden üretilen elektrik enerjisinin ihtiyaç fazlasını son kaynak tedarik şirketine satanlar için ihtiyaç fazlası elektrik enerjisinin satışında Esnaf Muaflığı getirilmiştir.

     (11/06/2018 tarih ve 30448 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 303 Seri Nolu “Gelir Vergisi Genel Tebliği”)

• Taşıyıcı sistemi etkilememek ve 634 sayılı Kanun uyarınca muvafakat alınmak kaydıyla; binalarda enerji kimlik belgesi sınıfı en az "C" olacak şekilde mesleki yeterlilik sertifikalı uygulayıcılar tarafından yapılacak ısı yalıtımı uygulamaları ile binanın kendi ihtiyacı için yapılacak güneş kaynaklı yenilenebilir enerji sistemleri ruhsata tabi değildir. Bunlara ait uygulama projelerinin hazırlanması ve fenni mesuliyetin üstlenildiğinedair taahhütname ile birlikte ilgili idareye sunulması, binanın projesindeki mimari görünüşlere bağlı kalınması ve idaresinden izin alınması zorunludur.

olarak sıralanmaktadır.

09/05/2019 TARİHLİ 1044 SAYILI CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ

Üretim ve tüketimi aynı ölçüm noktasında olmak üzere mesken, sanayi, ticarethane ve aydınlatma aboneleri tarafından bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü geçilmeyecek şekilde (mesken aboneleri için azami güç 10 kW) ve dağıtım tesisi niteliğinde tesis teçhiz edilmeden yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı lisanssız elektrik üretim tesisleri kurulabilir. Kamu kurum ve kuruluşları hariç güneş enerjisine dayalı üretim tesisleri ancak çatı ve cephe uygulaması olarak gerçekleştirilebilir. 

Kamu kurum ve kuruluşları, atık su ve içme suyu arıtma tesisleri ile tarımsal sulama amaçlı tesislerin bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücünü geçmemek kaydıyla, tüketim tesisleri ile aynı ölçüm noktasında olmak üzere çatı, cephe ve arazilerde 5 MW’a kadar yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı lisanssız üretim tesisi kurabilir.

Kamu kurum ve kuruluşları tarafından; tüketim tesislerinin bağlantı anlaşmasındaki sözleşme güçleri toplamını geçmemek kaydıyla üretim ve tüketimin aynı ölçüm noktasında olma şartı aranmaksızın çatı, cephe ve arazilerde yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı lisanssız üretim tesisi kurabilir.

Kararname ile GES, RES, HES, BES ve JES için ayrı olan ihtiyaç fazlası lisanssız üretim bedelleri (YEKDEM fiyatları) değiştirilmiştir. 

Kaynak türü fark etmeksizin bütün yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak lisanssız üretim yapanlar tarafından aylık mahsuplaşma sonucunda her fatura döneminde şebekeye verilen ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi görevli tedarik şirketi tarafından tabi olunan abone grubuna ait perakende tek zamanlı aktif enerji bedelleri üzerinden 10 yıl süreyle satın alınır. Bu süre ilgili üretim tesisinin şebekeye enerji vermeye başladığı tarihten itibaren hesaplanır.

1 Ekim 2020 itibariyle belirlenen tek terimli aktif enerji bedelleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

2020 yılının ilk 9 ayında toplam elektrik üretiminin %1,9’u lisanssız üretim tesislerinden karşılanmış olup Eylül 2020 sonu itibariyle toplam kurulu güç 6.548 MW olarak gerçekleşmiştir. Aşağıdaki tabloda detaylı kurulu güç bilgileri yer almaktadır.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından:

GÜNEŞ ENERJİSİNE DAYALI ELEKTRİK ÜRETİMİ BAŞVURULARININ

TEKNİK DEĞERLENDİRMESİ HAKKINDA YÖNETMELİKTE

DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

MADDE 1- 30/6/2017 tarihli ve 30110 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Güneş Enerjisine Dayalı Elektrik Üretimi Başvurularının Teknik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmeliğin 1 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Amaç ve kapsam

MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, güneş enerjisine dayalı önlisans veya lisanssız elektrik üretim faaliyeti başvurularının teknik değerlendirmeleri ile önlisans, üretim lisansı veya lisanssız üretim faaliyeti kapsamındaki tadil taleplerinin değerlendirmelerinin yapılmasına yönelik usul ve esasları belirlemektir.”

MADDE 2- Aynı Yönetmeliğin 2 nci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 3- Aynı Yönetmeliğin 4 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) ASSA (Azami Santral Sahası Alanı): Santral sahasının düzlemsel yüzölçümünün tesisin toplam elektriksel gücüne bölünmesi ile elde edilen m2/MWe cinsinden değeri,

b) Bağdaşmaz alan: Önlisans veya üretim lisansına derç edilmiş santral sahaları, arazi uygulamalı lisanssız elektrik üretimi faaliyeti başvuruları kapsamında Genel Müdürlük tarafından uygun bulunmuş santral sahaları, santral sahası değişikliği talepleri kapsamında uygun bulunan ve geçerliliği devam eden santral sahaları ve YEKA Yönetmeliği kapsamında önerilen veya ilan edilen yenilenebilir enerji kaynak alanlarını,

c) Bağlantı bölgesi: Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen ve il ya da illerin sınırlarını kapsayan bölgeyi,

ç) Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını,

d) Birden çok kaynaklı elektrik üretim tesisi: Birleşik yenilenebilir elektrik üretim tesisini, birleşik elektrik üretim tesisini, destekleyici kaynaklı elektrik üretim tesisini ve birlikte yakmalı elektrik üretim tesisini,

e) Genel Müdürlük: Enerji İşleri Genel Müdürlüğünü,

f) GES: Güneş Enerjisi Santralini,

g) GÖİ: Güneş Ölçüm İstasyonunu,

ğ) Kullanılamaz alan: Bakanlık resmi internet sayfasında duyurulan ve üzerinde tesis bileşeni bulundurulamayacak alanları,

h) EPDK: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu,

ı) LÜY: 12/5/2019 tarihli ve 30772 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliğini,

i) Önlisans: Elektrik enerjisi üretim faaliyetinde bulunmak isteyen tüzel kişilere, üretim tesisi yatırımlarına başlamaları için gerekli onay, izin, ruhsat ve benzerlerinin alınabilmesi için belirli süreli verilen izni,

j) REPA: Genel Müdürlük tarafından yayımlanan Türkiye Rüzgâr Enerjisi Potansiyeli Atlasını,

k) RES-YA: Yer seviyesinden 100 (yüz) metre yükseklikteki REPA verilerine göre yıllık ortalama rüzgâr hız değerlerinin 7,5 (yedi virgül beş) metre/saniye (m/s) ve üzerinde olduğu her bir nokta için 100 metre yarıçapında çizilerek oluşturulan ve toplam alanı 30.000 m2’den (otuz bin metrekare) fazla olan potansiyel rüzgâr yatırım alanını,

l) Santral sahası: Üzerinde tesis bileşeni bulunan ve EK-1’de belirtilen yönteme göre belirlenen alanı,

m) Şebeke işletmecisi: Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketini, elektrik dağıtım şirketlerini veya dağıtım lisansı sahibi organize sanayi bölgesi tüzel kişisini,

n) TDR: Önlisans veya LÜY kapsamındaki arazi uygulamalı başvurular için Genel Müdürlük tarafından ilgisine göre EK-2/A, EK-2/B veya Bakanlık resmi internet sayfasında yayımlanan formata göre düzenlenen teknik değerlendirme raporunu,

o) Tesis bileşeni: Elektrik enerjisi üretimi ve varsa GES ile entegre elektrik depolama tesisi için kullanılan her türlü mekanik, elektro-mekanik, elektriksel aksamı/yapıyı ve inşaatı,

ö) UTM koordinatı: Universal Transversal Mercator izdüşümünde altı derecelik dilim esasına göre verilen koordinatı (ED50 Datum),

p) Üretim lisansı: Elektrik piyasasında faaliyet göstermek isteyen tüzel kişiye EPDK tarafından verilen izin belgesini,

r) Yardımcı kaynak: Ana kaynak dışında kullanılan diğer enerji kaynaklarını,

s) YEKA Yönetmeliği: 9/10/2016 tarihli ve 29852 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Yönetmeliğini,

ş) YEPDİS: Genel Müdürlük tarafından işletilen Yenilenebilir Enerji Projeleri Değerlendirme ve İzleme Sistemini,

ifade eder.”

MADDE 4- Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Güneş enerjisine dayalı önlisans başvurularının teknik değerlendirmesi

MADDE 5- (1) Güneş enerjisine dayalı önlisans başvurularının teknik değerlendirmesinin yapılabilmesi amacıyla Bakanlık resmi internet sayfasında duyurulan bilgi ve belgelerin tamamı EPDK tarafından Genel Müdürlüğe gönderilir.

(2) Aşağıda belirtilen durumlardan herhangi birinin tespit edilmesi halinde güneş enerjisine dayalı önlisans başvurusunun teknik değerlendirmesi yapılmaz ve bu durum EPDK’ya bildirilir:

a) Önlisans başvurusu kapsamında gönderilen bilgi ve belgelerden herhangi birinin eksik, hatalı veya belirtildiği şekilde düzenlenmemiş olması.

b) Önlisans başvurusunda belirtilen santral sahasının EK-1’de yer alan ilgili yönteme göre belirlenmemiş olması.

c) Önlisans başvurusunda belirtilen santral sahasının kullanılamaz alan veya bağdaşmaz alan içerisinde bulunması veya bu tür alanlarla kesişmesi.

ç) Önlisans başvurusunda belirtilen GÖİ’lerin EK-3’te yer alan yönteme göre santral sahasını temsil edecek yerde bulunmaması.

d) Önlisans başvurusu için Genel Müdürlük tarafından hesaplanan ASSA değerinin, EK-4’te belirtilen ilgili değer ile bu değerin %35’i (yüzde otuz beş) arasında olmaması.

e) Önlisans başvurusunda belirtilen santral sahasının herhangi bir RES-YA içerisinde yer alması veya asgari %25’inin (yüzde yirmi beş) RES-YA ile kesişmesi.

f) Önlisans başvurusunun, YEKA Yönetmeliği kapsamında güneş enerjisine dayalı olarak Resmî Gazete’de yayımlanan bir yarışma ilanı kapsamında belirtilen herhangi bir bağlantı bölgesi ile kesişmesi veya çakışması ve bu başvurunun, yarışma ilan tarihi ile ilan sonrasında tahsis edilecek alanların Resmî Gazete’de YEKA olarak ilan edilmesine kadar geçen süre içerisinde yapılmış olması.

(3) Elektrik depolama tesisi kurmayı taahhüt eden tüzel kişiler tarafından yapılan güneş enerjisine dayalı önlisans başvuruları ile yardımcı kaynağı güneş olacak şekilde birden çok kaynaklı elektrik üretim tesisi kurmak amacıyla yapılan başvuruların teknik değerlendirmesinde GÖİ bilgisi ve varsa GÖİ’lerin santral sahasını temsil etme şartı aranmaz.

(4) Bu Yönetmelik ve eklerinde belirtilen usul ve esaslara göre uygun bulunan önlisans başvurusu için EK-2/A’da yer alan önlisans başvurusu teknik değerlendirme sonuç raporuna göre düzenlenen TDR, Genel Müdürlük tarafından EPDK’ya gönderilir.

(5) Teknik değerlendirmesi uygun görülerek EPDK’ya TDR’si gönderilen önlisans başvurusunun, gerçekleştirilen yarışma veya diğer kapasite tahsisleri sonucunda başvuru kapasitesinden daha az miktarda bağlantı hakkı kazanması halinde önlisans başvurusunun teknik değerlendirmesi, EPDK tarafından gönderilmesi halinde yeniden yapılır. Bu amaçla Bakanlık resmi internet sayfasında duyurulan bilgi ve belgeler, kazanılan bağlantı kapasitesi dikkate alınarak santral sahası köşe UTM koordinatları ilk başvuruda belirtilen santral sahası içerisinde kalacak şekilde yeniden düzenlenerek EPDK tarafından Genel Müdürlüğe gönderilir.

(6) Önlisans başvurusunun bağlantı yarışmasına gireceği bağlantı bölgesi, başvuruda belirtilen santral sahasının alansal olarak en fazla yer kapladığı ilin bulunduğu bölgedir. Alanların eşitliği halinde santral sahasının geometrik merkezinin yer aldığı ilin bulunduğu bölge bağlantı bölgesi olarak belirlenir.”

MADDE 5- Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Önlisans ve/veya üretim lisansı alınmış başvurular için tadil taleplerinin değerlendirmesi

MADDE 6- (1) Önlisans veya üretim lisansında yer alan bilgilerde (ünite sayısı, ünite güçleri, santral sahası köşe koordinatları, teknoloji türü, tesis toplam kurulu gücü ve benzeri) değişiklik yapılması yönündeki talepler ile mevcut önlisans veya üretim lisansına elektrik depolama tesisi ilavesi için yapılan başvuruların değerlendirmesi amacıyla Bakanlık resmi internet sayfasında duyurulan bilgi ve belgelerin tamamı EPDK tarafından Genel Müdürlüğe gönderilir.

(2) Bu madde kapsamındaki talepler için aşağıda belirtilen tüm kriterlerin sağlanması halinde Genel Müdürlük tarafından hazırlanan uygunluk yazısı EPDK’ya gönderilir:

a) Bakanlık resmi internet sayfasında duyurulan bilgi ve belgelerin eksiksiz, hatasız ve belirtildiği şekilde düzenlenmiş olması.

b) Talep kapsamında belirtilen santral sahasının kullanılamaz alan ve/veya bağdaşmaz alan ile kesişmemesi veya bu tür alanlar içerisinde bulunmaması.

c) Talep kapsamında belirtilen santral sahasının EK-1’de belirtilen yönteme uygun olması.

ç) Talep kapsamında belirtilen santral sahasına ait ASSA değerinin, EK-4’te belirtilen ilgili değer ile bu değerin %35’i (yüzde otuz beş) arasında olması.

d) Talep kapsamında belirtilen santral sahasının herhangi bir RES-YA içerisinde yer almaması veya asgari %25’inin (yüzde yirmi beş) RES-YA ile kesişmemesi.

(3) Önlisans veya üretim lisansı alınmış bir GES’in elektrik depolama tesisi ile entegre edilmesine yönelik taleplerin değerlendirilmesinde, elektrik depolama tesisinin kurulacağı alanın santral sahası içerisinde olması şartı aranır.

(4) Güneş enerjisine dayalı olarak düzenlenmiş önlisans veya üretim lisansının birden çok kaynaklı elektrik üretim tesisine dönüştürülmesi kapsamında yapılan tadil başvuruları için yardımcı kaynağın türüne göre varsa ilgili mevzuatı kapsamında teknik değerlendirme yapılır. Yardımcı kaynak kullanılacak tesisin güneş enerjisine dayalı önlisans veya üretim lisansına derç edilmiş santral sahası içerisinde olması halinde uygunluk yazısı düzenlenerek EPDK’ya gönderilir.

(5) Önlisans veya üretim lisansını haiz bir tesisin birden çok kaynaklı elektrik üretim tesisine dönüştürülmesi yönündeki bir talep için söz konusu tesise ait santral sahası, bağdaşmaz alan olarak değerlendirilmez.

(6) Bu madde kapsamında Genel Müdürlük tarafından EPDK’ya gönderilen uygunluk yazıları veya TDR’lere istinaden EPDK tarafından alınan önlisans ve/veya üretim lisansı tadil kararları EPDK tarafından karar tarihinden itibaren en geç 30 (otuz) takvim günü içerisinde Genel Müdürlüğe gönderilir.”

MADDE 6- Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“LÜY kapsamında yapılan başvurular ile tadil taleplerinin değerlendirmesi

MADDE 7- (1) LÜY kapsamında yapılan güneş enerjisine dayalı başvurular için Genel Müdürlük tarafından sadece arazi uygulamalı başvuruların değerlendirmesi yapılır.

(2) LÜY kapsamında yapılan güneş enerjisine dayalı arazi uygulamalı bir başvuru için bağlantı görüşünün ilgili şebeke işletmecisi tarafından olumlu bulunması halinde değerlendirmenin yapılabilmesi amacıyla Bakanlık internet sayfasında duyurulan bilgi ve belgeler ilgili şebeke işletmecisi tarafından YEPDİS’e girilir.

(3) LÜY kapsamında yapılan güneş enerjisine dayalı arazi uygulamalı başvurular için YEPDİS’e girilen bilgi veya belgelerde aşağıda belirtilen durumlardan herhangi birinin tespit edilmesi halinde LÜY kapsamında gerekli düzeltmelerin yapılması amacıyla Genel Müdürlük tarafından ilgili şebeke işletmecisi bilgilendirilir:

a) Bakanlık resmi internet sayfasında duyurulan herhangi bir bilgi ve/veya belgenin eksik veya hatalı olması.

b) Başvuruda belirtilen santral sahasının EK-1’de yer alan yönteme uygun olmaması.

c) LÜY kapsamında yapılan güneş enerjisine dayalı arazi uygulamalı başvuru için hesaplanan ASSA değerinin, EK-4’te belirtilen ilgili değer ile bu değerin %35’i (yüzde otuz beş) arasında olmaması.

ç) Santral Sahasının tamamının başvuru kapsamında belirtilen taşınmazın sınırları içerisinde yer almaması.

d) Santral Sahasının herhangi bir RES-YA içerisinde yer alması veya asgari %25’inin (yüzde yirmi beş) RES-YA ile kesişmesi.

(4) LÜY kapsamında yapılan güneş enerjisine dayalı arazi uygulamalı başvuruda belirtilen santral sahasının kullanılamaz alan veya YEKA Yönetmeliği kapsamında önerilen veya ilan edilen yenilenebilir enerji kaynak alanları içerisinde bulunması halinde başvuru uygun bulunmaz ve bu durum ilgili şebeke işletmecisine bildirilir.

(5) Bu Yönetmelik ve eklerinde belirtilen usul ve esaslara göre uygun bulunan güneş enerjisine dayalı arazi uygulamalı LÜY başvuruları için EK-2/B’de yer alan veya Bakanlık resmi internet sayfasında yayımlanan teknik değerlendirme sonuç raporuna göre düzenlenen TDR, Genel Müdürlük tarafından ilgili şebeke işletmecisine gönderilir.

(6) LÜY kapsamında yapılan başvuruya ait elektriksel bağlantı gücünün 1 (bir) MWe’den az olması durumunda başvuruya ait santral sahasının ASSA değeri EK-4’te yer alan ilgili ASSA değerini aşmaması kaydıyla %10 (yüzde on) artırılabilir.

(7) İlgili şebeke işletmecisi, bağlantı görüşü olumlu bulunan güneş enerjisine dayalı çatı ve/veya cephe uygulamalı LÜY kapsamındaki tüm başvurular için Bakanlık resmi internet sayfasında duyurulan bilgi ve belgeler ile GES’in kurulacağı yapının bulunduğu taşınmazı temsil eden en az bir noktaya ait ED50, ITRF Datum veya WGS84 projeksiyon sistemlerinden herhangi birine göre belirlenen koordinat bilgisini YEPDİS’e girer ve bu yapının başvuruda belirtilen taşınmaz içerisinde yer alıp almadığı hususunu kontrol eder. Uygun bulunan başvurular için ilgili şebeke işletmecisi tarafından YEPDİS üzerinden YEPDİS kayıt belgesi düzenlenir. YEPDİS kayıt belgesi olmayan çatı ve/veya cephe uygulamalı GES’lerin şebeke bağlantısı yapılmaz.

(8) LÜY kapsamında yapılan başvurunun hem arazi hem de çatı ve/veya cephe uygulamasını içermesi halinde Bakanlık resmi internet sayfasında duyurulan bilgi ve belgeler her bir uygulama yeri için ilgili şebeke işletmecisi tarafından ayrı ayrı YEPDİS’e girilir. Başvurunun arazi uygulamalı kısmı için Genel Müdürlük tarafından değerlendirme yapılır, çatı ve/veya cephe uygulamalı kısmı için ise ilgili şebeke işletmecisi tarafından yedinci fıkra kapsamında işlem tesis edilir.

(9) LÜY kapsamında yapılan arazi uygulamalı başvurular için Genel Müdürlük tarafından uygun bulunarak ilgili şebeke işletmecisine gönderilen TDR’lerde yer alan bilgilerin değiştirilmesine yönelik talepler için bu Yönetmelik ve eklerinde belirtilen usul ve esaslara göre uygun bulunması şartıyla TDR revize edilir.

(10) LÜY kapsamında güneş enerjisine dayalı olarak yapılan arazi uygulamalı bir başvuruya ait santral sahasının, başka bir tüzel kişiye ait rüzgâr enerjisine dayalı üretim lisansına derç edilmiş bir santral sahası ile kesişmesi veya çakışması ve aynı zamanda başvuruda yer alan santral sahasının tamamının başvuru sahibinin mülkiyetinde olması halinde başvurunun teknik değerlendirmesi yapılır. Bu Yönetmelik hükümlerine göre uygun bulunan ve ilgili üretim lisansını haiz santral sahasındaki tesis bileşenlerini etkilemeyen başvurular için düzenlenen TDR, Genel Müdürlük tarafından ilgili şebeke işletmecisine gönderilir.

(11) Önlisans başvurusu yapılmış olup EPDK tarafından henüz önlisansı verilmemiş olan başvurulara ait santral sahaları içerisinde güneş enerjisine dayalı ve arazi uygulamalı lisanssız elektrik üretimi faaliyeti başvurusu yapılamaz, yapılması halinde ilgili başvuru iade edilir.

(12) Genel Müdürlük tarafından TDR düzenlenmiş LÜY kapsamındaki bir başvuru için mekanik güç ve/veya elektriksel kurulu güç değişikliğinin talep edilmesi halinde başvuruya ait ilk TDR’nin onaylanma tarihi dikkate alınır. TDR’nin, 10/5/2019 tarihinden önce onaylanmış olması halinde talep kapsamında belirtilen mekanik gücün (kWp) elektriksel kurulu güce (kWe) oranı 1,2’den (bir tam onda iki) fazla olamaz. Bu şart, ürettiği elektrik enerjisinin tamamını iletim veya dağıtım sistemine vermeden kullanmak üzere yapılan başvurular ile ilk TDR’si 10/5/2019 tarihinden sonra onaylanan başvurular için aranmaz.

(13) Genel Müdürlük tarafından TDR düzenlenen bir başvuru için; bağlantı anlaşmasına çağrı mektubunun tebliğ edildiği tarih, proje onaylarının yapıldığı tarih, bağlantı anlaşmasının imzalandığı tarih ve tesis kabulünün yapıldığı tarih, ilgili tarihleri takip eden en geç 15 (on beş) gün içerisinde ilgili şebeke işletmecisi tarafından YEPDİS’e işlenir.”

MADDE 7- Aynı Yönetmeliğin 8 inci ve 9 uncu maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 8- Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki ek madde eklenmiştir.

“İstisnai durumlar

EK MADDE 1- (1) Birden çok kaynaklı elektrik üretim tesisi başvuruları hariç olmak üzere bu Yönetmelik kapsamında sunulan santral sahasının herhangi bir RES-YA ile olan kesişme ve/veya çakışması nedeniyle başvurunun uygun bulunmaması durumunda; bu kesişme/çakışma alanında herhangi bir kamu kurumu ve kuruluşunca ilgili mevzuatı çerçevesinde rüzgâr türbini kurulmasına izin verilmeyeceğinin veya bahse konu kesişme ve/veya çakışma alanına ait mülkiyet haklarının başvuru sahibine ait olduğunun belgelendirilmesi halinde teknik değerlendirme/değerlendirme yapılır.”

MADDE 9- Aynı Yönetmeliğin EK-1, EK-2, EK-3 ve EK-4’ü ekteki şekilde değiştirilmiştir.

MADDE 10- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 11- Bu Yönetmelik hükümlerini Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı yürütür.

Ekleri için tıklayınız

Proje ne hakkında?

Proje; Türkiye’nin orman köylerinde, köy kooperatifleri yoluyla şebekeye bağlı solar fotovoltaik sistemlerinin teşvik edilmesini ve finansmanını destekleyecektir. Projenin devlet desteği ve katılımı Orman Genel Müdürlüğü Orman ve Köy İlişkileri Dairesi Başkanlığı (ORKÖY) öncülüğünde, özel sektör solar PV kurulum firmaları, kamu hizmetleri sunan özel sektör firmaları ve yerli ve yabancı bankalar gibi solar PV değer zincirinin kilit aktörlerinin yanı sıra finansman sağlayan diğer kuruluşların işbirliğiyle yürütülmektedir.

Projenin amacı; proje sonunda orman köylerinde kooperatifler yoluyla şebekeye bağlı en az 30 MW’lık kurulu solar PV gücün sağlanması için ORKÖY’ün kredi mekanizması bünyesinde sürdürülebilir bir enerji finansman mekanizmasının başarılı bir şekilde kurulmasının desteklenmesi; proje sonunda (projeden önceki durum temel alınarak) enerji sektöründe 28.750 ton CO₂’ye eşdeğer emisyonun önüne geçilmesi; şebekeye bağlı PV sistemlerinde 30 MWp kümülatif kurulu güce ulaşılması; şebekeye bağlı PV sistemlerinden yılda 47.520.000 kWh kümülatif toplam elektrik üretiminin sağlanması ve orman köylüleri için 450 iş pozisyonunun açılmasıdır. Proje üç bileşene ayrılmıştır: 1) Şebekeye bağlı konutsal solar PV’nin teşviki için siyasi ve kurumsal çerçevelerin geliştirilmesi ve genişletilmesi, 2) Solar PV sistemleri için ORKÖY’ün sürdürülebilir enerji finansman mekanizmaları iş modelinin yanı sıra teknik ve ekonomik uygulanabilirliğinin 4 pilot kurulumla gösterilmesi, 3) Proje çıktılarının ulusal düzeye taşınması ve çoğaltılması. Finansman planı dört aşamalı olacaktır. İlk aşama, pilot alanlardaki kurulumun finansmanı için sadece hibe kullanacaktır. İkinci aşama GEF ve ORKÖY hibeleri ile ORKÖY’ün düşük faizli kredisinin (düşük faizli kredi) kombinasyonundan oluşacaktır. Üçüncü evre, GEF/ORKÖY hibeleri ve ORKÖY’ün düşük faizli kredisiyle beraber ticari kredileri de kapsayacak ve son evre ise ORKÖY hibeleri/kredileri ve ticari kredilerin yanı sıra tedarikçiye vadeli ödeme araçları da kullanacaktır.

Mevcut durum nedir?

Türkiye’de resmi sınırlarının bir bölümünde orman arazisi bulunan ve/veya bir orman alanına yakın olan köyler, orman köyleri olarak tanımlanmaktadır. Orman köylerinin nüfusu yaklaşık 7.332.000 olup tüm ülke nüfusunun %9,6’sını, kırsal kesim nüfusunun ise %35’ini oluşturmaktadır. Bu nüfus ülkede 21.549 köye yayılmıştır. Orman köylüleri, 2004 yılında 400 Dolar ortalama yıllık brüt gelir ile 5.780 Dolar olan ulusal ortalamaya kıyasla Türkiye’nin en yoksul kesimini oluşturmaktadır.

21.549 köyde her 10 kişiden 1’ini oluşturan yoksul orman toplumlarını içinde bulundukları kısır döngüden çıkaracak yasal imtiyazlar yok denecek kadar azdır. Yoksul kesim, yüksek risk olarak algılanmakta ve onları bu zor durumlarından kurtaracak düşük maliyetli finansmana erişim olanaklarının olmamasından ötürü adeta cezalandırılmaktadırlar. Şebekeye satış tarifeleri gibi birçok yenilenebilir enerji teşvikleri çoğunlukla bu yatırımlara zaten para ayırabilecek olan zengin kesimi kayırmaktadır. Bu projede planlananlar, yasal uygulamaları iyileştirecek faaliyetlerle birleştiği zaman, bu sanayiyi harekete geçirmek ve Türkiye’de en muhtaç durumda olan kesime yeşil enerjiye erişimin kapılarını açmakla kalmayacak aynı zamanda bir yandan iklim değişikliğinin etkilerini azaltırken diğer yandan ise aşırı yoksul olan bu orman köylülerinin durumlarını iyileştirmeye yardımcı olacaktır.

Misyonumuz nedir?

Misyonumuz, projede öngörülen finansman modellerini uygulamak suretiyle, orman köylerinde güneş enerjisinden elektrik üretim tesislerini yaygınlaştırmak ve bu yolla Türkiye’nin güneş enerjisi alanındaki kurulu kapasitesini arttırmaktır.

Nasıl çalışıyoruz?

Projenin amacı, Türkiye’nin orman köylerinde sürdürülebilir elektrik üretimi için şebekeye bağlı fotovoltaik sistemlerin kullanımını proje sonuna kadar en az 30 MW arttırmaktır. Proje bu amaca ORKÖY bünyesinde Sürdürülebilir Enerji Finans Mekanizması geliştirme yoluyla ulaşacaktır. Projenin bileşenleri şunlara odaklanacaktır:

-          1. Bileşen: Şebekeye bağlı konutsal solar PV’lerin teşvik edilmesi için politika ve kurumsal çerçeveyi geliştirecek ve genişletecek;

-          2. Bileşen: Solar PV sistemleri için ORKÖY’ün sürdürülebilir enerji finansman mekanizmasının teknik ve ekonomik uygulanabilirliğinin yanı sıra bir iş modeli olarak geçerliliğini gösterecek;

-          3. Bileşen: Proje sonuçlarının ulusal düzeyde yaygınlaştırılması ve çoğaltılmasına odaklanacak.

Her bir bileşen altında yer alan çıktılar hakkında detaylı bilgi Proje Dokümanında mevcuttur.

Türkiye projeden nasıl faydalanacak?

Proje, Türkiye’nin orman köylerinde kooperatif modeli özelinde şebekeye bağlı solar PV’lerin teşvikini ve finansmanını destekleyecektir. Orman kooperatiflerine maliyeti düşük konutsal solar PV sağlamak için yenilikçi kamu-özel sektör iş modelleri geliştirilecek ve uygulanacaktır. Projenin devlet desteği ve katılımı Orman ve Köy İlişkileri Dairesi Başkanlığı (ORKÖY) öncülüğünde, özel sektör solar PV kurulum firmaları, kamu hizmetleri sunan özel sektör firmaları ve yerli ve yabancı bankalar gibi solar PV değer zincirinin kilit aktörlerinin yanı sıra finansman sağlayan diğer kuruluşların işbirliğiyle yürütülmektedir.

Proje, Türkiye’deki solar PV teknolojilerine en az 30MW’lık ilave yatırımı teşvik edecektir.  Bu ise Türkiye’de güneş enerjisi alanındaki toplam kurulu kapasitenin yaklaşık %1 arttırılmasını sağlayacaktır.

Mevcut durumda ORKÖY’ün Sosyal ve Ekonomik Kredi Programı’nın yenilenebilir enerji üretim projelerini desteklemesine çok vurgu yapılmamıştır (güneş enerjili ısıtma kampanyası hariç) ve ORKÖY personelinin bu gibi faaliyetleri desteklemek için kapasiteleri yetersizdir. Proje, hem ORKÖY mevzuatında yenilenebilir enerji üretim projelerinin desteklenmesine yer verecek hem de uygulama alanında ORKÖY bünyesinde gerekli kapasitenin oluşturulmasını sağlayacaktır.

Proje her şeyden önce sosyal kalkınma öncelikli bir proje olduğu için, güneş enerjisinden elektrik üretim tesislerinin kurulacağı orman köylerinde bu tesislerin işletme, bakım ve temizlik işlevlerinde kadınların görevlendirilmesini teşvik edecektir.

Ortaklarımız ve Paydaşlarımız Kimler?

Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayınlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile Kalyon Güneş Teknolojileri Üretim A.Ş. tarafından Ankara’da gerçekleştirilecek entegre güneş paneli üretim tesisine kamuoyunda süper teşvik olarak da bilinen proje bazlı destek sağlandı.

Kararda yer alan bilgilere göre fabrikanın toplam sabit yatırım tutarı 1 milyar 991 milyon TL olacak.

Yıllık 500 MW’lık güneş paneli üretimi kapasitesine sahip olacak fabrikada 982 kişilik istihdam sağlanacak ve projede 147 nitelikli personel görev alacak.

İlgili karar gereğince projeye gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, KDV iadesi, yatırıma %100 vergi indirimi, 10 yıl boyunca sigorta primi işveren ve gelir vergisi stopaj desteği gibi faydalar sağlanacak.

Yatırım YEKA GES-1 yarışması şartları arasındaydı

Fabrika yatırımı Kalyon ile Hanwha Q CELLS tarafından 20 Mart 2017 tarihinde Konya, Karapınar bölgesinde 1.000 MW’lık kapasite hakkı için düzenlenen YEKA GES-1 yarışmasının şartları arasında yer alıyordu. Bununla birlikte Hanwha Q CELLS geçtiğimiz yıl projeden ayrılmıştı.

Kalyon Enerji Yatırımları Başkan Yardımcısı İbrahim Erden ICCI 2019 kapsamında 29 Mayıs 2019 tarihinde gerçekleştirilen Güneş Enerjisi Yatırımcıları Derneği Özel Oturumu’nda yaptığı açıklamalarda YEKA GES-1 projesi kapsamında kurulması planlanan entegre güneş paneli fabrikasının yatırım sürecinin devam ettiğini ve fabrikanın 2020 yılının başlarında devreye alınmasının hedeflendiğini söylemişti.