Bir Psikiyatristin Gızlı Defterı Pdf Indir

Bir Psikiyatristin Gizli Defteri
En Sıradışı Vakalar PDF indir, Kitap sever takipçilerimiz TÜRKÇE sayfalık Kitap Kağıdı boyutunda 336 özelliğine sahip 24.01.2018 numaralı 9786050941463 dilinde yazılmış Bir Psikiyatristin Gizli Defteri
En Sıradışı Vakalar kitabının PDF olarak indirebilirsiniz.

Bir Psikiyatristin Gizli Defteri
En Sıradışı Vakalar PDF

Haftalarca çok satanlar listesinde bulunan Bir Psikiyatristin Gizli Defteri, okurlarıyla yeniden buluşuyor !

Hep onlar mı bizi dinleyecek? Bu sefer geçmişini anlatan bir psikiyatristin ta kendisi. Koltuğa oturun ve kulak kabartın. Dr. Gary Small’un, Boston’un kalabalık acil servis koridorlarından Los Angeles’ın golf sahalarına uzanan hikâyesinde karşı karşıya geldiğı vakalar kimi zaman enteresan, kimi zaman da gizemli, ama hepsi gerçek.

Akıl hastalıklarının enteresan dünyasına kapı aralayan Bir Psikiyatristin Gizli Defteri sizi çok şaşırtacak…

Bir Psikiyatristin Gizli Defteri
En Sıradışı Vakalar Özeti

Bir Psikiyatristin Gizli Defteri
En Sıradışı Vakalar PDF Oku

Bir Psikiyatristin Gizli Defteri
En Sıradışı Vakalar PDF indir

En srad vakalar DR GARY SMALL - GIGI VORGAN

eviri Duygu Akn

The Other S ide of the Couch / Bir Psikiyatristin Gizli Defteri Dr Gary S mall - Gigi Vorgan 2010, Gary Small M D - Gigi Vorgan NTV Yaynlar Direktr Elif N. Kutlu Editr Onur Kaya eviri Duygu Akn Grafik Ayhan ensoy Proje Koordinasyon Yakup Akyldrm, zgr Akhan, kr Koluksa Sat Ynetmeni Tzn Blbl

ISBN: 978-605-5443-80-1 1. Bask: ubat 2013 Sertifika No: 12444

[email protected]

www.ntvyayinlari.com Dou Grubu letiim Yaynclk ve Ticaret A. . Maslak Mahallesi Ahi Evran Cad. Dou Power Center No.4 ili-STANBUL Tel: (212) 304 08 88 Faks: (212) 335 03 48 Tm haklar sakldr. Dou Grubu letiim Yaynclk ve Ticaret A. .nin yazl izni olmadan, fotokopi yntemi dahil, elektronik ya da mekanik herhangi bir yolla oaltlamaz ve iletilemez. Bu kitabn yayn haklar Onk Ajans araclyla alnmtr. BASKI Elma Basm Yayn ve letiim Hizmetleri San. Tic. Ltd. ti. Halkal Cad. No: 164 B-4 Blok Sefaky K.ekmece 34295 stanbul Tel: (212) 697 30 30 Faks: (212) 697 70 70

Bu kitap zihinsel hastal olan ve kendinde yardm alacak gc bulanlara adanmtr.

Ah u modern psikanalistler yok mu! Dnyann parasn alyorlar insandan! Benim zamanmda be Marka Freudun kendisi tedavi ederdi sizi. On Marka hem tedavi eder hem de pantolonunuzu tlerdi. On be Marka Freud kendisini tedavi etmenize izin verirdi ki buna istediiniz iki eit sebze de dhil olurdu. WOODY ALLEN

NSZ

NSAN NASIL ANSIZIN KONUMA KABLYETN yitirecek kadar sinirlenir? Kel kalana dek san yolar? Ya da srf baylan birini grd diye baylr? Bu tr sorular daima merakm uyandrmtr. Bu yzden de tp fakltesinde uzmanlk dal olarak psikiyatriyi semem kimseyi artmad ve ben de bu tercihimden hibir zaman pimanlk duymadm. 30 yllk psikiyatri

mesleim boyunca tuhaf davranlaryla akllardan silinmeyecek, enteresan hastalar grdm. Akl bazen insan u noktalara gtrebiliyor. Fakat bana, iyi bir psikiyatrn insan o noktalardan geri dndrebilecei retildi. Bu kitapta en srad hastalarm ve ilerinden ounun deliliin eiinden dnmesine nasl yardmc olduumu anlatacam. Bu tuhaf vakalarla ilgili duygu, dnce ve tepkilerimi sizlerle paylayorum nk psikiyatrist ve nrobilimci olmann sadece mesleki deil, ayn zamanda kiisel bir yolculuk olduunun anlalmas gerektiine inanyorum. Vakalarda karlatm zorluklar anlatrken, hastalarmn

zihinsel sorunlarnn ardnda yatan srlarn zmnde bana katlmanz ve bu vakalar zmenin, deneyim kazanmann, beni nasl daha iyi bir doktora dntrdn gzlemlemenizi istiyorum. Vakalar -eitimimin ilk aamalarndan balayp sonraki 30 yl ierecek ekilde- kronolojik srayla aktardm. Aktarmlarm srasnda birka dinamiin stnde durdum, zellikle de bedenin zihnin dengesini bozmas kadar, zihnin de bedeni hastalandr dinamiine eildim. Hastalarmla alrken, psikolojik sorunlarn hem fiziksel hem de zihinsel aklamalarndan yola karak ve sorunlar konuma

terapisiyle, ila tedavisiyle veya her iki yntemle tedavi ederek, eitli yaklamlar kullandm (ki bu eklektik psikiyatrist stil diye tanmlanr). Son yllarda kariyerimi hafza kayb ve Alzheimer hastaln anlama ve nleme stne de odakladm. Hastalarma anlarn koruma konusunda yardmc olurken, birounun unutmak istedii anlar olduu dikkatimi ekti. Bu anlarn ardnda ise zmlenmemi psikolojik sorunlar, atmal ilikiler, kimi zaman da kiinin gereklikten kamasna neden olan alamam engeller yatyordu. Dolaysyla hafza zorluu eken kiilerin zihinsel atmalarnn stesinden gelmelerine

yardmc olmak, onlarn sal asndan, en az anlarn korumak kadar nemliydi. Hayatlarn zorlatran zihinsel sorunlar olanlar da dhil, ne ok insann psikiyatriden hl korktuunu ve tedaviden katn grmek beni artyor. Grne baklrsa insanlar uzak tutan ey ou zaman deli doktoruna gitmekle damgalanmak ve bir sorunu olduunu kabullenmek fikri olabiliyor. Ksmen medyann da yaratt, psikiyatri hakknda yersiz bir karamsarlk yznden, pek ok kii gereksinim duyulan yardm almaktan kayor. Psikiyatristler bazen hastalar iyiletiren deil, onlarn zihnini ele

geiren, didik didik irdeleyen akl dedektifleri olarak grlyorlar. Ben bu kitapla bu tr yanl alglar ortadan kaldrmay ve zihinsel hastalk tedavisini gizeminden arndrmay mit ediyorum. ABDde her yl tahmini drt yetikinden biri -yaklak altm milyon insan- zihinsel bir hastalk yayor. Halkn yanl algsna karn, psikiyatrik mdahalelerle psikozun, depresyonun ve kaygnn belirtilerinin azaltld ve ska da yok edildii ortaya konmu durumda. Ancak pek ok insann yardma eriimi yok ve tedaviyle iyileebilecek olanlar da genelde uzman aramaya girimiyor.

Kitaptaki olaylar kendi deneyimlediim gibi, birinci tekil ahs azndan anlattm. Kitabn ortak yazar ve eim Gigi V organ anlatm, okuyucularn olaylar ve onlarn ardnda yatan bilimi daha iyi kavramasn salayacak biimde ekillendirmeme yardmc olarak, kitabn yazmnda nemli bir rol oynad. Bu kitapta betimlenen insanlar ve durumlar, gerek hastalar ve onlarn duygusal mcadelelerini temel alyor. Ayrntlarsa benim vaka tarihelerimden ve canl anlardan gelitirildi. Ancak meslektalarmn, hastalarn ve ailelerinin gizliliini korumak iin, zel bilgilerin ou deitirildi.

Deneyimlerimin yaand ekliyle okuyucuda gereklik hissi uyandrabilmesi iin, vakalar olabildiince doru biimde yeniden yaratld. lgili kiilerin mahremiyetini korumak iin baz diyaloglar, meknlar ve durumlar deitirildi veya kurguland, baz hastalarn zellikleri de dierlerine aktarld. Buna ramen herhangi bir benzerlik varsa kastl deildir. Bu kitabn sizleri hem elendireceini hem de psikiyatriden korkanlarn korkularn yenmelerini ve ihtiya varsa yardm almalarn salayacan umuyorum. DR GARY SMALL

LOS ANGELES, CALIFORNIA

TEEKKR

BU KTABIN YAZIMINDA bize esin kayna olan hastalara ve akl hocalarna, ayrca enerjisi ve bilgisiyle katklar salayan, Rachel Champeau, Dr Michela Gunn, Dr Jeff Gandin, Melinda Gandin, Di Hekimi Robert Gandin, Dr Jonathan Hiatt, Ph.D. Shirley Impellizeri, Don Siegel ve Dr, Ph.D, Lawrance Warick de dhil, tm dost ve meslektalarmza teekkr etmek isteriz.

Uzun sredir editrmz ve dostumuz olan Mary Ellen ONeill ile sevgili dostumuz ve edebiyat mmessilimiz Sandra Dikstrann destei ve katks olmadan bu kitap mmkn olamazd. Ayrca ocuklarmz Rachel ve Harrye, anne babalarmz Dr Max ve Gertrude Smalla, Rose V organ ve Fred Weissa da sevgi ve tevikleri iin teekkr etmek istiyoruz. DR GARY SMALL GIGI VORGAN

Bu kitap yalnzca bilgi kayna olarak yazlmtr. Kitapta yer alan bilgiler hibir ekilde okuyucunun tbbi danmannn neri, karar ve yarglarnn yerini alacak ekilde deerlendirilmemelidir. Basm tarihi itibaryla kitabn ierdii bilgilerin hataszln garantilemek iin her trl aba gsterilmitir. Yazar ve yaymc burada yer alan bilgilerin kullanm veya uygulamasndan doabilecek her trl olumsuz etkinin sorumluluundan aka muaftr. Kitapta tartlan kiilerden bazlarnn isimleri ve belirleyici zellikleri bu kiilerin kimliini koruma amacyla deitirilmitir.

BRNC BLM
SEKS BAKI 1979 K

BOSTONUN EN HAREKETL psikiyatri kliniinin ksaca APES (maymunlar) adn verdiimiz Akut Psikiyatri Servisi bekleme salonunda, kalabal glkle yararak ilerledim. Bu servis, nde gelen niversite hastanelerinden Harvard Tp

Fakltesinin acil servisine giden koridorun hemen aasndayd. Psikiyatri blmnn gen asistan doktorlarndan oluan grubumuzun servise APES adn vermesinin nedeni, servisin orman andran atmosferiydi. Binbir sorunlu insan kendi isteiyle ya da polisin ve acil servis alanlarnn yardmyla biteviye buraya gelirdi. Ben o srada 27 yandaydm, tp fakltesini ve bir yllk dhiliye stajm bitirmi, doduum yer Los Angelestan ayrlarak Bostona gelmitim. Gelmeden alt ay nce arabam ve sahip olduum her eyi satm, elimde koli, srtmda antamla soluu Cambridgedeki tek odal, bombo dairemde almtm.

Tanma ve yeni bir eitim programna balama konusunda tedirgin ama psikiyatri kariyerime balayacam iin de heyecanlydm. Her ne kadar bir Phi Beta Kappa1 olsam ve okulu onur derecesiyle bitirsem de Harvarda gideceime inanmakta zorlanyordum. Geri iten ie, beni alyorsa ne kadar iyi bir okul olabilir ki, diye dnmyor da deildim. Tklm tk bekleme salonunda bilekleri kanl sarg beziyle sarl ve iki acil servis elemannn elik ettii bir kadna arpmamay son anda baararak ilerlemeye altm, nihayet kahve odasna vardm. Burada birka psikiyatri alan hasta bakmaya ara

vermi, dinleniyordu. Bu hararetli ortamn iine frlatlm olmak nedense aramzda ani bir ba oluturmutu. artlarla baa kma mekanizmamzn bandaysa mizah geliyordu. Birbirimizi hem artmak hem de zekmzla etkilemek iin durmadan akalar yapyor, korkun birtakm hasta hikyeleri anlatyorduk. Psikiyatri ihtisasnn ilk ylnda, acil servis ve yatarak tedavi birimlerinde rotasyon yapmamz gerekiyordu. Tbbi amal bu eitim tecrbelerine ek olarak, en az tane uzun sreli ayakta tedavi gren psikiyatri vakas almamz bekleniyordu. Bylece sonunda kitaplarn arasndan syrlp klinik

tecrbe girdabnn iine atlamtm. Bir yandan da ok sayda gerek insanla ve onlarn son derece gerek aclaryla ilgileniyordum. Tm bunlar bana boucu, rktc ve ou zaman da heyecan verici geliyordu. in younluu karsnda enerjiyle dolsam da genelde ar yorgun dyor, ancak i bittiinde rahat bir nefes alyordum. Gnlerden Cumartesiydi, sabah istediim kadar uyuyabilecektim ama yzme vuran gne beni erkenden uyandrd. Daireme henz perde taktrmamtm. Kz arkadam Susan uyuyordu. Isnmak iin ona sokuldum. Zayf gn oday stmada pek etkili deildi. Bostonda Ocak hi de gzde

aylarmdan biri deildi. Susan yanmda olmasa o srada oktan elektrikli stcma yanam, Lastik Adam Michelin misali kocaman parkam ve yn beremle Jung ve Freud okuyor olurdum. Onun yerine battaniyeyi kafama ektim ve kendimi, Ocak aynda havann otuz derece olmasn nedense herkesin hl aknlkla karlad Los Angelesta hayal ettim. Oturduum dairenin bina grevlisini kaloriferi yakmas iin defalarca aramann ie yaramadn bildiim iin yerimden kprdamadm. Ta ki Cambridge Hastanesi, Youn Bakm nitesinde hemirelik yapan Susan uyanp sabah vardiyas olduunu, gitmesi gerektiini syleyene kadar

Hafta sonlar bazen ev hasreti ekiyordum. O gn de oturup almaya balamak yerine, dar kp yakndaki kafeden kahve ve rek almaya karar verdim. Hem orada Mike Piercee rastlayabilirdim. Mike bir nceki yl ihtisasn tamamladktan sonra yar-zamanl zel iinde almaya balamt. Zamannn kalannda ise hastanede uzman doktor olarak alyor, asistan doktorlara gzetmenlik yapyordu. Mike benden sadece yl ndeydi ama 10 yl fazla deneyim ve bilgi sahibi gibiydi. Alayc espri anlayyla bana Amerikal komedyen George Carlini anmsatrd ve esprilerini bize bir eyler retmek,

ortamdan eksik olmayan gerilimle baetmemizi salamak iin kullanrd. Mike evliydi ve iki kk ocuu vard. Uzman doktor olduu halde onunla iyi dost olmutuk. Kendisi Cumartesi sabahlar genelde Back Baydeki muayenehanesinde hasta bakard, bu yzden de arada bir erken saatte buluup kahve ier, ho be ederdik. Kafede Mike kuyrua girmi, Boston Globeun spor sayfasn okurken buldum ve hemen araya kaynadm. Cumartesi sabah ikizleri brakp m geldin? Eminim Janey pek memnun olmutur. Mike gld. Anneleriyle ba baa kalabilsinler diye yaptm. nasl gidiyor?

Harika. Tabelam astm gnden beri Dou Yakasnn btn biare psikopatlarn mknats gibi ekiyorum. ki ay daha byle giderse asl beni Lindemanna yatracaklar. Lindemann derken, yakndaki psikiyatri hastanesini kastediyordu. Kahve ve reklerimizi aldk, cam kenarnda kk bir masaya getik. E, sen ne yapyorsun bugn? dedi Mike. Okuyacak dnya kadar eyim var. Lochton yazl tm psikoterapi metinlerini okuma iini bana verdi. Of, gzetmenin Loch Ness Canavar m yoksa? Mezarlkta kendine yer ayrmsndr umarm?

Dr Herman Lochton bana atanan ilk psikoterapi gzetmeniydi. Kendisi Harvard psikiyatri camiasnda iyi tannrd ve birka popler kitabn da editrln yapmt. Dr Lochton ayrca Boston Celtics takmnn psikiyatristiydi ve tedavi ettii insanlar arasnda senatrler, Bahamalardan zel uakla gelen VIPler vard. Yetenekli bir tehisi ve terapist olarak isim yapmt. nsanlara baar yklerini anlatmad zamanlarda zel muayenehanesinde hasta bakard. Harvard klinik profesrl nvann korumak iin de haftada bir gn gnll olarak psikiyatri asistan doktorlarna gzetmenlik yapyordu.

Tamam dedim, biraz gaddar olabilir. Azck da narsistlii var. Mike kahkaha att. Azck m dedin? Adam, Celticsin 1976 ampiyonasnda Suns yenmesinin ahsi sorumlusu olarak kendisini gryor. Evet, biliyorum, biraz atlak gerekten. Ama bir sr ey reniyorum ondan. Ben sadece dikkatli ol diyorum dedi Mike. ok ey biliyor olabilir ama bence dnyann en harika psikoterapi gzetmeni deil. Kahvesinden bir yudum ald ve E, baka ne var ne yok? dedi. Nasl gidiyor senin durumlar? Bildiin gibi ite Mike. Her ey garip. lgin baz vakalarm oldu. Ayrca

hastalar dinlemede ve onlarla konumada da iyiye gidiyorum. Ama hl bir psikoterapi hastasyla uzun sreli tedavide almadm. alrsam ne yapacam bilecek miyim, ondan da emin deilim. Nasl yani? dedi. Aklm srekli geriye, tp fakltesine gidiyor dedim. Gerek doktor olarak ilk tecrbelerimi dnyorum. Muayene srasnda ya da safra kesesi alrken kendimi hep rol yapyormu gibi hissediyordum, anlyor musun? Kafamdaki doktor imajna uyan birinin roln yapyordum sanki. Psikoterapinin de bende ayn hissi yaratmasndan korkuyorum.

Aramza ho geldin. Benim kendi muayenehanem var, hl zaman zaman kendimi numara yapyormu gibi hissederim, ama tecrbe kazandka o his azalyor. Mike kahvesini bitirdikten sonra saatine bakt. Benim kamam lazm. Sekiz buukta oklu-kiilik hastam geliyor. Karmda kimi bulacam belli olmaz. Ertesi Sal Lochton psikoterapi klinii, grup gzetmenliinde konuma yapacakt. Oraya giden ilk kii bendim ve onu elindeki kk aynaya bakarak san tararken buldum. Niye urayordu bilmiyorum, sa jleden yle sertlemiti ki kprdamyordu bile. Kendimi tutamayp Bu sabah ok

ksnz Dr Lochton dedim. Hastalarn karsnda ne kadar profesyonel grnsen azdr Gary. Onlara sayg duyduunun gstergesidir bu. Ayandaki siyah cilal ayakkablar fark edince, karda giydiim eski psk botlarm gizlemek iin pantolonumun paalarn ekitirdim. Neyse ki kravat takmtm. Asistan doktorlar yava yava konferans odasndaki yerlerini aldlar. Lochton saatine bakt ve konumasna balad. Bugn psikoterapi iin mkemmel hasta kavram zerine konumak istiyorum. Biz bu hastaya ksaca YAVIS diyoruz. YAVIS young (gen), attractive

(ekici), verbal (konukan), insightful (igrl, bilgili) ve wealthy (varlkl) szcklerinin ba harflerinden meydana gelir. Tabii oradaki S Dolar iaretinin yerine geer. Lochton eline tebeir alarak tahtaya $ iareti izdi. O ideal hastasn anlatmaya devam ederken, ben de onun hayal dnyasnda yaadn dnmeye baladm nk biz asistan doktorlar YAVISi neredeyse hi grmyorduk. Kliniimizi ziyaret eden sosyopat, uyuturucu bamls, toplum dna dm kiileri tedavi etmeye alkndk biz. Zengin, akll insanlar sorunlarn deneyimli zel doktorlarla zyordu, psikiyatri ihtisasnn birinci ylndaki doktorlarla, indirimli fiyatlar

karl deil. Lochton konumann sonunda bize klinikte duvar dibine dizili dosya dolaplarna gz atmamz talimatn verdi. Dosyalarda klinie psikoterapik tedavi amacyla bavuran hastalarn ksa deerlendirmeleri vard. Bizden gerek terapiye balayabilmemiz iin eitim amal bir vaka sememizi istedi. Konuma biter bitmez hep birlikte, neredeyse birbirimizi ezerek, dosya dolaplarna hcum ettik. Yaptmzn ne kadar sama olduunun da farkndaydk nk zaten her birimiz haftalardr makul bir vaka bulabilmek iin o dosyalar kartrmakla meguldk. Tipik bir dosyann iinde sadece

hastann genel bilgileri, yani ya, medeni durumu ve bavurma nedeni yazl olduu iin, aslnda dosyalar aratrmann pek bir anlam yoktu. Bir YAVISe denk dp dmediimizi anlamamza yetecek kadar bilgi nadiren dosyada yer alyordu. Hatta sz konusu bir YAVISse deerlendirmeyi yapan asistan doktor zaten hastay kendisine ayrm oluyordu. yi psikoterapi hastas bulmann asl yolu, bakalar tarafndan ynlendirilme veya azdan aza yaylan bilgiydi; tpk harika bir daire bulmakta ya da tanmadnz bir insanla mkemmel bir randevu yaamakta olduu gibi. Ancak ben, tm bunlara ramen o

anm dosyalar arasnda gezinmeyi srdrdm ve birka hafta sonra ilk YAVISimi bulduumu dndm. Sherry Williams otuzlu yalarnda bir ev kadnyd ve banliyde yayordu. niversite bitirmiti, hi tutuklanmam veya psikiyatri kouuna yatrlmamt. Klinie kronik anksiyete ikyetiyle bavurmutu. Lochtonun onaylayacan biliyordum. Hastay aradm ve ilk randevumuzu ayarladm. Birinci yl psikiyatri asistanlar klinikte o gn hangi oda bosa onu kullanmak zorundaydlar. Bense manzaray ksmen engelleyen dosya dolabna ramen dary gren, kk pencereli bir oda bulmay baardm.

Odada ikide bir dizimi arptm kk bir masa, bir sandalye ve hastalar iin de bir kanepe vard. Dhili hatt olan bir telefon ile bir kutu kt mendil de dhil olmak zere, psikoterapi iin gerekli temel her ey vard burada. Sherry Williams ilk grmemizde ofisime dar bir kot, spor ayakkab ve rgl salarla, gen kz grnmnde geldi. Kanepeye oturup bacak bacak stne att, bana bakt ve beklemeye balad. Besbelli sra bendeydi. Ben de buzlar eritmek iin arabayla banliyden kolay gelip gelmediini sordum. Bu soru onu rahatlatt ve konumasn salad. Bilirsiniz u Bostonlu ofrleri, trafik kurallarn

istee bal sanrlar. Ne diyeceimi bilemeden, konuya giri yaptm. Pekl, bana kendinden bahset Sherry. ey, niversitede tantm sevgilimle evliyim. Kocaman elmas yzn gsterdi, Kendisi hl ok yakkldr. Salonu basamakl, inanlmaz gzel taraas olan, yepyeni, muhteem bir evimiz var. Sonra yine susup bir eyler sylememi bekledi. Peki, dedim, kendi kendime, imdi gerek bir terapist ne sorar? O halde nedir seni klinie getiren? Sherry bir an iin durup bana baktktan sonra, Kendimi tedirgin hissetmekten bir trl kurtulamyorum doktor dedi.

Doktor sz stne kkrdamamak iin zor dayandm. Kendimi rol yapyormu gibi hissediyordum. Neyse ki Sherry sze devam etti. Kocam seyahate gittiinde bu his daha da ktlyor ki kocam da i iin ok fazla seyahat ediyor. Artk blge mdrlne terfi etti de Bense kendimi o koca evde yapayalnz hissediyorum. ok skc bir ey. Bazen sinirlerim yle geriliyor ki ev ileriyle bile baedemiyorum. amarlar birikiyor, btn iler kalyor. Duruma baklrsa kayg Sherryde yle etkindi ki onu evde fel ediyordu. Sezgilerim bana daha ilk seansta zihinsel felten sz etmememi syledi. Onun

yerine destekleyici olmaya ve Sherryyi duygular hakknda daha fazla konuturmaya altm. Bu kayg senin iin ok zor olmal dedim, en anlayl sesimle. yle gerekten Dr Small. Sahiden yle. Sherry bacak bacak stne atmaktan vazgeti ve kanepede batankarc denebilecek bir pozisyonda oturmaya balad. Her ey iin endieleniyorum Kocamn ii, ev taksitleri Ki bu ok sama nk taksitimizin ne kadar olduunu bilmiyorum bile. Btn faturalarla Eddie ilgileniyor. Derin bir i ekti ve kk pencerenin nndeki dosya dolabna bakt.

Ne dnyorsun? dedim. Kendimi neden mutlu hissedemediimi anlamyorum. Arkadalarmn hepsi mutlu grnyor. En byk ev benim evim, btn kz arkadalarm Eddieyle evli olduum iin beni kskanyor ama ben hi elenemiyorum. Neyim var? Depresyonda mym acaba? Bunu henz bilmiyordum. Sadece bana tekrar Doktor demedii iin memnundum. Lochtonun tavsiyesini dinleyerek evet/hayr sorularndan kandm ve hastay konumaya zorlayacak ak ulu sorular sormaya devam ettim. Sence neyin var?

Bombo hissediyorum kendimi imde koca bir boluk var sanki Buramda. Kollarn gsne dolad ve batankarc olduuna yemin edebileceim bir hareketle omuzlarn okad. Sherry hikyesine devam ederken iime onun bir eyler saklad hissi dodu. Bana ocuk sahibi olamadn ve Eddienin de kendisinin de bunu dert etmediini sylemiti. kisi de ocuklara pek merakl deildi. Ama bunu syleyi tarz ezber gibiydi. Duymak istediim yan t biliyordu sanki. Bunun zerine onun, acaba gerekten kendisini daha iyi anlamaya alan kaygl, skkn bir ev kadn m, yoksa bir psikoterapi yazs

okuyup hikyesini prova eden bir sosyopat m olduunu dnmeye baladm. Bana evliliinden bahseder misin? dedim. Kocam artk yle ok alyor ki seks yapamayacak kadar yorgun oluyor. ok aryorum, biliyor musunuz? Muzip bir tavrla glmsedi. Benimle flrt ediyormu gibiydi. Ayartmay seven hastalar yazlarda okumutum ama yle birini gerekten karmda grmek ok tuhaf ve rahatszlk vericiydi. Sherry akl kartran bir vakayd ama ben yine de olup bitene dair bir fikir edinmitim. Sherry d grnme ve maddiyata odaklanm

gibiydi; aileden gelen bir serveti olan, baklar buulu bir kocas, yeni ve byk evi, onu kskanan arkadalar Belki de Sherryde narsistik kiilik bozukluu vard; bu rahatszl olan hastalar altta yatan duygusal bir boluu ve gvensizlii doldurabilmek iin yzeysel zevklerin peinde koarlar. Tabii Sherry kocasnn ska tekrarlanan seyahatleri yznden depresyonda da olabilirdi. Flrt davranlar belki de dramatik ve duygusal davranlarla dikkat ekme abasnda olan histriyonik kiilii yanstyordu. Tehis koymak ve tedavi stratejisini belirlemek iin hasta hakknda daha fazla ey bilmem gerekiyordu. Kibarca

sorular sormaya devam ettim ama Sherry ayrntlardan uzak durarak, sk sk yalnz bir ev kadn olarak hissettii kaygya dnd. Bir ara, Biliyorsunuz, psikiyatristim olacaksanz eer, hakknzda daha ok ey bilmeliyim dedi, meydan okurcasna. Ne bilmek istiyorsun? dedim. Nerelisiniz, ka yandasnz, kz arkadanz var m diye hzla sralad. Hastalarn ou psikoterapistlerini merak ederler ama Sherrynin sorular zel hayat ihlal hissi uyandrmt bende. Tm hastalar doktorlarnn mesleki zelliklerini, cretini ve tedavi politikasn bilme hakkna sahiptir ancak

bu standart bilginin tesine gemek, hassas bir konu olabilir ve terapi srecinde engel yaratabilir. Verilecek ahsi bilginin miktar konusunda psikoterapistlerin hemfikir olduu sylenemez. Freud terapistin hasta asndan nfuz edilemez nitelikte olmas gerektiini dnrd. Bu Freudyen yaklam, hastay fantezilerini terapiste yanstmaya tevik eder, terapist de hastann isel yaam iin bir tr ayna ilevi grrd. Oluan yanstmalar ya da aktarmlar zerinden alma sreci, hastann kendisini daha iyi anlamasna yardmc olur, zihinsel semptomlarn azaltrd. Baz klinik tedavi uzmanlar daha

hmanist bir yaklam onaylar ve nerede yaadklar, ka ocuklar olduu gibi ahsi ek bilgileri vermekten kanmazlar. Onlar bu paylamlar hastayla teraptik ittifak arttrmann bir yolu olarak grrler ama bu, hastann sorunlarna baldr. Terapistin kendini amas hasta iin manevi bir yk olabilir ve hasta terapiste ilgi gsterme, kzma veya onu kskanma ihtiyac duyabilir ki bu da iyileme srecine ket vurur. Sherryye yam ve nereli olduumu syleyebilirdim ama kz arkadala ilgili sorusunun izgiyi atn dnmtm. Sezgilerim bana sorulardan herhangi birini yantladm takdirde onu daha fazla soru sormaya tevik edeceimi

syledi. O zaman da iin sonu gelmeyecekti. Bu yzden konuyu deitirmeye karar verdim. Biliyor musun Sherry, terapist hakknda bilgi edinmeyi istemek gayet doaldr ama sana odaklanrsak benim daha ok faydam dokunur. ncinmi gibiydi. yi, yle oynamak istiyorsanz, yle olsun. Beden dili birden batankarc gen kzdan, incinmi kk kza dnt. ocukluun hakknda neler hatrlyorsun Sherry? Bakn, 33 yandaym, Boston Collegedan mezunum, evliyim ve kendimi berbat hissediyorum, tamam m? Anlatacak baka bir ey yok diye,

skkn bir tavrla karlk verdi. Ailenle iyi geinir miydin? Annenle? dedim. Evet. Her ey gayet iyiydi. Anne babann kocan ok sevdiini syledin, deil mi? Bu onu glmsetti. Herkes sever Eddieyi. ok ekici bir insandr. Keke daha ok grebilseydim onu. O zaman srekli byle gergin olmazdm. Konumamzn ilerleyen dakikalarnda rahatlad. Beni affetmiti sanki. Biraz daha evlilii ve kronik kaygs hakknda konutuk. Sonunda seans haftada bir defa bulumamz nererek bitirdim. Bu sayede senin duygularn anlama ve her eyi yoluna koyma frsatn yakalam

oluruz. Nihayet biri beni anlamak istiyor. Teekkrler Dr Small dedi glmseyerek ve gitmek zere ayaa kalkt. El skmak iin elimi tuttu ama yle uzun sre brakmad ki sonunda elimi ekmek zorunda kaldm. Onun farkna varmam gibi grnd, benim iinse rahatszlk verici bir and bu. Ertesi gn Lochtonla gzetmenlik toplantm vard. Lochtonun ofisi hastaneden yoku yukar, ksa ve dik bir yolun sonundaki Beacon Hill binasnn birinci katndayd. Srtmda antayla oraya vardmda nefes nefese kalmtm. Klinikteki uzun mesailerim yznden dar kp yry yapma

motivasyonum yoktu; zellikle de kn. Biraz soluklandktan sonra i hattan Lochtonu aradm. Kendinizi tantn diye, okbilmi bir ses kk kutuyu nlatt. Ben Gary Small. Gzetmenlik toplants iin Dr Lochtona geldim. Kap ald, bekleme odasna girdim. Buras holden dntrlm bir bekleme salonuydu. Tam eski Beacon Hill stilini yanstyordu; lambri kaplamal beyaz duvarlar, ahap demeli zemin, Stickley mobilyalar ve eski New Yorker dergileri. Lochton beni, muhtemelen san jleledii iin, 10 dakika bekletti. Nihayet kap ald. eri gir Gary

dedi Lochton, radyo anonsusu gibi kaln sesiyle. Ahap panelli ofisin duvarlar ereveli diplomalar, dller ve dergi kapaklaryla kaplyd. Raflar tp ve psikiyatri metinleriyle doluydu. Otur ltfen. Teekkrler Dr Lochton dedim ve geip oturdum. Lochton stne robdambr giymiti, elinde de snk bir pipo vard. Hugh Hefnern kilolu, Freudyen bir versiyonu gibiydi. Herman de bana ltfen dedi. O anda aklma Herman Hefner ad geldi ve bir kahkaha atmamak iin kendimi zor tuttum. stifimi bozmadan, Peki efendim demeyi baardm. E, syle bakalm, nasl gidiyor

YAVISin Gary? Srt antamdan tomar tomar notlarm karp baladm. Kendisi 33 yanda, niversite mezunu, Belmontlu bir ev kadn. Ana ikyeti kronik kayg. Denedim ama eskiye ait fazla bilgi vermedi bana. Kocasna k olduunu sylyor fakat srekli iinde bir boluk hissettiinden yaknyor. zellikle de kocas i seyahatine gittiinde Ki adam sk sk da gidiyor. Kocann seyahat ettiini sylediimde Lochtonun yz aydnland. Demek kadn yalnz brakyor, tekrar tekrar. ocuk var m? Kadn ocuk sahibi olamyor, grne baklrsa ikisi de evlat

edinmek istemiyorlar. lgin dedi, derin dncelere dalm halde piposunu yakarken. Sherryyi anlatmaya devam ederken Lochtonun vakayla giderek daha ok ilgilendiini fark ettim. Bu srada piponun duman oday doldurdu, ksrerek elimle duman datmaya altm. Lochton ise bunlarn farkna bile varmad. Bu durumda karmzda eitimli, konukan, uzun sreli iliki kabiliyeti olan, gen bir kadn var. Ama kadn douramyor ve muhtemelen ksrlndan yle utanyor ki hayat bombo, skc ve tatminsiz olduu halde evlat edinmek istemiyor. ne doru

eildi. Psikoterapiyi renmene yardmc olmak bakmndan mkemmel bir vaka. Kocann sk seyahatleri merakm uyandrd benim. Adam uzaktayken kadnn semptomlar ktleiyor Evet, ama adam neden bu kadar ok seyahat ediyor? Kadn kaygsyla baa kmak iin zel hayatnda ne yapyor? Hayatnn erken evrelerindeki bir travma yznden ayrla ve kaybetmeye kar bir duyarll olmal. ocukluundan kanyor olmas da bu dncemi kantlyor. Lochtonun dncesini nasl kantladn anlayamamtm ama erken yataki ayrlklar ve

kaybetmeler konusunda takntl olduunu biliyordum. Onun neredeyse her hastann sorununa getirdii psikodinamik aklama psikolojik kaypt. Erken ocukluk dneminde aileden birinin lm, travmatik bir boanma ya da sevilen bir kediyi yitirme eklinde olabilirdi bu kayp. Onun teorisine gre bu tr ocukluk deneyimleri hastalar hayatlarnn ilerleyen dneminde ayrlklara ve kaybetmeye kar fazlasyla krlgan hale getiriyordu. Lochton ocukluk kayplarnn, kaygdan depresyona, saplantdan takntya, ou psikiyatrik semptomu akladna inanyordu. Sonunda beni Sherryyi ocukluu

hakknda daha fazla konuturmaya tevik etti. Kadnn gemiini irdelemem ve onu haftada iki defa grmem gerektiini syledi. Seanslarn saysn arttrmak aratrmamz younlatracak, kadnn daha abuk almasn salayacakt. Babasyla ilikisini ren dedi. Sherry kkken babas da ok seyahat eder miymi? Belki de ailesini terk etti ve kadn tpk imdiki gibi kendisini yalnz braklm hissetti. Lochtona Sherrynin batankarc davranlarndan sz ettiimde ifadesi tamamen deiti. Ne ekilde flrt ediyordu? dedi. Aslnda flrt etmekten ok, beden diliydi mesele; kanepede kprdan,

bana bak, seans sonunda elimi uzun uzun tutuu Rahatszlk verici dzeydeydi. Lochton sessizce gzlerini bana dikti. En sonunda, Devam et dedi. Tepkisi tuhaft. Benimle hastasymm gibi konuuyordu. Kz arkadanz var m, gibi zel baz sorular sordu. Nasl hissettin kendini o durumda? dedi. Garip hissettim. Sonuta terapi seansndaydk, barda deil. Kiisel sorulara yant verdin mi? Hayr. Onun duygularn konumak zere grtmz syledim, benim zel hayatm deil dedim, savunmaya

gemi gibi grnmemeye alarak. yi etmisin Gary. Peki ama kadnn ayartc davranlarn tetikleyecek bir ey yapm olabilir misin? Kesinlikle hayr, Dr Lochton. Tamamen profesyonel davrandm. Huzursuz olmann eiine gelmitim. Lochton Sherrynin davranlarn grmedii halde batankarann ben olduumu ima ediyordu. Sonra saatine bakt ve Zamanmz doldu dedi. te imdi sahiden hastas gibi davranmt. Gitmek iin ayaa kalktm srada, Biliyorsun Gary, bu kadn gibi bir hasta, terapistinde rahatszlk uyandrabilir. Buna dikkat et ve kadnn

gemiini aratrmaya devam et. Eminim nevrozun ardnda yatan travmay bulacaksn. Lochtonun teorisi biraz zorlama gibi grnse de nerileri dinledim ve Sherryyi haftada iki defa grmeye baladm. Gemii aratrmaya altm ama pek bir yere varamadm. Ayn zamanda batankarc davran olarak grdm ey de giderek artt. Sherry seanslara gelirken ar makyaj yapmaya, ksa etek giymeye, yakasn amaya balad. Ayrca kocasnn ehir dnda olduu zamanlarda giyiminin, dier zamanlara kyasla daha kkrtc olduunu da fark ettim. Bu konuda onunla yzleme fikrini

Lochton ile tarttm ama Lochton durumu grmezden gelmemi, kadnn gemiindeki travmaya odaklanmam syledi. Dorusu rahatladm nk seksi giyim dngsn dile getirdiim takdirde Sherrynin bunu olas batankarc nerilerinin bir reddi olarak alglamasndan ve terapiyi brakmasndan korkuyordum. Gemiin srlarna vakf olma yolundaki sonusuz abalarmla geen bir ayn ardndan Sherry bana fkelendi ve sonunda, Bakn, normal bir ocukluum oldu benim, tamam m? dedi. stismar falan yoktu. Annemle babam hibir yere gitmezdi. Okulda derslerim de iyiydi. Sorularnz rahatsz

ediyor artk beni. Belli ki bu konuda konumasn istiyorsam farkl bir yaklam denemem gerekiyordu. Anlald Sherry. Rahatszlk vermek istemem sana. Teekkrler Dr Small. Gary diyebilir miyim sana? Benim iin sorun deil. Uzun bir sessizlikten sonra sordum: Seni rahatsz eden baka bir ey var m? Gzlerini stme dikti. Aslnda evet. Bir ey itiraf etmek istiyorum. Buyur dedim. Eddie sk seyahat etmeye baladndan beri ben geceleri bir bara gidiyorum dedi. lk balarda sadece bir arkadamla bir kadeh bir ey imek

iin uruyordum ama sonunda tek bama gitmeye baladm. Durdu ve ban baka tarafa evirdi. ok fazla itiinden mi endielisin? dedim. Hayr, konu o deil. Rahatlamak iin bir iki kadeh arap iiyorum sadece. Duraksad, sonra devam etti. Bir gece bir adamla tantm. Birlikte bol bol gldk, elendik, bar kapannca da onu evime gtrdm. Ne hissettin o durumda? dedim. Ertesi sabah uyandmda gitmiti. Kendimi kirlenmi, iren hissettim. araf da pe attm dedi, ban ne eerek. Bara tekrar gittin mi?

lk bata, hayr. Uzak durdum. Ama birka hafta sonra gittim. Az nce anlattklarm itirafmn bir ksmyd. O eyi bir defadan fazla yaptm. Yani kocan ehir dndayken bir bara gidiyorsun ve ilikiler yayorsun, yle mi? dedim, aknlm sesime ve yzme yanstmamaya alarak. liki denemez aslnda, bir gecelik birliktelikler. Her defasnda da ertesi gn kendimi kirlenmi hissediyorum ve kendimden nefret ediyorum. Yani, ne de olsa Eddieyi hl seviyorum. Kendinden nefret etmene neden oluyorsa ve sonradan kendini kirlenmi hissediyorsan, sence neden bara gitmeye devam ediyorsun? dedim.

Sherry bir an iin duraksadktan sonra, Kirlenme konusunu ilk bata pek dnmyorum aslnda. Sadece kendimi skkn ve bolua dm hissediyorum ve biriyle olmak istiyorum. ok garip, seks yaparken bu erkekler beni gerekten seviyormu gibi geliyor bana ama orgazma ulatm anda her ey deiiyor. O yabanc heriflerin yok olup gitmesini istiyorum. rkildi. Eddie bir bilse, lr. Bu durum ne zamandr devam ediyor Sherry? Bilmem, bir yldr sanrm. Ama seni grmeye baladmdan beri her ey ok farkl, Gary. Sen beni gerekten nemsediini gsteren ilk erkeksin. Her

zaman ne hissettiimi bilmek istiyorsun, gzlerinde o bak gryorum. Ne hissettiimi sorarken samimi olduunu biliyorum. Yine kkrtc tavryla glmsedi. Onu nemseyen ilk erkek olduumu sylemesi tuhaft. Ya kocasyla babas? Her ne kadar Sherrynin bu srr aacak kadar bana gvenmesinin bir ilerleme olduunu dnsem de endielenmitim. Davran tehlikeliydi ve evliliini mahvetmekle kalmayp onu fiziksel zarar grme durumuna getirebilirdi. Bu konuda neri almaya ihtiyacm vard Hem de hemen. Bence bunu ikimiz de daha iyi anlamalyz Sherry. Acaba Cuma gn

tekrar konuana kadar bara gitmesen olur mu? Sherrynin glmsemesi seksiliin bir karikatr gibiydi. Senin iin Gary, her eyi yaparm ben. O gnn ilerleyen saatlerinde Lochtonun ofisine gittim. Lochton Sherry ile seansm rendiinde cevher kefetmi gibi oldu. Piposunu tttrerek oday arnlamaya, heyecanla konumaya balad. ocuklukta karlanmayan duygusal ihtiyalarn telafi edebilmek iin cinselliini da vuruyor. ocukken cinsel istrismar yaam olmal. Bu yzden sevilmediini hissediyor ve sevgiyi bu yabanc erkeklerde aryor. Loctona istismar olduuna

inanmadm sylemeye altm ama bir kasrgayla konumaya almak gibi bir eydi bu. Odada dnp duruyor, Sherrynin bu alaltc cinsel eylemlerinin tekrarlanmasnn, bir yetikin tekrarlama zorlanm olduunu sylyordu. Bana ynelik batankarc davran artk mkemmellie ulamt. Klasik bir aktarm gelitiriyordu. Neyse ki Lochton en azndan kadnn batankarc davran hakknda bana inanmt. Nihayet oday arnlamay brakt ve nutuk moduna geti. Aktarm, igr ynelimli psikoterapinin en nemli ynlerinden biridir, dedi. Bu, hastann bir ebeveyne ya da otorite figrne

ynelik duygularn terapiste aktard anlamna geliyordu. Tarafszln ve pein hkmszln koruyabilen terapi srasnda kendi sorunlarn ve duygusal tepkilerini bastran- terapistler, hastann kendine gre bir terapist tepkisi yorumu getirmesine izin verirlerdi. Terapist iin ilikinin gereini vurgulama vakti geldiinde, hasta kendi arptmalarnn farkna varacak ve gemiin arptmalarn hayatndaki dier ilikilere nasl aktardn grecekti. Terapistin yardmyla hasta bu dngnn stesinden gelecek, arptmalarn bir perspektife oturtacak ve hayatna devam edecekti. Aktarm konusundaki nutku anlamtm,

tpk duyduum ilk seferde de anladm gibi. Sherrynin ocukluk dnemindeki kaybetme duygular hakkndaki aklamalar ise akla yatknd. Sherry hl benden bir eyler saklyor olabilirdi. Cuma gnk seanstan nce Sherrynin kendine zarar verici bara gitme davranna odaklanmaya ve onun buna son vermesine yardmc olmaya karar vermitim. Ancak Sherry hayat kadn kyafetleriyle kagelince duraksadm. Dar mini eteiyle glkle oturduktan sonra konumaya balad. aramba gn beni dinlediin ve yaptm eye son vermeme yardmc olduun iin sana teekkr etmek istiyorum Gary. Delilikti

o ve artk senin beni gerekten nemsediini biliyorum. Brakmana memnun oldum. Nasl hissediyorsun kendini? dedim. Bu sorunun cevabn biliyorsun. Bizim kk srrmz o. Aramzda gizli bir espiri varm gibi gz krpt. Ne demek istiyorsun? Hibir ey sylemedi, glmsemekle yetindi. Seninle artk srlar atmz dnyordum Sherry. Psikoterapinin ie yaramas iin bana aklnda ne olduunu anlatmaya almalsn. Sonunda, Ama sen biliyorsun aklmda ne olduunu dedi. Gzlerimin iine her baktnda biliyorsun. antasna

uzand. te geen seansmz iin kk bir teekkr. Umarm sen de benim kadar keyif almsndr. Bana bir hediye uzatt ve bir ey sylememe frsat kalmadan ofisten frlayp gitti. Hediye ok k paketlenmiti. Ne yapacam bilemediim iin paketi atm. inde bir Rolex vard; hem de gereinden. Koarak koridora ktm, asansre baktm ama Sherry oktan gitmiti. Psikoterapinin temel ilkelerinden biri insanlarn duygularn kelimelere dkmelerini salamaktr, eyleme deil. Sherry bu saatle izgiyi amt. Terapide kesinlikle hediye kabul etmemek gibi genel bir kural vardr.

Tavsiye almak iin Lochtonu aradm. O da bana saati geri vermemi ve hastann hediye verme drtsnn altnda neyin yattn aratrmam syledi. Ayrca kadnn mini eteini ve dekoltesini de dert etmememi syledi. Bunlar sadece onun aktarmnn ifadeleriydi. Benimle hibir ilgisi yoktu. Kadnn peine dt kii aslnda babasyd. Sherry bir sonraki seansta ofise krmz bir kokteyl elbisesi ve ona uygun ayakkablarla geldi. Yeni evlenmi, k bir insan gibi sevinliydi. Yerine otururken Rolexin sehpada durduunu grnce ciddileti. Saati ona doru ittirdim. Sherry, terapide baz kurallar vardr. Hediye

kabul edilmez ve fkeyle szm kesti. Saatimi geri mi veriyorsun? yle olsun. Saati alp antasnn iine frlatt. Bu ne cret? Beni batan karan sensin! Neden bahsediyorsun sen? Ah, ltfen ama! Gzlerimin ta iine baktn ve benimle seks yaptn. O seksi bakn yok mu! Tecavznden, delici baklarndan hamile bile kalm olabilirim. Bana hastalar konuurken, ilgi ve anlay belli etmek iin gz temas kurmam ve hastann konumasn blmeden dinlemem retilmiti. Fakat u an aknlktan dilimi yutmutum. Sherry gz temasm cinsel bir saldr

olarak deneyimlemiti. Nevrotik bir ev kadnndan ok daha teydi; delice konuuyordu. nsann gzlerinin iine bakarak onunla seks yapmaktan sz etmesi bana onun nevrotik skntlarn dile getiren kaygl bir kadndan ok, gereklikle ilikisini yitirmi psikotik biri olduunu dndrd. Biraz yavalayalm Sherry dedim, kekeleyerek. Sherry ayaa kalkt, sehpaya doru ilerledi. Gzlerimin iine bakmadan nce dnecektin onu. Ne yapacam ararak ben de ayaa kalktm. O sehpann etrafn dolarken, benim kalbim gmbr gmbr atmaya balamt. Kapya doru gerilemeye

baladm. Yakalayacak myd beni? Sarlacak myd? Deli gibi davranyordu. Seansn kontroln tamamen yitirmitim. Otur yerine Sherry. Konualm bu konuyu. Seans normale dndrme giriimim Sherrynin durumunu daha da ktletirdi. Yz fkeden kpkrmz kesildi. Ne cretle hediyemi geri evirirsin? Yreimden kopmutu o. Seni incitmek istemedim Sherry. Sadece terapide baz kurallar Terapi ha? diye haykrd. Aniden ne atlarak yzme sert bir tokat yaptrd. Tam yeniden tokat ataca srada bileini yakaladm ve Bu kadar

yeter! Bu grme bitmitir dedim. Hzla ofisten karak koridorda yrmeye baladm. Klinik sekreteri neyse ki masasndayd. Ondan Sherryyi kontrol etmesini ve klinikten kana kadar ona elik etmesini istedim. Saklanmak iin baka bir odaya girdikten sonra Sherrynin fkeli admlarla koridorda yrdn duydum. Sarslmtm. Acaba bu acemi psikiyatristlerin hayatnda bir gei treni miydi, yoksa ben devasa bir taktik hatas m yapmtm? Pek ok tehdide ramen o gne dek hibir hastadan dayak yememitim. Bir nceki ay devlet hastanesine sevk ettiim kronik izofreni

hastasnn bana, Bunu sana deteceim, Small. Asla unutmam ben deyiini hatrladm. Fakat nedense o, bu kadar tehditkr grnmemiti gzme. Sherrynin yaptn nceden tahmin edememitim. Kadnn beni kendi ofisimden kovalamasna izin vermitim. imdi onu tedaviye devam edebilecek miydim? Beni yine tokatlamaya kalkar myd? Birine danmaya ihtiyacm vard ama artk Lochtonun yardmc olabileceini dnmyordum. Aslnda kzgndm ona. Tavsiyesini dinlemek beni bu durumlara drmt. Mass Generalda zorlu hastalardan ve durumlardan anlayan pek ok yetenekli terapi gzetmeni vard. Ertesi gn

snrda ve psikotik hastalar konusunda uzmanlam, tecrbeli bir analist ve psikodinamik terapist olan Joe Sandlerdan randevu aldm. Birka seminerine katlm, tarzn beenmitim. Dik kafal rlandal bir barmen ile efkatli Yahudi anne karm bir eydi. Sandler suratma tokad yediimden beri bana aikr grnen eye katld. Sherry Lochtonun da benim de sandmdan ok daha hastayd. rdeliyici psikoterapinin yaratt gerginlikle baedemeyen, snrda psikotik dediimiz bir hastayd. Snrda hastalar, psikolojik durumlar normal kayg ile psikoz arasndaki izgiyi oluturan hastalardr. Stres altndayken

gereklii arptma eilimi gsterirler, sanrlar, halsinasyonlar grrler. Sherrynin gemiini didiklemem ve ahsi sorularna yant vermeyiim onu, gzlerinin iine bakarak onunla seks yapyormuum sanrsna itmiti. Oysa onun irdelenmeye deil, destee ve ilgiye ihtiyac vard. Sandler Sherrynin tbbi gemiini daha yakndan incelememi nerdi. Eski hastane kaytlarna baktmda laboratuar testlerinin normal olduunu ama hi tomografisinin ya da elektroensefalogramnn (EEG) ekilmediini grdm. Kk bir ihtimal de olsa Sherrynin psikozuna ya da erotomanisine katkda bulunan bir beyin

tmr veya nrolojik bir tr problem olabilirdi. Sherrynin yardma ihtiyac olduunu biliyordum. Benimle terapiye devam etmemesi ihtimaline karlk onu sevk edebileceim isimleri aratrdm. Onunla alma konusundaki endieme ramen, aldm yeni nerilerle cesaretlenmitim ve yeniden denemek istiyordum. Bir hafta sonra Sherryyi aradm. Onu geri dnmeye ve olanlar konuma tevik ettim. lk bata ineleyiciydi ama dinlemeye de gnllyd. Ona gerekten yardm etmek istediimi ve bu noktada farkl bir yaklamn anlaml olabileceini syledim. Ama kurallara

uymas gerekiyordu, tokat atmak ya da hediye vermek yoktu. Gemiini o kadar incelememiz gerekmeyeceini, onu terapiye iten asl duygularla, boluk ve yalnzlk duygusuyla ba etmenin yollarn arayacamz anlattm. Ayrca ii biraz ardan alabilir, haftada sadece bir defa buluabilirdik. Sinirlerinin yatmasna yardmc olacak ila tedavisine balayabilmek iin de tp doktorunun ek baz testler yapmasn istedim. Sonunda onu gzlerinin iine bakmayacam konusunda temin ettim ve amacmn rahatszlk vermek olmadn tekrarladm. Sanrm Sherry psikoterapisti olarak yeniden ofr koltuuna getiimi sezdi ve geri

dnmeyi kabul etti. O haftalk terapilere dnd, ben de dk dozlu antipsikotik ila tedavisine baladm. Bu tedavi onun erotize aktarm sanrsn hemen yattrd ve Sherry gardrobunun tonunu da yumuatt. Neden yle yaptm, hi bilmiyorum Dr Small dedi. Eddie ok seyahat ediyor diye ok strese girmitim, siz de sylediklerime ilgi gsteriyor gibiydiniz. Kendini daha iyi hissetmene ok memnun oldum Sherry. O bara giderek ne kadar aptallk ettiime inanamyorum. Eve baltal katil falan getirebilirdim. Sanrm ilalar kaygnla baetmede

sana yardmc olmaya balad dedim. Bu arada Sherrynin tbbi deerlendirme sonular geldi. EEGsinde akak lobu epilepsisine yani akaklarn altndaki bir beyin tmrnn neden olduu, kiilik deiimlerine ve hiperseksaliteye yol aabilen rahatszla dair herhangi bir bulgu yoktu. Sherryde hiperseksalite belirtileri vard ama yaplan tarama, belirtiler iin nrolojik bir aklama olasln ortadan kaldryordu. Mevcut semptomlarn ve Sherrynin Lochton tarafndan nerilen igr ynelimli psikoterapiye verdii olumsuz tepkinin en iyi aklamas, nihayetinde snrda kiilik bozukluu tans oldu.

Sherry destekleyici psikoterapi ve ilal tedavi takibi iin beni haftada bir grmeye devam etti. Genel olarak artk daha az kayglyd ve gereklie daha hkim gibiydi. Kocas uzun bir i seyahatine gittii zaman antipsikotik ilacn dozunu arttryordum, bylece Sherry eski bar ziyaretlerine dn yapmyordu Tabii bildiim kadaryla. Aslnda yle iyi bir gelime kaydetmiti ki biraz gemiini irdelemeye bile balamtm. Anne babasnn Sherry 12 yandayken ayrldn rendim. Lochton erken ya travmas konusunda ksmen haklyd. Ne var ki Sherry bir sonraki seansa mini etek ve topuklu ayakkabyla gelince hemen gemii

irdelemeyi braktm ve ona hlihazrdaki kayg ve korkularyla baetmede yardmc olmaya odaklandm. Benimle bir yl daha sren terapinin ardndan Sherry banliyde, kendisine daha yakn birine gitmeye balad. Onun gidiini grmek beni bir yandan zd nk terapi nihayet artk iyi gidiyordu ve hayat nispeten istikrara kavumutu. Ama bir yandan da rahatlamtm. O tokad hibir zaman unutmadm ve atacam kck bir yanl admn onu gereklikten psikotik sanrya srkleyebileceinden daima korktum. imdi anlyorum ki Sherry ile alma konusunda beni en ok rahatsz eden ey, ilk tehisimin doruluktan o kadar uzak

olmas, gzetmenimin de duruma hkim olamamasyd. Haftalar boyu kck bir odada tandm sandm biriyle oturmutum ve o insan sonunda bambaka biri kmt; davranlar kestirilemeyen, ciddi anlamda rahatsz ve potansiyel olarak tehlikeli bir kadn. Genel olarak bana yanl geldii halde, Lochtonun neri ve talimatlarn yerine getirmitim. Seksi bak olay bana terapist olarak kendi sezgilerime gvenme konusunda ok ey retti. Loch Ness Canavar sonunda ksmen hakl kt ama gzetmen olarak onu braktktan sonra anladm ki kimse kusursuz deildi; nlleri ve politikaclar tedavi eden

bilmi profesrler bile Sherrynin suratma att tokat canm yakmt ama gzmdeki perdeyi de kaldrmt ve ben ilk defa kendimi gerek bir psikiyatrist gibi hissetmeye balamtm.
1 ABDde akademik onur topluluu. (.N.)

KNC BLM
KAFA ST DURAN IPLAK KIZ 1979 Bahar

PSKYATR BLM ASSTAN DOKTORLARININ KAHVE ODASINDA zdm bulmacann ortalarna gelmitim. O gnk uzman doktor Mike Piercet ve imdi dar kmak zereydi. Bense 11 saattir grev bandaydm ve daha 13 saatim vard. O

srada hoparlrden tandk bir anons duyduk: Psikiyatri alt nolu odaya. Gvenlik grevlileri yeni gelen birini zellikle takn grdklerinde hastay hemen 6 Nolu odaya alrlard. Delimen hasta buraya kapatlarak gzetim altnda tutulurdu. Alt numaral oda. Sra sende Small dedi Mike. Ah, en sevdiim ey dedim. Alt numaral odann berbat bir ey olduunu dnyor olabilirsin ama inan bana Gerekten de yle dedi Mike alayc bir glmsemeyle. Yok canm, ocuk oyunca benim iin dedim, bir yandan evhama kaplarak.

Merak etme, seni beklemeyiz dedi Mike, arkamdan. Acil odasna girdiim srada birka hemire telala yanmdan geti. Koridordaki sedyelerden birinde alayan bir ocuun bandajn saran cerrahi asistannn yanndan getim. Bir baka doktor bararak acil destek arabas istedi. Acil servis ise inleyen hastalardan, hemirelerden ve asistan doktorlara emirler yadran grevli doktorlardan oluan bir kakafoniydi. te size tipik bir aramba akam. Kalbim kt kt atmaya balad. Bu yeni hastayla tanmaya hevesliydim ama bir yandan da korkuyordum. 6 Nolu oda bazen rktcyd, hemen her zaman

zorluydu ve hibir zaman skc deildi. 6 Nolu oda ars her anlama gelebilirdi; cebinde kebap ii saklayan ajite bir izofrenik katil, bir ie Valium gizleyen intihara meyilli bir bipolar veya ekilme yaayan ve stnze kusmak zere olan bir eroin bamls Tp eitimindeki talihsiz ama geleneksel bir gei treni yznden en az deneyimli doktorlar -rnein ben- en zorlu ve mcadelesi g hastalarla boumak zorundayd. mknsz gibi grnen durumlarla baa kabilmek iin ben genelde kitap bilgime bavurur, hastalar resmi ve klinik bir tarzda tedavi etmeye ynelirdim. Freud olsa hastalarma

yardm etmek isteme ama zarar vermek istememe ynndeki kaygmla baetmede entelektalizmi bir savunma mekanizmas olarak kullandm sylerdi. Ne de olsa her doktor gibi beni de muazzam bir bilgiyi basit bir tanya ve tedavi planna dntrmek gibi gz korkutucu bir grev bekliyordu. O gnlerde hangi savunma mekanizmasn kullanrsam kullanaym, arada bir insancl tarafm ortaya kveriyordu ve sanrm hastalarma en ok faydas dokunan anlar da bu empati anlaryd. Kariyerimin ilerleyen safhalarnda daha ok deneyim ve zgven kazandka hastalarm dinleme ve anlama konusunda daha iyi bir noktaya geldim.

6 Nolu odann dndaki hemire blmne vardmda yle gergin ve telalydm ki bahemire Judy Nelson alnm silmem iin bana bir peete uzatt. Judy 12 yldr acil servis hemirelii yapyordu ve benim gibi yzlerce aylak asistan doktorun 6 Nolu oda ile mcadele ediine tanklk etmiti. 30lu yalarnda, boanm ve ok ho bir kadnd. Genel holuun ve alaycln mkemmel bir dengesine sahipti. Ondan ayrlan insan tam bir ahmakt. Judy hasta takip izelgesini uzatt. Kadnn kimlii belirsiz, 20li yalarnda. Polisler onu North Endde kendi kendine anlamszca konuurken

bulup getirmi. Aklmda olsun da oralarda anlamszca konumayaym bundan sonra. Judynin kaytsz tavr beni rahatlatt, izelgeye gz attm. Polisler hastay perian halde Bostonun North End sokaklarn arnlarken bulmulard. Bulunduu yer hastaneye yakn bir talyan mahallesiydi. Acil servis grevlileri kadnn ambulans yolculuu srasnda srekli lklar attn ve giysilerini ekitirdiini not dmlerdi. Kadn lklarn arasnda ok terlediini sylyordu, oysa darda scaklk drt derecelerdeydi. Acil grevlileri hastay ksa bir muayeneden geirmi, ajite ve srad

davranlarnn dnda anormal bir ey grememilerdi. Koridoru geerek 6 Nolu odaya geldim. Dier acil muayene odalarndan farkl olarak bu odann kapsnda, psikiyatri hastalarn ieri girmeden kontrol edebilmek iin kaydrlarak alan ahap bir panel vard. Paneli atm ve 19-20 yalarnda minyon bir kzn rlplak kafa st durduunu grdm. Grdm manzaray idrak etmem bir dakika kadar srd. Gleyim mi, kaaym m bilemedim. Paneli kapamadan nce kzn aslnda gayet iyi dengede durduunu fark ettim. Arkam dnp grdklerimi anlamaya alarak, koridordaki sedyelere ve hastalara

bakmaya baladm. yi misiniz Dr Small? dedi Judy. yiyim. Sadece ieri girmeden nce izelgedeki bir eyi kontrol etmek istiyorum. Ama iyi deildim. plak amuda kalkmak ne demekti? Davrann, benim anlayamadm psikolojik bir nemi mi vard? Kz bir ey anlatmaya m alyordu yoksa tamamen akln m karmt? Judy her ihtimale kar buraya birka gvenlik grevlisi arabilir misin? Hasta iin de bir nlk getiriver ltfen. Tekrar kk pencereyi atm. Hasta hl kafa st duruyor, yznde bo bir ifadeyle kapya bakyordu. Merhaba.

Benim adm Dr Small. Bu gece grevli psikiyatrist benim. Tepki yok. Beni duyuyor musun? eri girip sana birka soru sormak istiyorum dedim. Yine tepki yok. Tamam, kabul, ieri girmeye korkuyordum. Judy de olanlar izliyordu. Kimlii belirsiz hastann bu tuhaf davranlar, her an her eyin olabileceini gsteriyordu. rnein, aniden saldrganlaabilirdi. Bir an iin gzmde ne doru atlp beni bomaya alt canland. Ancak plakl da ona savunmasz bir hava veriyordu. Hastayla konumalydm ama nce ieri girmem gerekiyordu.

Birka derin nefes alp sakinletim ve bazen hastaya kontroln karsndaki grevlide olduunu gstermenin, abartl bir sahne yaanmasn engellediini hatrladm. Judy sonunda bir nlkle ve yannda iki gvenlik grevlisiyle geldi; Joe ve Carl. kisi de asistan doktorlarla dalga gemeye, bizi zorda brakmaya baylan Bostonlu adamlard. Hastalar kontrolden karsa onlarn yanmzda olmas bize kendimizi gvende hissettiriyordu. Kapdaki kk pencereden ieri seslendim. Ben imdi bir hemire ve grevlilerimizle ieri geliyorum. Kafa st durmay brakman istiyorum senden. Kz hi kprdamad. Odann

bir kesine att kirli, yrtk giysileri fark ettim. Sedyenin stne bir hastane nl koyacaz. stersen kendin giyersin, istersen hemire yardm eder. Ne yapaca kestirilemeyen psikotik hastalara seenekler sunmann kimi zaman onlar halsinasyonlarndan ve sanrlarndan kopardn, genel olarak onlar daha mantkl olmaya ynlendirdiini renmitim. Kimlii belirsiz hasta tepe st bo bo bakmay srdrrken, ekibimiz yava yava odaya girdi. eride sadece tekerlekli bir oturak ve metal bir sandalye vard. Judy ba ekerek nl sedyenin stne koydu. Carl ile Joe

keleri tuttular. Ben de ak kapnn nnde durdum. Her ne kadar o srada amacm hastann odadan frlayp gitmesini nlemektiyse de geri dnp baktmda bir yandan da bilinaltnda kendime bir ka imkn saladm fark ediyorum. Saysal stnlk taktii ie yaram gibiydi. Judy hastann yanna gitti ve bir jimnastikiye asistanlk eder gibi nazike hastann dorulmasna yardmc oldu. Kzn giyinmesine yardm ederken de ksk sesle konuarak, Byle gzel sar buklelerin olduu iin ok anslsn dedi. Ardndan isimsiz bayan sedyeye gtrd ve Otur bakalm tatlm, rahat et dedi.

Ben de sandalyeyi ekerek biraz hastay gzlemledim. Sa mat ve kirliydi, ayak bileinde de bir kelebek dvmesi vard. Bana ismini syler misin? Yant alamaynca devam ettim. Buraya nasl geldiini biliyor musun? Kz ierisinin ne kadar scak olduuyla ilgili bir eyler mrldand. Haklsn, scak buras dedim. Bir vantilatr getirtmemi ister misin? Bo bak ve sessizlik. Aramam istediin biri var m? Hasta bir an iin seirince sonunda gerek bir eyler syleyecek sandm ama yine bir ey olmad. Joe ile Carl besbelli bo abalarmla baya eleniyorlard ama kahkahalarn

bastrmay baardlar. Judyye bakmaya cesaret bile edemiyordum. Sinirlenmeye balamtm dorusu. Hastaya yardmc olmaya alyordum ben, hastane grevlilerini elendirmeye deil. Kz konuturmaya ynelik bitmek bilmez karlksz giriimlerimin sonunda fiziksel muayeneye baladm ve nabzna bakmak iin hastann bileini tutup kaldrdm. Eli nemliydi. Dizlerini ve ayak bileklerini kontrol ettiimde derin tendon reflekslerinin normal olduunu grdm. Hasta kol ve bacak gcn lmeme pek yardmc olmad ama sonuta onda hafif yksek bir kalp hz ile dk bir ate dnda fiziksel bir sorun gremedim.

O gne dek yzlerce muayene yapmtm ama hibiri bunun kadar garip deildi. Hastane grevlilerinin karsnda almam yetmiyormu gibi, hastamn akl da baka yerdeydi. Kz benimle yrtemediim iin yryn gzden geiremedim. Yapabilsem bu muayene eitli beyin problemlerini ortaya karabilirdi -yana ak admlar hidrosefalus, ayak srme Parkinson belirtisi olabilirdi- ama hastann nrolojik olarak kafa st durmada hibir sorunu olmadn biliyordum. Onun gereklikten kopuk olduunu anlamtm ama tan konusunda afallam durumdaydm. nsanlar pek ok nedenden dolay

gereklikle balantlarn yitirebilirler. Bazen iddetli depresyon, stres ya da travma insan ulara itebilir ve kii bakalarnn delilik gibi grd arptlm bir zihinsel duruma ka yapabilir. Ancak psikoz gibi zihinsel semptomlarn son kertede fiziksel bir nedeni vardr. Aslnda pek ok tbbi aciliyet kendini ilk etapta sadece zihinsel rahatszlk belirtileriyle gsterir; hezeyan, akl karkl, depresyon, kayg, psikoz veya panik atak. Psikolojik semptomlarn eitli fiziksel nedenlerini hatrlayabilmek iin yaygn olanlardan kendime bir ksaltma oluturmutum; WHHIMP. Harflerin her

biri hezeyann tbbi nedenlerinden birinin ba harfiydi: W kronik alkol kullanmndan doan beyin hasar Wernicke ensefalopatisiydi. Hler hipersensitif (ar hassas) krizin (ar yksek tansiyonun beyne kan aknda akut de neden olmas) ve kan ekerindeki dengesizlikten doan hipogliseminin ba harfleriydi. I ise inme, tmr ve kanama gibi intrakraniyal (kafa ii) lezyonlar olabileceini hat rl at yordu. M menenjitin ba harfiydi, bu da beyin ve beyni saran zarn enfeksiyonlaryla ilgiliydi. P ise zehirleri temsil ediyordu ki bu da elence amal uyuturucu kullanmas muhtemel bir gen iin, elbette ki

listenin ban eken olaslklardan biriydi. simsiz hasta aniden ksrnce hepimiz sradk. Kz imdi dosdoru bana bakyordu ama hl konumuyordu. aret parmam tam nnde soldan saa hareket ettirdim ama gzyle takip etmedi. Gzlerinin hemen nnde parmam aklattm, hibir tepki vermedi. Aniden el rptmda rkt ve gz krpt, bylece tepki alm oldum. Beyin tmr veya i kanama olasln ortadan kaldrmak iin tomografi istedim. Kzn hafif atei enfeksiyona iaret ediyor olabilirdi ama menenjitin tipik belirtisi olan boyundaki sertlik yoktu.

Hastann scaktan ikyeti ve plakl, ar aktif tiroit kaynakl scak toleransszlnn belirtisi olabilirdi. Kan testleriyle bunu da ihtimaller arasndan eleyebilirdik. Toksikolojik tarama iin idrar numunesine ihtiyacmz vard ama bu kzn bir kaba idrarn yapmas imknszd. Kateter balamak gerekiyordu. Judy hastay iki gvenlik grevlisi tarafndan tutulmann utancndan kurtarmak iin biz erkekleri odadan kard ve kateter iin iki kadn asistan doktordan yardm istedi. Ayrca hastada anemi, tiroit bozukluu ya da zihinsel durumu deitirebilecek baka bir kimyasal dengesizlik olmadn garantiye alacak laboratuar testleri iin

de kan ald. Bense laboratuar sonularn beklerken bir kez daha konumay denemeye karar verdim. Grevlilerle birlikte yeniden 6 nolu odaya girdik. Joe ile Carln gayretlerimin yine suya dtn grmek iin can attn hissedebiliyordum. Hastaya daha az resmi davranmaya altm ve portakal suyu ikram ettim. Kz sonunda bana tepki verir gibi oldu. Barda almak iin elini ar ar kaldrd. nce kk bir yudum ald sonra barda kafaya dikti. ok susamsn galiba dedim. Grevliler yine karlksz sorular duymay bekleyerek byk altndan gldler ama hastann tavr deiiyor

gibiydi. Bo baklarnn yerini imdi aratran baklar almt. nce odaya gz gezdirdi, vcudu gerginleti, kalar atld. Bir yerlere doru gidiyormuuz gibi hissettiim iin gayr resmi tonla konumam srdrdm. Belki artk konuabiliriz, ne dersin? simsiz bayan aniden yerinden frlad ve stndeki giysi eksikliinin farkna vard. nl skca vcuduna dolayarak, Neredeyim ben? Sen kimsin? Neler oluyor? dedi. Ekibi etkilediimi hissedebiliyordum. O anda basiretli, ylmaz, zamanlamas mkemmel mlakat becerimle bu inat plak kadn vakasn zdm iin

gururlanmalydm. Psikiyatrist olarak oynadm rol srasnda sylemi olduum bir eyin, bu sanrl, sessiz kadn normal bir insan gibi konuturmu olmasndan gurur duymalydm. Elbette okula gitmi, kitaplar okumu, snavlardan baaryla gemitim ama imdi gerek dnyada doktoru oynuyordum ve bir hastay gerekten dzeltmitim. Ne yazk ki sylediklerimden hangisinin ie yaradn bilmiyordum. Hasta barda uzatp, Daha dedi. O anda kz konuturan eyin sylediim deil, yaptm bir ey; daha ak sylemek gerekirse portakal suyu olduunu anladm. Verdiim bir bardak

portakal suyu kzn tuhaf davranna neden olan eyin anahtaryd. Kan ekeri den hasta, akut hipoglisemi yayordu. Hastann hastane gmleinin kklnden rahatsz olduunu fark edince Judyden doktor nl getirmesini istedim. Judy kzn giyinmesine yardm ederken gvenlik grevlileriyle odadan ktm. Elimde bir bardak daha portakal suyuyla geri dndm ve hasta onu ierken ben de sedyenin yanndaki sandalyeye oturdum. Hastamz imdi daha sakindi. Ona bir kez daha admn Dr Small olduunu syledim ve kendisiyle ilgili sorular sordum. smi Katie Genaroydu. 19 yandayd ve ailesinin North Endde

ilettii pastanenin zerindeki evlerinde yayordu. Bir yandan yar zamanl garsonluk yapyor, bir yandan da oyunculuk dersleri alarak, rol verildiinde sahneye kyordu. Sanrnn nedenini daha iyi anlamak iin sohbeti uzattm. Katie, tbbi bir hastaln var m? dedim. Neden sordunuz? nk bu akam hastaneye getirildiinde hezeyan iindeydin. Sokaklarda anlamszca konuarak dolanyordun ve az nce portakal suyunu itiinde kendine gelebildin. Th. u aptal diyabetim yznden yine. Muhtemelen inslin inemi yapmadan nce yeterli kahvalt

etmedim. Daha nce de oldu mu bu yani? Bir iki defa. nslinimi her zaman doru alamyorum, o yzden ara sra bam dnyor, terliyorum dedi. Ne zamandr var diyabetin? Bir yl kadar nce rendim. Diyabetiklerin vcudu yeterince inslin retemez. nslin kandan ekeri alarak enerji iin hcrelere gnderen doal bir vcut hormonudur. nsan bir yemekten sonra yeterli miktarda eker veya karbonhidrat sindirmeden kendisine gereinden fazla inslin enjekte ederse kanndaki glikoz dzeyi aniden de geebilir. eker beynin ana enerji kayna olduundan, beyin

eker seviyesinin dmesi Katieyi amnezi odakl bir sanrya srklemiti. Portakal suyu ise durumu annda dzeltmi, onu yeniden normal hale getirmiti. Byk bir psikiyatrik baar deildi benimkisi ama hastaya doru tedavi uygulamtm; o srada bunu bilmesem bile rendiimde ok ardm nk ben oldum olas salk delisiyimdir. Salk delisi olmak iyi bir ey ama kan ekeri seviyeni yakndan takip etmezsen diyabetik semptomlarn kontrol altna almana hibir yarar olmaz. Atele oynuyorsun Katie, dikkat etmezsen lebilirsin. Annem gibi konutunuz. O da beni

srekli oyunculuk iin ince kalabilmek adna inslinimle oynamakla suluyor. Samalk. Kzn ok ince olduunu fark edince annenin syledii eyin gerekten samalk olup olmadn merak ettim. Ebeveynin gibi konumak istemem dorusu. Sadece diyabet konusundaki dorular bildiinden emin olmak istedim. Bu hastalk senin yanda baladnda genelde kaltsal olarak aktarlm oluyor dedim. Halamn 40l yalarnda diyabeti kt ama o ar kiloluydu ve babamn pastanesinde alyordu. Judy Katieye getirdii sandvile ieri girdi ve bana da laboratuar sonularn

uzatt. Tahmin ettiim gibi Katienin kandaki glikoz seviyesi krk beti; normalin hayli altnda. Katie seni Judyle tantraym. Geldiinde seninle o ilgilendi. Judy hastamz Katie Genaro. Ailesiyle birlikte North Endde yayor. Genarosu bilir misin? Onlarn aile pastanesi. nanmyorum dedi Judy, kendinden geercesine. Babann biskottileri benim sonum olacak, biliyor musun? Giysiler ve her ey iin ok teekkr ederim. Deli gibi davrandysam zr dilerim. Hi nemli deil hayatm. Doru yere geldin. Bir ihtiyacn olursa ben hemen

dardaym. Judynin Genaros ile ilgili imay anlayp Katienin ailesiyle temasa geeceini umuyordum. Aile muhtemelen kzlarn merak etmiti ve gelip alacakt. Katie, buraya ilk geldiimde sen kafa st duruyordun. Kz daha fazla utandrmamak iin plaklktan sz etmedim. Katie gld. Aman Tanrm, yoga dersi alyorum da, bazen gevemek iin amuda kalkyorum. Katie sandviini yemeye balad, ben de notlarm yazmak zere koridora ktm. Kzn amuda kalkma hareketinin psikolojik bir nemi yok gibi grnyordu. Hastann diyabet

konusunda endokrinolog ve beslenme uzman ile de grmesi gerektiini dnyordum. Judy, Bay ve Bayan Genaronun yola ktklarn syledi. 10 dakika kadar sonra Katieyi yeniden kontrol ettim. Elleriyle yzn rtm, sedyede dinleniyordu. Neyin var Katie? dedim. Gzyalarn sildi. Hayatm tam bir felaket. u diyabet olayyla bir trl baa kamyorum. Aktris olup oyunculuk derslerimin parasn kendim demeye alyorum ama annemi hibir zaman memnun edemiyorum. Nasl yani? dedim. Bu gece olanlar onu yine hayalkrklna uratacak. Zaten baka

bir ie yaradm da yok dedi. Anneme gre aktris olmak samalk; niversiteden kamak ve hayat boyu garson olmak iin bir mazeret. Aslnda ok komik nk eskiden kendisi de oyuncuymu. ar cihazma yine acil durum ars geldi. Katienin basit bir acil servis hastasndan ok daha karmak bir vaka olduunu grebiliyordum. Fakat iime devam etmek istiyordum. Sonuta portakal suyu zaferini elde etmitim ve orada kalmaya devam ettiim takdirde Katienin ailevi ve tbbi sorunlarna taklp kalacaktm. Bir yandan frsatm varken ekilmek istiyordum nk Katienin dier

sorunlar iin psikiyatrik adan bir kahraman olabileceimden emin deildim. Hem kahve odasnda anlatacak gzel bir hikyem de vard artk. Ama bir yandan biliyordum ki daha iyi bir psikiyatr olabilmek iin kalp bu zorlukla yzlemeliydim. Bu yzden de kap gitmek yerine ar cihazm susturdum ve Annenin kariyerini desteklememesi seni ok zyordur herhalde dedim. Szlerim gzya selini iyice coturdu. Katieye bir mendil uzatp bir sre alamasn bekledim. Doru sylyorsunuz Dr Small. Gerekten ok zyor. Kimse anlamyor bunu.

Katie, bence duygularn hakknda konuabilecein biri olursa senin iin iyi olur. stersen bu hafta grelim seninle. Dnr msn byle bir eyi? Katie evet anlamnda ban sallad, o srada kap ardna kadar ald. 40l yalarnda bir kadn ile kocas telala ieri girdiler. Katie, nasl merak ettik seni! Nereye gittin, bana neler geldi bilemedik. Bayan Genaro kollarn, skkn ve rahatsz grnen kznn boynuna dolad. Anne, iyiyim ben. nslinimle ilgili bir sorunum oldu yine. Seni Dr Smallla tantraym. Kendisi bana neler olduunu buldu Bundan sonra psikiyatristim olacak benim.

Ne? dedi Katienin annesi. Psikiyatriste ihtiyacn yok ki senin. Deli falan deilsin. Bayan Genaro bana bakt. Neler oluyor? Katienin ne ii var burada? Cevap vermekte tereddt ettim. Katie ile daha yeni doktor/hasta ilikisi kurmutum ve hastamn bana sylediklerinin gizli kalacan bilmesini istiyordum. te yandan, ortada tbbi olarak acil bir durum vard ve aile de belli ki endieliydi. Ben seeneklerimi gzden geirirken Katie yardmma yetiti. Glukozum ok dt iin buradaym. Bay Genaro ilk defa konutu. Ama

hayatm, yine acil odasndasn? Kahvaltda az yemiim, biraz kafa karkl yaamm, bu yzden de Dr Smallu armlar. imdi iyiyim ama Annesi tatmin olmamt. Ama niye kimse beni aramad? Aradk Bayan Genaro, ilk frsatta aradk dedim. Eh, yeterince vakitli aramamsnz. Dava etmem lazm bu hastaneyi. Katieye dnd. Sen de cezalsn kk hanm. Belli ki ayn anda hem inslininle hem de aptal garsonluk iinle baedemiyorsun. Katie annesinin eletirisi zerine gerginleti. Bana ceza veremezsin anne.

20 yana geldim artk. Benim atmn altnda yaadn srece ne istersem onu yaparm. Bak hayatm dedi Bay Genaro karsna, Katieyi bulduk, kimseye bir ey olmam. Gel imdi eve gidelim, gerisine yarn bakarz. Katieye kartvizitimi verdim, annesi Katieye getirdii kyafetleri giydirirken ben Bay Genaro ile 6 Nolu odadan ktm. Bay Genaro darda bana yardmm iin teekkr etti. Bense acil servisten ayrlmadan nce Judynin Katieye diyabetle ilgili gerekli bilgileri vermesini saladm. Kahve odasna dnerken acil servisin artk sakin olduunu fark ettim.

Yorgunluktan bitap dtm iin kanepeye uzanp biraz gzlerimi dinlendirmeye karar verdim. Small. Uyan. Berbat grnyorsun. Sabah olmutu ve Mike az nce hastaneye gelmiti. Btn gece kanepede uyuyakalmtm ve bir sonraki mesaim balamak zereydi. Saat ka? dedim. Saat du saati. ren durumdasn. Mike bana bir bardak kahve uzatt, kahveyi alp du yapmak ve stm deitirmek zere asistan doktorlar odasna gittim. Gnn geri kalannda nbetle geen her gecenin ertesi yakama yapan kronik yorgunlukla mcadele ettim. Hareket ettiim srece sorun yoktu

ama uzun uzun oturursam gzkapaklarm ak tutmaya kendimi zorlamam gerekiyordu aksi takdirde uyuyakalyordum. Gnmzde artk asistan doktorlarn hastalarla ilgilenirken bu derece yorgunluk yaamasn nlemek iin nbet saatleri snrlandrld. Aklm srekli Katie Genaronun acil servisteki srad haline gidiyordu. Kzn urat duygusal sorunlar olduka karmakt. Ona gerek anlamda yardm edebilecek kadar tecrbeli olduumdan emin deildim. CUMA GN AYAKTA TEDAV GREN hastalara baktm gnd ve

leden sonra Katie ile randevum vard. Sonunda hasta bakmam iin bana ayrlan zel bir ofise terfi etmitim. Odann penceresi olmasa da ieride eski yzl bir koltuk, iki metal sandalye, kk bir sehpa ve masa, telefon, mendil kutusu gibi dier gerekli eyalar vard. Ortama resmi bir grnt katabilmek iin duvara birka diploma astm, masamn arkasndaki raflara birka psikiyatri kitab yerletirdim. O gne dek birka psikiyatri vakasyla almtm ama hi tanmadm insanlarn gvenini kazanmak ve 50 dakikalk seanslar iinde en gizli srlarn dkmelerini salamaya almak bana hl tuhaf geliyordu. Ne

diyeceimi bilemediim zamanlarda bavurabilmek iin elimde bir kopya kd olsa, diye dndm bile oluyordu. Klinik sekreteri telefonumu aldrarak Katienin geldiini haber verdi, ben de onu karlamak zere dar ktm. Katie bir kot, bir sveter giymiti ve oyuncu olmaya alan herhangi gzel, sarn, 19 yanda bir kz gibi grnyordu. Kk ofisime geip oturduk, Katie konumaya balad. Nasl yapyoruz imdi? Grdm kadaryla kanepe falan yok. Ben burada oturup konuuyorum, siz de not mu alyorsunuz? Yoksa siz mi bana sorular soruyorsunuz?

Temel olarak senin duygularn hakknda konuuyoruz ve hayatnda neler olup bittiini tartyoruz. Tamam dedi. Ee, kan ekerin ne durumda? dedim. yi. Yakndan ilgileniyorum ama annem geen gece olanlar konusunda drdr kesmiyor bir trl. i yzme gzme bulatrmm, neredeyse lyormuum... Hatta tm bunlar dikkat ekmek iin yaptm bile dnyor. Eh, birka defa acile gelmisin ama dedim. Hepsi kazayd onlarn. Dikkat ekmeye falan almyordum. alsam bile fark etmezdi zaten. Nasl yani? dedim.

Hayatm boyunca annemi memnun etmeye altm ben. Kkken pastanede ona yardm ettim, btn derslerimden tam not aldm, haftada iki defa dans dersi aldm ama annem bunlar fark etmedi bile. Ona oyuncu olmak istediimi sylediimde benim adma mutlu olur diye dnmtm. Ne oldu peki? Sinir krizi geirdi. niversiteye gitmeyip doru drst bir ie girmediim iin hayatm mahvettiimi syledi. Ama annen de eskiden oyuncu deil miydi? Evet, ama babamla evlenip hamile kalnca brakm. imdi pastanede alyor. Hi mutlu deil.

Olabilir Katie ama isteyerek ya da istemeyerek diyabetine dikkat etmediin zamanlarda annenin tepesini attrdn kesin. Yani kastl olarak yaptm m sylyorsunuz? dedi. Hayr, ama bazen kaza olduunu dndmz eyler yaparz, oysa onlar bir amaca hizmet eder. yi de acile dmek berbat bir ey dedi Katie. Doru ama annenin dikkatini ektii kesin. Katie cevap vermeyince ben devam ettim. Annen kariyerini desteklemediinde neler hissediyorsun? Kzyorum, yanl anlaldm dnyorum Annem diyor ki ben de

tpk onun gibi oyunculukta baarszla uramaya mahkmmuum ve o beni ac ekmekten, reddedilmekten korumaya alyormu. Belki onun tecrbesi yleydi ve kendince seni korumaya alyor. Katie, Nasl yani? Ona m alyorsunuz siz? Hayat benim hayatm. Annem bunu gremiyor bir trl. Bence kariyerimi kskanyor diye bana kt. Onun aniden sinirleniine arm, son yorumumu onu desteklemediim eklinde anladn fark etmitim. Hemen aklma hayali kopya kdm getirdim. Neden seni kskandn dnyorsun? Bu soru onu bana dndrm gibiydi.

Derin bir nefes ald ve Geen yl Colonial Theatrede byk bir oyunda rol almtm. Bram Stokern Draculasn sahneliyorduk. Benim rolm kkt ama tiyatro byk bir tiyatroydu ve ben de ok heyecanlydm. Al gecesi iin annemle babama da bilet aldm. Ne gzel dedim. Evet ama Katienin yzne zgn bir ifade geldi, ban baka tarafa evirdi. Ama ne, Katie? Sahneye ktmda babamn yanndaki koltuun bo olduunu grdm. Annem gya ba ard iin gelememi. Katie alamaya balad,

ben de mendil kutusunu ona doru ittirdim. Baarya yakn bir ey sergilememi bile grmeye dayanamad. Burnunu sildi, boazn temizledi. Belki de gerekten onun dikkatini ekmek iin diyabetime bo veriyorumdur, kim bilir? Bir yerlere varyormuuz gibi hissettim ama hangi ynde ilerlemek gerektiinden emin deildim. Burada scak nokta Katienin annesiyle ilikisiydi, benim de aklma bir fikir geldi. Seanslarmzdan birine annen de katlsn ister misin? Geleceini sanmam. Ona gre akl doktorlar psikopatlar iindir. Dnceye dalarak duraksad. Ama biliyor musunuz bu hi de fena bir fikir

deil. Onun benden ok ihtiyac var terapiye. Ben size haber veririm. Ertesi hafta acil servis artc derecede sessizdi. Sal leden sonra sabah gelen hastalarla iimiz bitmiti ve baka hastamz yoktu. Mike Piercele sandvi almak iin kedeki dkkna kadar gittik. Paray dedikten sonra sandvilerimizi alp darda bir banka oturduk. Geen hafta amuda kalkan plak bir kza bakmsn duyduuma gre. Nesi varm kzn? dedi Mike. Bir bardak portakal suyu verdim, iyileti. Akut hipoglisemisi var. Aferin sana Small dedi Mike. Sonra takibini yaptn m?

Evet, aslnda dedim. Ayakta tedavi kliniinde tedavisine baladm. 19 yanda ve annesiyle seperasyon sorunlar var. Bir sonraki seansa annesini de getirecek. Of, sana iyi anslar o zaman. Ses geirmez bir oda ayrtsan iyi edersin. Kt fikir mi diyorsun yani? dedim. Miken gzetmenlii ve nerileri genelde salamd. Kt fikir deil. Aslnda terapiye hz kazandrabilir. Mesele u ki hastay daha ok az zamandr tanyorsun ve onunla henz gl bir teraptik ittifak kurmadn. Hem hastayla hem de meseleyi bulandran ahsla almak ii iyice karmaklatrabilir. Ama bana

kalrsa can simidini atp kendi kendine yzmeye ne kadar erken balasan o kadar iyi. ERTES GN KATIE LE ANNES saat 15:00te gelecekti. Ben de mz rahat ettirmek iin kk ofisimi toparlayp olabildiince dzenledim. Ne de olsa ilk aile seansm yapacaktm. Telefon alnca yerimden frladm. Sekreter beklenen kiilerin geldiini haber verdi, ben de onlar ieri almasn syledim. eri girdiklerinde Katie ile annesinden oturmalarn rica ettim. Katie konumaya balad. Benim bugn erken gitmem gerekiyor nk semelere katlacam.

Tabii ya diye kt Bayan Genaro. Ben burada olmaya zaman ayrdm, doktor zaman ayrd ama senin kalkp semelere gitmen gerekiyor. Samalk bu. Seilmek iin ne kadar ansn var ki? Destein iin teekkrler anne dedi Katie ve bana dnd. Grdnz m neden bahsettiimi? Ah dedi Bayan Genaro bana, Katie benden mi bahsetti size yoksa? O nl tiyatro kariyerini kskandm m syledi? Oyunculuk nde geldii iin niversite eitimini askya aldndan sz etti mi peki? Mike haklyd. Bu defa gerekten zorlu bir durumun ortasna dmtm. Annesi

sylenmeye devam ederken Katienin giderek kprdn grebiliyordum. Bayan Genaro, Katie dedim. sterseniz bugn Sulamalar geelim de duygulardan sz edelim. Ben kendimi yapayalnz ve yanl anlalm hissediyorum dedi Katie, alamaya balayarak. Ne o yle? diye sordu Bayan Genaro, Sahne gzyalar m? Katie hkrarak antasn ald. Benim semelere gitmem gerekiyor. Haftaya grrz Dr Small. Tek bamza. Frlayp odadan kt. Kap Katienin arkasndan kapanrken annesi, Tipik tavr bu onun dedi. ler istedii gibi gitmeyince ya alama

krizi geirip kaar ya da kan ekerini drp gzn hastanede aar. Gnn birinde hastaneye vaktinde yetiemeyip canndan olacak. Sylyorum size Dr Small, bu kzla ne yapacam bilmiyorum ben. Anlalan baya zorluk yaamsnz bu konuda Bayan Genaro dedim. Ltfen Ellen deyin bana diye karlk verdi. Bir tahminde bulunacam imdi Ellen. Bence fkenin ve kzgnlnn altnda sadece kk kzn koruma arzun yatyor. Tabii ki... Bebeim o benim. Ama Ellen, artk bebek deil ki o. Yetikin bir kadn. Kendi tercihlerini

yapmas gerek. yi de tercihleri ok ocuka. Oyunculuk kalp acsndan baka bir ey deil dedi. Bunu kendi tecrbenden biliyorsun, deil mi? Aynen yle. Ama bu kz daha diyabetiyle baa kamyor. Kolay deil, biliyorum ama kzn bunu senden duymak istemiyor gibi geliyor bana. Belki de artk biraz geri ekilip ona sorumluluk alma frsatn tanma vakti gelmitir. Hem hastalyla hem de kariyeriyle baa kmay renmesi gerekiyor dedim. Biliyor musunuz, her gn korkuyorum onun iin. Onu iyi bir niversiteye

gnderecek paray biriktirmek iin yle ok altk ki. imdi o kalkm her eyi bir kenara frlatyor. Belki o parann bir ksmn Katienin oyunculuk derslerini demesi iin verebilirsiniz. O durumda Katie gndz iinde o kadar ok almak zorunda kalmaz. Ellen hemen cevab yaptrd. Dinlemiyorsunuz beni. Kzmn hi ciddiye almad, lmcl olabilecek bir hastal var, diyorum. O ise kalkm, yldz olma hayalleriyle yayor. Bir an iin Katienin annesi tarafndan ciddiye alnmadnda neler hissettiini anlar gibi oldum. Ellen, benim tek sylediim u ki sen Katieyi ne kadar

zorlarsan, o da o kadar aksi ynde gidiyor. Onun adna korkuyorsun bence, haklsn da. Dinleyin, Dr Small, ne hissettiimi ya da kzm nasl yetitireceimi sizden ya da bakasndan duymaya ihtiyacm yok benim. yilik olsun diye geldim buraya ve yeterince dinledim doktor muhabbetini. Eyalarn toplayp kt. Aile terapisi konusundaki ilk giriimim tam bir fiyaskoyla sonulanmt. Asl hastam birka dakika iinde frlayp gitmi, ardndan ben annenin konumasna izin vermek yerine sorununun ne olduunu tahmin etmi ve ona neler hissettiini sylemitim. Neden bana retildii gibi sadece

oturup dinlememitim ki? Gergindim herhalde. Kendimi terapist taklitisi gibi hissediyordum. Belki de o can simidini yeniden taksam iyi olacakt. Tahmin ettiim gibi Katie bir sonraki seans iptal etti. Sonra da alt hafta ara vereceine dair bir mesaj brakt. Ofisimden erken kt gn ald roln provalarna katlacan sylemiti. Anladm kadaryla terapiyi brakmak istiyordu ama sylemeye korkuyordu. Kabul etmeliyim ki baya rahatladm. Yardm giriimimin anne ile kz arasndaki gerilimi daha da arttrdn dnyordum. Ne yazk ki Katieyi yiyip bitiren psikolojik sorunlar henz zmlenmeye balamamt ve bu

sorunlar muhtemelen onun diyabetiyle baetmesini de zorlatryordu. Onun kendini yine bir acil serviste kafa st durmu bir halde ve plak bulmasn istemiyordum. Alt hafta sonra Katie beni artarak randevusuna geldi. Farkl grnyordu; daha gvenli, daha rahatt. Glmseyerek koltuuna yerleti. Seni grdme sevindim, Katie. Naslsn? Daha iyi olamazdm dedi, glmseyerek. Neler oluyor? dedim. Annemle buraya geldiim gn semelere gittiimde yle duygusaldm ki heyecanlanmay unuttum. Wilburda

Aint Misbehavin de nemli bir rol kaptm. Bana oyunun biletini uzatarak, Mutlaka gelmelisiniz dedi. Harika bir gsteri ve ok iyi yorumlar ald. Peki, bunca heyecann arasnda kan ekerin ne durumda? dedim. ok komik, biliyor musunuz, Dr Small? Bir oyunda rol aldmda ya da gerekten megul olduumda veya bir ey iin heyecanl olduumda kendime daha iyi bakacak motivasyonu buluyorum. Bunu duyduuma sevindim, Katie dedim. Annenle durumlar nasl? ster inann ister inanmayn, baya iyi anlayoruz. Kariyerim hakknda baartmay brakt, hatta birka defa

oturup yetikinler gibi konutuk. Gerekten mi? dedim. Ne konuda konutunuz? Her eyden nce oyunculuk hakknda konutuk. Bana reddedilmenin, sonra da Broadwaye kma hayalinden vazgemenin kendisine ne kadar zor geldiini anlatt. Sen ne dedin? Benim iin her eyin farkl olduunu anlattm. Reddedilmek beni daha ok kkrtr ve daha ok almaya iter. Annenle byle sohbetler etmek nasl geldi sana? dedim. ok iyi geldi dedi Katie. Eskisi kadar yalnz hissetmiyorum kendimi. Annem hayatmda ilk defa beni

gerekten gryor sanki. Gzleri yalarla doldu. Mendili ona doru ittirerek, zgn msn Katie? dedim. Yo, yo, mutluyum. Al gecesini dnyordum da. Neden? Bam kaldrp ilk kez seyircilere bakmaya cesaret ettiimde babam grdm, yannda da annem oturuyor ve bana glmsyordu. Anladm ki ilk aile seans facia olsa da geriye bir eyler kalm ve terapi almas ofisimin dnda, bensiz de devam etmiti. Kariyerim boyunca bu dersi aklmdan karmadm. Bir saat, hastann bir haftas iinde ksa ama

potansiyel olarak gl bir zaman dilimidir ve eer kii kendiyle ilgili bir eyler renip deiecekse bu, her zaman benim karmda, o bir saat iinde olmayacaktr. Katie asistan doktorluk eitimim boyunca benimle psikoterapiye devam etti. Annesiyle ve diyabetiyle inili kl dnemleri oldu ve birka defa daha kendini acil serviste buldu. Ancak annesiyle ilikisi gelime kaydetti. Sonunda kendi evine kt, Ellen da kznn artk bir yetikin olduunu ve kendi hayatn yaamas gerektiini kabullendi. Stajm bitirip Bostondan ayrlmaya hazrlandm srada Katie Broadway

sahnesinde ilk roln ald ve New Yorka tand. Sonrasnda da Broadway aktrisi olmay srdrd. Ara sra hl bana bir kartpostal veya gsteri bileti gnderir.

NC BLM
ELM TUT LTFEN 1980 K

NBET ODASINDA UYUYORDUM K telefonun sesine uyandm. Saat sabahn 2siydi ve ortopedik cerrahi blmnn asistan doktoru acil servise inmemi, bilei krlm 28 yanda bir adamla grmemi istiyordu. Srnerek yataktan

kalktm, merdivenleri indim. Acil servis odas her zamanki gibi kaza geiren hastalarla, kaygl anne babalarla, ar hastalarla ve bir Tylenol alp evde otursa ok daha iyi edecek kiilerle tka basa doluydu. Ortopedik cerrahi asistan Dr Neil Coopern hemire kesinde bir dosyaya bir eyler yazdn grdm. Eski tenis oyuncusu, yank tenli, iri yar, kendini beenmi Cooper, adeta cerrah olmak iin domutu. Kral olmak gzel bir ey olmal. Sylesene Neil, ne zamandan beri krk bilei sarmak iin akl doktorundan yardm istiyorsun? Neil ban kaldrp Gary, senden

tavsiye istiyorum. Bir gariplik var bu hastada dedi. Cooper fena adam deildi aslnda. Bazen birlikte taklrdk. D dnyaya kar bir doktor iin fazla seksiyim tavrn taknrd ama aslnda i dnyasnda gvensiz, hepimiz gibi zorluklar karsnda bocalayan biriydi. Tahminimce cerrahlardan ok akl doktorlaryla taklmasnn nedeni annesinin psikiyatrist olmasyd. Ona gre psikiyatri ve cerrahi en mdahaleci uzmanlk alanlaryd -o insanlar keserken ben zihinlerinin iine bakyordum- ve hem korku hem de sayg uyandrmamz bu yzdendi. Nesi garipmi? dedim.

nc defadr sol st ekstremite yaralanmasndan geliyor buraya. Esnedim. Sakardr belki. Yok, hayr, adam cidden bir garip. Srekli ameliyat gerekip gerekmediini soruyor. stiyor sanki ameliyat olmay. Tylerimi diken diken ediyor resmen. Neil tandm cerrahlar iinde psikolojik kavray yksek olanlardan biriydi. Bu hastada tehlikeli olabilecek bir eyler sezmi olmalyd. Acil serviste bir dhiliyeci veya cerrah psikiyatrik danma istiyorsa bu genelde olas bir intihar riskinden veya tp ekibinin telal ritmini etkileyen, sekteye uratan ajite davranlardan dolaydr. Srekli megul acil

doktorlarnn genelde hastann zihinsel rahatszla veya duygusal sorunlara iaret edebilecek ilk bakta anlalamayan, karmak veya tuhaf davranlarn doru biimde deerlendirecek vakti yoktur. Kendi tp hekimlii stajm srasnda ben de ayn anda neredeyse 20 hastayla ilgilenirken, herhangi bir gariplik veya duygusal sorun sezdiimde acilen psikiyatriye ar gnderirdim. Psikiyatriye daima ilgi duyduum halde zihnin inceliklerini aratrma olasln aklmda bloke ediyordum. Dier intrnlerle konutuumda onlarn da ayn ekilde davrandklarn rendim. Daha sonra, psikiyatri eitimim

srasnda profesrlerimden Ed Messner bana bloke etme konusunda yardmc oldu. Messner verdii ztan balkl seminerde tan becerimizi gelitirmek iin hastalara verdiimiz duygusal tepkileri tanmamz salad. Seminer doutan gelen empatik becerilerimiz sayesinde bakalarnn duygusal durumunu bir noktaya kadar deneyimlediimiz ilkesini temel alyordu. Dier bir deyile, depresyondaki veya fkeli bir insanla vakit geiriyorsak o insann zihinsel durumu empatik olarak bulacyd ve biz de kendimizi zgn veya sinirli hissetmeye balyorduk. Dolaysyla terapist hastalarna verdii duygusal

tepkileri belirleyebildiinde, hastann tans hakknda ipular edinebilir. Bu strateji, zellikle de hastalar bilinli ya da bilinsiz, gerek duygusal deneyimlerini maskelemeye ya da saklamaya altklarnda yararl olur. Elbette ki psikiyatrist iin dozunu kararak her depresyonlu hasta geldiinde kendini depresif hissetmek istemez. Hastaya kar hem duygusal mesafeli hem de duyarl olunabilecek mesafeli bir ilgiyi korumak yararl olacaktr. Mesafelilik doktoru iyileemeyen veya belki de lm olasl olan hastalara duyulan ilginin yaratt duygusal sarsntlardan korur. Tp okullar ne yazk ki bu becerileri

retmeye ya hi vakit ayrmazlar ya da ok az ayrrlar. Hastamz Kenny Miller acil servise annesi getirmiti. Hastada sadece sarg ve askya almay gerektiren yaygn yaralanmalardan biri olan, sol bilekte dorsal trikuetral avlsiyon kr vard. Sylediine gre evlerinin garajnda bir dolap yaparken ekici kaydrm, bileine vurmutu. Neiln notlarna gre son bir yl iinde ayn bilekte ve elde benzeri yaralanmalar yznden iki defa daha acil servise gelinmiti. Hastann gecenin bir yars garajda neden dolap yapmaya altn merak ettim. Hikye batan sona tuhaft. Perdeyi ekip atmda Kennynin

sedyede oturduunu, yanndaki sandalyede de orta yal bir kadnn oturduunu grdm. Kadn kaygl ve stresli grnyordu. Kennynin uzun, sapsar salar ve dzgn ksaltlm sakal vard. stne eski bir oduncu gmlei, altna soluk bir kot giymiti ve sol kolunun sargs yaplm, kol askya alnmt. Hey, cerrahm nereye gitti? Kenny sakin, hatta neredeyse neeliydi. Dr Coopern acil bir durumla ilgilenmesi gerekti dedim. Ben Dr Small. Dr Cooper benden urayp biraz daha bilgi almam istedi. Bileini nasl incittiini anlatabilir misin bana Kenny? dedim.

Doktora anlatmtm zaten Marangozum ben. Bir dolabn kapan takarken dikkatim dald herhalde, ekicim kayd. Aptallk ite. Kenny konuurken kadn ayaa kalkt ve olunu rahatlatmak iin srtn okad. Arn var m canm? Yok anne, iyiyim ben. Saol. Demek marangozsun. Elinde ok i vardr herhalde. Burada yazdna gre bu yl bileini iki defa daha incitmisin dedim Kennyyi aklamaya ynlendirmeye alarak. ey, evet, aldm birka i yznden baya megulm. Sanrm kazaya da yatknlm var. Annesi anlayla ban sallad.

Zavall bebeim. Ne kadar ok alyor, ok da tehlikeli ii. Kenny annesinden fazlaca sevgi efkat gryordu ve annesi dikkatimi datmaya balyordu. Bayan Miller? Ba baa konuabilmemiz iin bize birka dakika verebilir misiniz? Kafeterya koridorun hemen ilerisinde. Ne dersin Kenny, olur mu? htiyacn olursa biliyorsun yerimi dedi anne. Ben iyiyim anne. Merak etme. Kadn odadan ktnda Kenny, ben psikiyatristim dedim. Dr Cooper buraya uramam syledi nk senin bilek yaralanmalarnn tamamen kaza sonucu olmayabileceini dnyor. Kenny bozulmu gibiydi. Ne

diyorsunuz yani? Bileimi bilerek mi krdm? Mutlaka kastl ya da planlyd demiyorum. Sadece farknda olmadn ama cann skan bir ey olabilir. Bakn Dr Small, cerraha da sylediim gibi sadece kazayd. Bu konuda niye byle tela ettiniz, anlamadm. Kenny konuurken ben de ekici kaydrmasnn olas baz nedenlerini aklmdan geirdim. i tazminat peinde olabilirdi veya belki annesinden ilgi grmekten holanyordu. Belki de uyuturucu bamlsyd ve ar kesici almaya alyordu. Gerek hikye ne olursa olsun, kaynan gecenin bu

saatinde kefedemeyeceimi biliyordum. u an dolaysz denebilecek yaklamma kar savunmaya getiini fark edince ciddiyetin dozunu biraz azalttm. Biliyorsun Kenny, stres bazen dikkatimizi datr, bizi kazalara yatkn hale getirir. Bu aralar hayatnda stres yaratan bir ey var m? Kenny ajite olmaya balamt. Eh, tabii. Einden ayr yaamay ve ailenin yanna dnmeyi stres sayarsanz, evet, var. Durup kendini toparlad. Yani kolay deil, demek istiyorum. Ama idare ediyoruz ite. Einle aile danmanln dndnz m hi? dedim. Hayr. Zaten onun isteyeceini

sanmyorum dedi. Bkt artk benden. Biliyor musun Kenny, Sal veya aramba leden sonra bo vaktim var benim. stersen karnla birlikte haftaya bana gelin. O gelmese bile seninle stresini azaltmann yollarn aratrabiliriz. Bilemiyorum. Onunla konumay deneyebilirim herhalde. 10 yl birlikte geirdik sonuta. Belki gelir. Kenny ile ilgili notlarm tamamladktan sonra merdivenleri geerek asansre doru yrdm. Aklmda Kennynin asl sorununun ne olduu vard. Karsn resme dhil etmek iyi olacakt. Ne de olsa Kenny ayrlk konusunda zgnd ve kadn ok

saydaki bilek kazasna bir aklk getirebilirdi. aramba gn ofisimi dzeltip sandalyeleri yerletirdiim srada Kenny ile kars randevuya geldi. Kennynin salam elini sktm, o de beni Lauren Miller ile tantrd. Kadn da dnk tipte, sarn, ekici biriydi. kisi de tirt ve kot gibi gndelik giysiler giymilerdi ve aralarndaki gerilim hemen belli oluyordu. Tantmza memnun oldum Lauren dedim. Lauren sert bir biimde elimi sktnda kzgnln hissettim. Belli ki burada olmak istemiyordu. Oturun ltfen. Sandalyeleri iaret

ettim. Aralarndaki gerginlik bende gvensizlik yaratyordu, o anda fark ettim ki seans iin herhangi bir strateji hazrlamamtm. Aklma syleyecek hibir ey gelmeyince onlara Celtics takm ampiyonlua koar m sizce, gibi bir soru sormay dndm. Haftasonunda evlilik terapisi tekniklerini okuyarak biraz vakit geirmitim. iftlerle ilgilenmek genelde terapist iin bireylerle ilgilenmekten daha karmaktr. Evlilik terapisinde bir kii yerine iki kiinin psikolojik perspektifleri ve motivasyonlarn dnmekle kalmayp ou zaman aralarnda hakemlik yapmak

zorunda kalrsnz. rdeleme ve yorumlarnz fazlaca kocaya odaklarsanz, kars kendi tarafnda olduunuzu, koca da ikinizin ona kar birlik olduunuzu dnebilir. Desteinizi kocaya kaydrrsanz o zaman da kadn yanl anlaldn, yalnz brakldn hissedebilir. Bir yandan bu destekleyici ve aklayc yorumlar dengelemeye alrken, bir yandan da duruma kendi verdiiniz tepkilere dikkat etmeniz ve bunlarn size yanllk kazandrmasn engellemeniz gerekir. Millerlar karmda huzursuzca sessizlik iinde otururken aklmdan bir dizi soru geti: Lauren niye bu kadar

kzgnd? Kennynin neden sol bileini incitip durduunu biliyor muydu? Kenny karsnn yannda neden byle sessiz ve sayglyd? Bu ikisini ilk bata bir araya getiren, imdi ise ayr dren ey neydi? e nereden balayacam bilemiyordum, haftasonu okumalarmn da pek bir faydas dokunmuyordu. Tedirginliimi sezdiklerinden phelenerek bir anda, Bugn birlikte gelmenize gerekten memnun oldum deyiverdim. Bakn, Dr Small dedi Lauren, bizim artk yeniden bir araya gelmemiz mmkn deil, o yzden de syler misiniz nedir renmek istediiniz? Kenny bu yorum karsnda incinmi

gibiydi, kadnn akszll beni de afallatt. Daha konuya girmeden beni savunma pozisyonuna koymutu. Lauren, bugn senin de gelmeni istedim nk bunun Kennyye neler olduunu anlamamza yardmc olacan dndm dedim. Birinizden biri dierine kar hisleri hakknda konumak isterse, onu da yapabiliriz. Lauren ban ne eip huzursuzca antasyla oynamaya balad. Kennynin bu sene bileini defa incittiini biliyor muydunuz Bayan Miller? dedim. Lauren gld. Herhalde, ki geen hafta yine incitmesine hi armadm. Yllardr takntl sol koluyla. O kadar ilgiyi bana gsterse onu evden

kovmayabilirdim. Kenny hemen araya girdi. Hakszlk ediyorsun ama. Sana bol bol ilgi gsteriyorum ama hibir zaman yetmiyor ki Lauren gzlerini devirdi. Ne olmu birka kaza geirmisem dedi Kenny. ok youn alyorum, ok da stresliyim. Sorun o deil ki Sen her zaman alyorsun, almadn zaman da akln baka yerde. Hem kabul et, sol kolunla ilgili bu olay yaralanmalarndan ok nce balad. Eliyle ilgili nasl bir olaydan sz ediyorsunuz? dedim, yorumlarn bana yneltirse Kennynin zerindeki basknn

biraz azalacan dnerek. Lauren bana dnerek, Neredeyse onu tandmdan beri elini arka cebine koyarak geziyor. Bir sr insan yapar bunu dedi Kenny. Ne olmu ki? Lauren ona dik dik bakt. Normal bir ey deil bu Kenny. Sinir tiki gibi bir ey sendeki. stelik beni de ok rahatsz ediyor. Tamam dedi Kenny, btn derdin buysa yapmam artk. Lauren de ona kt, Benim sorunummu gibi gstermeye alma unu. Cadlar Bayramna ne diyorsun? Bana dnd. Kostm mkemmeldi gerekten. Kaaktaki tek kollu adam

klna girdi. Komik bir kostm olduunu dndm de ondan dedi Kenny. Bu konuyu aman bile sama. Millerlarn didimesinin giderek iddetleniini izlerken durumu sakinletirme ihtiyac duydum ama bir yandan da u Cadlar Bayram kostm hakknda daha ok renmek istiyordum. Kenny, istersen Laurene konuma ans tanyalm dedim. Teekkrler Dr Small. Lauren kmsercesine Kennye bakt. Kostmn ilk bata biraz komik olduunu kabul ediyorum. Eskiden Kennynin bir espri anlay vard. Her neyse, ilk giydiinde bir sorun yoktu.

lk giydiinde mi? dedim. Kenny araya girdi. Neden konuuyoruz bu konuyu? Lauren onu duymazdan geldi. Cadlar Bayramndan sonra kostm evde de giymeye balad. Arkadalar geldiinde bile giydi. akayd alt taraf dedi Kenny, bunalarak. Evet, Kenny, ok komikti gerekten dedi Lauren, alayc bir tavrla. Sonra bana bakt. O szde kostmle dar da kmaya baladnda gayet ciddiydi ama. Sinemaya, akam yemeine gitmeye balad. Hi komik deildi artk, rezillikti resmen. Kostmn Kennynin sol elini

incitmesiyle bir balants olduunu anladm ama bulmacay tam olarak zebilmi deildim. Kennynin incinmeleri kazara da kasten de olsa kendi kendine verilmi hasarlard ve bir noktada yardm lyd. Bu durumda ortaya ksa bir olas psikiyatrik tehisler listesi kyordu. Listeyi hemen aklmdan geirmeye baladm. Kenny depresyonda gibi grnmyordu, yaralanmalar da intihar mimikleriyle tutarllk gstermiyordu. Bazen snrda kiilik bozukluu olan insanlar kamaya altklar duygusal acnn yerini almas iin fiziksel ac deneyimlemek adna kendilerini incitirler. Kenny, bu kostm akasnn Lauren

ne kadar rahatsz ettiini fark ettin mi? dedim. Fark etsem o kadar ileri gtrmezdim dedi. Nasl fark etmezsin? dedi Lauren skkn bir sesle. Gnde belki 10 defa sylyordum! Bana bakarak, ok utanyordum nk dedi. Demek Kenny size kulak vermiyordu. Kennyle aranzn nasl olmasn istiyorsunuz? dedim. lk evlendiimizde olduu gibi. O zaman srekli glyor, eleniyorduk, beni rahatsz eden bir ey olduunda dinliyordu. Beni teselli ediyordu, sarlyordu. Lauren duraksad, gzleri yalarla doldu. Mendil kutusunu uzattm

ama istemediini iaret etti. Kenny, sen hatrlyor musun o zamanlar? dedim. ylesine taklp, glp elenmemizi ok seviyordum. Laurena dnd ve Hl sana sarlp teselli etmek istiyorum dedi. Lauren uzanp ona sarlacakm gibi grnyordu ama onun yerine, Ama sadece sa kolunla diye kt. Laurenn seansa gelmesi ilikiye bir ans daha tanmay dnebileceini gsteriyordu ama o ans veremeyecek kadar incinmi gibi bir hali vard. Seansn devamnda didimenin tesine geer gibi oldular. Son birka yldr ocuk sahibi olmay konutuklar ortaya

kt. Ancak Kenny, Lauren kadar hevesli deildi. Seansn sonunda bir randevuya daha gelmeleri iin onlar ikna ettim; benim adma kk bir zafer... Onlar gittikten sonra kendime notlar aldm. Laurenn Kennynin el saplantsndan duyduu rahatszl, Kennynin de ocuk isteme konusundaki gnlszln anlayabiliyordum. Kzgnlna ve dkrklna ramen Lauren kocasn hl nemsiyor gibiydi. Eski Kennyyi, onu gldren ve rahatlatmay bilen adam geri getirebilirsek, Laurenn bir ans daha tanyabileceini dnyordum.

O HAFTA DR WILLIAM BROWNING ile gzetmenlik toplantm vard. Zihinsel ve fiziksel saln arayzn oluturan alt uzmanlk alan psikosomatik tp konusundaki uzmanlndan dolay Kenny vakasn onunla tartmak istiyordum. Willin ayrca Sherlock Holmese ve esrar zmeye de zel bir merak vard. Kendine zg dier becerileri arasnda bir denizcinin dvmesinin ayrntlarna ve tasarmna bakarak o kiinin ilk ykleme limannn neresi olduunu anlamak da vard. Donanmada edinmiti bu zelliini. Willin ofisi Harvard hastane arazisinin en gzel yerindeydi. Bullfinch

Binasnn hemen nndeki yemyeil alana bakan ofis hayli geni ve havadard ve Willin dnya seyahatlerinden toplad hatra eyalarla dekore edilmiti. eri girip rahat bir koltua oturdum, Will de masasna geti. Mesele nedir? dedi. Geen hafta acil serviste 28 yanda bir marangoza baktm dedim. Cerrahinin asistan doktoru devreye girmemi istedi nk hasta bir yldan ksa bir sre iinde bileini kendi kendine defa incitmiti. Portakal suyumdan koca bir yudum aldm. Bu kadar m? dedi Will. Hayr. Bilek sarlrken hasta asistan

doktora el ameliyat gerekip gerekmeyeceini sormu. Doktorun dediine gre adam sanki ameliyat ister gibiymi. Enteresan dedi Will. Sen neler rendin? Boanmak zere olduu karsyla bana seansa gelmeyi kabul etti. Kadnsa adamn Cadlar Bayramndan beri tek kollu adam kostm giyme saplants gelitirdiini syledi. Will sandviini brakp Sol elini ya da kolunu ihmal etme veya saklama eilimi var m? Hayrete dmtm. Nereden bilmiti bunu? Evet dedim, stne basarak. Yllardr sol elini arka cebinde tutma

alkanl varm. Acaba yar alan ihmali vakas olabilir mi? Yar alan ihmali genelde beynin sa yarmkresindeki bir hasardan kaynaklanr ve bedenin sol tarafnn grsel olarak ihmaline yol aar. Rahatszlk ou zaman duyumsal zrle sonulanr ve hastann duyumsal girdilere daha az dikkat etmesine yol aabilir. Kennynin sol tarafnda duyumsal bir eksiklik yoktu, dolaysyla bu olaslk devred kalyordu. Sanmyorum dedim. Nrolojik muayenesi normaldi. Geri ameliyatla ilgili syledikleri sadece ilgi istedii iin de olabilir dedi

Will. Acilde annesinden baya bir sevgi efkat grd, ayrca Will szm kesti. Acaba bu tek kollu adam olaynn cinsel bir yan olabilir mi? Will karmak vakalar anlamaya ve tehis etmeye alrken olas cinsel aklamalar irdelemeye baylrd. Sanmam dedim. Ama onu aratracak frsatm da olmad dorusu. Kar koca o kadar ok tarttlar ki tekrar gelmeleri iin zor ikna ettim. Will glmsedi. Demek hl birbirlerine kar bir eyler hissediyorlar. Evet dedim, ama kadn bu el olayn kaldrmakta zorlanyor. Ayrca

kadnn biyolojik saati de iliyor ve adam ocuk konusunda gnlsz. Tahminimce hastann el saplants kar koca olarak aralarndaki gerek soruna eilmelerini engellemeye yarayan dikkat datc bir etken. Onlar altta yatan sorunlar hakknda konuturmaya al. Ayrca adama da eliyle ilgili neler olmasn istediini dorudan sor. ERTES HAFTA KENNY LE ofisimde, ge kalan Lauren bekliyorduk. Kenny tedirgindi ve saatine bakp duruyordu. Geleceini sanmyorum dedi, kzgnlkla. Olsun, biz balayalm. Bu hafta nasl hissettin kendini?

Berbat dedi. Geen hafta Laurenla bir ba kurduumuzu sanmtm, ama imdi telefonlarma cevap vermiyor. Annemle babamsa beni resmen deli ediyor. Daha fazla yaayamayacam onlarla Kenny konuurken askya alnan sol kolunu gizlemek iin dalgn dalgn ceketini ekitiriyordu. Kenny, acildeyken doktora ameliyat sormusun. Neden atn o konuyu? dedim. Bilmem ki diye karlk verdi. Bazen metal ivi falan koyuyorlar ya. Hatta kesmeleri bile gerekebilir, belli mi olur? Vay canna! Krk bilekten el kesmeye nasl gemiti byle? aka m yapyordu

yoksa elini kestirmek iin bilind bir arzusu mu vard? Belki de psikotikti. Sence uzuv kesmek, krlan bir bilek iin biraz abartl deil mi? dedim. Nereden bileyim ben? diye kt. Doktor deilim ki. Hem ben sol elim olmadan da gayet iyi alabiliyorum. Solak deilim, sa elimi kullanyorum sonuta. Belki de uzuv kestirme arzusu o kadar da bilind deildi. Kennynin yz ifadesi o anda kzgndan zgne dnt. Bu o kadar belirgindi ki yorum yapma ihtiyac duydum. zgn grnyorsun Kenny. Homurdand, omuz silkti. Neler oluyor, anlatsana dedim.

Derin bir i ekti. Ne olsun ite, kendimi yalnz hissediyorum. Her zaman. Konuabileceim hi kimse yok. Benimle konuabilirsin dedim. stersen eline gerekte ne olmasn istediini anlat bana. Kenny ban kaldrp endieyle bana bakt. Anlatsam da anlamazsnz. Ben bile anlamyorum. Bir denesene. Kenny ayaa kalkp pencereye gitti. Birka dakika dar baktktan sonra, Bunu imdiye kadar hi kimseye sylemedim dedi. ok utan verici bir ey Dr Small. Belki bana sylersen kendini daha iyi hissedersin dedim.

Kenny tekrar yerine oturdu ve Bazen ok lgn bir hisse kaplyorum dedi. Sanki elim vcudumun bir paras olmamalym gibi. Sanki vcuduma ait deilmi gibi Laurene hi sylemedim nk ileden kar. Ama bir srrm olduunu biliyor ve deliriyor. Kennynin gizli hisleri tuhaf davranlarn aklyordu. Psikotik olabilirdi ama durumu kulaa daha ok, ender rastlanan trde bir beden algs bozukluu gibi geliyordu. Kennynin hisleri, vcudunun normal boyutu gzne yanl grnd iin kendisini ala mahkm eden anoreksikleri andryordu. Ancak Kenny rneinde arzulanan ey

ince bir vcut deil, bir elin eksik olmasyd. Kenny elini kesmeye raz olacak bir cerrah bulmadan nce bu rahatszlk hakknda acilen daha ok ey renmem gerektiini hissettim. Bu hislerden sz etmenin neden zor olduunu anlayabiliyorum dedim. Lauren hayatta anlayamaz. Benim kak falan olduumu dnr. Kenny sinirleri yine gerilince sol kolunu geriye, kendisinden uzaa doru ittirmeye balad. Bu drtler bazen o kadar gleniyor ki alt kattaki testere tezghma gidip kendi kendime kesip atmaktan korkuyorum. Bu yorum durumu tamamen deitirdi ve ben bir anda Kennynin tehlikede

olabileceinden endielenmeye baladm. Peki, nedir bunu yapman engelleyen Kenny? dedim, serinkanllm korumaya alarak. Bir cerrah yaparsa daha gvenli olur diye dndm hep. lmek istemiyorum sonuta, sadece u aptal elden kurtulmak istiyorum. Orada olmamal o. Yere bakarak devam etti: Ama bilemiyorum. Ne fark eder ki? Lauren beni iki trl de kabul etmeyecek naslsa. Bu noktada Kennynin ciddi biimde kendini incitme tehlikesiyle kar karya olduundan kayglandm ve istese de istemese de onu hastaneye yatrmam gerektiini anladm. Kamasn engellemek iin atacam bir sonraki

adm ok nemliydi. Kenny gzlerini dikmi yere bakarken u eski kendi arn aldr numarasna bavurarak kendime ar gnderdim. Ben arm kontrol ederken Kenny ban kaldrp bakt. Bana biraz msaade eder misin Kenny? Acil bir durum var da dedim. Kenny omuz silkti, ben de ofisten kp kapy kapadm. Hemen klinik sekreterine gvenlii aramasn, hastam Lindemannda 72 saatlik gzetim altna alacam syledim. Sekreter, gvenlik kapya geldii anda telefonumu aldracan syledi. Ofise dnerek tekrar yerime oturdum. Kusura bakma.

Kenny dalgn grnyordu. nemli deil. Bakn, doktor, biliyorum kulaa delirmiim gibi geliyordur ama bu duygular ok uzun zamandr var bende ve yine de bamn aresine bakyorum. Bir noktada fevri bir eyler yapmaktan, belki dndn eyi kendin denemekten korkmuyor musun? dedim. Sadece dnce bunlar Dr Small. imdiye kadar bir ey yapmadm, yle deil mi? dedi, gergin bir sesle. Neyse ki o srada telefonum ald. Telefonu atm ve onlara beklemelerini syledim. Ama imdi zor bir dnem geiriyorsun Kenny dedim. Evliliin sorunlu, ailenle yaamak seni ldrtyor. Ayrca kendi elini kesmekten sz

ediyorsun. Bence biz bu durumu zme kavuturana kadar hastaneye gitsen iyi olacak. Deliler kouuna m diyorsunuz yani? dedi tkrkler saarak. Hayatta olmaz. Bir psikiyatrn kimi zaman almas gereken en zor kararlardan biri hastasn kendi rzas dnda hastaneye yatrma karardr. Hastay rzas olmadan hastaneye yatrmann temelde nedeni vardr: Hastann akut intihar, cinayet eilimi vardr veya bir adan kendisine ya da bakalarna tehlike tekil ettii dnlyordur. Kendine zarar vermeye ynelik dnce veya duygularn acil bir tehlike tekil edip etmedii karar

genelde psikiyatristin deerlendirmesine kalm bir karardr. Baz insanlar kendilerini kronik olarak intihara meyilli hissedebilir ve durmakszn bu hislerinden sz ediyor olabilirler ama hibir zaman harekete gemezler. Bazlar kronik intihar eilimli davran sergileyerek, alkla, uyuturucuyla, alkolle veya sigarayla kendilerini yava yava yok edebilirler. Ancak bu insanlar akut tehlikeli olarak alglanmazlar ve nadiren hastaneye yatrlrlar. Psikiyatri eitiminin bir ksm, hastann sylediklerini, gemiini ve hlihazrdaki davrann bir araya getirerek, bu kritik karar almay ierir. Hastalarn szn ettikleri potansiyel

kendine zarar verme yntemleri doktorun kararn etkiler. Erkekler genelde kendilerini vurma eilimi gsterirken, kadnlar daha ok ar doz hap almay tercih ederler. Depresyonda ve yalnz bir kadn, evde uyku hap zulas yaptndan bahsederse bu psikiyatristin endiesini arttrr. Ve eer elini kesme fikrini saplant haline getirmi bir marangoz bodrum katndaki testere tezghndan bahsederse Kusura bakma Kenny ama u noktada o karar sana bal deil dedim. Kendine zarar vermemeni salamak iin seni gzetim altna almak zorundaym. Kenny birden ayaa frlad. Balatma

imdi slalene. Gvenmitim sana aalk herif. Kenny kapy at gibi kendini dar att ama iri kym iki gvenlik grevlisi onu kollarndan yakalad. Hey, koluma dikkat et hyar dedi Kenny. ERTES GN WILL BROWNING beni yarm saatliine dier ilerinin arasna ald. Kenny ile olanlar duyunca hi armad. yle yapmak zorundaydn Gary dedi. Biliyorum. Sadece kendimi kt hissediyorum nk srrn ilk kez bana at ve benim ona kazk attm dnyor. Muhtemelen hayatn kurtardn

adamn. imdi de ona gerekten yardm etme ansn var. Will dosya dolabna giderek birka kt kard. u makaleye bir gz atsana. Bal yksek sesle okudum: Apotemnofili: Cinsel tercih olarak kiisel talep zerine iki uzuv kesme vakas. Kendi kesilen uzuvlarnn kalntsna kar cinsel saplants olan bu iki srad erkek hastay anlatan yazya gz gezdirdim. Gary, sanrm ok ender rastlanan bir rahatszlkla kar karyasn. Kenny sana sonunda ne istediini sylemi: Sol st ekstremitesini kestirmek dedi Will. Uzuv kestirme arzusuyla herhangi bir cinsel balant bulabildin mi?

Saplantsnn cinsel bir yn olduunu sanmyorum dedim. O zaman bir eit dismorfofobi olabilir. Hasta kendini veya kendisinin bir parasn, gayet normal grnd halde acayipmi gibi alglar. Bu onun durumuna daha yakn grnyor dedim. Ama elini acayip grdn sanmyorum. Sadece oraya ait deilmi gibi hissediyor Sanki o el gidene kadar kendini normal hissetmeyecekmi gibi. Dismorfofobi ilk kez talyan psikiyatr Enrico Morselli tarafndan, 1886da tanmland. Bugn buna vcut dismorfik bozukluu diyoruz. Bu kiiler fiziksel kusur gibi algladklar bir eyi

dzeltmek iin bedensel modifikasyon isterler. Bu rahatszln obsesif kompulsif bozuklukla baz benzerlikleri vardr ve hastalar genelde ayn anda her iki hastal da yaarlar. Bu insanlar bazen estetik cerrahiye baml grnr ve ortaya geri dndrlmesi imknsz tuhaf sonular kabilir. Bu kiiler, semptomlar arya kamad srece, genelde kendilerine kar ivedi bir tehlike oluturmazlar. Kennyde bu semptomlarn bazlar vard ama o aslnda yine bununla balantl ama bugn vcut btnlne ilikin kimlik bozukluu (ngilizcede ksaca BIID) diye adlandrdmz son derece ender bir rahatszlktan

mustaripti. BIIDi olanlar vcutlarnn kafalarnda kendilerine ilikin imgeyle rtmediine inanr. stenmeyen uzuvlarnn irkin olmasa da onlar kusurlu ya da engelli yaptn hissederler. ou zaman uzuvlar gerekten kesilmi insanlar kskanr ve bu hissettiklerinden ok utandklar iin bu konuyu hi amazlar. ounlukla intihara meyilli deildirler, sadece uzuvlarnn gitmesini isterler ve kendilerine seimli amptasyon yapacak bir cerrah ararlar. BIID hastalar bazen istenmeyen uzva, kesilmeyi gerektirecek kadar zarar verebilir. Kayda gemi bir vakada bir adam arabasn otomatik el kumandalaryla donattktan sonra

istenmeyen bacaklarn kurtarlamaz hale gelene kadar buzda dondurmutu. Ardndan arabay kullanarak hastaneye gitti ve orada bacaklar mecburen kesildi. BIID kurbanlarnn ounda kendi uzvunu kesme ihtiyac ocuklukta ya da ergenlikte balar. Baz uzmanlar bu rahatszln vcut imajn bir ekilde arptan beyinsel bir hastalktan kaynaklandn dnr ama henz spesifik bir neden bulunamamtr. Tedavi hem psikoterapiyi hem de ilal tedaviyi ierir ve hastalarda uzuv aldrmaya ilikin dnceler devam etse de hayat kaliteleri iyiletirilebilir ve istenmeyen uzuvlaryla birlikte makul

lde ilevsel bir yaam srdrmelerinin yollar bulunabilir. Antidepresanlar saplantl dnceleri azaltabilir. Terapinin nemli bir yn de hastaya srrn destek alabilecei insanlara ama konusunda yardmc olmaktr. KLNK BNALARININ A R A S IN D A yrrken uzakta Neil Cooper grdm ve Neil! diye seslendim. Ama Neil arkasna dnmedi. Ben de admlarm hzlandrarak tekrar bardm, Dr Cooper! Admlar yavalayan Neil cevaben seslendi: Aman Tanrm, sesler duyuyorum. Hemen bir psikiyatrist bulun

bana. Acil. Coopera yetitim ve ona Kenny Miller vakasnn son durumu hakknda bilgi verdim. Biliyor musun ok ilgin bir durum bu Gary. Sence insan hangi noktada seimli ameliyat hakkna sahip olur? Birok insan grnmnden memnun olmad iin san deitiriyor, burnunu yaptryor, hatta belki yzn gerdiriyor. Hangi noktada onlara deli diyoruz? yi de, kabul et ki elini kestirmeyi istemek biraz abartl bir durum Neil. Olabilir ama izgiyi nerede ekeceiz? Bir insann ka burun ameliyat olabilecei konusunda bir snr var m? Hayr. Estetik cerrahlar bazen

vcudun ayn blm stnde ok sayda ameliyat yapabiliyor. rnein, gzlerini beinci defa yaptrmak isteyen birini hastaneye yatracak msn? Yani sana sorsa bu adam iin seimli uzuv kesme ameliyat yapar mydn? Duruma bal dedi Neil. Hangi duruma? dedim. Sigortasnn ne kadar iyi olduuna. Gitmem lazm. Grrz. Lindemann Akl Sal Merkezine girdim. Lindemann, Harvard Mass General Hospitala bal tecritli bir yatan hasta nitesiydi. Dardan baknca sanat galerisi zannedilebilecek ama ii tipik bir psikiyatri kouu hissi, kokusu ve gerilimi tayan, modern beton bir

binayd Dr David Kellern ofisinin kaps akt. Keller st kt, dosya ve kitap dolu masasnda iiyle meguld. Kendisi benim senemde asistan doktorluk yapan, mtevaz bir espri anlayna sahip, ho biriydi. Asistanlktan sonra psikanalist olmay planlyordu ve hemen her konuda analitik yorum yapma frsatn asla karmazd. Dave dedim, ofis danklnla baetme biimini takdir ettim. Ban kaldrp srtt. Sen benim buradaki incelikli dzenimden anlamazsn Dr Small. E, nasl benim olan, Kenny Miller? dedim.

Byleyici bir vaka. Vcut dismorfik bozukluu tehisin doruymu. Kendisi benim gzetimim altnda olduu halde gayet iyi durumda. Buraya gnderdiimde sinirleri ok bozuktu dedim. Sence hl elini kesme tehlikesi var m? Uzuv kesme dncelerinin azaldn iddia ediyor dedi Dave. Klomipramine balattm. Bir haftadan az oldu daha ama saplantl dnceleri azalyor sanki. Hastann biraz ba dnyor ama tahamml eder diye dnyorum. Klomipraminin marka ad Annafranil genelde obsesif kompulsif semptomlar hafifletmede kullanlan bir trisiklik

antidepresandr. Tam etkisini gstermesi genelde birka hafta srer. Ne yazk ki hastalarn ou ba dnmesi, ba ars ve halsizlik de dhil sknt verici baz yan etkilerle karlatklarn bildirirler. Bugn Prozac, Zoloft veya Paxil gibi yan etkileri daha az olan selektif serotonin gerialm inhibitrleri (SSRI) denen yeni baz antidepresanlar kullanlyor. Dave konumaya devam etti. Bence karsndan ayrlmas rahatszln iyice iddetlendirmi. Ama ei burada onu ziyarete geldii iin hasta daha sakin ve ok daha ulalabilir durumda. Lauren buraya m geldi? dedim. Hem de her gn diye cevap verdi Dave. Artk Kennynin gizli dnyasn

bildii iin birbirlerine ok daha yaknlar. Harika dedim. Kennyi grmek isterim. Buyur, tabii. 212 Nolu odada. Kennynin odas yatt nitenin dk gvenlikli kanadndayd ki bu da iyiye gittiinin bir iaretiydi. Kapya yaklatmda ieriden konumalar geldiini duydum. Kapy tklatp girdim. Lauren Kennynin yanndaki yatakta oturuyordu. kisi birden bana dndler. Merhaba, sizleri grmek ne gzel dedim. Merhaba Dr Small dedi ikisi birden. Kendini nasl hissediyorsun Kenny? dedim.

Size yle bardm iin zr dilerim dedi Kenny. imdi anlyorum ki beni buraya gndermekten baka bir areniz yoktu. Dorusunu isterseniz artk daha iyiyim. Lauren araya girdi. Aramz da daha iyi. Harika dedim. Sizce neyin faydas oldu? Ben artk kendimi dlanm hissetmiyorum dedi Lauren. Kenny nihayet bana asl derdini anlatyor. Bunu duyduuma memnun oldum dedim. Kenny glmsedi. Buradan ktmda da eve dnyorum. Tekrar deneyeceiz diye ekledi

Lauren. Kenny iki hafta sonra taburcu oldu. Lauren ile birlikte bana ift terapisi iin haftada bir gelmeye baladlar. Kennynin semptomlarnn Laurenn bebek fikrini ilk kez ortaya atmasyla ktletii sonradan anlald. Kenny uzvunun kesilmesinin marangozluk mesleini mahvedeceinden ve ailesini geindiremeyeceinden korkuyordu. Ancak bunu Lauren ile konumak yerine utanc yznden hislerini gizlemiti. Bu da neler olduunu anlayamayan Laurenn kendini dlanm hissetmesine yol amt. Kenny ilal tedavi sayesinde eliyle daha az saplantl ve Lauren ile daha iyi

iletiim kurar hale geldi. Hatta yeniden ocuk sahibi olmay konumaya baladlar. Lauren birka ay sonra hamile kald ve ikisi terapiyi brakmaya karar verdiler. Onlar brakmamalar ya da en azndan Kennynin devam etmesi iin ikna etmeye altm ama kar koca adeta ikinci balayndaydlar ve artk yardmma ihtiyalar olmadndan emindiler. Kenny son seansta uzuv kesme drtlerinin yeniden saplantya dnmesi halinde beni hemen arayacana sz verdi. Hibir zaman aramad. Kennyi dndm zamanlarda iyi olduunu ve ocuklarn iki eliyle birden tuttuunu mit

ediyorum.

DRDNC BLM
BAYILAN KIZ RENCLER 1980 Bahar

BR MAYIS AKAMI CAMBRIDGEDEK buz gibi evimde Carl Jung makalelerini inceliyordum. Artk gzlerimi ak tutamaz olmutum ki buharl stcnn ani tslamas beni cin gibi ayltt. Acaba ev sahibime ikramiye vurmutu da bahar aynda kiraclarn

starak zenginliini paylamaya m karar vermiti? Jungdan skldm iin -bol teori az aksiyon- 11 haberlerini izlemek iin televizyonu atm. Haber balklarn dinlerken kendime ay yapmak iin mutfaa gittim. O srada haberlerden biri dikkatimi ekti. Yaknlardaki bir banliyde bir grup ilkokul rencisi o gn bilinmez bir hastalktan dolay hastaneye kaldrlmt. Baylrdm gizemli durumlara. Haberi izlemek iin koarak salona dndm. Kk ocuklardan oluan bir kalabalk okul bahesinde korku ve aknlk iinde dolanyordu ve retmenleri onlar rahatlatmaya

alyordu. ocuklarn bazlar alyordu, bazlar karnlarn tutarak minderlerin zerinde uzanyordu, birka da ambulanslara bindiriliyordu. Olay yerindeki haber sunucusu esrarengiz durumu anlatmaya koyuldu: Olay bir okul toplants srasnda, toplant salonunda patlak verdi. retmenlerden biri ocuklarn sinek gibi birer birer dmeye baladn syledi. Hastalanan ocuklarn ou State Street Community Hastanesine kaldrld ve birka saat sonra tamamen iyilemi durumda taburcu edildi. Yerel salk yetkilileri hl olayn nedenini aratryor. Balca sulular arasnda ise zehirli dumanlar yer alyor. Ancak henz herhangi bir ey

kantlanm deil. Kitle histerisini daha nceden duymutum. Fiziksel rahatszlk gibi grnen ama aslnda psikosomatik semptomlarn grupsal bulama etkisi yaratt durumlard bunlar. Bu esrarengiz hastalk da bu tehise uyuyor olabilirdi. Salk grevlileri fiziksel bir neden bulsa bile yaananlar fazla dramatikti; ok sayda gz yal ocuk, lgna dnm anne babalar ve etrafta koturan retmenlerle acil servis grevlileri. Ertesi sabah klinikten nce tp fakltesinin ktphanesine uradm ve kitle histerisi hakknda birka makale buldum. ok az rastlansa da bu

salgnlarn Ortaada bile kayda getiini rendim. Olaylar daha ok ocuklarda ve genlerde, erkeklerden ok kzlarda grlyordu ve en yaygn semptomlar baylma ve hiperventilasyondu (sk nefes alp verme). Hastalk nadiren de olsa gnlerce devam edebiliyordu ancak hastala tutulan kalabalk daldnda hastalk belirtileri de kaybolur gibi oluyordu nk belirtiler sadece insanlar bakalarnn hastalandn grdnde ortaya kyordu. Salgnn nedeni hakkndaki sylentiler de cemiyetin tamamna yaylyordu. Bu srad olaylar okumak beni iyice heveslendirdi. Okuduklarm tbbi

gizemin tm unsurlarn barndryordu ve kitlenin gc, zihnin bedeni kontrol etme becerisi konusunda akla byleyici baz sorular getiriyordu. Vaktin nasl getiini anlamamtm. Klinie ge kaldm fark ettim. Makalelerden hzla kendime fotokopi alarak hastaneye doru yola dtm. Neyse ki klinik youn deildi. Bombo denebilecek bekleme odasndan ok gibi geerek dostum Don Williams kahve alannda, bir yandan hasta notlarn tamamlayp bir yandan diyet kolasn ierken buldum. Don ihtisas snfmzda en yakn arkadalarmdan biriydi ve kendini Woody Allenn uzun boylu, siyah tenli ve yakkl versiyonu olarak

tanmlard. u sakin vakitte terif etmekle ne iyi ettiniz Dr Small. Alarm saatini kpek mi yedi? dedi. Her daim komedyen, hibir zaman komik deil diye karlk verdim. Ktphanedeydim, merak ediyorsan. Don kahkaha att. Tabii canm, zaten ben de Red Soxta beyzbol oynuyorum. Dur imdi Don, hani dn baylp hastaneye kaldrlan u banliy ocuklaryla ilgili haberi duydun mu? Evet, zehirli bir sznt yznden falan olabilirmi diyorlar. u Three Mile Island olayndan beri herkesin evre felaketi kacak diye d kopar oldu. Okulda herhangi bir zehre ilikin

kant yok. Bence orada psikolojik bir durum sz konusu olabilir. ocuklar aniden hastalanyorlar, sonra yine aniden iyileiyorlar. Kulaa biraz pheli geliyor. Bu yzden ktphanede kitle histerisini aratrdm. Don ksa bir sessizlikten sonra, Olabilir dedi. Biliyor musun Gary, gerekten de sen gidip bir incele bu olay. Hani herkesi aratrma iine girmekle tehdit edip duruyordun ya, al sana frsat ite. Aslnda ok isterdim oraya gitmeyi ama bugn btn gn kliniim var dedim. Ben seni idare ederim. Git mahalleliyle konu, neler olduunu

ren. Belki ortaya bir alma falan karr, yaynlatrsn. Hibir ey olmasa da sana en azndan klinikten kma frsat veriyorum. Don hemen Godfather / Baba filminden Marlon Brando taklidine geti. Ama gnn birinde ben de senden bir iyilik isteyebilirim Ne diyorsun yani? Oraya gidip saa sola sorular sormaya m balayaym? Hangi yetkiyle? Yetkiye falan ihtiyacn yok ki. Prestijli Harvard Tp Fakltesinin alanlarndan birisin. Onlara salgn hastalklar konusunda uzman olduunu ve bu zc olay zmek zere geldiini syle.

Olaslklar beni heyecanlandrmaya balamt. Tp fakltesindeyken aratrma ile amatrce ilgilenmitim ama belli bir eyi takip etme frsatm olmamt. Oysa ocukluumdan beri bulmaca zmeyi severdim. Bir problem iin strateji ya da zm gelitirmenin benim iin muazzam tatminkr bir yan vard. te bu, gerek hayattan bir bulmacay zmek iin frsatt. Haklyd Don. Harvardl doktor kartn oynamay sesem de semesem de, en azndan oraya gidip neler olduunu anlamaya alabilirdim. Kitle histerisi uzman olmayabilirdim ama iki makale okumutum ve muhtemelen bu konuda yerel doktorlarn hepsinden fazla

ey biliyordum. Sonradan rendiime gre hastalk denetim merkezleri bile aklanamayan hastalk salgnlarnn tehisinde kitle histerisini bir aklama olarak grmezden gelmiti. Birka telefon grmesi yaptktan sonra salgnn gerekletii okulun mdrnden randevu aldm. Aileler ve ocuklar iin tek sayfalk bir anket hazrlayarak oalttm. 1974 model Toyota Corollamla Boylston Streetde ilerlerken banliyye yaklatka bina manzarasnn bitki rtsne dnmesini izledim. Muhtemelen birden fazla kiiyle bir arada konuacam halde bireysel hastalarmda kullandm psikoterapik

aratrmac yaklamn uygulamay dnyordum. Ailelere eriimim olduu srece bunun ok da zor olmayacan tahmin ediyordum. Fark ettim ki bunu yaparken ayn zamanda bir teze zemin oluturacak bir aratrma hipotezi de gelitirmi olacaktm. Davran aratrmalar ve benzeri psikiyatrik aratrmalarn, dier tp almalarndan bir ekilde daha az bilimsel olduuna dair genel bir nyarg vardr. Bunun ardnda ise pek ok neden yatar. Psikiyatriyle ilgili her konuda bitmek bilmez bir utan vardr, ayrca ou insan kendi temelinde yatan psikolojik sorunlara bakmaktan korkar.

BANLY YOLUNU KISA SREDE kat ettim, arabay okulun hemen karsna park ettim ve arka koltuktan defterimi aldm. Beyaz klinik gmleim gzme taklnca onu da alp stme geirdim. Belki karma kan kaplar aabilmek iin Donun szn ettii, kayg duyan uzman roln oynayabilirdim. Bay Saxonun odasnn nnde beklerken adamn yorgun, asabi bir sesle telefonda konutuunu duydum. Anladm kadaryla bir veliyi her eyin yolunda gittiine ikna etmeye alyordu. Telefonu kapadktan sonra beni karlamak iin dar kt. Bu uzun boylu, azametli adam, elimi skarken

neredeyse kryordu. Beni odasna buyur etti ve masasnn karsndaki koltua oturttu. Bir an kendimi ilkokulda mdr odasna arlm gibi hissettim. Evet, Dr Small, nedir sizi Harvarddan buraya getiren? dedi. Geen akam haberlerde anlatlan olay hakknda konumak istiyorum. Defterimi ve kalemimi kardm, not almak iin izin istedim. Ne renmek istiyorsunuz? dedi Bay Saxon. ey, Harvarddaki doktorlar olarak bazlarmz hastal duyduk ve bizim Yani benim bu tr durumlarla tecrbem oldu. Eh, ne de olsa ktphaneye gitmitim. Salgnn nasl

baladn anlatabilir misiniz bana? yle ki, altnc snflar okulun bahar gsterisi iin yaplan kostm provasnn ortalarna gelmilerdi dedi Saxon. Baz renciler de gsteri salonunda provay izliyordu. O srada sahnedeki olanlardan biri baylp yere dt. ocuk enesini platformun basamana vurdu, enesi kanamaya balad. Herkes aknla dt, sonra bir baktk dier koro yeleri de karnlarn tutup yere kmeye balamlar. Ardndan i iyice rndan kt ve salondaki ocuklarn yars mide bulants ekmeye, baylmaya, nefes almakta zorlanmaya balad. Delice not alyordum. Erkeklerden

ok kzlarn hastalanmas gibi bir ey dikkatinizi ekti mi? dedim. Aslnda baylanlarn ou kzd galiba. Sonra ne oldu? dedim. tfaiye efi abucak, belki yarm saatten ksa srede geldi. Duman kokusu alr gibi olduu iin gsteri salonunu boalttrd. Ambulanslar 20den fazla ocuu hastaneye gtrd, ben de kalanlar yattrmaya altm dedi Saxon. Sonra ayaa kalkarak pencereye gitti. Bir sr renci alyordu ama velileri geldiinde sakinletiler. Kanmca retmenlerimiz ve grevlilerimiz ortal yattrmakta olaanst bir baar sergiledi.

Bam defterimden kaldrdm. Baya bir dram yaanm anlalan. Hastanedekiler ne buldu? Hibir ey bulamadlar. Laboratuar sonular normaldi. Olay le yemeinden nce oldu, sanrm ocuklar a ve yorgundu. Bir iki tanesi hzl hzl nefes almaya balaynca herkes korkuya kapld herhalde. Ama ocuklarmzda fiziksel olarak hibir sorun yoktu, okulumuz da gerekli tm protokolleri yerine getirdi dedi kendini savunurcasna Saxon. Sonra da tekrar yerine oturdu. Yani bu geici hastala neyin sebep olduunu hl bilmiyoruz dedim. O konuda endieli deiliz Dr Small.

Gsteri salonunda hibir zehirli madde bulunmad, okulumuz da renciler ve yetkililer iin son derece gvenli. Fevkalade bir sicilimiz var bizim. Her ey yolunda. Grdm kadaryla Saxonun salgnn gerek nedenini renmek iin daha fazla aratrma yapmaya niyeti yoktu. Dorusu tarif ettii ey kitle histerisinin tipik zelliklerini ieriyordu: Fiziksel bir nedeni destekleyen laboratuar sonularnn olmay, sklkla nefes alp verme, baylma ve renciler birbirinden ayrldktan sonra hastalk belirtilerinde hzl bir d. Saxonun aklamalar psikolojik bir nedene iaret ediyordu ama bu noktada kitle

histerisinden sz ettiim takdirde Saxonun daha fazla savunmaya geeceini biliyordum. Belli ki okulun da kendisinin de olaya herhangi bir ekilde katkda bulunduu ynnde bir sulamayla karlamak istemiyordu ama -ister psikolojik bir nedeni olsun, ister fiziksel ya da her ikisi birden- bu olayn kkenine inmediimiz srece yeniden yaanmas ihtimali vard. Baka bir salgn olmasndan endie etmiyor musunuz? dedim. Hayr, kesinlikle. Bitti o. Sadece herkes gereinden fazla heyecanland. imdiye kadar hi olmamt, bundan sonra da olmayacak. Koltuunda kprdand ve sinirli bir ekilde

masasnn stndeki ktlar dzeltti. Acaba kendini mi inandrmaya alyordu, beni mi? Syledii doru olabilir diye dndm ama bir daha olursa eer, kendi gzlerimle grmek istiyordum. ocuklarn veliler iin yapaca gsteri ne zaman? dedim. Bahar elencesi Cuma akam, tahminimce baya kalabalk olacak. sterseniz siz de davetlimiz olun? Davet biraz yarm azla yaplmt. Saxon hi phesiz sorularm savuturmaktan yorulmaya balamt. Acizlik verdiimi hissederek ayaa kalktm ve Davetiniz iin teekkrler Bay Saxon. Gsteriye geleceim

dedim. Saxon geleceimi duyduuna pek sevinmi gibi grnmyordu, kalktm iin rahatlam gibiydi. Tam kmak zereyken dndm ve Aslnda Bay Saxon dedim, kk bir ey daha vard Sevdiim televizyon dizisi karakteri Columbo grse benimle gurur duyard. Saxon skkn bir ifadeyle bana bakt. Nedir? Bu tr bir eyin bir daha tekrarlanmayacandan tamamen emin olabilmek iin ailelerden bir-iki tanesiyle konuup ksa bir anket databilir miyim diye soracaktm. nk eminim byle bir eyin tekrarn

istemezsiniz. Bilemiyorum, dnrz dedi Saxon. Mesele u ki imdiye dek ailelerimizin mahremiyetine ok byk hassasiyet gsterdik. Yarn bir toplantm daha var. Beni arayn, bu konuyu konualm. Ayaa kalkarak odasndan kmama elik etti. Belli ki kk aratrmamla hibir ekilde ilgilenmiyor, her eyin eski haline dnmesi iin can atyordu. Arabam State Street Community Hastanesine srdm ve giriin nne park ettim. Baylan ocuklar tedavi eden hastane grevlilerinden birkan bulmay umuyordum. Lobi, bekleyen anne babalar ve etrafta kouturan

ocuklarla doluydu. Danma masasnda ise hi kimse yoktu. Hemire blmn aranarak koridorda yrmeye balamtm ki hademelerden biri kede neredeyse stme kt. Bir yandan serumu tutmaya alyor, bir yandan da bir hastann sedyesini itiyordu. Yardmc olabilir misiniz doktor? Bu hastay ameliyat odasna karmam lazm ama personel eksiimiz var. stmde hl beyaz gmleim olduunu fark ederek panie kapldm. Ne kadar personel eksii vard acaba? stme ameliyat gmleimi ekip bu adam ameliyat etmem mi gerekecekti? Okulda apandisit ameliyat yapmtm

ama hastann kalp nakline falan ihtiyac varsa benden medet ummasa iyi ederdi. Neyse ki ameliyat ekibi ameliyat odasnda hazr ve nazrd, ben de yan kapdan kp gittim. Bu defa baka bir koridorda yrrken candan grnml bir hemireyle karlatm. Ona baylan kz rencileri sordum. Ah, o olay geldi geti. Nedenini bulamadlar. Koridora doru bakarak iaret etti. urada bugn taburcu olacak son kzn ailesini bulabilirsiniz. Hemireye teekkr ederek velilerin yanna gittim. Dorothy ile George Holland kzlarnn odasnn nnde fsltyla konuuyordu.

Kendimi Harvardl bir doktor olarak tanttm ama daha batan savunmaya gemelerini istemediim iin psikiyatrist olduumu sylemedim. Aile benimle okulda olanlar hakknda konumaya gnllyd. Kzlarnn neden bayld anlalamad iin canlar skknd. ocuklar basbaya hastayd dedi Dorothy. Zar zor nefes alyorlard. rendiime gre kzmz Dorothy yerde seiriyormu ve neredeyse felli gibiymi. George araya girdi. Okul olay tamamen batan savd. Kimse Hastalk Kontrol Merkezini armad, salk grevlileri de doru drst bir inceleme yapmad. Bir ey onca ocuu hasta etti.

Bence okul rtbas ediyor. Salgna neyin yol atn bilmediimiz doru ama uras kesin ki ben de sizin gibi buna neyin sebep olduunu renmek istiyorum. George glmsedi. Teekkrler. Benimle ayn fikirde bir doktorun olmas ok gzel. Devam ettim. Duyduuma gre o gn bolca heyecan ve karmaa yaanm. Sizce hastalk belirtileri bu yzden daha da ktlemi olabilir mi? Dorothy bana dik dik bakt. Ne demek istiyorsunuz? Panik ve histeri ocuklarn hastaln daha da azdrm olabilir mi diyorum. George afallam gibiydi, Dorothy ise

sinirlenmiti. Kzmn hastalanm numaras yaptn m sylyorsunuz yani? Yalanc m diyorsunuz kzma? ki gndr hastanede yatyor ocuk. Nesiniz siz? Psikiyatrist falan m? ey, evet, psikiyatristim. Daha faza uzatmayalm diye kt George. Sizinle konuacak baka bir eyimiz yok. Gel Dorothy. Kadn kocasnn peinden kzn odasna girerek kapy kapad. Bugn benim iin anket doldurmaya yanaacaklarn pek sanmyordum. Savunmaya geileri ok tipik bir tepkiydi. Kitle histerisi kurbanlar ve aileleri, kendilerine fiziksel belirtilerin olas psikolojik nedenleri konusunda

yaklaldnda hep aksi yne kaarlar. nsanlar genelde hastalklarnn kafalarnn iinde olduunu duymak istemezler. Bu olay takip eden yllar iinde bu tuhaf salgnlarn birkan daha inceledim ve altta yatan psikolojik nedenleri konuurken ok dikkatli davranmay rendim. Olay hastann bak asndan dndmzde aslnda kolayca anlayabiliriz. Kii fiziksel hastalk belirtilerini gerek birer belirti gibi yaar ve olay etkisini gstermeye baladnda hasta kendisini kalabaln heyecanna ve gerginliine kaptrr. Peki, (nefesin hzlanmas, mide bulants, mide ars gibi) gerek

fiziksel deneyimler, nasl fiziksel olmayan bir hastaln sonucu olabilir? Hastalar genelde zihnin bedene etki ettii fikrine teslim olmaktansa, hastala olmadk, acayip birtakm nedenler atamay tercih ederler. rnein, kitle histerisi iin yaplan tuhaf bir aklamaya gre gaz skan bir deli Mattoon, Illinoisl gen kzlarn yatak odasnn penceresinden ieri zehirli gaz skarak onlarda mide bulants, kusma, az ve boazda yanma hissine yol amtr. Washington eyaletinde yaayanlarn nkleer deneylerden tedirgin olduu 1950lerin balarnda ise pek ok kii nceden fark etmedikleri araba camndaki bir delik

veya girintiye kozmik nlarn ya da dnya manyetik alanndaki kaymalarn yol atna inanmtr. Hatta doast cinleri sulayanlar bile olmutur. Her ne kadar bu sulama kitle histerisinden ok, toplu hezeyann bir rnei olsa da, kaygl bir grubun zaten var olan ama anksiyetenin yaylmasndan nce fark edilmeyen fiziksel fenomeni nasl yorumlayabileceini gsteren iyi bir rnektir. Aratrdm Boston banliy ilkokulu salgnnda da yine birtakm sylentiler sz konusuydu. 12 ocuun gda zehirlenmesinden ld sylentisi zerine mteveffa ahslarn ailelerine elik etmek iin okula iki rahip gelmiti.

Yaylan baka bir sylentiye gre de dp enesini yaran ocuk, bayldktan ksa sre sonra ak kalp ameliyat geirmiti. Bunlarn ve zehirli dumanlarla sular hakkndaki dier sylentilerin hepsi yanlt. Belirsizlik durumlaryla karlatmzda zihnimiz duruma aklama getirmek iin aba sarf eder. Eer belirtilere aklama getirmenin bir yolu yoksa kendimizi kontrol kaybetmi gibi hissederiz ve korkumuz giderek artar. stelik belirtileri yaratann kendi zihnimiz olduunu renirsek o zaman zihnimizin yapabilecei dier eyler iin daha da ok endieye kaplrz. nsanlar beyinlerinin bir ruh tarafndan ele

geirildiinden ya da bir cnn iradelerini ynettiinden korkabilir. O durumda esrarengiz bir sudan zehirlenme teorisini benimsemeyi tercih ederler. Psikosomatik hastalk uzmanlar kitle histerisi vakalarnda ortaya kan belirtilere, ek baz fizyolojik aklamalar getirdi. Buna gre insanlar heyecanlandklarnda ve korktuklarnda hiperventilasyona, yani sk nefes alp vermeye balar ve bylece soluk verirken ar miktarda karbondioksit brakrlar. Dk karbondioksit dzeyi kol bacak gibi uzuvlarn kaslarnda spazma yol aabilir ki bu da baz hastalarn yaad uyuukluu,

karncalanmay ve kas seirmesini aklar. Karbondioksit azalmas kt bir torbann iine nefes alp vererek kolayca tedavi edilirse, hastalk belirtileri hzla ortadan kalkabilir. iddetli anksiyete durumlarnda hastalar ou zaman normal fiziksel duyumlar fark edip yanl yorumlar. Mide guruldamas gda zehirlenmesi sanlabilir. Etrafnzdaki insanlar da karnlarn tutup yere derse korkunuz giderek iddetlenebilir, dizleriniz tutmayabilir, yere ylabilirsiniz. Grup dinamiinin gc kontrol ele geirebilir ve insanlar kalabaln gsterdii belirtilere kaplabilir. Grubun sosyal hiyerarisi de belirtilerin yaylmasnda

rol oynayabilir. lk nce popler kzlar baylrsa, daha az popler olanlar da onlar takip eder. Boston banliy vakasnda hastalanp enesini arpan ocuk, okulun en sevilen ocuklarndan biriydi. Bu olaydan 10 yl sonra Gney Californiada sahne gsterisi yapan bir grup renciyi aniden etkisi altna alan benzeri bir hastalk patlamasn daha inceledim. Aratrma ekibimizin bulgularna gre bir ocuun histeri belirtilerine yakalanmas konusunda en i y i tahmin unsurunun, ocuun arkadann hastalandn grmesi olduu ortaya kt. Kitle histerisi patlamas tm gerekli unsurlarn bir

araya geldii kusursuz frtna gibidir: Kalabalk, anksiyete art, s, yorgunluk veya alk gibi fiziksel stresler ve sosyal a oluumu. Kesilen bir ene ya da bir arkadan hazmszl gibi tek bir tetikleyici, tam kapasiteli bir grup histerisine dnebilir. Gnmzde kitle histerisi bagsterdiinde salk grevlileri hem fiziksel hem de psikolojik aklamalar tespit etmede ok daha bilgililer. nsanlarn genelde farkna varmadklar ey u ki belirtilerin psikolojik bir nedeni varsa hasta hastalanma karar almyordur. Bu bilinsiz bir sretir ve fiziksel semptomlar da gerektir.

CUMA AKAMK GSTER N ilkokula giderken banliy gzer-ghn artk iyice bellemeye balamtm. Arabam okuldan birka sokak geriye park ettim ve gsteri salonuna doru yrrken gerekten de bir vaka daha patlak verirse ne yapacam dnerek kayglanmaya baladm. Acaba markete urayp insanlarn nefeslerini dzenlemeleri iin birka yz adet kt torba m alsaydm? Sonra sahiden fiziksel bir neden varsa ve ben de hastalanrsam diye dndm. Daha da beteri, ya ben de kitle histerisine kurban dersem? Pekl, sakin olmalydm. Daha salona gitmeden histeriklemeye balamtm. Hem de kerli ferli bir

Harvard psikiyatristi olarak stmde beyaz ceketimin yerine sradan mavi bir takm elbiseyle ieri girdim. Salon velilerle ve rencilerin kardeleriyle dolmu tayordu. Cebimde not defterim, arkadaki koltuklardan birine oturdum ve nemli bir gzlemim olduu takdirde not almaya hazrlandm. Zehirli duman kokusu geliyor mu diye sa solu belli etmeden kokladm. Hastanede tantm Dorothy ile Georgeun salonun n taraflarnda oturduunu fark ettim. George birileriyle konuuyordu ama Dorothy gzlerini dikmi doruca bana bakyordu. Bana hl kzgnd belli ki. Bam hafife eerek selam verdim ve ilgintir ki o da

samimi bir tavrla selamma karlk verdi. Saxon izleyicileri selamladktan sonra koroyu sundu. Bense bir yandan onlar izlerken, bir yandan da salonda srad davranlar var m diye evreme bakndm. 20 dakika kadar sonra sklmaya baladm. Her ey kazasz belasz, gayet yolunda ilerliyordu. Ne karn ars vard ne de baylan kzlar. Kitle histerisinden eser yoktu. tiraf etmeliyim ki biraz hsrana uradm ama ayn zamanda da rahat bir nefes aldm. Gsteri bittikten sonra gitmek zere ayaa kalktmda birinin bana seslendiini duydum. Dr Small! Dr Small! Bekleyin ltfen. Dorothynin

telala bana doru geldiini grnce kalkanlarm hazrladm. Sizi tekrar grdme memnun oldum. Hastanede size souk davrandm iin zr dilerim. Lindsey iin ok endieliydik de Durumu nasl imdi? dedim. ok daha iyi, teekkrler dedi Dorothy. Ama baz zorluklar yaad, sizinle onu konumak istemitim. Biraz vaktiniz var m? Elbette dedim. Gelin dar kalm. Yakndaki bir banka oturduk ve Dorothy bana olay batan sona kt idare ettii iin okulu suladn anlatt. Ama Lindseynin dier ocuklardan

daha ar hastalanmasna armamt. Son zamanlarda ok fazla hastalanyor ve babasndan iki yl nce boandmdan beri ok zorluk ekiyor. George ile evlenmemden sonra durum daha da ktledi. Okula gitmedii gnler ok artt. Biraz burnu aksa, karn arsa okula gitmeyi reddediyor. Ben de hi szm geiremiyorum. Sizce neden sz geiremiyorsunuz? dedim. Sanrm boanma ve ksa sre sonra Georgela evliliim yznden sululuk duyuyorum. Bu konuda doktorunuz ya da terapistinizle konutunuz mu? dedim. Hayr, konumadm Siz psikiyatr

olduunuzu sylediinizde ilk bata sinirlendim ama sahiden yardmc olmaya alyormu gibi bir haliniz vard. stelik Lindsey de u okul olayndan beri iyice ktledi. imdi okula gittii takdirde dier ocuklarn onu hastalandracan iddia ediyor. Grne baklrsa Lindsey boanmayla ilgili duygularyla baa kabilmek iin fiziksel semptomlarn abartmt. Bedenselletirme diye bilinen bu savunma mekanizmas insanlarn duygusal aclarn fiziksel olarak ifade etmelerini salar. Lindsey stresle bu ekilde baa kyorsa kitle histerisi belirtilerinin onda dier ocuklardan ok daha iddetli

bagstermesi artc deildi. Annesinin boanma konusundaki sululuk duygusu byk olaslkla Lindseynin bedenselletirmesini daha da glendirmiti. Dorothy snrlar belirlese ve kznn okula gitmesinde srarc olsa ok daha iyi edecekti. Ayrca kzna boanmayla ilgili duygular hakknda konuma frsat vermesi de faydal olurdu. Tahminimce bu ailede fazla iletiim yoktu. Dorothy dedim, bana Lindseyi anlatmana memnun oldum. kinizin veya en azndan Lindseynin olanlarla ilgili konumak iin bir terapiste gitmesi iyi olabilir. Sizinle konuabilir miyiz? Siz durumu

anlyor gibisiniz dedi. Memnun olurum ama size yakn birini bulursak sizin iin ok daha kolay olur. Lindseynin sorunlar bir gecede ortadan kalkmayacaktr. Dolaysyla artlar asndan size daha uygun biriyle dzenli grmeniz daha iyi olabilir. Dorothye yakndaki terapistlerin isimlerini vermek zere bir sonraki hafta telefon edeceimi syledim. O da teekkr ettikten sonra bana telefonunu verdi. Georgeun da ok memnun olacan syledi. Arabama yrrken Lindseynin durumunu dndm. Belki dier ocuklarn bazlarnda da benzeri sorunlar sz konusuydu. Boanma ok yaygnd. Belki anne babas boanan

ocuklar kitle histerisi belirtileri sergilemeye daha yatknd. Ayrca histeri ksmen kaybetmenin yaratt psikolojik stresle de tetiklenmi olabilirdi. Altnc snflar mezun olmak zereydiler, mdr ksa sre nce baka bir okula geeceini duyurmutu ve rencilerin ou ilk defa yatl bir geziye kmak zereydi. Bu yaklaan ayrlklarn ve kaybetmelerin neden olduu kayg da kitle histerisi vakasna katkda bulunmu olabilirdi. ocuklarn boanma ya da yakn bir akrabann lm gibi bir kayp yaayp yaamadn soran bir anket kullanarak, nceki kayplarn ocuun hlihazrdaki kaybetme krlganln etkileyebildii

ve o ocuu kitle histerisine hazr kld teorisini kolayca test edebilirdim. Nihayet almamla ilgili kafamda bir fikir netlemiti. Kaybetmeyle takntl eski gzetmenim Profesr Lochton olsa baylrd almann geldii noktaya. Fakat nce mdr ikna etmem gerekiyordu. Haftasonunu takiben onu aradm, sekreteri beni hemen balad. Dr Small, sizden haber almak ne gzel dedi Saxon. Teekkrler. Cuma akamki bahar elencesinden ok keyif aldm. ocuklar harikayd. Haklymsnz, endielenecek bir ey yoktu. Esrarengiz hastalk bagstermedi.

Ben demitim demeyeceim ama gsteriden keyif almanza sevindim. Bugn nasl yardmc olabilirim size? Szn ettiim anket konusunda aryorum sizi. Bu tr bir olayla baetmek zorunda kalabilecek dier mdrlere yardmc olabilseniz ok iyi olurdu. Velilere birka soru ynelten tek sayfalk bir anketim var. ocuklarn katlmas gerekmiyor. Kabul ederseniz siz ve okulunuz, baka pek ok okula byk yardmda bulunmu olacaksnz. Bir aratrma almas yapacamz fikrini olabildiinde yumuatmaya ve Saxonun hem yardmseverlik duygusuna hem de egosuna hitap etmeye almtm. e de yarad.

Olabilir aslnda. Baka okullara yardmc olmak gzel olur. Hem ocuklar da dorudan iermeyecei iin kuruldan geirebilirim sanrm. Bana anketin bir kopyasn ulatrabilir misiniz? Tabii ki. Bugn gnderirim. Belki de aratrma alannda benim iin bir umut vard. O da olmazsa ilkokul politikalarnda ansm deneyebilirdim. Saysz telefon konumasnn ve sebatkrln sonunda nihayet anketime yzde 80lik bir yant aldm. Bir istatistikiden sonularn analizi iin yardm istedim ve hipotezim doru kt. Yaanan vaka kesinlikle kitle histerisinin zelliklerini tayordu.

Ayrca erken yata yaanan kayp aileden birinin lm veya anne baba boanmas- hastalanan ocuklarda, hastalanmayanlara kyasla nemli lde daha sk grlyordu. Heyecana kaplmtm. Bir almam yaynlatma ynndeki ilk giriimim baarl oldu ve almam gayet iyi bir dergide yaynland. Tp camiasn bulgularm karsndaki tepkileri hayli ilginti. Tezimi Harvard Massachusetts General Hospital Aratrma Sempozyumundaki yelere sunuumu hatrlyorum. Kitle histerisinin istikrarl bir biimde erkeklerden ok kzlar etkilediini bildirdiimde uzmanlarn ve klinik hekimlerinin ou

basbaya ck ck yapt veya kkrdad. Histeri belirtilerindeki cinsiyetler aras farkllklar ne zaman anlatsam hem uzmanlardan hem de hastalarn ailelerinden gerilim dolu tepkiler aldm. Yllar sonra Harvarddan Larry Summers akademik bir konferansta bilimde neden daha az sayda kadnn baarl olduu sorusunun doutan gelen cinsiyet farkllklar tarafndan aklanabileceini syledii iin oradaki bakanln kaybetti. Ben de kadnlarn kitle histerisi semptomlarna daha yatkn olduu konusunda konuurken yorum yapmadm, sadece bir bilgiyi aktardmn anlalmasn salamaya daima dikkat ettim. almalar bunu

ortaya koyuyordu ama nedenini kimse bilmiyordu. Belki mesele kzlarn daha yakn dostluklar ve daha sk sosyal alar olmasyd, belki de erkeklere kyasla birbirleriyle duygularn konumaya daha yatkn olmalaryd. Ergenlik andaki erkekler duygularn ilerinde tutmaya ve di skmaya eilimlidir; tpk babalarnn da davranacan dndkleri gibi. Banliydeki gizemli hastalktan hemen hemen iki yl sonra Bostonun baka bir banliysnde arpc derecede benzer bir vaka patlak verdi. Yine bir koro provas, yine baylan ve hastaneye kaldrlan ocuklar ve evresel zehirler konusunda bolca kayg. ocuklar yine

hzla iyiletiler ve ben henz oraya gidemeden okul ayn gnn akamnda gsteriyi sergilemeye karar verdi. Ancak ocuklarn ark sylemeye balamasndan hemen sonra koroya yeni bir bulant ve baylma dalgas yayld. Daha ar hasta olan ocuklar o gn ikinci defa hastaneye yetitirilirken ambulanslar ve itfaiye arabalar histerik kalabal daha da galeyana getirdi. ocuklarn tm bir kez daha birka saat iinde iyileti ve ou kitle histerisi vakasnda olduu gibi olaydan daha ok kzlar etkilendi. Bense bu defa soluu mdr odasnda almadan nce lkenin nde gelen psikiyatrik aratrmaclarnn birine

danmaya karar verdim. Gerald Klerman Ulusal Akl Sal Enstitsndeki grevinin ardndan Harvarda dnmt ve ben de o gn onunla grme ansn yakaladm. Yaanan gizemli okul hastalnn yan sra iki yl nceki olaylar ve yaptm almay anlattm. Gerald bana bu defa okulla uramay brakp dorudan salk mdrlne gitmemi syledi. Salk grevlilerinin doruyu ortaya karmak gibi bir zorunluluu vard. Oysa okul sistemi genelde hata yapmamakla ve izlerini kapatmakla daha ok ilgileniyordu. Klermann bu nerisi bana yle bariz grnd ki keke bu konumay iki sene nce yapsaydm diye

dndm. Salk mdrl, ekibe katlmama ok memnun oldu. Bu tr bir salgnda gerek tecrbe sahibi Harvardl bir psikiyatrist, aratrma iin bir kazan olacakt. Onlar da bana yapmak istediim her tr aratrma almasnda yardmc olacaklard. Beni geici salk aratrmacs atadlar ve bu defa anketleri hem ocuklara hem de velilere dattm. Salk mdrl sayesinde yzde 100lk bir geri dn aldm. alma, sz konusu vakann kitle histerisinin tm tipik zelliklerini ierdiini dorulad; baylma, nefes skl, hastaln hzla geliip kaybolmas, kzlarn erkeklerden daha

ok etkilenmesi ve bakalarnda gzlemlenen belirtilerin yaylmas. Tm bunlar fiziksel bir salgnn aksi ynnde gl iaretlerdi. Ancak bu vakada enteresan bir durum sz konusuydu. Vakadan iki gn sonra hastane laboratuar hasta ocuklarn 13nden alnan idrar rneklerinde bcek ilalarnda, plastiklerde ve dezenfektanlarda grlen bir kimyasal bileene rastlandn aklad. evresel kirleticiler konusundaki genel kayglara ramen velilerin ou, artc bir biimde, ocuklarn idrarndaki toksine ilikin laboratuar sonularna sevindi. Veliler ocuklar zihinlerinin hasta ettii olasln

deerlendirmektense bu aklamay benimsemeyi tercih ediyorlard. Ancak haftalar sonra grevliler mahcubiyet iinde okulda veya evresinde herhangi bir toksinin bulunmadn duyurdu. almay anlattm New England Journal of Medicinedeki makalede de ifade ettiim gibi, toksin numunelere iine konduklar plastik kaplardan bulamt. Cam kaplarda saklanan numunelerin hepsi temizdi. Fiziksel ve psikolojik kantlarn bu ekilde birbirine karmas, yllar iinde incelediim onlarca gizemli hastaln tipik zelliini oluturdu. O zamandan bu yana incelediim ve yazdm tm kitle histerisi vakalarnda

benim iin yant bekleyen soru, bunlarn neden daha sk gereklemedii oldu. Gerekli temel malzemeler -psikolojik ve fiziksel stres altnda, belki a yorgun veya her ikisi birden- hemen her gn dnyann drt bir yannda bir araya geliyor. O halde insanlar uurumdan aa iten ve zihinlerinin bedenlerini toptan ele geirmesini salayan o nihai tetikleyici nedir? Bu sorunun yantn aramay hl srdryorum.

BENC BLM
BEBEK AKI 1981 K

HARVARD MASS GENERALDAK SON YILIMDA konsltasyon servisi baasistan doktoru pozisyonuna getirildim. Bu grevimde, psikiyatrik sorunlu tp hastalarna verilen gnbirlik hizmette daha az deneyimli asistan doktorlara gzetmenlik

ettim. Ksa srede rendim ki srf byle haval bir nvanm ve Charles Nehrine bakan byke bir ofisim var diye (benden sadece bir yl geride olan) Ivy League stajyerlerim, onlara retecek ok eyim olduunu dnmyorlard. Beni bir gzetmenden ok aabeyleri gibi gryorlard. Nihayetinde en yakndan tanyabildiim asistan doktorlar, benim eitim verdiim yldan olan doktorlar oldu. an alp yryen kk terapi/eitim ya da ksaca T-grubumuzda zamanla birbirimizi ve kendimizi tandk. Kdemli bir psikanalistin nderlik ettii ve haftada bir buluan grubumuzun amac, bize grup psikoterapi

tekniklerini yaatarak retmekti. Aslnda tam olarak bir terapi grubu deildi ama nihayetinde oumuz iin yle oldu. T-grubumda birlikte ska takldm ocuklardan biri, Jim Schaefferdi. Jim birka ya bykt nk geri dnp psikiyatri ihtisasn yapmadan nce bir aratrma laboratuarnda almt. Onun gruptaki insanlarla ilgili duygular konusundaki akyrekliliine hayrandm. Birinden holanmad zaman o kiiden bunu hi saklamazd. Varlkl bir aileden geliyordu ama bu konuda sevimsiz davranmazd. Zekiydi ve kimi zaman kontrolden kan rekabeti bir yan vard. Ayrca

apknlyla da nlyd. T-grubumuzun bulumasnn bittii bir gn klinik binamza dnerken Jim, Mike Calhounun ne kadar moron olduuna inanmyorum dedi. Gemiine dair anlatt hikye yle uydurmayd ki kendi bile inanmad. Nasl yani, rock grubuyla Avrupay turladktan sonra NASCAR ofrl yaptna sonra da her eyden vazgeip psikiyatrist olduuna inanmadn m? Dorusu bana gayet olabilirmi gibi geldi dedim glerek. Ya Arlenee ne demeli? dedi, grup liderimizi kastederek. Bana m yle geliyor yoksa herkes onu evine gtrp sarlp yatmak m istiyor? Aniden bana

dnerek, Gary, sakn bakma, Pam Sefton bize doru geliyor. Uf, muhteem bir kadn-doumcu ya! Sam nasl sylesene? dedi. Dnp kza bir gz attm ama tipim olmadn sylememe frsat kalmadan Jim konutu. Selam Pam, ne var ne yok? ok gzel grnyorsun. Pam glmsedi. Selam Jim. Seni grmek daima gzel. Gary sana rastladma sevindim. Blten tahtasnda bugn psikiyatri iin kadn-doum kliniine gelecein yazyor. Seni ansl kurt dedi Jim, aktrmadan. Gary rica etsem birka dakika benimle yryebilir misin? Seninle bir

hastay konumak istiyordum. Tabii dedim. Grrz Jim. Size iyi elenceler. Uslu durun ha, yaramazlk yapmayn dedi ask suratla yanmzdan ayrlrken. Jimin iitme mesafesinden ktmzda Pam, Uf, nesi var bu adamn ya? dedi. Sakz gibi yapt bana, stelik doru drst tanmyor bile beni. Ne diyebilirim ki? arpk bir benlik duygusu vardr kendisinin. E, anlatsana u hastay. smi Anne Drexler. 20li yalarnn ortalarnda ve yaklak 10 haftalk hamile ama az nce negatif test sonucu aldm.

Dk m yapm yani? dedim, bariz bir ey deilmi gibi. Evet, hem de nc defa dedi Pam. Byle bir sr hastan oluyordur, neden beni istiyorsun? Bu hasta bebek sahibi olmay o kadar ok istiyor ki haberi verdiimde kendisini kaybedecek diye korkuyorum. Her ihtimale kar yanmda olursan kendimi ok daha iyi hissedeceim. Bir saat sonra benim klinie geliyor. Mass Generaln kadn doum klinii tp merkezini meydana getiren mimari stil potpurisinin iindeki yeni yaplardan biriydi. Klinie giden yol stnde getiim koridor labirentleri ve kestirmeler arasnda bir de arya

cevap vermek zorunda kalnca birka dakika geciktim. Muayene odasna geldiimde Pamin kt haberi verdiini hemen anladm. Anne Drexler telaa kaplm durumdayd. Hayr, olamaz! Ka defa geldi bu bama. Bir bebek daha kaybedemem. Alamaya balad, Pam de ona mendil kutusunu uzatt. Anne kutuyu ittirdi. Hemen odaya girdim ve Merhaba Anne dedim. Ben Dr Small. Hastane psikiyatristlerinden biriyim. Anne psikiyatrist szn duyduu anda feryat figan etmeye balad. Psikiyatriste falan ihtiyacm yok benim. ten anlayan bir kadn doumcuya

ihtiyacm var! Bakn dedi Pam, canna tak ederek, laboratuar testi yalan sylemez. Siz istediinize inann. Benim baka hastalar grmem gerekiyor. Size Dr Small ile konumanz neriyorum. Sonra da odadan frlayp gitti. Pamin hastaya olumlu tutumu da buraya kadard demek. Anne ayaa kalkt, gitmek zere eyalarn toplamaya balad. Ltfen Anne, gitme dur. Biraz konualm. Dik dik bakt bana. Neyi konualm? Hamile grnyorum. Kendimi hamile hissediyorum. Belli ki bu hastanenin doktorlarnda ve laboratuarlarnda bir

terslik var. Anne inkr iindeydi. Hamile olduu fikrini yle benimsemiti ki dk yaptn ortaya koyan laboratuar testi gibi somut bir kant bile bu inancn sarsmyordu. Ona ulaabilmek iin hzl bir manevra yapmam gerekiyordu, ben de empati gstermeye altm ve tepki almay mit ettim. Neler hissettiini anlayabiliyorum Anne ve bence mutlaka baka birinin fikrini de almalsn. Teekkrler Dr Small. Buralarda duyduum en mantkl ey bu. Tekrar muayene sedyesine oturdu. u ayaklarm yle iti ki, bir dakika dinlendirsem iyi olacak. Gzlerini

ovuturduunda ne kadar arpc gzleri olduunu fark ettim; iri, delici ve ela. Olayl bir gn geirdin anlalan dedim. Aslnda bu randevuya kadar gayet gzel gemiti. Dr Seftonn ne kadar yanldna inanamyorum. Yani benim ailemin kadnlar o kadar dourgandr ki, suratmza baksanz hamile kalrz. Ciddi misiniz? dedim, igdsel olarak bam baka yana evirerek. Annem en byk ablam Kareni dourduunda daha on dokuz yandaym. Bir yl sonra da Valeri domu. Karen evlendikten sonra ocuk dourdu, Valerienin ikizleri de geldi gelecek.

Ailende bir sr bebek var yani dedim. Evet. imdi benim de olacak. Ayaa kalkt ve kk karnn vurgulayarak gerindi. Bakn Dr Small, gerekten iyi bir insansnz ama benim psikiyatra ihtiyacm yok. Aslnda kendim terapistim. Evlilik ve aile danmanl diplomam iki yl nce aldm. u an tek ihtiyacm, ne yaptn bilen bir kadn doum doktoru. Ona kartm uzattm ve Herhangi bir konuda konumak istersen beni ara dedim. Kendi kliniime dnerken Anneden hi haber alamayacam dndm. Geri imdi inkr iindeydi ama yeni

gr alaca kii de Seftonu doruladnda muhtemelen akl bana gelecekti. Bana hayatyla ilgili anlatt birka eyden, yeni bir dn acsyla yzlemekte neden bu kadar zorlandn anlamtm. ocuklu ablas byk ihtimalle dikkatleri stne topluyordu, imdi de dier ablasnn ikizleri olacakt. Annein yumurtalklar herhalde harekete geme ve meyve verme rekabetinin basksn hissediyordu. O GECE K MEK N HARVARD MEYDANININ nl restoran Harvestta Jimle bulutum. Barda iki sandalye bulmay baarp

biralarmz smarladk. Televizyonda Celtics Lakersla oynuyordu ve bir Los Angelesl olarak Boston taraftarlar yannda fena halde aznlktaydm. Celtics dokuz say nde olduu iin Jim bana satap duruyordu ama bangr bangr mzik ve kck yere skm, etrafta dolanp birbirini szen bir sr insan yznden ma zaten zar zor duyuyorduk. Jim birasn yudumladktan sonra E, gerek akm Pamela Seftonla muhabbetiniz nasl gitti? dedi. Bence senden gerekten ok holanyor Jim. Arkasn dnp kamasndan belli dedim, glmseyerek.

Daha Schaef-adam deneyip grmedi de ondan. Bir kahkaha att. Seninle konumak istedii mehur vaka neymi? nc defa dk yapm, 25 yanda bir kadn. Pam haberi kendisi vermekte zorland dedim. Hasta nasl karlad? dedi. Pek iyi karlamad. Hatta habere inanmad, baka gr almak istiyor dedim, biram yudumlayarak. nkra girdi yani? dedi Jim. Dikkatini ekmeye balamtm. Tamamen. Anlayabiliyorum da urad hsran. Benim gzme 10 haftalktan fazla grnd hamilelii. Karn baya bykt, teni ldyordu ve ok zgn grnyordu.

Jim arkasna yaslanp Olum var ya, dnyadan haberin yok senin dedi. Neden? Psdosiyezi diye bir ey duymadn m, moronum benim? dedi. O an kk beynimde bir k parlad. Histerik gebelii kastediyorsan, yle sylesene. Ne sandn ya? dedi, yznde inanamyormu gibi bir ifadeyle. Peki, tamam, iyi dnememi olabilirim, barmzn psikiyatri dehas sensin dedim, utanarak. Hastann eski bilgilerine bakp bunu kontrol edeyim o zaman. Umarm tekrar gelip terapiye balamaya ikna etmisindir kadn dedi

Jim. Kartm verdim ama, ben zaten evlilik ve aile danmanym, deli doktoruna ihtiyacm yok, dedi. Jim elini bar tezghna vurdu. Th, ne kadar ender bir vaka hlbuki! Tam bir cevhermi kadn; yalanc gebelik yaayan bir akl sal uzman. Ben olsam resmen stne atlardm. Sen zaten her eyin stne atlarsn. Yok, ok ciddiyim Gary. Daha agresif olmalsn olum. Kadn artk hayatta aramaz seni. Gld. Seni psikiyatri polisine mi ihbar etsem acaba? Ben de gldm ama kendimi aalanm hissettim ve Anne Drexler konusunda uvalladm fark ettim. Ne

yapalm, Anne belki gerekten hamileydi ve Jim de yanlyordu. Yalanc ya da histerik gebelik diye de bilinen psdosiyezi son derece ender rastlanan ama antik adan bu yana belgelenmi bir durumdur. M 300de Hipokrat 12 vaka kaydetmiti, 16. yzylda ise ngiltere Kraliesi Marynin bana birka defa gelmiti. Histerik gebelikte gerek gebeliin tm tipik iaretleri ve belirtileri ortaya kabilir; mide bulants, gslerde hassasiyet, fetsn hareket ettii hissi ve kilo alm. Kadnn karn tpk normal hamilelikte olduu gibi byyebilir ve kadn gerekten hamile grnr. deti de kesilince hasta gerekten hamile

olduuna inanr. Hormonal dengesizlik de genelde fiziksel belirtilere ve gebelik testinde yalanc-pozitif sonu kmasna katkda bulunur. Kimi zaman stres, hipofiz bezi fonksiyonunu deitirebilir ve bu da prolaktin hormonunda arta yol aar. Sonu olarak hasta gebe olmad halde st retir. Hatta semptomlar yle inandrc olabilir ki yalanc gebelii olan tahmini be kadndan birine, tbbi grevli tarafndan bir noktada gebelik tehisi konabilir. Benim bu rahatszlkla ilgili asl ilgin bulduum eyse arka planda yatan psikolojik nedenlerdir. Normalde psikotik olmayan bir kadn, hamile olduuna inanacak kadar bedensel

deiim yaamaya iten ey ne olabilir? Genelde bu kiiler hamile kalma arzusuyla yanp tutuurlar. Bu kiilerde zsayg ve kimlik duygusu, bebek sahibi olmakla ya da en azndan iinde bir bebek tamakla yakndan ilgilidir. Baz kiilerde gebelik yalnzl amaya veya dikkat toplamaya yarayan bir unsur olabilir. ocuk sahibi olamayan kimi kadnlarda biyolojik baarszlk duygusu, zihni kandrarak kadn yalanc gebelie itebilir. Hamilelik baz kadnlara ise reme veya bir erkei elde tutma gc gibi bir g verir. Sonraki birka hafta abucak gelip geti. O sre iinde seminerlere gitmekle, hasta bakmakla ve bir

aratrma almasn bitirmekle meguldm. Ofisimde Perembe eitimi iin notlarm hazrladm srada telefon ald. Arayan Annedi. Beni aramasna sevinmitim ama yle hkrarak alyordu ki ne dediini anlamakta zorlanyordum. Derin bir nefes al ve yavala Anne dedim. det oldum! Hamile deilmiim! O cad Sefton haklym. Duraksayp burnunu temizledi. Artk uruna yaayacam hibir ey yok te bu dikkatimi ekti. En erken ne zaman gelebilirsin? Konumalyz. Hastay geri kazandm anladm bu an, dostum yce Jimin havasnn sneceini dnmeden

edemedim. Bundan iki saat sonra, verdiim eitimin ardndan, Anne bezgin ve zgn grnmyle kendini glkle ofisime att. Zayflamt ve hibir gebelik belirtisi gstermiyordu. Otur ltfen Anne. Anlat bakalm neler oldu. Kanepeye oturdu, bana bakt. Dr Sefton ksmen haklym. Ben aslnda hi hamile kalmamm. O kadar ok istemiim ki aklm beni gerekten hamile olduuma inandrm. stelik kendim de terapistim! Anlamalydm byle olduunu. stedikleri bir eyi elde edemeyince insanlarn nasl deliye dndn gayet iyi bilen biriyim.

Devam et dedim. Ama her ey yle tuhaft ki! Bebein tekmesini hissettiime yemin edebilirdim. Doktorum imdi diyor ki o gazdan olabilirmi. Nasl olur byle bir ey? Bazen bir eyi o kadar ok isteriz ki zihnimiz bedenimizi o eye inanmaya iter. Sylesene, neden bu kadar ok istiyorsun hamile kalmay? Ben hep anne olmak istemiimdir. Ailemde bu kadar ok bebek olduu halde benim hi bebeimin olmamas da hakszlk ayrca. Kz kardeinin ikizleri olacakt deil mi? Oldu mu? dedim. Anne gzyalarna bouldu. Evet, bir

kz bir de olu oldu. yle de irinler ki Ne kadar ansl u Valerie, nefret ediyorum ondan. Annee mendil uzattm. Burnunu sildi, devam etti. Ayrca Karene ve onun kk kusursuz meleine de dayanamyorum. Anlalan kardelerinle aranda bir srtme var dedim. Eh, tabii. Ama onlar mutluluktan yle kendilerinden gemi durumdalar ki, farknda bile deiller. Artk kimse beni fark etmiyor zaten. te imdi bir yerlere varmaya balamtk. Anne nihayet durumunun gerekliini kabul etmiti ve ardnda yatan nedeni aratrmaya gnllyd. lk ne zaman baladn kendini byle

hissetmeye? dedim. Bilmem ki Kkken sanrm. O zamanlar ben evin bebeiydim ve ok zel muamele grrdm. Herkes beni ok sevimli ve olgun bulurdu. Kendimi hep annemin gzdesi gibi hissederdim. Ablalarm da bana kimin bakaca konusunda kavga ederlerdi. Bu durum ne zaman deiti? Yava yava deiti. Sanrm ortaokula geldiim sralarda kk sevimli kz olmaktan kmtm. Gzel olan Karendi artk. Valerie komik oland, bense ne olduumu bilmiyordum. Artk kendini zel hissetmemeye baladn yani. Nasl baettin bu

durumla? dedim. Derslerime ok altm ve akll olan oldum. Ama kimse aldr etmedi. zellikle de kz kardelerim liseden sonra hemen evlenip iki de bir bebek prtlatmaya balaynca. Dnyalar annemle babamn oldu tabii. Sonra da benim iin endielenmeye baladlar. Evde kalm, zavall kzlar terapist olmak iin niversiteye gidiyordu. Hi evlendin mi peki? Gordonla be yldr birlikte yayoruz. Bir kt paras yznden birbirimize daha ok balanacamza inanmyoruz. Hem dorusunu isterseniz ailemin benden ok, o kt parasyla ilgilenmesine de ierliyorum.

Gordon evlenmek istese evlenir miydin? dedim. Anne tekrar alamaya balad. Bilmiyorum, belki. Ama evlensem bile annem yakamdan dsn diye evlenirdim. Belki de istiyorumdur. Ne bileyim! Ama bebei ok daha fazla istiyorum ve bir trl bebek sahibi olamyoruz. Anne bunun ardndan dklerini anlatt ve ilk dkten sonrakilerden ailesine bahsetmediini syledi. ok byk hsrana uruyorlard nk Anne iin deil tabii ki, yeni bir torundan mahrum kaldklar iin. Bebek sahibi olmakta zorlanmasna ve bebei olmazsa Gordonun onu terk

edeceinden endie etmesine ramen Anne hl ergenlik uzmanlna dayal psikoterapi mesleini youn biimde devam ettiriyordu. Kimlii konusundaki zgvensizliklerinin de ergenlik dneminde ortaya km olmas dikkatimi ekti. Ergenlik andaki kiileri tedavi etmeyi semi olmas byk olaslkla tesadf deildi. Akl sal profesyonellerinin ou ksmen kendi kiisel atmalarna zm bulmak iin bu alana ilgi duyarlar. Yeme bozukluu olan hastalar tedavi eden anoreksik grnml psikiyatrlar, duygudurum rahatszlklar klinii ileten hipomanik psikologlar ve obsesif kompulsif bozukluklarn

tedavisine odaklanan obsesif terapistler tandm ben. Bu kiilerin bazlar, zellikle de kiisel atmalarnn stesinden gelebilenler, o konuda daha iyi bir terapisttir nk, kendi yaadklarn yaayan hastalara kar daha anlayldr. Sorunlaryla mcadeleyi srdren terapistler ise hastalarnn sorunlarnn kendilerininkine ok yakn olduunu ve bu durumun hastaya yardm etme kabiliyetlerini engellediini fark edebilir. Annein zgven eksikliiyle ve kardelerine kar rekabeti duygularyla yzlemesi iin yeniyetmelikteki evin bebei olma ihtiyacndan vazgemesi

ve imdiki halini takdir etmesi gerekiyordu. Eitimli bir yetikin, baarl bir terapist ve uzun sreli bir ilikinin partneriydi o. Bugnk seans onun iin byk bir adm olmutu. Anne hamile olmadn kabul etmi, anne olmann benlik duygusu asndan ne kadar hayati nem tad konusunda konumu ve kz kardelerine kar hissettii rekabeti aklkla dile getirmiti. Tahminimce bu rekabet drts yle glyd ki onun bilind zihnini, bedeni yalanc gebelie inandrsn diye zorlamt. Belki nceki iki d de histerik gebeliklerdi. Biyolojik dzeyde kadnlar genetik olarak remek zere hazrlanmlardr.

Bir kadn ksr olduunu renirse kendisini fizyolojik adan baarszla uram hissedebilir ve bu da ykc birtakm psikolojik sonular dourabilir. Ksr olan her kadn bu zorlukla kendi yntemiyle baeder ve tabii partneri de onun baetmesinde nemli rol oynar. Baz iftler nihayetinde evlat edinir, bazlar ise baar gvencesi olmayan yksek teknolojili fertilite prosedrlerine bavurur. Ksrln yaratt stres kimi zaman katlanlmaz hale gelebilir ve sonuta pek ok ift ayrlr. Ksrln baz kadnlar delilie srkledii bile bilinir. Dourganl olmayan kadnlar hamile bir kadna ya da bebee bakmaya bile

dayanamayabilir, her ay det dneminde depresif duyguduruma girebilirler. Yalanc gebelik pek ok kadn iin kabul edilemez bir gereklie getirilen geici ama son derece ender rastlanan bir zmdr. ERTES HAFTA HASTANE KAFERTERYASINDA Jim ile le yemei yiyordum. Duvar kenarndaki bo bir masaya oturduk. Sandviimden bir lokma srmtm ki Jim, Kasadaki esmer hemireye bak, saat on bir ynnde dedi. Yemeini yesene Jim dedim. Bekrlar barnda deiliz. Evet de kz ok tatl, tam da bana

doru glmsyor. Yatm mymdr onunla acaba? Bam kaldrp baktm. Gzel bir kzd; Jimi ok aan trden. Hi sanmam. Hey, Pam Seftonun bana ynlendirdii u terapist hastay hatrlyor musun? Jim gld. Hani o aptal parmaklarnn arasndan kayp gitmesine izin verdiin psdosiyezisi olan ahane hasta m? Her neyse ite dedim. Artk onu haftada bir gryorum. stelik bu konunun temelinde mthi bir tez yattn da dnyorum. Jim yemeyi brakt, aknln gizlemeye alarak bana bakt. Harika Gary. yi anslar sana. Sonra da saatine

bakp Th, benim gitmem lazm dedi. Ayaa kalkt, sandviini kda sard. Sonra grrz. Jimi morartmak houma gitmiti ama kalkp gittiini grnce kendimi kt hissettim. Anlalan aka yapmay biliyordu ama kaldrmay bilmiyordu. Ya da kendisi stn durumdayken rekabeti taklmalar iyiydi hotu ama stnl kaybedince arkasna bakmadan kayordu. Ne yazk ki kariyer erim ykseldike Jim ile dostluum neredeyse sona erdi. Bunda benim rekabeti yanmn ne gibi bir etkisi olduunu daima kendime sordum ama sonradan anladm ki asl mesele Jimin kendisiydi. Onun senelerdir konumad

-biri Wall Street finanss, dieri Bostonda gl bir dava vekili- iki tane ok baarl erkek kardei vard. Jimle aramda hissettiim rekabete kafa yorarken, Annein kz kardeleriyle rekabete dayal sorunlarn nasl yeni yeni fark ettiini dndm. Terapinin ilerleyen birka aynda Annein ya bebek gibi davranarak ya da bebek yaparak dikkat ekme ihtiyacn aratrdk. Anne ayrca evlenmeme konusundaki tavrnn da Gordonun kendisiyle evlenmek istemeyebilecei korkusu karsnda gelitirilmi bir savunma olduunu anlad. Annein nihayetinde zgveni artt, Gordon ile ilikisi salamlat ve

Gordon ona evlenme teklif etti. Anne teklife tahmin ettiim gibi ok heyecanland ve kabul etti. Gordon ona, kendi ocuklar olsa da olmasa da onu sevdiini syledi ve ikisi evlat edinme konusunu ciddi ciddi dnmeye baladlar. Gordonla Avrupada balaynda olduklar bir aylk sre iinde Annei grmemitim. Bir ayn sonunda bronz bir ten, beyaz bir tunik ve turkuvaz bir kolyeyle ofisimden ieri girdi. ri yeil gzleri ldyordu, verdii birka kiloyu geri almt. Dr Small, sizi grmek ne gzel dedi. Gordonla Yunanistanda harika vakit geirdik. Deniz yle mavi ve berrak

ki ok sevindim Anne. Byle bir ara vermeye ihtiyacn vard. Anne kanepeye oturdu ve srtmaya balad. Biliyor musunuz, kz kardelerimin hibiri balaynda Avrupaya gitmedi. Hatta sanrm ikisi de bir-iki defa Floridaya gitmek dnda Kuzeydoudan bir kez olsun ayrlmad. yle mi? dedim. Gordonla da yle yaknlatk ki hem d o s t hem de sevgili olduk. Kz kardelerimin kocalaryla byle bir ilikisi olduunu hi sanmyorum. Anne, bugn burada daha nce tarttmz bir temay yeniden duyuyorum senden.

yle mi? Neyi? dedi Anne. Kz kardelerine ynelik rekabeti duygularn. Fakat imdi konu bebekler yerine ilikiler ve balaylar olmu. Bebekler! En gzelini duymadnz daha! Nedir? dedim, giderek kayglanarak. Hamileyim! Ah, ie bak, diye dndm. Tekrar baa m dndk acaba? Dikkatle ilerlemem gerekiyordu. ok iyi bir haber dedim, tereddtle. yi mi? aka yapyorsunuz herhalde? Muhteem bir haber dedi Anne. Neden heyecanlanmadnz benim adma? Ne zaman rendin?

Anne gld ve Bu sabah evde gebelik testi daha yaptm, hepsi pozitif kt dedi. Karnma baksanza! Tuniini kaldrdnda karnnn tpk histerik gebelik dnemindeki gibi itiini grdm. Konumaya devam etti. ocuk sahibi olamayan iftlerde olur ya hani; tam evlat edinmeye karar verdikleri srada kadn hamile kalr? Aln benden de o kadar! ki elini kaldrarak zafer iareti yapt. Heyecanlsn biliyorum Anne, ama kadn doum doktoruna gittin mi? dedim. Derdiniz nedir sizin, Dr Small? Benim adma sevinirsiniz sanmtm. Yedi ay nce Gordondan ayrlmaya

hazrdm, imdi sayenizde mutlu bir evliliim var ve bebeim olacak. Annein gebe olmas mmknd tabii ama kz kardeleriyle rekabetin yeniden ortaya kmas, durumunda bir gerileme olduuna iaret ediyordu ve ben de yalanc gebeliin genelde tekrarlandn biliyordum. Gebeliin doruluu veya yanll gerek bir laboratuarda ne kadar erken kantlanrsa Annein psikolojisi asndan o kadar iyi olacan dndm. Ayrca kadn doum doktoru konusunu konumaktan bile kanmasnn yeniden inkra girdiinin bir dier gstergesi olduundan da phe ettim. Terapiyle geen aylarmz boyunca Annein igr

kazandn ve terapisti olarak benimle ittifak oluturduu hissini edinmitim. Gerekle yzlemesine yardmc olmak ya da en azndan resmi bir kan testi yaptrmasn salamak iin onu biraz daha zorlarsam inkrn amasn salayabilirdim. Anne hamile olduunu umuyorum gerekten ama yine zihnin bedenini yanltyor olabilir. Ne zaman kan testi yaptrmay dnyorsun? Ne diyorsunuz yani? Yine gerekten hamile olmadm m dnyorsunuz? dedi. Onu demedim Anne. Ama u an benim bebeine heyecanlanmam, senin iin ok nemliymi gibi grnyor. Tpk ailenin

bebekler iin heyecanland gibi. Son birka ayda bebek sahibi olmann, senin iin imdiye dek hep zsayg asndan temel unsur olduunu tartp durduk. Size kulak vermiyor deilim Dr Small. Ne demek istediinizi de anlyorum ama umurumda deil dorusu. Biliyorum nk hamile olduumu. Gslerim iti ve hassaslat, sabahlar da midem bulanyor. Hem byle olumsuz konumalara da ihtiyacm yok. Aslna bakarsanz bence u an terapiye hi ihtiyacm yok. Annei kalmaya ikna etme abalarma karn kararndan dndremedim. Sorunlarn atlatmasna yardmc olduum iin bana teekkr etti ve

gidiattan beni haberdar edeceine dair sz verdi. Ama artk hamile olduu iin hayatnda herhangi bir olumsuzluk istemiyordu. Olumluluk iinde yaamak istiyordu. Ona bunun kulaa inkr gibi geldiini sylediimde sadece gld ve Ne demek istediimi anlatabiliyor muyum? dedi. Geriye dnp baknca Annee belki de ok yklendiimi, o noktada ona daha fazla destek vermem gerektiini dnyorum. Hatrladm ki onu bir hasta olarak ilk dizginlediim zaman, onun bak asn benimsediim ve hastane dnda ikinci bir gr almas gerektii konusunda ona katldm zaman olmutu. Tabii Annein terapiyi

zaten brakmay planlyor olmas da bir ihtimaldi. ou hastann psikoterapiyi istemesi iin motive edilmesi gerektiini renmitim. Anne ise u an stnde allmas gereken herhangi bir sorunu olmadn dnyormu gibi grnyordu. lgintir ki en derin ve en yararl terapi almas, hastalarn duygusal ac veya kriz iinde olmadklar zaman yaplr. Hastalar ancak byle zamanlarda psikolojik dnyalarn gerek anlamda aratracak bir dinginlie ve perspektife sahip olurlar. Sonraki birka ay iinde Anneden genelde i saatleri sonrasnda birka

telefon mesaj aldm. Benimle dorudan konumak istemiyordu besbelli. Mesajlarnda hamileliinin harika gittiini, Gordonla bebek odasnn badanasn yaptklarn ve kz kardelerinin ona bebek partisi dzenlediini sylyordu. Gebeliine ilikin herhangi bir tbbi belgeden sz etmiyordu. Onu aradm zamanlarda karma hep telesekreter kt. Sonradan psdosiyezi konusunda okumaya devam ettim ve yazmay planladm inceleme tezinin taslan karmaya baladm. Sekizinci aya kadar hamileliine inanmay srdren kadnlara dair birka vaka raporu olduunu rendim. Annein de onlardan

biri olabileceinden endie duydum. Annein telefon mesajlar nihayetinde kesildi ama alt ay kadar sonra kendisinden bir not aldm. liiinde iki fotoraf bulunan, elle yazlm bir kartt bu. lk fotoraf erkek olduu aka belli olan iri bir fetsn siyah-beyaz ve bulank amniyosentez fotorafyd. Aklma bir anda Annein yalanc gebeliinin iyice ileri boyuta vararak, psikotik bir annelik kuruntusuna eritii ve onun yenidoan kliniinden fotoraf ald geldi. Ancak ikinci fotoraf korkularm yattrd. Fotorafta Anne ve 30lu yalarnda bir adam, muhtemelen Gordon, gzel bir olan ocuunu tutuyorlard. ocuun gzleri

iri, delici ve elayd. Anne yazd notta olunun ilk iki fotorafnn bir kopyasn benimle paylamak istediini sylyordu. Onun adna ok sevinmi ama kendi adma biraz utanmtm. Dorusu Annein hakl olabilecei fikrine yeterince ans vermemitim. O akam evime girerken aklmda hl Anne vard. Kz kardeleriyle rekabetinin onu hamile deilken hamile olduuna inanmaya itii beni hayrete dryordu. Fakat ayn zamanda onun girdii rekabetin, benim dostum Jimle rekabetimi yansttn da dnyordum. Acaba kendi sorunlarm, Annee sorunlar iin yardmc olma kabiliyetime engel mi olmutu? Yoksa

benzeri bir durumdan getiim iin beni daha anlayl m klmt? Salkl rekabet ne zaman izgiyi ap insanlar psikotik biimlerde davranmaya iten salksz rekabete dnr? Hastam iin bu, hayat boyu sren bir mcadele olmutu ve ben, acaba bebeinin olmas sorunlarn yattracak m yoksa yeniden canlandracak m diye dnmeden edemedim. Gidip televizyonu atm. Celtics yine Lakersla oynuyordu. Neyse ki etrafta Celtics taraftar yoktu da kazanan Lakersa yksek sesle tezahrat yapabilecektim. Mutfaktan souk bir bira aldm ve Kerim Abdul Cabbarn Larry

Birdn nnde topu alp zerinden sma yapn izledim. Ama Kerime faul yapld ve dt. Larry dnd ve yerden kalkmasna yardm etmek iin ona elini uzatt. Bu iki basketi dostane rekabet sanatnn ustas olmulard.

ALTINCI BLM
SESSZLN TEDAVS 1984 Sonbahar

405 GNEY OTOYOLUNA DNMEY BEKLERKEN kahvemi sabitleyip radyonun kanallaryla oynamaya baladm. ime gidiyordum ve trafik henz sabahn 7sinde tkanmt. Mulholland Drive stgeidinin yaknndaki tepeye

vardmda dikiz aynasndan geride uzanan San Fernando Vadisine baktm. Santa Ana rzgrlar her zamanki sis ve pusu datmt ve manzara ocukluumdaki kadar gzeldi. Tek fark, imdi daha az iftlik, daha ok bina olmasyd. Bostondaki psikiyatri ihtisasmdan sonra Los Angelesa dnmekten ok mutluydum. Eski dostlara ve aileye yeniden kavumak harikayd. Mezun olduum UCLAda imdi geriatrik psikiyatri blmnde grev yapyordum. Yallara ynelik psikiyatri burada henz yeni balyordu ve ben de bu konuda nemli bir ihtiya olduunu grmtm. Ska akl karkl

yaayan ve ihmal edilen, ok saydaki tbbi rahatszl yznden karmak birer vaka olan yallarla almaya gnll gen psikiyatrlarn says pek fazla deildi. Ayakta tedavi gren genel hastalarm ve konsltasyon pratiim yava yava geliirken, geriatrik alanda klinik aratrmam yaplandrmaya balamtm. Ancak bu benim iin hi de sandm kadar kolay bir gei olmuyordu. Harvarddaki ylmda lkenin drt bir yanndan bavuran en iyiler arasndan zel olarak seilmi, elit bir grubun stajyerlerinden biriydim. Orada kendimi kantlam, isim yapmtm. UCLA da saygn bir

kurulutu ama ok bykt ve imdi yine engin bir denizde isimsiz, kk bir balktm. Meslektalarm tanmak ve gvenlerini kazanmak biraz vaktimi alacakt. UCLA Tp Merkezi en az Harvard Mass General Hospital kadar hareketliydi ama Los Angelesn kendisi gibi tp merkezi de daha geni alana yaylm bir yapdayd. 1953te ina edilen UCLA Tp Merkezi erken dnem modern mimarinin en iyi rneklerinden biri saylyordu. Tuladan yaplma 11 katl ana hastane binas ile okulun birbiriyle kesien yarm dzine kanad, yukardan bakldnda bir zgara dzeni oluturuyordu. Pencerelerin stndeki

paslanmaz elikten yatay havalandrma panjurlar bizi sdan ve gn ndan koruyordu ama ieriden baknca parmakl andryorlard. Gnein ynne bal olarak da bazen hapishanede alyormuuz grnts ve hissi yaratyorlard. Drdnc kat hemire blmnde sabah konsltasyonu notlarm yazyordum ki upuzun dou-bat koridorundan nlayan bir ses geldi. Sonra nrolojiden bir grup asistan doktorun, uzman doktor Ralph Portern peinden, sabah kontrol dhilinde bir hastann odasndan ktn grdm. Porter hastadaki inme ve hematom hakknda ahkm kesiyordu. Kendisi,

cevaplayamayacaklarn bildii sorular sorarak asistan doktorlar aalamaktan zevk alan, grltc okbilmilerden olduu iin, dikkatimi notlarma vermekte zorlanyordum. Grup, hemire blmnn yannda toplat ve Porter nroloji birinci snftan utanga bir asistan doktora, az sonra grecekleri hastay anlatmasn syledi. Kz tereddtle konumaya balad. Kendine gvenmedii her halinden belliydi. Tam da Portern diine gre Los Angelesn gneyindeki hareketli ve sanata merakl sahil kasabas Veniceten gelen gen ressam Heather Phillipsi anlatyordu. Heather bir ay

nce gribe yakalanm, kz kardei tarafndan yerel hastaneye yatrlmt. Hasta orada dilsiz ve tepkisiz hale gelmiti. Omurilikten su alndnda beyin omurilik svsnda lkoside rastlanmt. Bu da menenjit, ensefalit veya baka trde bir beyin enfeksiyonuna iaret ediyordu. Hastaya damar ii antibiyotik tedavisi uygulamlard ama iyileme grlmedii iin doktorlar hastaln viral olduuna karar vermiti. Hasta yine tepkisiz kalnca UCLAya sevk edilmiti. Heathern nrolojik muayenesi, sorulara ya da talimatlara szel veya fiziksel tepki vermemesi dnda normaldi.

Bu vakada bir gariplik var gibi geldi bana. Hastada beyin enfeksiyonu varsa neden o kadar hzla ve uzun sre konuamaz olmutu? Neden zihni bir alp bir kapanmyor, sanrl bir sreten gemiyordu? Ayrca neden nrolojik muayenesinde dier her ey normaldi? Menenjit hastalarnda genelde boyun sertlemesi olurdu. Ekip koridordan Heathern odasna doru ilerlerken Dr Portera yetitim ve onlara katlp katlamayacam sordum. Porter yaka kartma bakp kmseyerek gld. Psikiyatrist ha? Olur tabii, neden olmasn? Belki bu sayede hastann ocukluundaki hangi travma yznden beyin iltihab geirmekte olduunu

anlarz. Alaycl duymazdan geldim. Elimden geleni yaparm Dr Porter. Hep birlikte Heathern odasna dolutuk. Hasta pencere kenarndaki yatakta, ba dikletirilmi olarak yatyordu. Dier yataksa botu. Muhtemelen 30lu yalarndaki bu ince, soluk, esmer kadnn yznde bo bir ifade vard. Porter onun yanna giderek kendini tantt. Hastaya ismini sordu ama hibir yant alamad. Nerede olduunu bilip bilmediini sordu, yine tepki yok. Birka oryantasyon sorusu denedikten sonra stnkr bir nrolojik muayene yapt. Refleks ekicini karp Heathern

reflekslerini kontrol etti. Refleksler gl ve simetrikti. Ardndan hareket eriimini ve esneklii kontrol etmek iin hastann st kolunu sabit tutarak alt kolunu ileri geri hareket ettirdi. Sonunda asistan doktorlara dnerek vakay zetlemesi iin bir gnll istedi. Tedirgin gen nrologlardan biri ensefalitin ayrc tansn anlatrken benim gzme tuhaf bir ey takld. Heathern kolu hl havada, Portern brakt yerdeydi. Grne baklrsa bunu benden baka fark eden de yoktu. Asistan doktor Porter etkilemeye alarak bir eyler gevelemeye devam ederken, ben Heathern kolunun neredeyse gzle ayrt edilemeyecek

kadar yava bir biimde aa iniini izledim. Hayal mi gryordum acaba? Neden baka kimse grmyordu? imdi sylesem kafadan atlak olduumu mu dnrlerdi? Porter aniden bana dnd. Dr Small, bu sunum sizi mest etti sanki. Hastann rahatszlnn ardnda yatan bilind motivasyonu kefedebildiniz mi? Bu adam psikiyatristlerden holanmyordu, oras kesin. Acaba kendisi ne gibi tuhaf kiisel sorunlar barndryordu? Daha deil, doktor. Ama sakncas yoksa formal bir konsltasyon yapmak isterim. Porter gld. Tabii, buyurun. Aslnda

diiyi de aralm, bakalm o ne bulacak. Gruptan bir-iki kii ks ks glerken, ben yzmn kzardn hissettim. Nefret ediyordum yzmn kzarmasndan. Porter bu psikiyatri kart yaklamnda yalnz deildi. 1980lerin balarnda pek ok dhiliyeci ve cerrah psikiyatriye ok az deer verirdi. Psikiyatriyi anlamazlard, hastalar da akl hastas diye damgalanmaktan korkard. Tp fakltesindeyken arada bir rencilerden ya da profesrlerden birinin, bilimden ok speklasyona dayal etkisiz bir uzmanlk olduunu syleyerek psikiyatriyle dalga getiini duyardm.

htisas dnemimde bu nyarglarn nedenleri hakknda daha fazla bilgi sahibi oldum. sko psikiyatr R. D. Laing kantlanm fiziksel bir nedeni olmadna gre, akl hastalnn bir hastalk olarak kabul edilip edilmemesi gerektiini sorgulamt. Ona gre delilik kavram politik ve kiiler aras etkilerden domutu. 1973te Stanfordlu psikolog David Rosenhan psikotikmi gibi davranan niversite rencilerinin psikiyatri tesislerine nasl giri yaptn anlatan Deli Yerlerde Akl Banda Olmak stne adl kitabn yaynlad. Bu yalanc hastalar, hastaneye yatrldktan sonra delilik taklidini braktklar halde

normal davranlar hastane alanlar tarafndan psikoz belirtileri olarak alglanmt. lgin olan, asl yatl hastalarn bunu gayet iyi bilmesiydi. II. Dnya Savandan sonra pek ok tp okulunun psikiyatri blmnde psikanaliz -bir zihin aratrmas ve tedavisi teorisi- hkm srd. Freudyen psikanalizde hastalar serbest armlarn, fantezilerini ve ryalarn analistlerine anlatr. Ardndan analist hastann semptomlarna veya problemlerine yol atn varsayd bilind atmalar yorumlar. Hasta analistin yorumuyla igr kazandnda semptomlarda genelde iyileme grlr. Ancak bu, gnlk tedavilerle bile,

yllarca srebilir ve tabii son derece pahalya mal olur ve ok vakit alr. Psikanaliz pek ok insana nevroz ve kiisel problemler konusunda yardmc olmutur. Ancak sistematik almalar benzeri bir tedavi yaklam olan psikodinamik psikoterapinin etkinliini kantlam olsa da, psikanalizin sadece anlayl ve destekleyici biriyle konumaktan daha iyi ilediini bilimsel olarak kantlamak zordur. Ayrca psikanaliz herkes iin uygun da deildir. zellikle de iddetli depresyonu veya psikozu olan hastalar iin uygun olmaz. Zihinsel semptomlar genelde daha hzl iyiletiren antidepresanlarn ve antipsikotik ilalarn gelitirilmesiyle

birlikte tp camias psikiyatriye biraz daha snr gibi oldu. te yandan pek ok psikiyatr da sadece psikanalitik yaklamlar kullanmak yerine, daha eklektik bir stratejiye geerek, konuma terapisi ile ilal tedaviyi bir arada kulland. Psikiyatrinin bu ekilde tbbiletirilmesi, dier tp disiplinlerinin bu dal daha gvenilir bulmasn ve kabullenmesini salad. Ne var ki psikiyatri kart tutumlar, zellikle de ya daha ileri olan hekimler arasnda varln srdrd. Pek ok doktorun ve halktan insann psikiyatriye kar nyargsnn ardnda korku yatar. Kendi zihinsel atmalarnn inkr iinde olan

insanlar kimi zaman gizli psikolojik sorunlarnn fark edilmesini nlemek iin psikiyatristlerden kanr veya onlara saldrrlar. Sanki psikiyatristin byle bir eyi yapacak sihirli gc varm gibi Ancak Ralph Portern durumunda psikiyatri kart inelemeler ahsi bir meseleymi hissi uyandryordu bende. Oysa ben resmi psikiyatrlma yeni yeni balyor, ciddiye alnmak istiyordum. Portern bana kendimi bir anda gvensiz hissettirebilmek gibi bir zellii vard. Psikiyatri kart oklarn zerime ynlendirdiinde itiraf etmeliyim ki bir an iin kariyer tercihimden pheye dmtm. Neyse

ki bu dzeysiz insana fkem, gvensizliime baskn geldi ve kendimi ona kantlamaya itti beni. Ortalk yerde kk drlmenin de kendine zg bir avantaj vard, insan grlerini kantlamaya itebiliyordu. ERTES SABAH RESM KONSLTASYONUMA balamak iin Heathern odasna gittim. Televizyon akt ve Heather bo bo ekrana bakyordu. Ona kendimi tanttktan sonra yatan yanndaki sandalyeye oturdum. Heather beni hibir ekilde fark etmedi, alabildiim tek tepki ise yznn nnde elimi rptmda gzlerini krpmas oldu.

Yeni bir nrolojik muayene yaptm. Refleksleri hl simetrik ve glyd. Ban hafife yastktan kaldrdm ve boynunu edim; hibir sertleme yoktu. Son olarak asl yapmak istediim eyi yaptm ve kolunu havaya kaldrp braktm. Be saniye kadar havada kalan kolu tutup yavaa yatay duruma getirdim, orada da kald. 30 saniye sonra kol ar ar yana indi. Heathern dier kolunu denedim, yine ayn sonucu aldm. Kendimi Las Vegas gsterilerindeki hipnotik transa gemi gnll seyircisinden tuhaf pozisyonlarda donup kalmasn isteyen hipnozlar gibi hissettim. Heather ise tm bu sre boyunca televizyona bakt. Sinir

bozucu bir eydi bu. O gne dek hi gzlerimle mumsu esneklik rnei grmemitim ama tp fakltesinde, derslerde okumutum. Mumsu esneklik, uyarlara azalm fiziksel tepki gstermek ve hareketsiz pozisyon koruma eilimi diye tanmlanr. Bu rahatszl olan birinin kolunu hareket ettirdiinizde, siz yeniden kprdatana kadar kol ayn pozisyonda kalr. Dier bir deyile kol ve bacaklar mumdan yaplm gibi tepki verir. Rahatszlk ilk bata motor becerilerde byk kayp yaayan ve kimi zaman saatler boyu sabit bir pozisyonda kalabilen katatonik izofreni hastalarnda tanmlanmt. Ender ve

tedavi edilmeyen vakalarda hastalarn bitkinlikten ld oldu. Heathern nabzna bakmaya hazrlandm srada ieri biri girdi. Pardon, siz gerek doktor musunuz yoksa tp rencisi mi? Arkam dndmde Heathern birazck daha yal halinin kapda durduunu grdm. Kadn devam etti. Hastaneyi eitmekten gna geldi artk bana. Yanz tutuyor mu sizin burada olmaya? O gnlerde henz salarm aarmamt ve 30uma yaklatm halde yamdan ge grnyordum. Dorulup elimi uzattm: Ben Dr Gary Small. Heathern vakasnda

konsltasyon yapyorum. Kadn elimi skmaynca geri ektim. Aman ne gzel, akl doktoru kt bir de dedi. Sessizlik terapisi falan m uyguluyorsunuz, ne yapyorsunuz? Kardeimin konumadn fark ettiniz herhalde, deil mi? antasn ve mantosunu brakp oday toparlamaya balad. Tp doktorlarnn kardeinize ensefalit tehis koyduunu biliyorum dedim. Ama bazen hasta konumay braktnda veya tepki vermediinde psikiyatristin yardm dokunabilir. Kadn derin bir i ektikten sonra Heathern san taramaya balad. fkesi teslimiyete dnmt.

Psikiyatrist de olur tabii, neden olmasn? Hastanede hangi uzman varsa grdk zaten. sminiz nedir? dedim. Andrea. Heathern ablasym. Asl bana terapi lazm. Heathern bu olay tam bir kbusa dnt. Sizin iin ok zor olmutur eminim dedim. Her ey yle hzl geliti ki, inanlr gibi deil. Heather bir gn gribe yakaland sonra bir baktk bu hale gelmi. Geen bir ay iinde herhangi bir iyileme fark ettiniz mi? Ettim diyemem dedi Andrea. Baz gnler biraz daha kendine gelir gibi

oluyor geri -sanrm san taramam houna gidiyor- ama genelde ne olup bittiinin farknda bile deil. Heather konumamzn farknda deilmi gibi grnse de kk bir ihtimalle bizi dinliyor olabilirdi. Bu yzden Andreadan koridora kmay rica ettim. Koridorun en sonundaki sandalyelere oturduk. Heather hastalanmadan nce nasl biriydi? dedim. Muhteem bir sanatyd. Annem hep ailemizin yeteneklisinin Heather, zekisinin de ben olduumu syler. Kinayeyle gld. Normalde bu szleri kz karde rekabeti konusunu irdelemek iin bir

girizgh olarak kullanrdm ama o konuya girmemeye karar verdim. Heather hakknda daha fazla ey renmeliydim. Resim yapyormu anladm kadaryla. Ne tr resimler yapyor? dedim. Ruh haline bal dedi Andrea. Enerjisi yerindeyken haftalarca birbiri ardna inanlmaz, rengrenk, soyut resimler retir. Kocaman resimler. Nasl bu kadar retken olup da uyumaya vakit buluyor, hi anlamyorum. Demek yle dedim. Andrea devam etti. Ama bazen de gnlerce stdyosuna kapanr ve karanlk, kasvetli otoportreler yapar. Sanki

bakas yapyor o tablolar. Grne baklrsa Heatherda bipolar affektif bozukluk diye de bilinen klasik manik depresyon vard. Bu hastalk nfusun yaklak yzde 1ini etkiler ve tipik zellii, depresyon dnemleri arasna serpitirilmi ar cokulu (forik) duygudurum, yani mani episodlardr. Bipolar hastalar manik durumdayken fazla uyku ihtiyac duymazlar. retken, enerjik, hatta genelde ar cokun ve elencelidirler. Ancak mani ykseldiinde, grkemlilikleri yznden balar derde girebilir. Bu hastalarda ayrca hzl konuma, halsinasyon, sanr ve agresif davran da grlebilir.

Bipolarlar depresyon haline getiklerinde genelde uyuuk olurlar ve ou zaman gnboyu uyurlar. Baz insanlarda hastaln hafif bir eidi grlr ve bu kiilerde tam kapsaml manik episodlar yerine hipomani olur. Yani hastalar gerginlik ve psikoz olmakszn fori ve retkenlik yaarlar. Depresyon dnemleri ise daha az iddetlidir veya yok gibidir. Bu hipomanik halin cazibesi yznden pek ok bipolar hasta, ruh hallerini dengeleyebilen ve geilerin sklk ve younluunu azaltan lityumlarn almay (szde) unutur. Bipolar bozukluu olan kiiler hipomanik ve manik episodlar srasnda

sk sk srad yaratclk patlamalar sergiler. Vincent van Gogh, Paul Gaugin, Jackson Pollock, Mark Twain, Ernest Hemingway, William Faulkner, Ludwig van Beethoven, Robert Schumann ve Brian Wilson de dhil, en nl ressam, yazar ve mzisyenlerimizden bazlarnda bu hastaln olmas artc deildir. Heatherda deiken ruh hali varm gibi geldi bana. Bu konuda kendisine yardmc olmas iin bir doktora ya da terapiste gitti mi? dedim. Neden ki? Herkeste vardr deiken ruh hali. Hem Heather bir sanat. Kendisini o ekilde ifade ediyor dedi Andrea savunmaya geerek. Ailenizde baka deiken ruh hali

sergileyen biri var m? Ban iki yana sallad. Akrabalarnzdan herhangi birinin psikiyatra gittii veya lityum ald oldu mu hi? dedim. Andrea bir an durup dnd. Anne babamz biz niversitedeyken araba kazasnda ld. Ama anneannemin bana East Coasttaki bir akl hastanesinde yllarca yatan kz kardeinden sz ettiini hatrlyorum. Fakat nesi vard, ila alyor muydu, bilmiyorum. Bu byk teyze de manik depresif miydi acaba diye dndm. Hi ilal tedavi grmeden yllar yl bir hastanede yatm olabilirdi. FDA mani tedavisi olarak lityumu ancak 1969da onaylad.

Ondan nce inslin ok terapisinden psikanalize kadar deien eitli tedaviler uygulanrd. Manik-depresif hastalk aile yelerinde kendini gsterme eiliminde olduundan Heathern olas aile tarihesi de onda tan konmam bipolar hastalk olduu ynndeki sezgimi destekliyordu. Andrea, bildiin kadaryla akrabalarndan herhangi birinin alkol ya da uyuturucu problemi var myd Bipolar hastalar bazen madde istismaryla, zellikle de alkolle kendilerini uyutururlard. Bakn Dr Small, belli ki kardeimin ensefaliti iin psikolojik bir neden aryorsunuz ama onun enfeksiyon

hastalklar uzmanna ihtiyac var, akl doktoruna deil, tamam m? Size katlyorum, enfeksiyon hastalklar uzmannn verecei bilgi son derece nemli. Ancak Heathern durumu u ana dek tm doktorlar artt. Bence aklmz tm olaslklara ak tutmalyz. Andrea kendini bir sandalyeye att. Doru diyorsunuz. Sonuta ondan baka kimsem yok benim. Bir anda yzne ok zgn bir ifade geldi. Acaba Andreada da manik-depresif eilimler olabilir miydi? Bu rahatszln dngleri arasnda bazen dakikalar iinde gei olabiliyordu. Heather byle grmek size ok zor

geliyordur dedim. Andrea gzleri dolarak bana bakt. Heather hep gl biri oldu. Onu seviyorum ama karmda hangi Heather bulacam hibir zaman bilemiyorum; iine kapank, karamsar olan m yoksa fkr fkr, yaratc olan m? imdi de bu hale geldi. Size ok ac veriyordur bu dedim. Evet dedi Andrea. Ama mesele ben deilim burada, kardeim. yilemeli mutlaka. Andreann bu noktada kendi duygularnn derinlerine inmeye hazr olmadn grebiliyordum. Ben de zaten Heathern hastalyla ilgili teorimin aratrmasn yapmak istiyordum.

sterseniz tm uzmanlara bu olayn paralarn bir araya getirmeleri iin vakit tanyalm dedim. Sizi daha fazla tutmayaym, kardeinizle ilgilenin. Ben de Heathern dier doktorlaryla konuaym. Umarm daha sonra sizinle biraz daha konuabiliriz. Ertesi gn Dr Portern yedinci kattaki ofisinin kapsn tklattm. Kap ak dedi Porter, atlak bir sesle. 405 Otoyoluna bakan ferah, standart deli, metal masa ve metal dosya dolapl ofise girdim. Duvarlar ereveli diploma ve dllere doluydu; Portern ikin egosunu destekleyen belgeler Porter dzenlemekte olduu slaytlardan

ban kaldrd. Ne var Small? Megulm u an eri makalelerim ve argmanlarmla donanm olarak girdiim halde Portern bana kendimi zgven yoksunu bir ahmak gibi hissettirmesi sadece bir dakika srmt. Neyse ki anlk aalanmalara karn yoluma devam etmeyi artk renmitim. Hemen tezimi ortaya attm. Kuzey Drtteki konumayan hastay muayene etme frsatm oldu. Sanrm hastanda ensefalit komplikasyonlu katatonik sendrom var, katatonik sendromun kayna da manik depresif bozukluk . Peter ban kaldrp gld. Deme ya? Yoksa kadn yle bir akln bana

toplayp hepsini anlatt m sana bunlarn? fkem devreye girerek beni iyice tetikledi. Hastann kz kardei bana hastann gemiiyle ilgili pek ok bilgi verdi. Heather Phillipsde ak ve net bir deiken duygudurum gemii var, aile yelerinden birinde de muhtemelen bipolar affektif bozukluk vard. Ayrca hastay muayene ettiimde klasik mumsu esneklik sergiledi ve Porter szm kesti. Mumsu ne? Kadnda viral ensefalit var be adam! Laboratuar sonularn grmedin mi? Beyin omurilik svsnda lkosit art var. Bu vakayla ilgili net bir ey varsa o da senin zihinsel bir eyler olduu

konusundaki naif srarndr. imdi gidebilir misin ltfen? fkeden gzm karard. Hastann bipolar bozukluk tedavisi grmesi gerekiyordu ama bu hyarn gzleri psikiyatriye olan nyargs ve inat kstahl yznden kr olmutu. Duvarda asl aptal plaketlerden birini alp kafasna akmak geldi iimden. Dr Porter, hastada ensefalit yok demiyorum ama ayn zamanda bipolar bozukluk tedavisi de grmesi gerekebilir. Sama dedi Porter. Hem ne yapmamz neriyorsun? Zorla lityum mu verelim? Hayr. Bu noktada en gvenli ve etkili tedavi elektrokonvlsif tedavi, ECT

olur dedim. Bak Small, beyin enfeksiyonu olan bir hastaya ok tedavisi yapacak deilim, tamam m? Sana getirdiim u makalelere bir gz atabilir misin ltfen? dedim. Masann stne, uraya brak. 10 dakika sonra ders veriyorum, slaytlarm hazrlamam lazm. Ben artk yokmuum gibi masasnn zerindeki slayt emberine dnd. Ben de makaleleri masaya brakp dar ktm. Makalelerden biri Alan Gelenbergin klasik Katatonik Sendrom makalesiydi. Burada hem mumsu esneklik hem de katatoninin psikiyatrik ayrc tans anlatlyordu. Gelenberg

maninin katatoni iin dier tm psikiyatrik rahatszlklardan, hatta izofreniden bile daha yaygn bir neden olduunu gsteriyordu. Dier makalelerse modern ECTnin gvenliini ve yararlarn aklyor, medyann ve ECTyi iyiletirici bir mdahaleden ok, bir ceza gibi resmeden, One Flew Over the Cuckoos N e s t / Guguk Kuu gibi filmlerin yaratt eski algy yerle bir ediyordu. Portern ofisinden ktktan sonra kendi hcreme dndm. Benim ofisimin de bir penceresi vard ama tp merkezinin p kovalarna bakyordu. Neyse ki pencere boyal ve kapalyd. Artk uzman olduum halde Porter gibi

adamlar tarafndan ciddiye alnmamak sinirimi bozuyordu. Grmezden gelinmek, alaya alnmaktan da kt bir histi. ok dk de olsa Portern braktm makalelere bakma ihtimali vard ama duruma benim gzmden bakma ihtimali pek yoktu. Bana onun seviyesinde veya stnde bir mttefik lazmd ve tam da yle birini biliyordum. Dr Larry Klein Amerikan psikiyatrisinde bir ikondu ve ben de akl hocas olarak UCLAya gelir gelmez onu arayp bulmutum. 1,65 boyundayd ama gr sesi, mthi zekas ve politik tavrlaryla girdii her ortamda hkimiyet kurard. Toplantmz iin

ofisinde beklerken onun nam salm, anlalmaz yazlarla dolu karatahtasna bakarak yazdklarn deifre etmeye altm. Yazlanlar ya deha ya da delilik rnyd ki adamn cazibesi de zaten oradan geliyordu. Kap aniden ald ve Larry uarak yanmdan geti. Koltuuna oturmasyla purosunu yakp ayan masaya koymas bir oldu. Yeni sa kesimini sevdim Gary. Pek bir Steve McQueen tarz olmu. Saol Larry dedim. Grdm kadaryla sen hl papyona devam. Daima Gary, daima. nsan ne kadar resmi olsa azdr dedi. Syle bakalm, neymi bekleyemeyecek u acil

mesele? Larrye Heathern salk durumunu ve Portern koyduum tanya ve tedavi nerilerime direniini anlattm. Larry purosunu tttrerek anlattklarm dinledi. Kendisi sadece dnya apnda bir psikofarmakolog deil, ayn zamanda saygn bir analistti. Porter tipinde karakterleri gayet iyi bilirim dedi. Gvensiz, takntl bir dhiliyecidir. Muhtemelen buyurgan bir anneden kaynaklanan yetersizliklerini rtmeye alyordur. Ayrca bu ahmakla nasl baa klacan da biliyorum. Bu arada senin deerlendirmen tam isabet gibi grnd bana. yi i kardn evlat. imde bir gurur dalgasnn kabardn

hissettim. dealize edilmi baba figr karmda durmu, almam vyordu. Kendi babam olsa tany neden daha nce koymadm sorard. imdi Larrynin Portera haddini bildireceini biliyordum ama kendimi biraz da ocukca davranm gibi hissediyordum. Kariyerimin bu aamasnda bu olay kendi kendime halledebilmeliydim. Ama en azndan hasta gerekli bakm alabilecekti. Larry purosunu dev kltablasnda sndrdkten sonra Dur u ahma bir arayaym ben dedi ve yan odaya seslendi: Janet, Dr Ralph Portera ar gnderir misin ltfen? Hi vakit kaybetmeden yukar, hastann

odasna ktk. Larry Heather nrolojik muayeneden geirirken ieri Ralph Porter girdi. Ralph, Archivesa yazdn yaz mthiti. Larrynin kusursuz politik tavrndan etkilenmitim. Ralphn az kulaklarna vard. ok naziksin Larry. Dr Small, teekkrler Dr Klein bu enteresan vakama dhil ettiin iin. Ne yaltak adam diye dndm. Ne demek, rica ederim dedim. Onlara Heathern mumsu esnekliini gsterdim. Larry hemen atld: nanlmaz ha, ne diyorsun Ralph? Evet. Benim ilk bata edindiim, ensefalit dnda da bir eyler olduu ynndeki pheye ok uyuyor. nsan ne

daha ne kadar yalan syleyebilirdi acaba? Larry manidar bir biimde glmsedi bana. O halde hepimiz bu katatonik sendromun hastann ensefalitinde komplikasyon yaratm olabilecei konusunda hemfikiriz, yle mi? Ben bam salladm, Ralph da, Olabilir dedi. Larry devam etti. Bana kalrsa kzcaza biraz elektrik vermekle hibir ey kaybetmeyiz. Gary, hastay ne kadar srede ECT deneme tedavisi listesine sokabiliriz? Kardei bugn izin kdn imzalarsa hastay yarn sabah iin programa alrm dedim.

Sence bu noktada izlenecek en iyi yol bu mu Larry? dedi Ralph. Kesinlikle. Hastann gemiinde bipolar bozukluun iaretleri yeterli dzeyde var. Hem ECT seanslarndan sonra tepki alamasak bile dururuz ve enfeksiyonun doal srecini takip etmesini bekleriz. ECTnin buna bir etkisi olmaz. O halde size tamamen katlyorum dedi Ralph ylk bir tavrla. Glmemek iin kendimi zor tuttum. Harika dedi Larry. Ayrntlar Gary takip eder o zaman. Her ne kadar angaryac ocua indirgenmi olsam da Portern Larrye yaltaklk yapmasn izlemekten tatmin

duymutum. Larry odadan kmak zere ilerlerken bana gz krpt ve Bu arada Ralph, bir yerde okuduuma gre nfusun yzde bir ya da ikisinin omurilik svsnda aklanamayan lkosit olurmu. Acaba bu ensefalit, dikkatimizi asl meseleden kaydran yanltc bir ey olabilir mi? dedi. Ralph tkrdn yalayarak, Her ey mmkndr Larry dedi. Larry onu duydu mu bilemiyorum, o srada koridoru yarlamt bile. ECT siti tp merkezinin birinci katnda, konferans odasndan dntrlm geni bir salondu. eride bir kenardan perdeyle dierinden

ayrlm drt sedye vard. Salonun dier ucunda ise bir acil destek arabas, iki tane elektrotlu ECT makinesi, bir elektrokardiyograf, ila ieleri ve anestezi ekipman vard. ECT uzman doktoru Tom Reynolds, Gods Spor Salonundaki haftasonu almalarnn etkisini arttrabilmek iin steroid kulland sylenen, tknaz, kasl bir psikiyatrd. Gerek hayattaki ECT, filmlerde grlen, lklar atan, aresiz hastalarn skca balanp vcuduna elektrotlar takld ve tyler rpertici granmal nbetlere sevk edildii, o szde ok tedavilerinden ok farkldr. Aslnda ECTnin iyiletirici unsuru kas

spazmlar deil, o kaslar denetleyen sinirlerin elektrikle uyarlmasyla ortaya kan nbettir. Tam kas spazmnn tehlikelerinden kanmak iin, anestezi altndaki baygn hastaya kaslar geici fel eden succinyl choline adl ila enjekte edilir. Heather tedavi iin hazrlyorlard, ben de gzlemlemek ve gerektiinde yardmc olmak iin oradaydm. Hastaya ksa etkili anestezik ila verildikten sonra Tom dier kola, n ksma giden kan akn kesmek iin manon balad. Bu sayede succinyl cholin n kola ulaamayacakt ve biz de kolun titrediini gzlemleyerek, hastann vcudunun dier ksmlarnn sinirsel

spazm yaadndan emin olacaktk. Tom elektrotlardan birini Heathern alnna, dierini de sa temporal blgeye yerletirdi. Ardndan hemire sadece bir saniye sren elektrik akmn verdi ve Tom elektrotlar kard. Heathern sol n kolunun ve elinin otuz saniye kadar titrediini gzlemledik. Tom manonu kard, biz de sedyeyi odann dier tarafna gtrdk. Hastann yatan evreleyen perdeyi kapadm ve anestezi etkisinin gemesini beklemeye baladm. Ben Heathern hasta izelgesine notlar alrken Tom bir sonraki hastay hazrlamaya balad. Notlarm tamamladm srada birinin Neler oluyor? dediini duydum.

Biri yardm m istiyor diye perdeyi ap dar baktm. Neredeyim ben? Sen kimsin? Hzla nme dndm ve Heathern lmden uyanm gibi dorulmu oturduunu grdm. lk defa gerekten bakyordu bana. Hastanedesin Heather dedim. UCLAda. Heather bitkin halde yeniden uzand. ok susadm. Sevinten neredeyse havalara umutum. Sana biraz buz getireyim. Heather bunu izleyen yarm saat iinde ECT dinlenme alannda nispeten zihni ak ve tepki verir durumda kald. Ona geen ay iinde neler olduunu ve

buraya nasl geldiini olabildiince anlattm. Kardeini grmek istedi ama sonra uyuyakald. Ancak odasna dndnde yine tepkisiz, katatonik duruma girdi. Birbirini izleyen her ECT tedavisinin ardndan Heathern zihin aklk sresi giderek uzad ve altnc tedaviye gelindiinde katatoni tamamen ortadan kalkt. Hastann ECTye olumlu tepkisi, deiime urayan akli durumunun ensefalit deil, akut mani olduunu dorulad. Heather yatt koutan psikiyatri yatan hasta nitesine sevk edildi. Duygudurumunu stabilize etmek iin ona lityum vermeye baladk ve 12 tedavinin ardndan ECTyi kestik.

Kitap Künyesi

Yazar: Gary Small

Yazar:Gigi Vorgan

Çevirmen: Duygu Akın

Editör: Onur Kaya

Tasarımcı: Ayhan Şensoy

Orijinal Adı: The Other Side of the Couch / The Naked Lady Who Stood on Her Head

Yayın Evi: NTV Yayınları

İSBN: 9786055443801

Sayfa Sayısı: 336

Bir Psikiyatristin Gizli Defteri Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

Gerçek hikâyeler kurgudan çok daha tuhaftır, Dr. Gary Small da bunu gayet iyi biliyor. Psikiyatriyle ve insan beyni üstüne çığır açıcı araştırmalarla geçen otuz yıl içinde Dr. Small pek çok şey görmüş. Şimdi ofisinin kapılarını açmaya ve kariyerinin en gizemli, ilginç ve tuhaf hastalarını anlatmaya hazır.

Bu kitap bir psikiyatristin zihnine ve onun giderek gelişim gösteren mesleki yaşamına yapılan aydınlatıcı bir yolculuk. Aynı zamanda bu branşın ve daha önce görülmemiş, tanısı koyulmamış çeşitli akıl hastalıklarının perde arkasına da bir bakış... Kitabı okurken kendinizi, bizi insan yapan şaşırtıcı tuhaflıklar üstüne düşünürken bulacaksınız.

Sıkça komik, kimi zaman trajik ve daima etkileyici Dr. Small, sizleri kariyeri içinde Boston'un kalabalık acil servis koridorlarından başlayıp ülke elitlerinin multimilyon dolarlık kayak localarına dek uzayan bir geziye çıkarıyor. Bu gezi sırasında birbirinden tuhaf gerçek karakterleri anlatırken, bir yandan da esrarengiz histerik körlükle, penisinin küçüldüğüne inanan bir adamla, gizli sürdürülen çifte hayatlarla ve ürkütücü derecede psikotik romantik arzularla baş ediyor. Akıl hocası kendi hastası olduğunda Dr. Small'un kariyeri ve kişisel hayatı tam bir döngüyü tamamlıyor ve Small'un kimsenin zihinsel araştırmanın ötesinde olmadığını anlamasını sağlıyor; kendisinin bile...

(Tanıtım Bülteninden)

Bir Psikiyatristin Gizli Defteri Alıntıları - Sözleri

• ‘Karadayken bile denizlerde kaybolmama’
• Bu kadar çok konuşup bu kadar az şey söylemen olacak şey değil.
• “Görmezden gelinmek, alaya alınmaktan da kötü bir histi.”
• Gerçek hikayeler kurgudan çok daha tuhaftır.
• "Konuşmayı öğrenebilseniz, vurma ihtiyacı hissetmezdiniz."
• ...cebinde kebap şişi saklayan ajite bir şizofrenik katil, bir şişe Valium gizleyen intihara meyilli bir bipolar veya çekilme yaşayan ve üstünüze kusmak üzere olan bir eroin bağımlısı…
• Kendimi neden mutlu hissedemediğimi anlamıyorum.
• "Bazen bir şeyi o kadar çok isteriz ki zihnimiz bedenimizi o şeye inanmaya iter."
• "Şartlarla başa çıkma mekanizmamızın başındaysa mizah geliyordu"
• Bir ilişkiyi sürdürebilmek için öfkemizi tutup kendimizi ifade etmekten kaçındığımız zamanlar az mıdır? Peki ya canı istediğinde öfkesini salıveren insanlar? Kimilerinin bu davranışı yanına kar kalır, bir bedel ödemez, kimileri de öfkesini kontrol altında tutmayı öğrenip acı çeker.
• …beynim ağır çekimde düşünmeye başlıyor sanki. Hani gece yoğun siste araba sürersiniz ya? İşte öyle bir his.
• Kendimi neden mutlu hissedemediğimi anlamıyorum.

Bir Psikiyatristin Gizli Defteri İncelemesi - Şahsi Yorumlar

Psikolojiyi merak edenler için başlanması gereken ilk kitaplardan biri olabilir. Psikoloji türünde popüler, dili yalın bir kitap. Kitabı çok beğendim.Kitabın içinde bir çok farklı vaka var. Bu vakalarda kimi zaman şaşırdım, kimi zaman etkilendim hatta kendime yakın hissettiğim hastalar bile oldu. Bu hastaları anlayarak kendi içimde aydınlanma yaşadım diyebilirim. Bu kitabın bana kattığı en önemli şeylerden biri de bu. Kendimle yüzleşmek. Ve her şeyi bir kenara bırakıp kendime yöneldim... Bir çoğumuz sorunlarıyla yüzleşmekten kaçınır. İçimizde bir yerlerde iyi gitmeyen bir şey olabilir. Bunları bastırmakla, sorunlarımızdan uzaklaşmakla, unutmaya çalışmakla kendimizi iyi hissedeceğimizi sanırız ama böyle olmaz bunun sonucunda bulanık bir zihin ortaya çıkar ve artık sağlıklı kararlar veremeyiz.Artık bir şeyleri değiştirmeliyiz. Kendimizden kaçmak yerine kendimize sarılmamızın tam zamanı :) Bu kitabı okumanızı tavsiye ediyorum. İyi okumalar. (Özlem)

Beyin Sisi: Beyin Sisi bölümünden kendime hatırlatma olması amacıyla buraya not etmek istiyorum okumadan geçebilirsiniz -spoiler içerebilir-. Greg Wiley, beyninde bulanıklık, düşünme hızında azalma şikayetleriyle hastaneye geliyor. Bu semptomlar özellikle akşam saatlerinde ortaya çıkıyor. Psikiyatrist ilk olarak bir çok tıbbi hastalık düşünse de çoğu için belirtiler eksik kalıyor. Daha sonra tesadüf eseri hastanın iş yerine gidip onu gözlemleyince aşırı su içtiğini fark ediyor ve düşünceleri burda olgunlaşmaya başlıyor. Evet aşırı su. Benim de dahil herkesin fazlasından zarar gelmez diye düşündüğü su hastanın bu şikayetlerine yol açmış. Aşırı su içme isteği yani polidipsi su zehirlenmesine yol açmış. Kitapta şu şekilde açıklıyor; "Hastanın sindirdiği suyun miktarı böbreklerin atabileceği miktarı aşar. Sonuç olarak vücuttaki sodyum düzeyi düşer ve bu da karışıklık, yönelim bozukluğu ve psikotik davranışta dahil çeşitli semptomlara yol açabilir. Tedavi edilmezse zihinsel semptomlar ilerleyerek hezeyana, uyku sersemliğine, hatta komaya dönüşebilir. Hastalık şiddetliyse ölümcül olabilir... Bazı atletler su zehirlenmesi riski altındadır ama genelde antrenman veya karşılaşmalarda normal su yerine ilave elektrolitler içeren spor içecekleri tüketerek bundan kaçınır. Serebral ödeme diğer bir değişle beyinsel şişmeye neden olabilen şiddetli hiponatremiye, yani kandaki sordum düşmesini önlemek için rahatsızlığın en kısa sürede belirlenmesi gerekir. Yani aşırı su sodyum atılımını arttırır ve hiponatremiye sebep olur. Bu da başta psikolojik sandığımız beyin sisinin nedeni olabilir. (Elif)

Dr. Small’ı tanımak harikaydı. Kendisine ve eşine hayran oldum. Kitapta 15 ilginç hastasını anlatmış. Son hikayede gözlerim doldu. Bu kadar alanıyla ilgili bilgi paylaşıp aynı zamanda bu kadar samimi bir üslupla yazmasını takdir ettim. Basit bir terapi hikayeleri kitabı değil. Yazar kendisini ve ailesini de aralarda anlatmış. Aynı zamanda 80 li yıllardan şimdiki zamana kadar bu mesleğe olan bakış açısının değişimini de gözlemlemiş oluyoruz. Anlattığı vakalardan belki biz de faydalanabiliriz. Psikoloji ile ilgili kitap okumayı seviyorum. O yüzden çok büyük bir keyifle okudum. (Buket zeki)

Bir Psikiyatristin Gizli Defteri PDF indirme linki var mı?

Gigi Vorgan - Bir Psikiyatristin Gizli Defteri kitabı için internette en çok yapılan aramalardan birisi de Bir Psikiyatristin Gizli Defteri PDF linkidir. İnternette ücretli olarak satılan çoğu kitabın PDFleri bulunmaktadır. Ancak bu PDF'leri yasal olmayan yollarla indirmek ve kullanmak hem yasalara hem de ahlaka aykırıdır. Yayın evlerinin sitesinden PDF satılıyorsa indirebilirsiniz.

Kitabın Yazarı Gigi Vorgan Kimdir?

Gigi Vorgan, senaristlik, yapımcılığın yanı sıra kitaplarını birlikte yazmak için kocası Dr. Gary Small`a yardım ediyor. Onun ilk önce uzun metrajlı film ve televizyon projeleri çok sayıda Kanepe ve Alzheimer Önleme Programı adlı işleri çıktı. Gigi Vorgan eşi Dr.Gary Small ve iki çocuğuyla birlikte Los Angeles'ta yaşıyor.

Gigi Vorgan Kitapları - Eserleri

• Bir Psikiyatristin Gizli Defteri
• Yaşlanmayan Zihin
• Modern Beynin Evrimi
• Hafıza Geliştirme Teknikleri

Gigi Vorgan Alıntıları - Sözleri

• Yeni bir iletişim kültürü yarattılar; zaman, yer ve hatta video sohbeti yapmadıkları sürece nasıl göründüklerinin bile önemli olmadığı yeni bir kültür. (Modern Beynin Evrimi)
• Çoğumuz için cep ve diğer teknoloji cihazlarımız artık sadece işimizi verimli kılmaya yarayan araçlar olmanın ötesinde. Benliğimizin uzantıları olan gurur, utanç ve kıskançlık duygularımızın dışavurumu haline geldiler. (Modern Beynin Evrimi)
• Anlayışlı bir arkadaşınızla sizi üzen bir konu üzerinde konuşursanız bu da stres düzeyinizi azaltarak beyin nöronlarınızı korumaya yardımcı olur. (Yaşlanmayan Zihin)
• Kendimi neden mutlu hissedemediğimi anlamıyorum. (Bir Psikiyatristin Gizli Defteri)
• ‘Yaşam tarzı seçimleriniz beyninizi genlerinizden daha fazla etkiler.’ (Yaşlanmayan Zihin)
• Yüzleri hiç unutmam, ama seninki için bir istisna yapabilirim. GROUCHO MARX (Hafıza Geliştirme Teknikleri)
• Duygularınızı ifade ettiğiniz takdirde, olmasından korktuğunuz bazı sonuçları düşünün: öfke, kınama, kısas, hüsran ya da suçluluk. Bu sonuçlar ne olursa olsun, uzun dönemde muhtemelen duygularınızı içinize atmanızdan daha az zararlı olacaktır. (Modern Beynin Evrimi)
• Öğrenme ve hatırlama becerilerinde, genel olarak hayatta başarı gösteren insanların çoğu hangi bilgiyi öğrenmenin işe yarar, hangisinin daha az önemli olduğunu ve gözden kaçırılabileceğini bilirler. (Hafıza Geliştirme Teknikleri)
• En iyi konuşmacılar, dinlemeyi bilenlerdir. (Modern Beynin Evrimi)
• Gençken her şeyi hatırlayabiliyordum, yaşanmış olsun ya da olmasın. Mark Twain (Yaşlanmayan Zihin)
• Bir nesilde saçmalığın daniskası olarak görülen şey, bir diğerinde bilgeliğin simgesi haline gelir. (Modern Beynin Evrimi)
• "Konuşmayı öğrenebilseniz, vurma ihtiyacı hissetmezdiniz." (Bir Psikiyatristin Gizli Defteri)
• Bir insanın sağlıklı olup olmadığını, şunlardan hangisini ikişer ikişer harcadığına göre söyleyebilirsiniz: Merdiven ya da hap. Milton Berle (Hafıza Geliştirme Teknikleri)
• “Görmezden gelinmek, alaya alınmaktan da kötü bir histi.” (Bir Psikiyatristin Gizli Defteri)
• “Tenis oynamalıyım. Buna ihtiyacım var. Uyuşturucu gibi, ben de müptelasıyım.” (Hafıza Geliştirme Teknikleri)
• On dört yaşındaki bir kız, tek bir tuşa basarak aynı anda on arkadaşıyla birden konuşabiliyor ve saniyeler içinde tüm haberlere ulaşabiliyor; ne on arkadaşını aramasına gerek var ne de -Allah korusun- konuşmak için ertesi gün okula gidene kadar beklemeye. (Modern Beynin Evrimi)
• Dünyayı değiştirebileceklerini düşünecek kadar deli olan insanlar, bunu başaranlardır. (Modern Beynin Evrimi)
• Kendimi neden mutlu hissedemediğimi anlamıyorum. (Bir Psikiyatristin Gizli Defteri)
• ‘Anlayışlı bir arkadaşınızla sizi üzen bir konu üzerinde konuşursanız bu da stres düzeyinizi azaltarak beyin nöronlarınızı korumaya yardımcı olur.’ (Yaşlanmayan Zihin)
• Bir ilişkiyi sürdürebilmek için öfkemizi tutup kendimizi ifade etmekten kaçındığımız zamanlar az mıdır? Peki ya canı istediğinde öfkesini salıveren insanlar? Kimilerinin bu davranışı yanına kar kalır, bir bedel ödemez, kimileri de öfkesini kontrol altında tutmayı öğrenip acı çeker. (Bir Psikiyatristin Gizli Defteri)

İNSAN NASIL ANSIZIN KONUŞMA KABİLİYETİNİ yitirecek kadar sinirlenir? Kel kalana dek saçını yolar? Ya da sırf bayılan birini gördü diye bayılır? Bu tür sorular daima merakımı uyandırmıştır. Bu yüzden de tıp fakültesinde uzmanlık dalı olarak psikiyatriyi seçmem kimseyi şaşırtmadı ve ben de bu tercihimden hiçbir zaman pişmanlık duymadım. 30 yıllık psikiyatri mesleğim boyunca tuhaf davranışlarıyla akıllardan silinmeyecek, enteresan hastalar gördüm. Akıl bazen insanı uç noktalara götürebiliyor. Fakat bana, iyi bir psikiyatrın insanı o noktalardan geri döndürebileceği öğretildi. Bu kitapta en sıradışı hastalarımı ve içlerinden çoğunun deliliğin eşiğinden dönmesine nasıl yardımcı olduğumu anlatacağım. Bu tuhaf vakalarla ilgili duygu, düşünce ve tepkilerimi sizlerle paylaşıyorum çünkü psikiyatrist ve nörobilimci olmanın sadece mesleki değil, aynı zamanda kişisel bir yolculuk olduğunun anlaşılması gerektiğine inanıyorum. Vakalarda karşılaştığım zorlukları anlatırken, hastalarımın zihinsel sorunlarının ardında yatan sırların çözümünde bana katılmanızı ve bu vakaları çözmenin, deneyim kazanmanın, beni nasıl daha iyi bir doktora dönüştürdüğünü gözlemlemenizi istiyorum. Vakaları -eğitimimin ilk aşamalarından başlayıp sonraki 30 yılı içerecek şekilde- kronolojik sırayla aktardım. Aktarımlarım sırasında birkaç dinamiğin üstünde durdum, özellikle de bedenin zihnin dengesini bozması kadar, zihnin de bedeni hastalandırışı dinamiğine eğildim. Hastalarımla çalışırken, psikolojik sorunların hem fiziksel hem de zihinsel açıklamalarından yola çıkarak ve sorunları konuşma terapisiyle, ilaç tedavisiyle veya her iki yöntemle tedavi ederek, çeşitli yaklaşımlar kullandım (ki bu eklektik psikiyatrist stil diye tanımlanır). Son yıllarda kariyerimi hafıza kaybı ve Alzheimer hastalığını anlama ve önleme üstüne de odakladım. Hastalarıma anılarını koruma konusunda yardımcı olurken, birçoğunun unutmak istediği anıları olduğu dikkatimi çekti. Bu anıların ardında ise çözümlenmemiş psikolojik sorunlar, çatışmalı ilişkiler, kimi zaman da kişinin gerçeklikten kaçmasına neden olan aşılamamış engeller yatıyordu. Dolayısıyla hafıza zorluğu çeken kişilerin zihinsel çatışmalarının üstesinden gelmelerine yardımcı olmak, onların sağlığı açısından, en az anılarını korumak kadar önemliydi.

Hayatlarını zorlaştıran zihinsel sorunları olanlar da dâhil, ne çok insanın psikiyatriden hâlâ korktuğunu ve tedaviden kaçtığını görmek beni şaşırtıyor. Görünüşe bakılırsa insanları uzak tutan şey çoğu zaman “deli doktoruna gitmekle” damgalanmak ve bir sorunu olduğunu kabullenmek fikri olabiliyor. Kısmen medyanın da yarattığı, psikiyatri hakkında yersiz bir karamsarlık yüzünden, pek çok kişi gereksinim duyulan yardımı almaktan kaçıyor. Psikiyatristler bazen hastaları iyileştiren değil, onların zihnini ele geçiren, didik didik irdeleyen akıl dedektifleri olarak görülüyorlar. Ben bu kitapla bu tür yanlış algıları ortadan kaldırmayı ve zihinsel hastalık tedavisini gizeminden arındırmayı ümit ediyorum. ABD’de her yıl tahmini dört yetişkinden biri -yaklaşık altmış milyon insan- zihinsel bir hastalık yaşıyor. Halkın yanlış algısına karşın, psikiyatrik müdahalelerle psikozun, depresyonun ve kaygının belirtilerinin azaltıldığı ve sıkça da yok edildiği ortaya konmuş durumda. Ancak pek çok insanın yardıma erişimi yok ve tedaviyle iyileşebilecek olanlar da genelde uzman aramaya girişmiyor. Kitaptaki olayları kendi deneyimlediğim gibi, birinci tekil şahıs ağzından anlattım. Kitabın ortak yazarı ve eşim Gigi Vorgan anlatımı, okuyucuların olayları ve onların ardında yatan bilimi daha iyi kavramasını sağlayacak biçimde şekillendirmeme yardımcı olarak, kitabın yazımında önemli bir rol oynadı. Bu kitapta betimlenen insanlar ve durumlar, gerçek hastaları ve onların duygusal mücadelelerini temel alıyor. Ayrıntılarsa benim vaka tarihçelerimden ve canlı anılardan geliştirildi. Ancak meslektaşlarımın, hastaların ve ailelerinin gizliliğini korumak için, özel bilgilerin çoğu değiştirildi. Deneyimlerimin yaşandığı şekliyle okuyucuda gerçeklik hissi uyandırabilmesi için, vakalar olabildiğince doğru biçimde yeniden yaratıldı. İlgili kişilerin mahremiyetini korumak için bazı diyaloglar, mekânlar ve durumlar değiştirildi veya kurgulandı, bazı hastaların özellikleri de diğerlerine aktarıldı.

Buna rağmen herhangi bir benzerlik varsa kasıtlı değildir. Bu kitabın sizleri hem eğlendireceğini hem de psikiyatriden korkanların korkularını yenmelerini ve ihtiyaç varsa yardım almalarını sağlayacağını umuyorum. DR GARY SMALL LOS ANGELES, CALIFORNIA TEŞEKKÜR BU KİTABIN YAZIMINDA bize esin kaynağı olan hastalara ve akıl hocalarına, ayrıca enerjisi ve bilgisiyle katkılar sağlayan, Rachel Champeau, Dr Michela Gunn, Dr Jeff Gandin, Melinda Gandin, Diş Hekimi Robert Gandin, Dr Jonathan Hiatt, Ph.D. Shirley Impellizeri, Don Siegel ve Dr, Ph.D, Lawrance Warick de dâhil, tüm dost ve meslektaşlarımıza teşekkür etmek isteriz. Uzun süredir editörümüz ve dostumuz olan Mary Ellen O’Neill ile sevgili dostumuz ve edebiyat mümessilimiz Sandra Dikstra’nın desteği ve katkısı olmadan bu kitap mümkün olamazdı. Ayrıca çocuklarımız Rachel ve Harry’e, anne babalarımız Dr Max ve Gertrude Small’a, Rose Vorgan ve Fred Weiss’a da sevgi ve teşvikleri için teşekkür etmek istiyoruz. DR GARY SMALL GIGI VORGAN Bu kitap yalnızca bilgi kaynağı olarak yazılmıştır. Kitapta yer alan bilgiler hiçbir şekilde okuyucunun tıbbi danışmanının öneri, karar ve yargılarının yerini alacak şekilde değerlendirilmemelidir. Basım tarihi itibarıyla kitabın içerdiği bilgilerin hatasızlığını garantilemek için her türlü çaba gösterilmiştir. Yazar ve yayımcı burada yer alan bilgilerin kullanımı veya uygulamasından doğabilecek her türlü olumsuz etkinin sorumluluğundan açıkça muaftır. Kitapta tartışılan kişilerden bazılarının isimleri ve belirleyici özellikleri bu kişilerin kimliğini koruma amacıyla değiştirilmiştir. BİRİNCİ BÖLÜM SEKSİ BAKIŞ 1979 Kışı BOSTON’UN EN HAREKETLİ psikiyatri kliniğinin kısaca “APES” (maymunlar) adını verdiğimiz Akut Psikiyatri Servisi bekleme salonunda, kalabalığı güçlükle yararak ilerledim. Bu servis, önde gelen üniversite hastanelerinden Harvard Tıp Fakültesi’nin acil servisine giden koridorun hemen aşağısındaydı.

Psikiyatri bölümünün genç asistan doktorlarından oluşan grubumuzun servise APES adını vermesinin nedeni, servisin ormanı andıran atmosferiydi. Binbir sorunlu insan kendi isteğiyle ya da polisin ve acil servis çalışanlarının yardımıyla biteviye buraya gelirdi. Ben o sırada 27 yaşındaydım, tıp fakültesini ve bir yıllık dâhiliye stajımı bitirmiş, doğduğum yer Los Angeles’tan ayrılarak Boston’a gelmiştim. Gelmeden altı ay önce arabamı ve sahip olduğum her şeyi satmış, elimde üç koli, sırtımda çantamla soluğu Cambridge’deki tek odalı, bomboş dairemde almıştım. Taşınma ve yeni bir eğitim programına başlama konusunda tedirgin ama psikiyatri kariyerime başlayacağım için de heyecanlıydım. Her ne kadar bir Phi Beta Kappa1 olsam ve okulu onur derecesiyle bitirsem de Harvard’a gideceğime inanmakta zorlanıyordum. Gerçi içten içe, beni alıyorsa ne kadar iyi bir okul olabilir ki, diye düşünmüyor da değildim. Tıklım tıkış bekleme salonunda bilekleri kanlı sargı beziyle sarılı ve iki acil servis elemanının eşlik ettiği bir kadına çarpmamayı son anda başararak ilerlemeye çalıştım, nihayet kahve odasına vardım. Burada birkaç psikiyatri çalışanı hasta bakmaya ara vermiş, dinleniyordu. Bu hararetli ortamın içine fırlatılmış olmak nedense aramızda ani bir bağ oluşturmuştu. Şartlarla başa çıkma mekanizmamızın başındaysa mizah geliyordu. Birbirimizi hem şaşırtmak hem de zekâmızla etkilemek için durmadan şakalar yapıyor, korkunç birtakım hasta hikâyeleri anlatıyorduk. Psikiyatri ihtisasının ilk yılında, acil servis ve yatarak tedavi birimlerinde rotasyon yapmamız gerekiyordu. Tıbbi amaçlı bu eğitim tecrübelerine ek olarak, en az üç tane uzun süreli “ayakta tedavi gören psikiyatri vakası” almamız bekleniyordu. Böylece sonunda kitapların arasından sıyrılıp klinik tecrübe girdabının içine atlamıştım.

Bir yandan da çok sayıda gerçek insanla ve onların son derece gerçek acılarıyla ilgileniyordum. Tüm bunlar bana boğucu, ürkütücü ve çoğu zaman da heyecan verici geliyordu. İşin yoğunluğu karşısında enerjiyle dolsam da genelde aşırı yorgun düşüyor, ancak iş bittiğinde rahat bir nefes alıyordum. Günlerden Cumartesi’ydi, sabah istediğim kadar uyuyabilecektim ama yüzüme vuran güneş ışığı beni erkenden uyandırdı. Daireme henüz perde taktırmamıştım. Kız arkadaşım Susan uyuyordu. Isınmak için ona sokuldum. Zayıf gün ışığı odayı ısıtmada pek etkili değildi. Boston’da Ocak hiç de gözde aylarımdan biri değildi. Susan yanımda olmasa o sırada çoktan elektrikli ısıtıcıma yanaşmış, Lastik Adam Michelin misali kocaman parkam ve yün beremle Jung ve Freud okuyor olurdum. Onun yerine battaniyeyi kafama çektim ve kendimi, Ocak ayında havanın otuz derece olmasını nedense herkesin hâlâ şaşkınlıkla karşıladığı Los Angeles’ta hayal ettim. Oturduğum dairenin bina görevlisini kaloriferi yakması için defalarca aramanın işe yaramadığını bildiğim için yerimden kıpırdamadım. Ta ki Cambridge Hastanesi, Yoğun Bakım Ünitesi’nde hemşirelik yapan Susan uyanıp sabah vardiyası olduğunu, gitmesi gerektiğini söyleyene kadar… Hafta sonları bazen ev hasreti çekiyordum. O gün de oturup çalışmaya başlamak yerine, dışarı çıkıp yakındaki kafeden kahve ve çörek almaya karar verdim. Hem orada Mike Pierce’e rastlayabilirdim.

Mike bir önceki yıl ihtisasını tamamladıktan sonra yarı-zamanlı özel işinde çalışmaya başlamıştı. Zamanının kalanında ise hastanede uzman doktor olarak çalışıyor, asistan doktorlara gözetmenlik yapıyordu. Mike benden sadece üç yıl öndeydi ama 10 yıl fazla deneyim ve bilgi sahibi gibiydi. Alaycı espri anlayışıyla bana Amerikalı komedyen George Carlin’i anımsatırdı ve esprilerini bize bir şeyler öğretmek, ortamdan eksik olmayan gerilimle başetmemizi sağlamak için kullanırdı. Mike evliydi ve iki küçük çocuğu vardı. Uzman doktor olduğu halde onunla iyi dost olmuştuk. Kendisi Cumartesi sabahları genelde Back Bay’deki muayenehanesinde hasta bakardı, bu yüzden de arada bir erken saatte buluşup kahve içer, hoş beş ederdik. Kafede Mike’ı kuyruğa girmiş, Boston Globe’un spor sayfasını okurken buldum ve hemen araya kaynadım. “Cumartesi sabahı ikizleri bırakıp mı geldin? Eminim Janey pek memnun olmuştur.” Mike güldü. “Anneleriyle baş başa kalabilsinler diye yaptım.” “İş nasıl gidiyor?” “Harika. Tabelamı astığım günden beri Doğu Yakası’nın bütün biçare psikopatlarını mıknatıs gibi çekiyorum. İki ay daha böyle giderse asıl beni Lindemann’a yatıracaklar.” Lindemann derken, yakındaki psikiyatri hastanesini kastediyordu.

Kahve ve çöreklerimizi aldık, cam kenarında küçük bir masaya geçtik. “E, sen ne yapıyorsun bugün?” dedi Mike. “Okuyacak dünya kadar şeyim var. Lochton yazılı tüm psikoterapi metinlerini okuma işini bana verdi.” “Of, gözetmenin Loch Ness Canavarı mı yoksa? Mezarlıkta kendine yer ayırmışsındır umarım?” Dr Herman Lochton bana atanan ilk psikoterapi gözetmeniydi. Kendisi Harvard psikiyatri camiasında iyi tanınırdı ve birkaç popüler kitabın da editörlüğünü yapmıştı. Dr Lochton ayrıca Boston Celtics takımının psikiyatristiydi ve tedavi ettiği insanlar arasında senatörler, Bahamalar’dan özel uçakla gelen VIP’ler vardı. Yetenekli bir teşhisçi ve terapist olarak isim yapmıştı. İnsanlara başarı öykülerini anlatmadığı zamanlarda özel muayenehanesinde hasta bakardı. Harvard klinik profesörlüğü ünvanını korumak için de haftada bir gün gönüllü olarak psikiyatri asistan doktorlarına gözetmenlik yapıyordu. “Tamam” dedim, “biraz gaddar olabilir. Azıcık da narsistliği var.” Mike kahkaha attı. “Azıcık mı dedin? Adam, Celtics’in 1976 şampiyonasında Suns’ı yenmesinin şahsi sorumlusu olarak kendisini görüyor.” “Evet, biliyorum, biraz çatlak gerçekten.

Ama bir sürü şey öğreniyorum ondan.” “Ben sadece dikkatli ol diyorum” dedi Mike. “Çok şey biliyor olabilir ama bence dünyanın en harika psikoterapi gözetmeni değil.” Kahvesinden bir yudum aldı ve “E, başka ne var ne yok?” dedi. “Nasıl gidiyor senin durumlar?” “Bildiğin gibi işte Mike. Her şey garip. İlginç bazı vakalarım oldu. Ayrıca hastaları dinlemede ve onlarla konuşmada da iyiye gidiyorum. Ama hâlâ bir psikoterapi hastasıyla uzun süreli tedavide çalışmadım. Çalışırsam ne yapacağımı bilecek miyim, ondan da emin değilim.” “Nasıl yani?” dedi. “Aklım sürekli geriye, tıp fakültesine gidiyor” dedim. “Gerçek doktor olarak ilk tecrübelerimi düşünüyorum. Muayene sırasında ya da safra kesesi alırken kendimi hep rol yapıyormuş gibi hissediyordum, anlıyor musun? Kafamdaki doktor imajına uyan birinin rolünü yapıyordum sanki. Psikoterapinin de bende aynı hissi yaratmasından korkuyorum.

” “Aramıza hoş geldin. Benim kendi muayenehanem var, hâlâ zaman zaman kendimi numara yapıyormuş gibi hissederim, ama tecrübe kazandıkça o his azalıyor.” Mike kahvesini bitirdikten sonra saatine baktı. “Benim kaçmam lazım. Sekiz buçukta çoklu-kişilik hastam geliyor. Karşımda kimi bulacağım belli olmaz.” Ertesi Salı Lochton psikoterapi kliniği, grup gözetmenliğinde konuşma yapacaktı. Oraya giden ilk kişi bendim ve onu elindeki küçük aynaya bakarak saçını tararken buldum. Niye uğraşıyordu bilmiyorum, saçı jöleden öyle sertleşmişti ki kıpırdamıyordu bile. Kendimi tutamayıp “Bu sabah çok şıksınız Dr Lochton” dedim. “Hastaların karşısında ne kadar profesyonel görünsen azdır Gary. Onlara saygı duyduğunun göstergesidir bu.” Ayağındaki siyah cilalı ayakkabıları fark edince, karda giydiğim eski püskü botlarımı gizlemek için pantolonumun paçalarını çekiştirdim. Neyse ki kravat takmıştım. Asistan doktorlar yavaş yavaş konferans odasındaki yerlerini aldılar.

Lochton saatine baktı ve konuşmasına başladı. “Bugün ‘psikoterapi için mükemmel hasta’ kavramı üzerine konuşmak istiyorum. Biz bu hastaya kısaca YAVIS diyoruz. YAVIS young (genç), attractive (çekici), verbal (konuşkan), insightful (içgörülü, bilgili) ve wealthy (varlıklı) sözcüklerinin baş harflerinden meydana gelir. Tabii oradaki ‘S’ Dolar işaretinin yerine geçer.” Lochton eline tebeşir alarak tahtaya $ işareti çizdi. O ideal hastasını anlatmaya devam ederken, ben de onun hayal dünyasında yaşadığını düşünmeye başladım çünkü biz asistan doktorlar YAVIS’i neredeyse hiç görmüyorduk. Kliniğimizi ziyaret eden sosyopat, uyuşturucu bağımlısı, toplum dışına düşmüş kişileri tedavi etmeye alışkındık biz. Zengin, akıllı insanlar sorunlarını deneyimli özel doktorlarla çözüyordu, psikiyatri ihtisasının birinci yılındaki doktorlarla, indirimli fiyatlar karşılığı değil.