Osteopontin Nedir
kaynağı değiştir]
Üreter veya renal pelvisi tıkayan bir taşın ayırt edici özelliği, böğürden kasık veya iç uyluğa yayılan dayanılmaz, aralıklı ağrıdır.[9] Renal kolik olarak bilinen bu ağrı, genellikle bilinen en güçlü ağrı hislerinden biridir.[45]
Ağrı atakları taşın üreter içerisindeki hareketi ve buna bağlı spazmlara bağlıdır. Böbrek ağrısı, taşın bulunduğu vücut tarafında olur. Ağrının yeri taşın yerine ve hareketine göre değişebilir. Böbrekte veya üst üreterdeki taş, kaburga ile kalça arasında yan (böğür) ağrısına sebebiyet verir. Alt üreterde ve mesaneye yakın taşlar karın alt kısmında veya cinsel organa doğru yayılan ağrıya yol açar.
Böbrek taşlarının neden olduğu renal kolik genellikle idrar aciliyeti, huzursuzluk, hematüri, terleme, mide bulantısı ve kusma eşlik eder. Genellikle, taşı çıkarmaya çalışırken üreterin peristaltik kasılmalarının neden olduğu 60 dakika süren dalgalar halinde gelir.[9]
İdrar yolu, genital sistem ve mide-bağırsak sistem arasındaki embriyolojik bağlantı, yanı sıra ürolitiyaziste de yaygın olan bulantı ve kusma ağrının yumurtalıklara veya erbezlerine yayılmasının temelidir.[46]Postrenal azotemi ve hidronefroz, üreterlerden biri veya her ikisinden idrar akışının tıkanmasını takiben görülebilir.[21]
Sol alt kadrandaki ağrı bazen divertikülit ile karıştırılabilir çünkü sigmoid kolon üreterle örtüşür ve bu iki yapının yakınlığı nedeniyle ağrının tam yerinin bulunması zor olabilir. Böbrek ağrısının şiddeti bazı kişilerde belli belirsiz bir sızlama şeklinde görülürken bazılarında son derece şiddetli, kıvrandırıcı ve hastaneye yatmayı gerektirecek yoğunluğa kadar ulaşabilir. Böbrek taşı hastalığında tek belirti ağrı değildir. İdrarda kanama, bulantı, kusma, idrar yaparken acı-yanma ve idrar sıkışıklığı hissi de hastalarda görülüyor. Belirti vermeyen böbrek taşlarına da rastlanır. Bu taşlar ancak kontrol sırasında ya da başka amaçla çekilmiş filmlerde tesadüfen saptanır.
Tedavi[değiştir Eylül ve Ocak tarihleri arasında Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı kliniğine başvuran, Modifiye New York Kriterlerine göre AS tanısı almış ve klinik, laboratuar ve fonksiyonel olarak aylık periyotlarla takibe gelen hasta çalışmaya alındı13. Hastaların klinik bilgileri poliklinik kayıt sisteminden ve hastalardan elde edildi. Hastalar aldıkları medikal tedavilere göre 3 gruba ayrıldı. Grup 1 (n=47) anti-tümör nekrosis faktör alfa (TNF-&#;) ve NSAİİ, grup 2 (n=37) sadece NSAİİ ve grup 3 (n=22) sülfasalazin ve NSAİİ alan hastalardan oluşmaktaydı. Anti TNF-&#; tedavisi alan hastalar 3. ay değerlendirmesinde BASDAI skorunda en az 2 birimden fazla düzelme tespit edilen hastalardan oluşmaktaydı. Kontrol grubu yine aynı kliniğe başvuran hasta yakınlarından seçilen yaş ve cinsiyet eşleştirilmiş 65 sağlıklı erişkin dahil edildi. AS ve kontrol grubunun özgeçmişinde diabetes mellitus, hipertansiyon, konjestif kalp yetmezliği, kronik böbrek yetmezliği, kronik karaciğer hastalığı, kronik obstrüktif akciğer hastalığı, troid hastalığı, neoplastik hastalık, kronik enfeksiyöz hastalık gibi kronik sistemik hastalığı olanlar, kronik steroid kullanan ve postmenopozal bayanlar ve osteoporoz tedavisi alan hastalar çalışma kapsamına alınmadı. Kontrol grubu mevcut veya özgeçmişinde inflamatuar artriti olmayan katılımcılardan oluşturuldu. Hastalar ve sağlıklı kontroller çalışma hakkında bilgilendirildi ve onam formu alındı. Çalışma öncesi etik kurul onayı alındı.
Biyokimyasal incelemeler
Hasta ve kontrol grubundaki kişilerden aç karnına alınan kanlardan elde edilen serum ve plazma örnekleri biyokimyasal ölçümler gerçekleştirilene kadar oC saklandı. Serum C reaktif protein (CRP) seviyeleri Immunonefolometrik ölçümle gerçekleştirildi (Dade- Behring II). Plazma OPN düzeyleri (Human Osteopontin assay desingns titerZyme, EIA ) ve serum TNF- &#; (Biosource, KAP) ve İnterlokin-6 (IL-6) (Biosource, KAP) seviyeleri ELİSA yöntemiyle ölçüldü.
Hastalık aktivite ve şiddetini göstermede kullanılmış olan indeksler
AS hastalarının hastalık aktivitesi Bath AS hastalık aktivite indeksi (BASDAI) ile spinal mobilitesi Bath AS metroloji indeksi (BASMI) ile fonksiyonel durumu Bath AS fonksiyonel indeksi (BASFI), radyolojik inceleme de Bath AS radyolojik indeksi (BASRI) ile değerlendirildi. Her üç indeksinde geçerlilik ve güvenirliliği ile tekrarlanabilirlik ve değişime duyarlılık özellikleri kanıtlanmıştır14,15. Hastalık aktivasyonunun incelenmesinde BASDAI &#; 4 üzeri değerler aktif hastalık olarak yorumlandı16.
İstatistiksel Analiz
Ölçümle elde edilen verilerin normal dağılıma uygunluğu Kolmogorov Smirnov testi ile incelenmiştir. İki grubun ölçümsel verilerinin karşılaştırılmasında normal dağılıma uyanlarda Student t testi, normal dağılıma uymayanlarda Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Üçlü grup karşılaştırmalarında, normal dağılıma uyduğu için ANOVA (post hoc Tukey) kullanılmıştır. Niteliksel verilerin karşılaştırılmasında ki-kare testi yapılmıştır. OPN düzeyleri ile hastalık değerlendirmede kullanılan parametrelerin korelasyonunda, normal dağılıma uyanlarda Pearson korelasyon analizi, normal dağılıma uymayanlarda Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. İstatiksel değerlendirmede anlamlılık düzeyi olarak p
kaynağı değiştir]
AS ve kontrol grubunun özgeçmişinde diabetes mellitus, hipertansiyon, konjestif kalp yetmezliği, kronik böbrek yetmezliği, kronik karaciğer hastalığı, kronik obstrüktif akciğer hastalığı, troid hastalığı, neoplastik hastalık, kronik enfeksiyöz hastalık gibi kronik sistemik hastalığı olanlar, kronik steroid kullanan ve postmenopozal bayanlar ve osteoporoz tedavisi alan hastalar çalışma kapsamına alınmadı. Kontrol grubu mevcut veya özgeçmişinde inflamatuar artriti olmayan katılımcılardan oluşturuldu. Hastalar ve sağlıklı kontroller çalışma hakkında bilgilendirildi ve onam formu alındı. Çalışma öncesi etik kurul onayı alındı.
Biyokimyasal incelemeler
Hasta ve kontrol grubundaki kişilerden aç karnına alınan kanlardan elde edilen serum ve plazma örnekleri biyokimyasal ölçümler gerçekleştirilene kadar oC saklandı. Serum C reaktif protein (CRP) seviyeleri Immunonefolometrik ölçümle gerçekleştirildi (Dade- Behring II). Plazma OPN düzeyleri (Human Osteopontin assay desingns titerZyme, EIA ) ve serum TNF- &#; (Biosource, KAP) ve İnterlokin-6 (IL-6) (Biosource, KAP) seviyeleri ELİSA yöntemiyle ölçüldü.
Hastalık aktivite ve şiddetini göstermede kullanılmış olan indeksler
AS hastalarının hastalık aktivitesi Bath AS hastalık aktivite indeksi (BASDAI) ile spinal mobilitesi Bath AS metroloji indeksi (BASMI) ile fonksiyonel durumu Bath AS fonksiyonel indeksi (BASFI), radyolojik inceleme de Bath AS radyolojik indeksi (BASRI) ile değerlendirildi. Her üç indeksinde geçerlilik ve güvenirliliği ile tekrarlanabilirlik ve değişime duyarlılık özellikleri kanıtlanmıştır14,15. Hastalık aktivasyonunun incelenmesinde BASDAI &#; 4 üzeri değerler aktif hastalık olarak yorumlandı16.
İstatistiksel Analiz
Ölçümle elde edilen verilerin normal dağılıma uygunluğu Kolmogorov Smirnov testi ile incelenmiştir. İki grubun ölçümsel verilerinin karşılaştırılmasında normal dağılıma uyanlarda Student t testi, normal dağılıma uymayanlarda Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Üçlü grup karşılaştırmalarında, normal dağılıma uyduğu için ANOVA (post hoc Tukey) kullanılmıştır. Niteliksel verilerin karşılaştırılmasında ki-kare testi yapılmıştır. OPN düzeyleri ile hastalık değerlendirmede kullanılan parametrelerin korelasyonunda, normal dağılıma uyanlarda Pearson korelasyon analizi, normal dağılıma uymayanlarda Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. İstatiksel değerlendirmede anlamlılık düzeyi olarak p
Böbrek taşı genellikle bulunduğu yere (böbrek taşı (böbrekte), üreterolitiazis (üreter'de), sistolitiazis (mesanede)) veya kalsiyum oksalat, ürik asit, struvit, sistin gibi kimyasal bileşimlerine göre sınıflandırılır.[2]
| Taşın tipi | Görülme oranları | İdrar ortamı | Detaylar |
|---|---|---|---|
| Kalsiyum oksalat | %80 | alkali idrarda (ph>) | Okzalatın bir kısmı vücut tarafından üretilir. Diyetteki kalsiyum ve okzalatın böbrek taşındaki rolü kısıtlıdır. Dietteki okzalat ıspanak, kakao, çay yaprakları, ceviz, buğday kepeği gibi gıdalarda bulunur. Aşırı kalsiyum ve Vit-C alımından da kaçınmak gerekir. |
| Kalsiyum fosfat | ___% | Alkali idrar (Yüksek pH) | |
| Ürik asit | % | Asidik idrar | Diyetteki pürin'in son yıkım ürünüdür. Pürin sakatat (böbrek, karaciğer) ürünlerinde bol bulunur. |
| Struvit | % | Böbrek ve idrar yolu enfeksiyonlarına bağlı olarak gelişir. | Bu taşların diyetle bir ilgisi gösterilememiştir. |
| Sistin | ___% | Seyrek görülen genetik bir hastalıktır. | Sistin taşı genetik bir metabolizma hastalığıdır. |