Stok Affı 2021
Sayın Üyemiz,
İstihdam ve üretimi korumak amacıyla hazırlanan, matrah artırımı, stok ve sicil affı ile bazı düzenleme ve yapılandırmaları içeren “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi” Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) kabul edilmiştir.
Kanun teklifinde borç yapılandırmasının yanı sıra, matrah ve vergi artırımı, cari hesap düzeltmeleri, işletme kayıtlarının düzeltilmesi, stok düzeltme beyanı, işletme aktifine kayıtlı taşınmazların kayıtlı değerlerinin yükseltilmesi gibi birçok düzenleme yer alıyor. Vadesi 30 Nisan tarihinden önceki kesinleşmiş borçlar yapılandırma kapsamına alınmıştır.
Başvurular 31 Ağustos tarihine kadar yapılabilecektir. Alacakların işlenmiş olan gecikme faizleri silinecek onun yerine YI-UFE katsayısıyla faiz hesaplanacak ve borçluya 6, 9, 12 ve 18 taksit şeklinde ve ikişer ayda bir ödemeli seçecek sunulacaktır. İlk taksit ödemeleri, Eylül ayı sonuna kadar yapılacaktır
KAYIT DIŞI EMTİA, MAKİNE VE DEMİRBAŞA STOK AFFI
Teklifle işletmede mevcut olduğu halde işletmenin muhasebe kayıtlarında yer almayan yani kayıt dışı kalmış emtia, makine ve teçhizat, demirbaşların işletme kayıtlarına alınmasına imkân verilecek. Bunların stok affı kapsamında kayıtlara alınabilmesi için KDV ödenmesi gerekecek. Bu şekilde kayıtlara intikal ettirilecek; makine, teçhizat ve demirbaşlar ile emtia genel orana yani yüzde 18 tabi ise, bunların rayiç bedeli üzerinden yüzde 10 oranı; indirimli orana yüzde 1, 8'e tabi ise, bunların rayiç bedeli üzerinden tabi oldukları oranın yarısı esas alınmak suretiyle KDV hesaplanacak.
PEŞİN ÖDEME YAPANLARA İNDİRİM YAPILACAK
Peşin ödemeyi tercih eden borçlulara hesaplanan ÜFE tutarından da yüzde 90 indirim yapılacak. İlk 2 taksit ödeme süresi içinde borcunu tamamen ödeyen borçlulara ÜFE'de yüzde 50 oranında indirim uygulanacak. Teklifte dava açma süresi geçmemiş veya dava safhasında bulunan kesinleşmemiş amme alacaklar da yapılandırılacak. Bilgilerinize sunarız.
Saygılarımızla
Volkan GÜNAYDIN
Genel Sekreter Yardımcısı
Bilanço barışı için stok affı fırsatı
Hemen herkes sayılı Yapılandırma Kanunu’nda yer alan matrah ve vergi artırımı düzenlemesine yoğunlaştı ancak, şirketlerin ve yıllarında oldukça bozulan bilançolarına esas işletme kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin içinde stok affının da yer aldığı özel düzenlemeyi gözden kaçırmamalarında fayda var!
Abdullah Tolu - Yeminli Mali Müşavir
Stok affı düzenlemesi ile gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan yani faturasız emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları yasal kayıtlarına intikal ettirmek suretiyle, kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirme imkanı sağlanıyor ( sayılı Kanun, Mad. 6/1). Bu şekilde, faturasız satın alınan ve işletmede fiilen bulunup da muhasebe kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar kayıtlara alınabiliyor, yasal kayıtlar fiili duruma uygun hale getirilebiliyor! Yaşanan fahiş fiyat artışları ile yüksek enflasyon işletmelerin bilançolarında düzeltme yapılma ihtiyacı doğurdu. Bu açıdan bakıldığında, stok affı, son derece doğru ve önemli bir düzenleme!
KİMLER YARARLANABİLECEK?
Stok affından tüm gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri yararlanabilecek. Yani, serbest meslek erbabı, ferdi ticari işletmeler, adi ortaklıklar, kollektif şirketler, adi komandit şirketler ile sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler ve iş ortaklıkları bu düzenlemeden yararlanarak, stok beyanında bulunabilecek.
Stok affı beyanının 31 Mayıs tarihine kadar yapılması şart! Şirketlerin, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarını 31 Mayıs tarihine (bu tarih dahil) kadar KDV yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine verecekleri beyanname ve eki envanter listesiyle bildirmeleri gerekiyor (1 seafoodplus.info Tebliğ ekinde bulunan Beyanname (EK) ve Envanter Listesi (EK).
Ekinde envanter listesi olmayan beyannameler kabul edilmiyor, bu hususa dikkat edilmesinde fayda var! Deprem bölgesi içinse özel bir beyan süresi var. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca mücbir sebep hali ilan edilen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa ile Sivas'ın Gürün ilçesinde mükellefiyet kaydı bulunanların KDV stok beyanına ilişkin beyanname ve eki envanter listesini mücbir sebep halinin sona erdiği tarihi takip eden üçüncü ayın sonu olan 31 Ekim 'e kadar vermeleri, tahakkuk edecek tutarları da aynı süre içinde ödemeleri gerekiyor.
RAYİÇ BEDEL ÜZERİNDEN YAPILACAK
Stok affı beyanı; emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların bildirim tarihindeki rayiç bedelleri üzerinden yapılacak. Rayiç bedeller mükellefin bizzat kendisi tarafından tespit edilebileceği gibi, bağlı olduğu meslek kuruluşuna da tespit ettirilebilecek. Bildirilen kıymetler yasal kayıt süresi içerisinde kayıtlara intikal ettirilecek. Alım satım işletmelerinde satışa hazır mallar, imalatçı işletmelerde ise hammadde, malzeme, yarı mamul ve mamul mallar stok affı kapsamında beyan edilebilecek.
AMORTİSMAN YASAĞI VAR
Stok affı kapsamında beyan edilen kıymetler, stok beyanında bildirilen rayiç bedelden düşük bedelle satılamayacak. Gerçek satış bedelinin düşük olması hâlinde, kazancın tespitinde beyan edilen kayıtlı rayiç bedel dikkate alınacak. Stok beyanında bildirilen rayiç bedeller satış kazancının tespitinde maliyet olarak kabul edilecek. Bildirime dahil edilen amortismana tabi iktisadi kıymetler için amortisman ayrılamayacak.
Faturasız emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların "stok affı" kapsamında kayıtlara alınabilmesi için, bunların rayiç bedeli üzerinden tabi oldukları oranın yarısı esas alınmak suretiyle KDV hesaplanarak, stok beyanına ilişkin beyanname ve envanter listesinin 31 Mayıs tarihine (bu tarih dahil) kadar verilmesi ve tahakkuk edecek verginin de aynı süre içinde ödenmesi gerekiyor.
STOK AFFI KDV'YE TABİ
Faturasız olarak satın alınmış emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların 'stok beyanı/affı' kapsamında kayıtlara alınabilmesi için, mutlak suretle bunların teslimlerinin KDV'ye tabi olması ve belirlenmiş oranlarda KDV ödenmesi gerekiyor. Dolayısıyla, teslimleri KDV'den istisna olan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarla ilgili olarak stok beyanı/affından yararlanılması mümkün bulunmuyor. Stok beyanı/affı kapsamında beyan edilen sadece emtiaya ilişkin olarak hesaplanarak ödenen KDV indirilebilecek ancak iade konusu yapılamayacak.
Stok affı kapsamında beyanda bulunan mükelleflere, belgesiz mal bulundurduğu gerekçesiyle re'sen cezalı KDV tarhiyatı yapılmayacak (KDVK Mad. 9/2).
ÖZEL KARŞILIK HESABI AÇILACAK
Şirketler, bu şekilde aktiflerine intikal ettirdikleri emtia için; makine, teçhizat ve demirbaşlar için olmak üzere bilançonun pasifinde iki özel karşılık hesabı açacaklar. Emtia için ayrılan karşılık tutarı, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi hâlinde, sermayenin unsuru sayılacak ve vergilendirilmeyecek. Örneğin, beyan edilen malların kayda alınması nedeniyle oluşan 20 milyon lira fonu gerçek kişi ortağına dağıtan şirket 2 milyon lira (=20 milyon lira x %10) kar dağıtım stopajını ödemeyecek, ortak bu dağıtım kar payı sayılmadığı için 2 milyon lira (= (20 milyon lira/2 x % 40) - (2 milyon lira)) gelir vergisinden kurtulacak.
Makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrılan karşılıkta durum biraz farklı. Bunlar için ayrılan karşılık birikmiş amortisman olarak kabul edilecek, bildirime dahil edilen makine, teçhizat ve demir- başlar için amortisman ayrılmayacak.
MALİYE KONTROL EDEBİLİR
Evet, Maliye; stok affı kapsamında yapılan beyanları her zaman kontrol edebilir. Ancak, Maliye sayılı Kanun hariç bugüne kadar çıkarılan yapılandırma yasaları kapsamında yapılan stok beyanlarını hiç kontrol etmedi ve incelemedi. Sadece sayılı Kanuna ilişkin başvuru süresinin sona erdiği 30 Eylül sonrasında, matrah ve vergi artırımından sonra en fazla ilgi gösterilen stok beyan düzenlemesi kapsamında yapılan stok beyanlarını ve eki envanter listelerini belirli kriterlere göre analiz ederek, riskli olan beyanları tespit etti. Bu kapsamda stok beyanları riskli bulunan yaklaşık mükellefin tamamı özel esaslara tabi bulunan mükellefler arasında yer alıyor. Yapılan inceleme sonucunda, beyanları riskli bulunan bu mükelleften gerçeğe aykırı ve gerçek durumu yansıtmadığı anlaşılanların stok beyanları iptal edildi.
VARLIKLARIN DEĞERİ ARTIRILABİLİR Mİ?
Hayır, kesinlikle artırılamaz. Çünkü, stok affı ile, kayıtlarda miktar ve tutar olarak yer almayan varlıkların kayda alınması amaçlanıyor. İşletmede kayıtlı olup da değeri çeşitli nedenlerle düşük olan varlıkların değerinin, stok affı düzenlemesinden yararlanılarak artırılması mümkün bulunmuyor.
Özellikle emtia stok affı, yararlananlara ciddi vergisel avantajlar sağlıyor. Şirketler işletmede fiilen mevcut olup kayıtlarda yer almayan emtiaların kayda alınmasına ilişkin düzenlemeye bu nedenle oldukça fazla ilgi gösteriyor. Şirketlerin kendi durumlarını değerlendirilerek, işletmede fiilen mevut olup kayıtlarda yer almayan emtiaları için stok affı düzenlemesinden yararlanmalarında fayda var!
Stok affının sağladığı avantajlar neler?
!) Faturasız emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların faturası devletten alınmış olacak.
2) Faturasız emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar düşük bir KDV ile kayıtlara alınacak.
3) Faturasız mal bulundurulduğu gerekçesiyle cezalı KDV tarhiyatı yapılma riski ortadan kaldırılmış olacak (KDVK. Mad. 9/2).
4) Emtia için ödenen KDV indirim konusu yapılabilecek.
5) Kayıtlara alınan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar nedeniyle hem bilançonun aktif tarafında hem de işletmenin özkaynaklarında da bir artış sağlanmış olacak.
6) Bildirilen emtia nedeniyle özel fon hesabına alınan tutar, ortaklar tarafından şirketten vergisiz olarak çekilebilecek.
7) Devlet güvencesinde geleceğe yönelik risksiz, düşük KDV'li stok yaratılacak.
Stok affının dezavantajları neler?
1)Kayda alınan faturasız makine, teçhizat ve demirbaşlar için ödenen KDV indirim konusu yapılamayacak,
2) Kayda alınan makine, teçhizat ve demirbaşlar için özel karşılık hesabına alınan tutar sermayeye eklenemeyecek, bunlar için amortisman ayrılamayacak,
3) Kayda alınan makine, teçhizat ve demirbaşların satış bedelinin tamamı, duran varlık satış karı olarak vergilendirilecek.
Stok Affı İle İlgili Muhasebe Kayıtları Nelerdir?
İŞLETME KAYITLARININ DÜZELTİLMESİNE YÖNELİK TÜM MUHASEBE KAYITLARI
sayılı kanunla beraber gündemimize giren, 'işletme kayıtlarının düzeltilmesi nedir, kimler işletme kayıtlarını düzeltebilir, hangi kayıtlarda düzeltme yapılabilir, muhasebe kayıtları nasıl düzenlenir…' gibi işletme kayıtlarının düzeltilmesine ait birçok soruya ait cevabı bu yazıda okuyabilirsiniz.
İŞLETME KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ NEDİR?
Genel itibariyle, işletme fiilen mevcut olan fakat kaydi olarak görünmeyen ya da kaydi olarak görünen fakat fiilen mevcut olmayan varlıkların düzeltilmesi işlemine denmektedir.
İŞLETME BULUNAN KIYMETLER HANGİ BEDELLER ÜZERİNDEN KAYITLARA ALINACAKTIR?
Fiilen mevcut olan Fakat Kayıtlarda Bulunmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar Rayiç Bedeller üzerinden aktife alınır.
Rayiç bedel nedir?
Genel anlamıyla, alınacak veya satılacak bir malın güncel değeridir.
BA BEYANNAMESİ VERİLECEKMİDİR?
Beyan edilen kıymetler rayiç bedelleri üzerinden BA formu vermek zorunda bulunanlar tarafından beyan edilmesi icap etmektedir.
BA FORMU NASIL DÜZENLENİR?
BA formuna bildirilen kıymetler için aşağıdaki bilgilerin yazılması gerekmektedir.
BÖLÜMLER | YAZILMASI GEREKEN |
Soyadı/Adı Unvanı | Muhtelif Satıcılar ( sayılı Kanun Madde 6/1) |
Vergi Kimlik Numarası |
|
İŞLETMEDE VAR OLUP KAYITLARDA OLMAYAN STOKLARIN BİLDİRİMİNE AİT MUHASEBE KAYITLARI NASILDIR?
Örnek; (ABC) A.Ş. üretim işletmesi olup ( İlk Madde ve Malzeme Hs.) işletmesinde fiilen bulunan fakat kayıtlarda yer almayan TL değerindeki emtiaya (KDV oranı ) ilişkin envanter listesini hazırlamış, beyan etmiştir. Yapılması gereken muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir;
(KDV Tutarı; * 0,09 = )
Kayıt-1; Kayda Alınan Emtia Kaydı
25/04/
İlk Madde ve Malzeme Giderleri Hs.
İndirilecek KDV Hs.
Kayda Alınan Emtia Özel Karşılıklar Hs.
( Sy. Kan. 6/1 Mad)
Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs.
/
İŞLETMEDE VAR OLUP KAYITLARDA OLMAYAN İKTİSADİ KIYMETLERİN BİLDİRİMİNE AİT MUHASEBE KAYITLARI NASILDIR?
Örnek; (D) A.Ş. işletmesinde fiilen bulunan fakat kayıtlarda yer almayan TL değerindeki demirbaşa (KDV oranı ) ilişkin envanter listesini hazırlamış, beyan etmiştir. Yapılması gereken muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir;
(KDV Tutarı; * 0,09 = )
Kayıt-1; Kayda Alınan Demirbaş Kaydı
25/04/
Demirbaşlar Hs.
Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar Hs.
Demirbaş Makine ve Teçhizat Özel Kar. Hs.
( Sy. Kan. 6/1 Mad)
Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs.
/
Kayıt-2; Kanunen Kabul Edilmeyen Giderlerin Nazım Hesaplarda İzlenmesi
25/04/
Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs.
Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs.
/
HATIRLATMA; Kayda Alınan Demirbaş İçin Amortisman Ayrılmaz. |
Tarihinde (D) A.Ş. Söz Konusu İktisadi Kıymeti Satmıştır.
30/07/
Demirbaş Makine ve Teçhizat Özel Kar. Hs.
( Sy. Kan. 6/1 Mad)
Birikmiş Amortismanlar Hs.
/
Not; Yukarıdaki İktisadi Kıymet Tarihinden Önce Satılmaz İse Tarihinde Yukarıdaki Kaydın Yapılması Gerekmektedir.
Tarihinde İktisadi Kıymeti KDV Hariç TL Bedelle Satılmıştır. ()
30/07/
Bankalar Hs.
Birikmiş Amortismanlar Hs.
Demirbaşlar Hs.
Hesaplanan KDV Hs.
Diğer Ola. Gel. Ve Kar. Hs.
/
DİKKAT !!! Satılan İktisadi kıymet rayiç bedelinden düşük tutarda olamaz. |
İŞLETME BULUNMAYAN KIYMETLER HANGİ BEDELLER ÜZERİNDEN KAYITLARDAN ÇIKARILABİLCEKTİR?
İşletme kayıtlarında mevcut olduğu halde Fiilen Yer Almayan,
- Stok için; Aynı Nev’iden Emtialara İlişkin Cari Yıl Kayıtlarına Göre Tespit Edilen Gayrisafi Kâr Oranı Üzerinden,
- Makine, teçhizat ve demirbaşlar için kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek Rayiç Bedeller (alım satım gününde gerçek bedeli) üzerinden,
fatura düzenlemek ve vergisel yükümlülükler yerine getirmek suretiyle kayıtlarından çıkarabileceklerdir
İŞLETME BULUNMAYAN KIYMETLER İÇİN BELGE DÜZENİ NASILDIR?
Fatura alıcı kısmına “Muhtelif Alıcılar ( sayılı Kanunun 6/2 maddesi çerçevesinde düzenlenmiştir)” yazılacaktır.
BS BEYANNAMESİ VERİLECEKMİDİR?
İşletme kayıtlarında yer alan fakat fiilen bulunmayan kıymetler için BS formu vermek zorunda bulunanlar tarafından beyan edilmesi icap etmektedir.
BS FORMU NASIL DÜZENLENİR?
BS formunda bildirilen kıymet için aşağıdaki bilgilerin yazılması gerekmektedir.
BÖLÜMLER | YAZILMASI GEREKEN |
Soyadı/Adı Unvanı | Muhtelif Alıcılar ( sayılı Kanun Madde 6/2) |
Vergi Kimlik Numarası |
|
BEYANNAMEDE NASIL GÖSTERİLİR?
1 seafoodplus.info KDV Beyannamesinin “ Matrah ” kulakçığında “ Sayılı Kanunun (6/2-a) Maddesi Kapsamındaki Bildirim ” tablosuna kayıt yapılarak beyan yapılır.
KAYITLARDA YER ALDIĞI HALDE İŞLETMEDE BULUNMAYAN EMTİALARIN BİLDİRİMİNE AİT MUHASEBE KAYITLARI NASILDIR?
Öncelikle durum mükellef tarafından, gerçeğe uygun olarak tespit edilecektir. Fiilen bulunmayan kıymet nedeniyle aktifte artışı olan hesap hangisi ise bu hesaba kayıt edilmesi gerekir.
- Artış tespit edilemez ise Hs. (KKEG)
Aktif hesaplarında artış tespiti sağlanamaz ise “ – Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar “ (KKEG) ayrıca yine KKEG olarak nazım hesaplarda izlenmesi gerekmektedir.
Örnek; (Y) A.Ş. işletmesinde kayıtlarda bulunan işletmesinde fiilen var olmayan adet mamul bulunmaktadır. Mamul maliyeti adet başına 20 TL’dir. Karlılık Oranı ise %20’dir.
Maliyet Bedeli; x 20 = TL
Karlılık Oranı; x 0,20= TL
Satış Tutarı; + = TL
KDV oranı () = x 0,18 = TL
Not; Aktifte artış sağlanan hesap bulunamamıştır.
Kayıt-1; Kayıtlardan Çıkarılan Emtia Muhasebe Kaydı
25/04/
Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar Hs.
Yurtiçi Satışlar Hs.
( Sy. Kan. 6/2 Mad)
Hesaplanan KDV Hs.
/
Kayıt-2; Kanunen Kabul Edilmeyen Giderlerin Nazım Hesaplarda İzlenmesi
25/04/
Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs.
Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs.
/
Not; Yukarıdaki işletme aktif hesaplardaki artışı tespit edebilse idi, gerçeğe uygun olarak Hs yerine kasa, bankalar, alınan çekler, alıcılar veya alacak senetleri hesaplarından biri kullanılabilecektir.
KAYITLARDA YER ALDIĞI HALDE İŞLETMEDE BULUNMAYAN İKTİSADİ KIYMETLERİN BİLDİRİMİNE AİT MUHASEBE KAYITLARI NASILDIR?
Örnek; (Z) A.Ş. işletmesinde kayıtlarda bulunan işletmesinde fiilen var olmayan kayıtlı değeri TL (birikmiş amortismanı ) değerinde makine mevcuttur. Rayiç değeri ise TL’dir.
Kayıtlı Değer;
Rayiç Değer;
KDV oranı () = x 0,18 = TL
Not; Aktifte artış sağlanmış olan hesap Alacak Senetleri Hesabıdır. Fiili duruma uygun olarak ilgili hesaba kayıt edilmiştir.
Kayıt-1; Kayıtlardan Çıkarılan Makine Muhasebe Kaydı
25/04/
Alacak Senetleri Hs.
Birikmiş Amortismanlar Hs.
Tesis Makine ve Cihazlar Hs.
( Sy. Kan. 6/2 Mad)
Hesaplanan KDV Hs.
Diğer Ola. Gel. ve Kar. Hs.
/
HAZIRLAYAN: SMMM ALİ DENİZ İNAN
KAYNAKLAR
Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Sayılı Kanun Genel Tebliği
seafoodplus.info
Muhammed Kutub BAĞIRGAN – Vergi Affı Rehberi
Kaynak: seafoodplus.info
(Bu makale yazılı veya elektronik ortamda kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak göstermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemizekayıt olun.
>> Vergi Affı Rehberi ( Soru - Cevap) Ücretsiz E-Kitap:hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.
GÜNDEM