Tam Uykuya Dalarken Uyanmak

Gün içinde yorgun düşen bedenimiz uyku esnasında aniden irkilebilir. Bunun diğer adı Miyokloni (Miyoklonus ya da Myoclonus olarak da bilinir), merkezi sinir sisteminden kaynaklanan bir veya birden çok kasta meydana gelen istemsiz ve kısa süreli kasılmadır. Uykudan uyanır uyanmaz '' Miyokloni irkilme neden olur? Neden uykuya dalarken aniden irkiliriz?'' sorusuna yanıt aranmaya başlar. Peki Miyokloni irkilme neden olur? Neden uykuya dalarken aniden irkiliriz?

MİYOKLONİ İRKİLME NEDİR,NEDEN OLUR?

Miyokloni (Miyoklonus ya da Myoclonus olarak da bilinir), merkezi sinir sisteminden kaynaklanan bir veya birden çok kasta meydana gelen istemsiz ve kısa süreli kasılmadır. Bu duruma bir hastalık belirtisi demek doğru olmaz. Miyoklonik seğirmeler ani veya ardışık kas kasılması sonucu ortaya çıkar. Kasların kasılmasına pozitif miyoklonus, gevşemesine ise negatif miyoklonus adı verilir.

Myolonus'un en yaygın türü uykuya dalma sırasında görülür. Bilim adamları uyku esnasındaki ani irkilmeleri bu faktöre bağlamaktadır. Bu kasılmalar sinir sistemi hastalıklarından kaynaklanabilir. Fakat hatırlatalım ki, bu durumu yaşamış insanların hepsinde sinir sistemi rahatsızlığı olduğu yorumunun yapılması yanlış olur. Hasta uykuya dalarken beyin ve omurilikten oluşan merkezi sinir sistemi, gün içinde sürekli hareket ettikten sonra aniden hareketsiz kalan vücudu ölü sanar ve tekrardan harekete geçirmek için vücuttaki kaslara sinyaller gönderir. Bu sinyaller kasların, dolayısıyla vücudun ani kasılmasına ve titremesine sebep olur.

UYKUYA DALARKEN SIÇRAMA, TİTREME NEDEN OLUR?

Anksiyete bozukluğu

Huzursuz bacak sendromu

Uykuda peryodik hareket bozukluğu

Stres, depresyon

Myoklonik epilepsi

Uykuda solunum durması

Yemeği kaçırmak, çok yemek yemek

Çok yorgunluk

Enerji içeceklerini çok fazla içme

Myclonic kasılmalar yaşama

Uykuya dalarken veya uykudan uyanırken tetiklenen beyindeki bazı merkezlerin uyarılmasından dolayı kas atmaları yaşama

Çok fazla kahve, çay, kola gibi kafeinli içecekler içme

Uykuya geçerken göz kapaklar&#;m&#;z a&#;&#;rla&#;&#;r, vücudumuz gev&#;er, çevremize ve kendimize dair fark&#;ndal&#;&#;&#;m&#;z kaybolur, bir anda farkl&#; bir diyara seyahate ç&#;kar&#;z. Art&#;k uykunun yumu&#;ak kollar&#;nday&#;z. Ancak uykuya ba&#;lamak her zaman kolayca ve sorunsuz olmayabiliyor. &#;&#;te yaz&#;n&#;n konusu tam olarak da bu geçi&#;in etkilendi&#;i uyku s&#;çramalar&#;.

 UYKUYA DALARKEN SIÇRAMA (&#;RK&#;LME) NEDENLER&#;

• A&#;&#;r&#; kafein tüketimi
• Sigara kullan&#;m&#;
• Kayg&#; düzeyi
• Stresin yüksek olmas&#;
• Uyku düzeninin bozuk olmas&#;
• A&#;&#;r&#; yorgunluk 
• A&#;&#;r&#; fiziksel aktivite

 UYKUYA DALARKEN SIÇRAMA (&#;RK&#;LME) NEDEN OLUR?

Uyku ve uyan&#;kta beyinin farkl&#; bölgeleri çal&#;&#;&#;yor. &#;öyle anlatay&#;m; uyan&#;kl&#;kta beynimiz son sürat giden bir araba gibi, çevreden gelen birçok uyar&#; al&#;yor, onlar&#; de&#;erlendiriyor. Uykuya geçi&#; durumunda ise bu araba yani beyniniz giderek yava&#;l&#;yor ve uyku gerçekle&#;ti&#;inde de uyan&#;kl&#;k faz&#;ndan ç&#;k&#;p farkl&#; bir düzende çal&#;&#;maya ba&#;l&#;yor. Yani son sürat giden araba öncelikle giderek yava&#;l&#;yor, araban&#;n h&#;z&#; s&#;f&#;ra dü&#;üyor ve uyan&#;kl&#;k durumunu tabiri caiz ise konta&#;&#;n&#; kapat&#;yor. Sonra uyku faz&#;nda farkl&#; bir çal&#;&#;ma düzenine geçip, orada da yava&#; yava&#; h&#;zlanarak çal&#;&#;maya devam ediyor. Yani beynimiz gece ve gündüz hiç durmuyor, sadece farkl&#; biçimlerde çal&#;&#;&#;yor.

 DÜ&#;ÜYORMU&#;SUNUZ H&#;SS&#; YA&#;AYAB&#;L&#;RS&#;N&#;Z

Peki ya beyin konta&#;&#; kapatm&#;&#;, yava&#; yava&#; uyku faz&#;nda çal&#;&#;maya ba&#;lam&#;&#;ken, aniden yeniden uyan&#;kl&#;k faz&#;nda çal&#;&#;maya ba&#;larsa neler oluyor? &#;&#;te o zaman tam uykuya geçerken, s&#;çrayarak uyan&#;yoruz. Ki&#;i bu s&#;çrama s&#;ras&#;nda ço&#;unlukla sanki dü&#;üyormu&#; hissi ya&#;ar. Uyku uyan&#;kl&#;k sistemi ön beyin ve beyin sap&#;ndaki yap&#;lar taraf&#;ndan yönetilir. S&#;kl&#;kla uykunun ba&#;lang&#;ç evresinde olan bu s&#;çramalar, ki&#;i tam uykuya geçerken ve vücudundaki tüm kaslar gev&#;emi&#;ken, beyin sap&#;ndaki uyan&#;kl&#;k merkezinin aniden aktive olup beyninin aniden uyanmas&#; ve bu uyan&#;kl&#;k faz&#;nda kaslar&#;n k&#;sa süreli, yo&#;un olarak kas&#;lmalar&#;ndan kaynaklan&#;r.

 SIÇRAMALAR NEDEN BAZEN DAHA YO&#;UN VE &#;&#;DDETL&#; YA&#;ANIR?

Bu s&#;çrama asl&#;nda sa&#;l&#;kl&#; insanlarda olan fizyolojik bir durum, zaman zaman hepimiz uyku uyan&#;kl&#;k geçi&#;i s&#;ras&#;nda bu s&#;çramay&#; deneyimliyoruz. Peki s&#;kl&#;kla masum olan bu s&#;çramalar&#; neden bazen daha yo&#;un ve &#;iddetli olarak ya&#;&#;yoruz? Bilimsel çal&#;&#;malar bize ki&#;inin ya&#;am biçiminin uykuda s&#;çramalar&#;n belirginle&#;mesinde önemli bir role sahip oldu&#;unu gösteriyor. Ki&#;i a&#;&#;r&#; kafein tüketiyorsa, sigara kullan&#;yorsa beyni uyaran bu maddeler s&#;çramalar&#;n ço&#;almas&#;na, hatta &#;iddetinin artmas&#;na neden olabiliyor. Bahsedilmesi gereken bir di&#;er en önemli tetikleyici de ki&#;inin kayg&#; düzeyi. Stresin yüksek oldu&#;u ya&#;am dönemlerinde bu s&#;çramalar uykunun ba&#;lamas&#;n&#; ve sürdürülmesini negatif yönde etkileyebiliyor. Ki&#;inin uyku düzeninin bozuk olmas&#; da bu s&#;çramalar&#;n bir di&#;er sebebi olarak gösteriliyor bilimsel yay&#;nlarda. Uyku eksikli&#;i, a&#;&#;r&#; yorgunluk uyku uyan&#;k geçi&#;lerimizin bozulmas&#;na neden olup, bu s&#;çramalar&#; korkutucu hale getirebiliyor. Bilimsel yay&#;nlarda bahsi geçen bir di&#;er sebep de a&#;&#;r&#; derecede fiziksel egzersiz yap&#;lmas&#;, bu da uykuya dal&#;&#; s&#;ras&#;nda hatta uyku içinde s&#;çray&#;c&#; hareketleri artt&#;rabiliyor.

NE ZAMAN DOKTORA G&#;D&#;LMEL&#;?

Yap&#;lan bilimsel çal&#;&#;malar toplumun % 70’inin zaman zaman bu uyku s&#;çramalar&#;n&#; ya&#;ad&#;&#;&#;n&#; gösteriyor, hatta bu ki&#;ilerin % 10’unda gündüzleri de bu s&#;çramalar oluyor. E&#;er s&#;çramalar gün içinde olmaya ba&#;lam&#;&#;sa mutlaka bir nöroloji uzman&#; ile görü&#;mek ve ay&#;r&#;c&#; tan&#;da epilepsi, gün içinde artm&#;&#; uykululuk ile giden Uyku Apne Sendromu, Parkinson Hastal&#;&#;&#; gibi nörolojik hastal&#;klar&#; dü&#;ünmek gerekiyor.

UYKUDA SIÇRAMA TEDAV&#;S&#; NASIL OLUR?

Uykuya geçerken ya da uykuda olan artm&#;&#; s&#;çray&#;c&#; hareketlerin tan&#;s&#; için kullan&#;lan tetkik polisomnografidir. Ki&#;i bir gece uyku laboratuvar&#;nda uyutularak uykunun tüm evreleri, solunum, çene, bacak kaslar&#;n&#;n hareketleri, kalp ritmi, kandaki oksijen konsantrasyonu ve vücudun uykudaki pozisyonu (s&#;rt üstü, sa&#;, sol) izlenir. Hastan&#;n muayenesi, yap&#;lan tetkikler ve polisomnografi sonucunda bu s&#;çramalar&#;n iyi huylu fakat artm&#;&#; fizyolojik bir durum mu yoksa ba&#;ka bir nörolojik hastal&#;&#;&#;n parças&#; m&#; oldu&#;u söylenebilir.

UYKUDA SIÇRAMA PROBLEM&#; &#;Ç&#;N ÖNER&#;LER

Peki uyku laboratuvar&#;na gitmeden ya da gitmek zorunda kalmadan bu s&#;çramalar&#; kendimiz nas&#;l yönetebiliriz? Öncelikle a&#;&#;r&#; kahve ve sigara tüketimini azaltarak ba&#;lamak, düzenli ancak a&#;&#;r&#;ya kaçmadan egzersiz yapmak ve uyku hijyenimize dikkat etmek gerekiyor. 

 &#;LG&#;L&#; &#;ÇER&#;KLER