Panik Atak Bas Donmesi Yaparmi
kaynağı değiştir]
Bir yere oturmalı ya da uzanmalısınız. Kendi kendinize bunun sadece bir atak olduğunu, korkulacak bir durum olmadığını söyleyin ve atağın geçmesini bekleyin. Atak sırasında üzücü, heyecanlandırıcı tartışmalardan kaçmak gerekir. Kafeinli içecekler, sigara ve alkol kullanımından uzak durmalısınız.
Panik atak yaşayanların aşağıdakileri bilmeleri çok önemlidir:
- Çarpıntılar panik atak tetiklemek zorunda değildir. Panik atak çarpıntıya verdiğimiz korku tepkisiyle gelişir.
- Eğer kalbinizle ilgili bir sorun yoksa yaşadığınız durum bir kalp krizi değildir ve olma ihtimali yok denecek kadar azdır.
- Panik ataklar kalbinize veya vücudunuza zarar vermez.
- Panik ataklar bedensel belirtilerimizi yorumlama şeklimizden kaynaklanır, kendi kendine oluşmaz.
Tedavi[değiştir kaynağı değiştir]
Panik atak belirtileri, laboratuvarda çeşitli yollarla deneysel olarak oluşturulabilir. Bunların arasında, araştırma amacıyla, Nöropeptit kolesistokinin-tetrapeptidin (CCK-4) bolus enjeksiyonu yapılır.[23]
Çeşitli panik atak hayvan modelleri deneysel olarak incelenmiştir.[24]
Teşhis[değiştir Panik Atak
Panik Atağı ; Galiba ölüyorum, aklımı kaçırıyorum, şimdi felç geçireceğim, tüm kontrolü kaybedip düşüp bayılacağım, nefes alamıyorum, boğazım tıkanıyor!
İşte panik atak.. Yer ve zaman mevhumu göstermeyen şiddetli korku, kaygı, bunaltı hissi veren, filmin koptu-kopacağı bir nöbet.
Kişileri yıllar boyu acillerde koşturan, check-up'tan check-up'a gezdiren, dahiliyeden kardiyolojiye, göğüs hastalıklarından nörolojiye başvurmadık hekim bıraktırmayan klinik tablo!
Tıp dilinde ise aşağıdaki 12-13 maddede saydığımız belirtilerin en az 4 tanesinin organik bir sebep olmaksızın görülmesi.
a) Kalbin çalışmasını aşırı şekilde, sanki yerinden fırlayacakmış gibi hissetme, çarpıntı- tekleme, kalp üzerinde baskı hissi, ağrı, uyuşma.
b) İçten gelen titreme, dengesizlik hissi.
c) Soğuk veya sıcak ter boşalması.
d) Göğsünde baskı, basınç, daralma hissi, göğüs ağrısı.
e) Alınan havanın yetmemesi hissi.
f) Nefeste tıkanma, boğulma hissi, alınan nefesin boğazda yumru gibi tıkanarak akciğerlere gitmemesi hissi.
g) Karın ağrısı, bulantı, gaz, geğirti, şişkinlik, midenin ağızdan çıkacakmış gibi olması hissi.
h) El- ayakta boşalma hissi, baş dönmesi, bayılacak, düşecek gibi olma.
ı) Derealizasyon denen olayların bir bulut kümesinin ardında gibi algılanıp, cisimlerin küçüldüğü ve bulanıklaştığı hissi ya da depersonalizasyon denen kişinin kendini algılayamama, hissedememe veya bedenle ruhun birbirinden ayrıştığını hissetme hissi.
j) Ellerde, kollarda veya tüm vücutta karıncalanma, uyuşma, yanma, elektriklenme, batma hissi.
k) Panik anında çıldıracağı, kontrolü kaybederek kendine, yakınlarına, çevreye zarar verme korkusu.
l) Kişiye yaşamının sona geldiği hissini veren ölüm korkusu.
Panik atak belirtilerini gösteren veya panik atak şiddetini artıran organik hastalıklar şunlardır:
1) Kalp kapak bozuklukları.
2) Tiroid ve paratiroid bezi bozuklukları (zehirli guatr, hiperparatiroidizm gibi).
3) Astım, amfizem, kronik bronşit gibi akciğer hastalıkları.
4) Hipertansiyon.
5) Böbreküstü bezinin hormon bozuklukları.
6) İç ve orta kulak denge organı bozuklukları.
7) Migren.
8) Epilepsi(Sara) nöbetleri.
9) Beyin damar hastalıkları.
Kimlerde panik bozukluk daha sık görülür?
1) Anne, baba, kardeş gibi birinci derece akrabalarında panik bozukluk yaşayanlar.
2) Telaşlı, titiz, mükemmeliyetçi kişilerde.
3) Alkol ya da madde bağımlılığı olan kişilerde.
4) Sosyal olarak engellenmiş, baskılanmış kişilerde.
5) Sürekli verici davranan, kolay kolay hayır diyemeyen kişilerde.
6) Öfke ve kızgınlığını içine atan kişilerde.
7) Aşırı hırslı olup sürekli başarı isteyen, her türlü başarısızlıkta kendini suçlayan kişilerde.
8) Cinselliği baskılanan, cinsel tatminsizlik yaşayan, bilinçdışı aldatma dürtü ve korkuları olan ve bilinçaltı eşcinsel eğilimi olan kişilerde.
9) Geçmişte anksiyete bozukluğu, depresif atak geçiren kişilerde.
10) Sosyal fobik, çekingen kişilik yapısına sahip kişilerde panik ataklar daha sık gözlenir, panik bozukluğa daha sık rastlanır.
''Hiç beklemediğim zamanlarda nefes alamamayla, kalp krizi geçiriyorum sanıyorum. Şiddetli ölüm korkusu geliyor, sanki o an canım çıkıyor, çıldırıyorum ama kimse yardıma yetişemeyecekmiş gibi. Başımdan aşağı ter içinde kalıyorum, ellerim ayaklarım uyuşuyor, bayılacakmışım gibi oluyor. Hemen kapıya, pencereye koşuyor, nefes almaya çalışıyorum. Ambülans çağırıyorum ölüyorum diye. Dayanılmayacak kadar şiddetli bir duygu, Allah kimseye vermesin, ölmeden defalarca ölmek gibi. Çaresizim ne yapacağımı bilemiyorum. Bir doktor olsa da hep yanımda taşısam, yardım edebileceğini bilsem, rahat etsem, ne zaman geleceği hiç belli değil. Bazen gece uykudan uyanıyorum bu korkuyla. Bazen trafikte arabayı kenara çekiyorum. Otobüste, dolmuşta durdurup kendimi dışarı atıyorum'' diyorsanız panik atak yaşamaya başlamışsınız. Ne oldu da şimdi panik atak geçirmeye başladınız diye bakmak gerekir. Çoğunlukla altta tetikleyen bir olay, olayla ilgili hatalı düşünce vardır. Yakınlarda birisinin başına gelen bir olayı duymuş ve bilgi işleme hatası ile değerlendirmiş olabilrsiniz. Derhal uygun davranışçı ve bilişsel terapiye başlamalısınız. İlaç tedavisinden de hızlı ve iyi sonuç alınabilir. Her zaman psikoterapi öncelikli olmalı, ilaç tedavisi ancak gerektiğinde ve takiple gerektiği sürede kullanılmalıdır. Bazen altta yatan sebep çok daha derin bir kaynaktan gelebilir. Şimdi o derin problemin tetiklenmesiyle ortaya çıkmış olabilir. Bu durumda psikodinamik psikoterapi gerekebilir.
Panik bozukluğu toplumda oldukça sık rastlanan bir rahatsızlıktır. Dünya çapında %25'lere kadar çıkan oranlar saptanmıştır. Kentsel yaşam alanlarında kırsala göre daha sık görülmekle birlikte Amerika, İsveç ve Türkiye'de yapılan bir çalışmada birbirine çok yakın değerler bulunmuştur.Panik atak kadınları erkeklere göre daha fazla etkilemektedir. Her 3-4 kadın hastaya karşılık bir erkekte görülmektedir.
Her yaşta görülebilmekle beraber 20-35 yaşlarında pik yapmakta, ileri yaşlarda gittikçe azalmaktadır.Ekonomik durum ve eğitim düzeyiyle bir bağlantı saptanamamıştır.
Evli kişiler arasında evli olmayanlara göre %80 daha az görülmektedir. Birkaç Avrupa ülkesini kapsayan bir çalışmada boşanmış ya da dullarda evlilere göre 5-6 kat yüksek hasta oranı saptanmıştır.
TEDAVİ
Panik atak tedavi edilebilir mi? İnsanı bir kez değil bin kez ölümden beter eden bu krizden kurtulabilir miyiz? Evet!
Panik atak tedavisi, psikiyatrik hastalıklar içinde en kolay grupta olup, ilaç tedavileri, hipnoz ve psikoterapi ile panik bozukluğundan kısa sürede kurtulabilirsiniz.
Organik patolojiler yönünden gerekli tetkikleriniz yapıldıktan sonra psikiyatristinizin önereceği psikoterapi uygulamaları ve gereğinde eklenebilen ilaç tedavileri ile insana yaşamı zindan eden bu rahatsızlıktan kesinlikle kurtulabilirsiniz. Panik ataklar psikiyatrinin en kolay tedavi edilebilir rahatsızlıklar grubundan biridir.
Psikoterapi uygulamaları içinde bütüncül terapi kapsamında öncelikle bilişsel davranışçı terapi ile çok iyi sonuçlar alınabilmektedir. Bazen görülebildiği gibi altta yatan daha derin bir dinamik etken olduğunda dinamik terapilerle devam edilebilir.
Gereğinde hem bilişsel davranışçı terapiler hem de dinamik yaklaşım hipnoz- hipnoterapi ile desteklenebilir.
Uygun vakalarda panik hastaları grup terapilerine de alınabilmektedir.
Antalya Psikiyatri Merkezi, Psikoterapi Antalya, Psikiyatrist Emine Filiz Uluhan.
Baş dönmesinin bedenden kaynaklanan bir çok nedeni vardır; iç kulak sorunları, damarsal ya da MS gibi nörolojik sorunlar, kalp ya da şeker hastalığı vs benzeri dahili hastalıklar bu nedenlerin en sık görülenleridir.
Psikolojik denge bozuklukları, en sıklıkla anksiyete bozuklukluklarında ortaya çıkar, çoğu panik atakta değişmez belirtilerden birisidir. Anksiyete hastalıklarına eşlik eden yabancılaşma hissi, farketmeden sürekli nefes tutma, ya da hızlı hızlı nefes alma sonucu başdönmesi hissi ortaya çıkar. Hastalarımız ya da danışanlarımız bu hissi bedensel olan başdönmesinin aksine sanki kontrolümü yitiriyorum biçiminde tanımlamaktadırlar. Bedensel başdönmelerine eşlik eden bulantı hissi de psikolojik başdönmelerine eşlik edebileceğinden ayırıcı tanı kolay olmayabilir.
Bedenden kaynaklanan başdönmelerine eşlik eden psikolojik faktörler durumu daha da karmaşık hale getirir; bedensel başlayıp bir süre sonra biten bir başdönmesi psikolojik zemin varsa daha uzun sürer ya da dönme beklentisi “sanki başım dönüyor” duygusuyla devam edebilir. Örneğin bir enfeksiyona bağlı kusma ve sıvı elektrolit kaybı sonrası yaşanan bir başdönmesi, zemindeki bir panik atağı tetikleyebilir ve kişinin bedensel şikayetleri geçmesine rağmen yıllar süren bir “başım dönermi” korkusuna yol açabilir. Yada benzer bir başdönmesinin sosyal ortamlarda ortaya çıkmasından korkan bir sosyal fobi hastası sürekli olarak baş dönmesi olasılığına odaklanır ve bedendeki baş dönmesine benzer, küçük değişimlerden aşırı paniğe kapılabilir.
Kimi zaman ilaç kullanımı ya da ani olarak oturulan yerden kalkmamıza neden olan geçici başdönmesi hissi, anksiyete bozukluğu yaşayan(panik atak, sosyal fobi vb) bir çok hastamız tarafından direkt bir tehdit gibi algılanmaktadır. Yani sensörü bozuk alarm sistemleri gibi, ufak denge değişimleri anksiyete hastalarını etkileyebilmektedir.
Psikolojik başdönmelerinin çok önemli diğer bir nedenide kişilik yapısı olarak fazlaca kontrollü ve güçlü olmakla alakalıdır. Hayatta bir çok yükü taşıyan, güçlü duran, çevresini fazlaca kontrol eden kişilik yapısındaki kişiler bir süre sonra artan yüke rağmen destek almazlarsa ya da kontrolü bırakmazlarsa; beden başdönmeleriyle onları dengeye getirir. Yani zihnin izin vermediğini beden bilinçaltı süreçlerle dengeler. Artık kişi mecburen yüklerinden kurtulmak zorunda kalır ve çok güçlü kalamayacağını idrak eder.
Sağlıklı günler dilerim.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
nest...
Panik Atak
Panik Atağı ; Galiba ölüyorum, aklımı kaçırıyorum, şimdi felç geçireceğim, tüm kontrolü kaybedip düşüp bayılacağım, nefes alamıyorum, boğazım tıkanıyor!
İşte panik atak.. Yer ve zaman mevhumu göstermeyen şiddetli korku, kaygı, bunaltı hissi veren, filmin koptu-kopacağı bir nöbet.
Kişileri yıllar boyu acillerde koşturan, check-up'tan check-up'a gezdiren, dahiliyeden kardiyolojiye, göğüs hastalıklarından nörolojiye başvurmadık hekim bıraktırmayan klinik tablo!
Tıp dilinde ise aşağıdaki 12-13 maddede saydığımız belirtilerin en az 4 tanesinin organik bir sebep olmaksızın görülmesi.
a) Kalbin çalışmasını aşırı şekilde, sanki yerinden fırlayacakmış gibi hissetme, çarpıntı- tekleme, kalp üzerinde baskı hissi, ağrı, uyuşma.
b) İçten gelen titreme, dengesizlik hissi.
c) Soğuk veya sıcak ter boşalması.
d) Göğsünde baskı, basınç, daralma hissi, göğüs ağrısı.
e) Alınan havanın yetmemesi hissi.
f) Nefeste tıkanma, boğulma hissi, alınan nefesin boğazda yumru gibi tıkanarak akciğerlere gitmemesi hissi.
g) Karın ağrısı, bulantı, gaz, geğirti, şişkinlik, midenin ağızdan çıkacakmış gibi olması hissi.
h) El- ayakta boşalma hissi, baş dönmesi, bayılacak, düşecek gibi olma.
ı) Derealizasyon denen olayların bir bulut kümesinin ardında gibi algılanıp, cisimlerin küçüldüğü ve bulanıklaştığı hissi ya da depersonalizasyon denen kişinin kendini algılayamama, hissedememe veya bedenle ruhun birbirinden ayrıştığını hissetme hissi.
j) Ellerde, kollarda veya tüm vücutta karıncalanma, uyuşma, yanma, elektriklenme, batma hissi.
k) Panik anında çıldıracağı, kontrolü kaybederek kendine, yakınlarına, çevreye zarar verme korkusu.
l) Kişiye yaşamının sona geldiği hissini veren ölüm korkusu.
Panik atak belirtilerini gösteren veya panik atak şiddetini artıran organik hastalıklar şunlardır:
1) Kalp kapak bozuklukları.
2) Tiroid ve paratiroid bezi bozuklukları (zehirli guatr, hiperparatiroidizm gibi).
3) Astım, amfizem, kronik bronşit gibi akciğer hastalıkları.
4) Hipertansiyon.
5) Böbreküstü bezinin hormon bozuklukları.
6) İç ve orta kulak denge organı bozuklukları.
7) Migren.
8) Epilepsi(Sara) nöbetleri.
9) Beyin damar hastalıkları.
Kimlerde panik bozukluk daha sık görülür?
1) Anne, baba, kardeş gibi birinci derece akrabalarında panik bozukluk yaşayanlar.
2) Telaşlı, titiz, mükemmeliyetçi kişilerde.
3) Alkol ya da madde bağımlılığı olan kişilerde.
4) Sosyal olarak engellenmiş, baskılanmış kişilerde.
5) Sürekli verici davranan, kolay kolay hayır diyemeyen kişilerde.
6) Öfke ve kızgınlığını içine atan kişilerde.
7) Aşırı hırslı olup sürekli başarı isteyen, her türlü başarısızlıkta kendini suçlayan kişilerde.
8) Cinselliği baskılanan, cinsel tatminsizlik yaşayan, bilinçdışı aldatma dürtü ve korkuları olan ve bilinçaltı eşcinsel eğilimi olan kişilerde.
9) Geçmişte anksiyete bozukluğu, depresif atak geçiren kişilerde.
10) Sosyal fobik, çekingen kişilik yapısına sahip kişilerde panik ataklar daha sık gözlenir, panik bozukluğa daha sık rastlanır.
''Hiç beklemediğim zamanlarda nefes alamamayla, kalp krizi geçiriyorum sanıyorum. Şiddetli ölüm korkusu geliyor, sanki o an canım çıkıyor, çıldırıyorum ama kimse yardıma yetişemeyecekmiş gibi. Başımdan aşağı ter içinde kalıyorum, ellerim ayaklarım uyuşuyor, bayılacakmışım gibi oluyor. Hemen kapıya, pencereye koşuyor, nefes almaya çalışıyorum. Ambülans çağırıyorum ölüyorum diye. Dayanılmayacak kadar şiddetli bir duygu, Allah kimseye vermesin, ölmeden defalarca ölmek gibi. Çaresizim ne yapacağımı bilemiyorum. Bir doktor olsa da hep yanımda taşısam, yardım edebileceğini bilsem, rahat etsem, ne zaman geleceği hiç belli değil. Bazen gece uykudan uyanıyorum bu korkuyla. Bazen trafikte arabayı kenara çekiyorum. Otobüste, dolmuşta durdurup kendimi dışarı atıyorum'' diyorsanız panik atak yaşamaya başlamışsınız. Ne oldu da şimdi panik atak geçirmeye başladınız diye bakmak gerekir. Çoğunlukla altta tetikleyen bir olay, olayla ilgili hatalı düşünce vardır. Yakınlarda birisinin başına gelen bir olayı duymuş ve bilgi işleme hatası ile değerlendirmiş olabilrsiniz. Derhal uygun davranışçı ve bilişsel terapiye başlamalısınız. İlaç tedavisinden de hızlı ve iyi sonuç alınabilir. Her zaman psikoterapi öncelikli olmalı, ilaç tedavisi ancak gerektiğinde ve takiple gerektiği sürede kullanılmalıdır. Bazen altta yatan sebep çok daha derin bir kaynaktan gelebilir. Şimdi o derin problemin tetiklenmesiyle ortaya çıkmış olabilir. Bu durumda psikodinamik psikoterapi gerekebilir.
Panik bozukluğu toplumda oldukça sık rastlanan bir rahatsızlıktır. Dünya çapında %25'lere kadar çıkan oranlar saptanmıştır. Kentsel yaşam alanlarında kırsala göre daha sık görülmekle birlikte Amerika, İsveç ve Türkiye'de yapılan bir çalışmada birbirine çok yakın değerler bulunmuştur.Panik atak kadınları erkeklere göre daha fazla etkilemektedir. Her 3-4 kadın hastaya karşılık bir erkekte görülmektedir.
Her yaşta görülebilmekle beraber 20-35 yaşlarında pik yapmakta, ileri yaşlarda gittikçe azalmaktadır.Ekonomik durum ve eğitim düzeyiyle bir bağlantı saptanamamıştır.
Evli kişiler arasında evli olmayanlara göre %80 daha az görülmektedir. Birkaç Avrupa ülkesini kapsayan bir çalışmada boşanmış ya da dullarda evlilere göre 5-6 kat yüksek hasta oranı saptanmıştır.
TEDAVİ
Panik atak tedavi edilebilir mi? İnsanı bir kez değil bin kez ölümden beter eden bu krizden kurtulabilir miyiz? Evet!
Panik atak tedavisi, psikiyatrik hastalıklar içinde en kolay grupta olup, ilaç tedavileri, hipnoz ve psikoterapi ile panik bozukluğundan kısa sürede kurtulabilirsiniz.
Organik patolojiler yönünden gerekli tetkikleriniz yapıldıktan sonra psikiyatristinizin önereceği psikoterapi uygulamaları ve gereğinde eklenebilen ilaç tedavileri ile insana yaşamı zindan eden bu rahatsızlıktan kesinlikle kurtulabilirsiniz. Panik ataklar psikiyatrinin en kolay tedavi edilebilir rahatsızlıklar grubundan biridir.
Psikoterapi uygulamaları içinde bütüncül terapi kapsamında öncelikle bilişsel davranışçı terapi ile çok iyi sonuçlar alınabilmektedir. Bazen görülebildiği gibi altta yatan daha derin bir dinamik etken olduğunda dinamik terapilerle devam edilebilir.
Gereğinde hem bilişsel davranışçı terapiler hem de dinamik yaklaşım hipnoz- hipnoterapi ile desteklenebilir.
Uygun vakalarda panik hastaları grup terapilerine de alınabilmektedir.
Antalya Psikiyatri Merkezi, Psikoterapi Antalya, Psikiyatrist Emine Filiz Uluhan.
Baş dönmesinin bedenden kaynaklanan bir çok nedeni vardır; iç kulak sorunları, damarsal ya da MS gibi nörolojik sorunlar, kalp ya da şeker hastalığı vs benzeri dahili hastalıklar bu nedenlerin en sık görülenleridir.
Psikolojik denge bozuklukları, en sıklıkla anksiyete bozuklukluklarında ortaya çıkar, çoğu panik atakta değişmez belirtilerden birisidir. Anksiyete hastalıklarına eşlik eden yabancılaşma hissi, farketmeden sürekli nefes tutma, ya da hızlı hızlı nefes alma sonucu başdönmesi hissi ortaya çıkar. Hastalarımız ya da danışanlarımız bu hissi bedensel olan başdönmesinin aksine sanki kontrolümü yitiriyorum biçiminde tanımlamaktadırlar. Bedensel başdönmelerine eşlik eden bulantı hissi de psikolojik başdönmelerine eşlik edebileceğinden ayırıcı tanı kolay olmayabilir.
Bedenden kaynaklanan başdönmelerine eşlik eden psikolojik faktörler durumu daha da karmaşık hale getirir; bedensel başlayıp bir süre sonra biten bir başdönmesi psikolojik zemin varsa daha uzun sürer ya da dönme beklentisi “sanki başım dönüyor” duygusuyla devam edebilir. Örneğin bir enfeksiyona bağlı kusma ve sıvı elektrolit kaybı sonrası yaşanan bir başdönmesi, zemindeki bir panik atağı tetikleyebilir ve kişinin bedensel şikayetleri geçmesine rağmen yıllar süren bir “başım dönermi” korkusuna yol açabilir. Yada benzer bir başdönmesinin sosyal ortamlarda ortaya çıkmasından korkan bir sosyal fobi hastası sürekli olarak baş dönmesi olasılığına odaklanır ve bedendeki baş dönmesine benzer, küçük değişimlerden aşırı paniğe kapılabilir.
Kimi zaman ilaç kullanımı ya da ani olarak oturulan yerden kalkmamıza neden olan geçici başdönmesi hissi, anksiyete bozukluğu yaşayan(panik atak, sosyal fobi vb) bir çok hastamız tarafından direkt bir tehdit gibi algılanmaktadır. Yani sensörü bozuk alarm sistemleri gibi, ufak denge değişimleri anksiyete hastalarını etkileyebilmektedir.
Psikolojik başdönmelerinin çok önemli diğer bir nedenide kişilik yapısı olarak fazlaca kontrollü ve güçlü olmakla alakalıdır. Hayatta bir çok yükü taşıyan, güçlü duran, çevresini fazlaca kontrol eden kişilik yapısındaki kişiler bir süre sonra artan yüke rağmen destek almazlarsa ya da kontrolü bırakmazlarsa; beden başdönmeleriyle onları dengeye getirir. Yani zihnin izin vermediğini beden bilinçaltı süreçlerle dengeler. Artık kişi mecburen yüklerinden kurtulmak zorunda kalır ve çok güçlü kalamayacağını idrak eder.
Sağlıklı günler dilerim.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.