Beyaz Kan Vermenin Faydaları

Yurt içi ve dışından gelen yüzlerce çocuğun tedavi edildiği Kayseri'deki Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Tıp Fakültesi Çocuk Hematoloji Onkoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Kan Bankası İdari Sorumlusu Doç. Dr. Ekrem Ünal, yaklaşan ramazan öncesi "trombosit" ve "beyaz kan" bağışı çağrısında bulunuldu.

Doç. Dr. Ünal, AA muhabirine, ERÜ Hastaneleri Kan Merkezine yapılan bağışların yeni tip koronavirüs (Kovid) nedeniyle azaldığını söyledi.

Ünal, sadece ERÜ'de değil, Türkiye'nin dört bir yanında tedavi gören kanserli çocuk ve yetişkin hastaların kan ihtiyacının devam ettiğini aktardı.

Yaklaşan ramazan ayı ve Kovid sürecinde kan bağışında bir yavaşlama olduğuna değinen Ünal, kurumlarında temizlik ve hijyen kurallarına dikkat edildiğini, bu yüzden insanların gönül rahatlığıyla kan verebileceklerini dile getirdi.

Ünal, kanser hastası çocukların aldıkları kemoterapiden dolayı beyaz kan hücrelerinin düştüğünü anlattı.

Bu noktada kan bağışının öneminin arttığını vurgulayan Ünal, "Bizim kanserli hastalarımıza beyaz kan ve trombosit denilen pıhtılaşma hücrelerinin desteğine ihtiyacımız oluyor. Ramazan kardeşlik ayı. Yardımlaşma ayında insanların birbirine kan vermesi önemli." ifadesini kullandı.

Çocuk Hematoloji Onkoloji Hastanesinde yüzlerce hastanın tedavi edildiğine değinen Ünal, referans hastane olduklarını, Kayseri dışından Niğde, Nevşehir, Yozgat, Sivas, Tokat, Adana ve Diyarbakır'dan da hasta geldiğini belirtti.

Ünal, bu şehirlerden gelen hastaların kan ihtiyacının yakın akrabalardan karşılanamadığını, bu yüzden kan bağışının burada önem kazandığını anlattı.

"Kanser koronavirüs dinlemedi"

"Kanımıza muhtaç insanlar var." diyen Ünal, trombositlerin alındıktan sonra 5 gün saklanabildiğini, bu süre sonunda özelliğini yitirdiğini kaydetti.

Her zaman taze kana ihtiyaç olduğunu aktaran Ünal, bağışlarla insanların hayatlarının kurtulduğunu dile getirdi.

Bağışın önemini vurgulayan Ünal, "Geçen sene ramazan ayında kanser, koronavirüs dinlemedi. Biz ramazanın başında ünite kan alabildik. Bir günde ise 80 ünite çıkışımız oldu." dedi.

Ünal ayrıca, ERÜ Hastaneleri Kan Merkezinde yıllık ortalama 50 bin kan ihtiyacı yaşandığını, bu kanların da işlemlerden geçerek 22 bin eritrosit, 20 bin plazma ve 9 bin havuz trombosit olmak üzere tedavi amaçlı insanlara verildiğini sözlerine ekledi.

Kan bağışında bulunan üniversite öğrencisi İlyas Samet Kursak da kanser hastalarına destek olmak için düzenli aralıklarla kan verdiğini, salgının bağış yapmaya engel gibi görünmemesi gerektiğini söyledi.

Dünya Sağlık Örgütü'nün raporuna göre en güvenilir kan; kendi özgür iradesiyle, hiçbir karşılık beklemeksizin, gönüllü, düzenli ve bilinçli kan bağışçılarından sağlanan kandır. Bağışlanan bir ünite tam kan eritrosit, trombosit ve plazmaya ayrılarak, 3 farklı hastanın ihtiyacını karşılayabilmektedir.

14 Haziran Dünya Kan Bağışçıları Günü’nde Prof. Dr. Bekir Sami Uyanık  kan bağışı hakkında bilgi verdi.

KAN BAĞIŞI KAN HÜCRELERİNİ YENİLİYOR!

Kan bağışının günlük yaşantımıza bir zararı olmadığı gibi çok önemli yararları bulunmaktadır. Kan vermeden önce, sağlığımızla ilgili sorgulama formu yanında, boy, kilo, tansiyon, nabız, vücut sıcaklığı bilgileriyle birlikte, kan grubu,  kan sayımı(hemoglobin) ve serolojik testler ölçülerek mini bir check- up yapılmış olur. Yapılan laboratuvar testleri, kan yoluyla bulaşan hastalıkların erken teşhis edilmesini de sağlayarak, gerekli önlemlerin alınması açısından da önemlidir. Kan veren kişide, kan yapan doku ve organlar uyarılarak, yeni kan yapmaya sevk edilerek kan hücreleri yenilenmiş olur.

Kan bağışlayacak gönüllülerde ücretsiz olarak aşağıda sıralanan önemli laboratuvar testleri yapılıyor.

● Anti-HIV testi (AIDS)
● Anti-HCV testi (Hepatit C)
● HBsAg testi (Hepatit B)
● Frengi testi (Sifiliz)
● Kan grubu testleri (ABO, Rh)
● Tam kan sayımı (özellikle Hemoglobin, Hematokrit, Lökosit, Trombosit)

VÜCUT DİRENCİNİ ARTIRARAK, KALP HASTALIKLARI RİSKLERİNİ AZALTIYOR

Düzenli kan veren kişide, hücreler için zararlı okside edici ajanlara karşı vücut direncinin arttığı ve böylece bazı hastalıkları önlediği düşünülmektedir.  Kolesterol, trigliserid, şeker gibi kan testlerine ve üre, kreatinin, ürik asit gibi metabolit düzeylerine de olumlu etkisi olmaktadır. Ayrıca kalp ve damar sistemine etkileriyle, damar tıkanıklıkları, kalp krizi geçirme riskini azalttığı ve felç (inme) gibi bazı hastalıkları önlediği düşünülmektedir.

Kan bağışından sonra bazı hususlara dikkat edilmelidir;

● Kan verme işleminden sonra hemen ayağa kalkmayıp, dakika istirahat edin.
● İstirahat sonrası yapılacak ikramları almalı ve görevlinin önerilerine dikkat edin.
● Sigara içiyorsanız, kan bağışından sonra 1 saate kadar içmeyin.
● Bağıştan sonra ilk yemekte alkollü içecekler almamaya özen gösterin.
● Kan verilen kol ile birkaç saat ağır şeyler taşımayın.
● Bağıştan sonraki saat hamam, sauna gibi aşırı sıcak ortamlarda bulmaktan kaçının.

Kimler Kan Verebilir?

 Kan kemik iliğinde sürekli bulunan bir sıvıdır. Bu nedenle kan vermek sağlıklı kişiler için hiçbir sorun teşkil etmemektedir. Özellikle 18 ile 65 yaş aralığında bulunan kişiler herhangi bir sağlık sorunları bulunmuyor, kan ölçümlerinde hemoglobin ve hematokrit değerleri normal ise yılda ortalama olarak dört kez kan verebilirler.

 Kan vermenin sakıncalı olduğu durumlar da bulunmaktadır. Kronik bir hastalığı bulunan, AIDS, hepatit, sifiliz gibi bulaşıcı hastalıklara sahip olan, kanser, hipertansiyon, kan hastalıkları ve kalp hastalıkları bulunan kişilerin kan verilmesi önerilmemektedir. Bunlar dışında kan verilmesi önerilmeyen diğer kişiler ise düzenli ilaç kullanması gereken kişilerdir.

 Kan Vermenin Faydaları Nelerdir?

 İnsan vücudu için kan vermek oldukça faydalıdır. Günlük hayatta herhangi bir zararı bulunmayan kan bağışı vücuttaki kalp krizi riskini de önemli ölçüde azaltmaktadır. Ayrıca baş ağrısı, stres, yüksek tansiyon gibi rahatsızlıklara da iyi gelen kan bağışının faydaları şunlardır:

Kan bağışı ile vücuttaki kan hücreleri yenilenir ve vücudun daha sağlıklı olması sağlanır.

Kalp krizi riski yüzde 90 oranında azalır.

Baş ağrısına iyi geldiği bilinmektedir.

Stres gibi hastalıklara iyi gelir.

Yüksek tansiyona iyi gelir.

Kanda bulunan yüksek yağ oranının düşmesine yardımcı olur.

Kemik iliğinin yağlanmasını engeller.

Kan grubu taramasından ücretsiz bir şekilde faydalanılır.

Vücudun yenilenmesini sağlar.

Kan verildiğinde kan yapan organlar uyarılır ve kan yapmaya sevk edilir.

 Kan Verdikten Sonra Vücutta Neler Olur?

 Kan vermenin ne kadar çok faydası olduğu herkes tarafından bilinmektedir. Kan verilmesinden sonra vücutta kan hücreleri yenilenir ve bu sayede daha sağlıklı ve güçlü olunur.

 Kan verildikten sonra vücutta olan olumlu değişiklikler oldukça fazladır. Özellikle kan bağışı yapan kişilerde yorgunluk, stres, yüksek tansiyon ve bağ ağrısı gibi rahatsızlıklar düzelir. Bunun yanında kan vermek kişilerde psikolojik olarak da oldukça rahatlatır. Bu da kişilerin kendilerini daha huzurlu hissetmelerini sağlamaktadır.

 Kan Verildikten Sonra Neler Yapılmalıdır?

 Kan verme işlemlerinden sonra bazı noktalara dikkat edilmesi gerekir. özellikle kan verdikten sonra vücutta sıvı kaybı yaşanır. Bu nedenle kişilerin kan bağışından sonra bol sıvı alması ve sıvı gıdalar tüketmesi gerekir. Ayrıca kan bağışından sonra sigara ve alkol kullanılmamasına dikkat edilmeli, ağız egzersizlerden kaçınılmalıdır. Dikkat ve denge gerektirecek işlerde çalışan kişiler ise kan bağışından sonra bir gün mutlaka dinlenmelidir.

 Verilen Kan Ne Kadar Sürede Yeniden Üretilir?

 Verilen kanın vücutta tekrar üretim süreci kişiden kişiye göre değişkenlik göstermektedir. Alkol tüketmeyen bir yetişkinde kaybedilen sıvı 24 saat içerisinde tekrar edinilir. Trombositler ve beyaz kan hücreleri birkaç gün içerisinde, alyuvarlar ise biraz uzun bir süre sonra tekrar edinilirler. Özellikle kadınlarda kırmızı kan hücrelerinin tekrar üretilmesi erkeklere göre daha uzun sürebilir. Fakat uzmanlar kan verme sonrasında oluşan demir eksikliğinin yaklaşık 8 hafta sonra giderildiğini belirtmişlerdir.

 Kan verdikten sonra oluşan sıvı kaybının telafisi kişilerin sıvı tüketimi ile telafi edilmektedir. Genellikle kan veren kişilere yarım litre veya bir litre arasında sıvı tüketmeleri tavsiye edilmektedir. Fakat kişiler alkol tüketiyor ise kaybedilen sıvının yerine gelmesi daha da uzun bir süreyi alabilir.