Geçiş dönemi eserleri

Geçiş Dönemi Eserleri

geçiş dönemi eserleri

Ge&#;iş D&#;nemi Eserleri Ve &#;zellikleri Nelerdir?

İslami dönem Türk edebiyatı olarak da ön plana çıkan geçiş dönemi, pek çok önemli eser ile günümüze kadar ulaşmış durumda. Özellikle İslam'ın kabul edilişinin dönemi olarak yüzyıldan sonra ortaya çıkan bu geçiş dönemi, eserler içerisinde değişik konuların yer alması ile ön plana çıkmaktadır.

Geçiş Dönemi Eserleri

Orta Asya'dan başlamak suretiyle Anadolu'ya kadar uzanan geçiş dönemi eserleri, birçok farklı ismi günümüze kadar ulaştırdı. Böylece yüzyıl ile başlamak suretiyle farklı yüzyıllarda önemli eserler tarihteki yerini aldı. Hem halk şiiri hem de divan edebiyatı ile beraber birçok farklı konu üzerinden ön plana çıkan eserler, edebiyatın her alanında bir ikilik ortaya çıkardı. Bu da geçiş döneminin en önemli özellikleri arasında yer almaktadır. Bu doğrultuda geçiş dönemi içerisinde en bilinen eserleri olarak şunları dile getirmek mümkün;

- Kutadgu Bilig (Yusuf Has Hacib)
- Atabetü'l Hakayık (Edip Ahmet Yükneki)
- Divanı Lügat-it Türk (Kaşgarlı Mahmut)
- Divan-ı Hikmet (Ahmet Yesevi)
- Dede Korkut hikayeleri

Böylesi önemli eserler yüzyıllar boyunca farklı zaman dilimlerinde önemli yazarların ve sanatçıların kaleminden çıktı. Bu eserler aynı zamanda çok önemli bir tarih olarak da ön plana çıkıyor. Kendine has özellikleri ile beraber ortak özellikleri üzerinden Türk edebiyatındaki geçiş dönemini temsil eden eserlerdir.

Geçiş Dönemi Özellikleri Nelerdir?

İslamı kabulü ile beraber Türk edebiyatı ile Arap ve Fars kültürünün bir araya gelmesi üzerinden geçiş dönemi yaşandı. Bu geçiş dönemi içerisinde pek çok önemli eser değişik yıllarda önemli yazarların kaleminden çıkarak günümüze kadar ulaştı. Bu geçiş dönemi edebi eserlerin birçok farklı özellikleri bulunmaktadır.

- Türk edebiyatı bu dönemlerde önemli değişimler yaşamıştır.
- Eski edebiyat anlayışı ile İslamiyet’ten sonraki yeni edebiyat anlayışı bir geçiş meydana getirmiştir.
- Dil üzerinde daha çok Arapça ve Farsça kelimeler ön plana çıkar.
- Uygur alfabesi ile beraber Arap alfabesinin izleri görünür.
- Özellikle şiirler de hem dörtlük hem de beyitler kullanılmıştır.
- Hece vezni ile beraber aynı zamanda aruz veznine de yer verilmiştir.

Tüm bu özellikler ortak şekilde geçiş döneminde yazılmış bütün eserlerde yer alır.

Türk Edebiyatında Geçiş Dönemi

Türklerin Müslümanlığı kabul etmesi ile beraber Divan edebiyatına geçiş gerçekleşti. Zaman içerisinde İslamiyet'in etkisi altında kalan edebiyat, eski dönem ve yeni dönem olmak üzere bir geçiş dönemi yaşadı. Bu dönem aynı zamanda bir karmaşaya da sebep oldu. Bir yanda İslam inancı ile Arap ve Fars kültürü ön plana çıkarken, diğer yanda eski Türk edebiyatı kültürü devam ettirilmeye çalışıldı.



Ana Başlıklar;

Geçiş Dönemi Eserleri ve Özellikleri

yüzyılda başlayan İslami Dönem Türk Edebiyatı iki asırlık bir geçiş dönemi yaşamıştır. Bu dönemde Arap ve İran (Fars) ede­biyatları Türk edebiyatını etkisi altına almış, ulusal edebiyatımız olan halk edebiyatı devam ederken klasik Türk edebiyatı (divan edebiyatı) ve tasavvuf edebiyatı ilk ürünlerini vermeye başlamış­tır. Bu döneme Geçiş Dönemi adı verilmiştir.

İslamiyet&#;in etkisiyle yazılan ilk edebiyat ürünleri Uygurcanın devamı niteliğinde olan Hakaniye Türkçesi ile yazılmıştır. Geçiş döneminde yazılan eserlerin başlıcaları şunlardır:

 
Geçiş Dönemi Eserlerinin Ortak Özellikleri

Biçim Özellikleri

  • Bu eserler Hakaniye Türkçesi ile yazılmış, Arapça ve Farsça sözcükler ile İslam diniyle ilgili kavramlar dilimize girmiştir.
  • Bu dönemde dörtlük nazım biriminin yanında Arap ve Fars edebiyatından alınan beyit nazım birimi de kullanılmıştır.
  • Hece ve aruz ölçüsü bir arada kullanılmış ancak aruzu kullanma eğilimi artmıştır.
  • Daha çok tam ve zengin uyak kullanılmış, göz kafiyesinin ilk örnekleri bu dönemde görülmeye başlanmıştır.
  • Nesirden çok şiir tarzında eserler, didaktik içerikli mesneviler yazılmıştır.
  • Üslup olarak, Türk İslam kültürünün şekillendirdiği ortak mecaz, mazmun ve semboller kullanılmıştır.

İçerik Özellikleri

  • Eserlerde İslamiyet öncesi ve İslami kültürün izleri bir arada görülür.
  • Bu dönemin eserlerin ortak özelliği didaktik (öğretici) tarzda olmalarıdır.
  • Uygur yazısı bir süre daha kullanılmakla birlikte Arap alfabesi gi­derek yayılmaya başladı
  • Aydınlara seslenen yüksek bilgi ve felsefeye dayalı eserlerin yanı sıra basit ve yalın bir dille halka seslenen eserler de verilmiştir.
  • Eserlerin temel amacı İslamiyet&#;in güzelliklerini ve erdemlerini öğ­retmektir.

 

Kutadgu Bilig

  • yıllarında Yusuf Has Hacib tarafından yazılmıştır.
  • &#;Mutluluk veren bilgi&#; anlamına gelmektedir.
  • Eser, Doğu Karahanlı hükümdarı Tabgaç Buğra Han’a sunulmuştur.
  • Mesnevi nazım şekliyle oluşturulmuş ilk eserdir.
  • beyitten oluşmuştur.
  • Ağırlıklı olarak beyitle yazılmıştır, eserde dörtlükler de bulunur.
  • Aruz ölçüsüyle yazılmış ilk eserimizdir.
  • Türk edebiyatındaki ilk mesnevi örneğidir
  • Eser didaktik (öğretici) ve alegorik (sembolik) bir nitelik taşır.
  • Hükümdara siyasi öğütlerde bulunulur.
  • Devlet yönetiminin nasıl olması gerektiği üzerine düşünceleri, öğütleri içermesi bakımından bir siyasetname özelliği gösterir.
  • Eserde dört kişinin konuşturulmasıyla oluşturulmuş alegorik (sembolik) bir anlatım vardır;
    • Hükümdar Kün Togdı, adaleti (hukuk);
    • Vezir Ay Toldı, mutluluğu;
    • Vezirin oğlu Öğdülmiş aklı;
    • Odgurmuş ise akıbeti (ömrün sonunu), sembolize eder.
  • Arapça Farsça sözcüklerin de kullanıldığı eser Hakaniye Türkçesiyle yazılmıştır.
  • Kahire, Viyana (Uygurca) ve Fergana’da olmak üzere üç nüshası bulunmaktadır.

 

Divanü Lügati’t Türk

  • yılları arasında (yy) Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmıştır.
  • Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla yazılan ansiklopedik bir sözlüktür.
  • Sözcüklerin karşılıkları Arapça olarak yazılmıştır.
  • Eserde sözcüğün açıklaması yapılmıştır.
  • Dil bilim bakımından bugün de değerli bir kaynaktır.
  • Sözlük yönünün dışında, coğrafya, Türk sosyolojisi, tarihi, edebiyatı, gelenek ve görenekleriyle ilgili bilgiler de içermesi bakımından eser ansiklopedik özellikler taşır.
  • Kitapta, Türk topluluklarının yaşadığı bölgeleri gösteren bir dünya haritası vardır.
  • İslamiyet’ten önceki sav, sagu, koşuk örneklerini ve destan parçacıklarını içeren bir eser olması bakımından da önemlidir.
  • Türkçenin
    • İlk sözlüğü,
    • İlk dil bilgisi kitabı,
    • İlk edebiyat antolojisi,
    • İlk etimolojik sözlüğü,
    • İlk ansiklopedik sözlüğü,
    • İlk Türk dünyası ansiklopedisidir.
  • Eser, Ebu’l Kasım Abdullah’a sunulmuştur.

 

Atabetü’l Hakayık

  • Yüzyılda Edip Ahmet Yükneki tarafından yazılmıştır.
  • İslami ve ahlaki bilgiler, öğütler veren bir kitaptır. Topluma ahlak kurallarını öğretmek amacıyla yazılmıştır.
  • İyilik yapmanın önemi, kötülükten sakınmanın yararı gibi konuları işlemiştir.
  • Hakaniye Türkçesiyle kaleme alınmıştır.
  • Arapça ve Farsça sözcükler sıkça kullanılmıştır.
  • Aruz hece ölçüsü kulanılmıştır.
  • Eserde 46 beyit dörtlük vardır.
  • Atabetü’l Hakayık, Emir Sipehsalar’a sunulmuştur.
  • Bu eserde tevhit, na’at bölümlerinin ardından dört halifenin ve Emir Sipehsalar’ın beyitlerle övgüsü yapılır. Beyitlerin ardından cimriliğin yergisi ile cömertliğin övgüsünün, bilginin yararları ile cahilliğin zararlarının anlatıldığı asıl bölümler olan dörtlükler gelir.

 

Divan-ı Hikmet

  • Yüzyılda tasavvuf edebiyatının kurucusu Hoca Ahmet Yesevi’nin &#;hikmet&#; adı verilen şiirlerinin toplandığı bir eserdir.
  • Hakaniye Türkçesiyle yazılmış olan eserde Arapça ve Farsça sözcükler azdır.
  • Hikmetler, tasavvufi halk şiirinin ilk örnekleridir. Ahmet Yesevi, Tekke Tasavvuf Edebiyatı kurucusu kabul edilir.
  • Nazım birimi olarak dörtlük kullanılmıştır.
  • 7 ile 12’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
  • Konusu ilahi aşktır; yapıt, bu yönüyle tasavvuf edebiyatı ürünü ilk Türk yapıtı kabul edilmektedir.
  • Yalın bir dil ve canlı bir üslup kullanılmıştır.
  • Şiirler, lirik ve didaktik özellikler taşır.
  • Ahmet Yesevi’nin bu yapıtı Yunus Emre gibi tekke şairlerini derinden etkilemiş ve Türkler arasında tasavvuf edebiyatının doğmasını sağlamıştır.


TYT Konuları
AYT Konuları
Üniversite Taban Puanları

Geçiş Dönemi Eserleri ve Özellikleri Konu Anlatımı

Merhaba arkadaşlar size bu yazımızda Türk Dili ve Edebiyatı Konuları hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak  bilgi sahibi olabilirsiniz. Geçiş Dönemi Eserleri ve Özellikleri sorusunun cevabı aşağıda sizleri bekliyor&#;

Türk edebiyatında İslami dönem edebiyatının ilk örnekleri ve Yüzyıllarda ortaya çıkmıştır.

Kutatgu Bilig ve Özellikleri- Yusuf Has Hacip

Yusuf Has Hacip tarafından yazılan bu kitap, aruzla yazılmış ilk Türkçe mesnevidir. ’da tamamlanan bu yapıt Karahanlı hükümdarı Tabgaç Buğra Kara Han’a sunulmuştur. Kitabın adı Türkçedir ve “kutlu olma bilgisi” anlamına gelmektedir. Kitap, insana her iki dünyada mutluluğa ulaşmak için izlenecek yolu göstermek amacıyla yazılmıştır. Kitapta anlatılanlar, dört temel ilkeyi (doğru adalet, saadet [mutluluk], akıl, anlayış; akibet [hayatın sonu]) temsil eden kişiler arasında geçen bir münazara şeklindedir. Doğru adaleti Kün-Togdı: hükümdar; saadeti Ay-Toldı: vezir; akıl ve adaleti Ögdülmiş: vezirin oğlu; hayatın sonunu Odgurmış: zahit temsil eder.

Kitapta ideal bir insanın, devletin nasıl olması gerektiği, yöneticilerin görevleri anlatıldığı için, bu kitap yalnız bir ahlak kitabı değil, bir “siyasetname”, bir düşünce yapıtıdır da. 88 başlık altında toplanan kitap beyittir. Kitapta din, felsefe, eğitim, öğretim, aile düzeni, ahlaklı yasa, töre bilgisi, devlet, siyaset, ordu, spor, edebiyat, sağlık, gökbilim, tarım, hayvancılık, para… konuları tartışılmıştır.

Atabetü’l Hakayık ve Özellikleri – Edip Ahmet Yükneki

Gerçeklerin eşiği anlamına gelen Atabetü’l Hakayık, Yüknekli Edip Ahmet tarafından yazılmış bir öğüt ve ahlak kitabıdır. yüzyılda yazıldığı tahmin edilen eser Türk ve Acem hükümdarı İspehsalar Beğ’e sunulmuştur. Kitap genel anlamda düşünüldüğünde “dinî-ahlaki” bir öğüt kitabı olarak değerlendirilmektedir. Yazar kitabında cömertliği övmüş, cimriliği yermiş; bilginin faydasını ele almış, cahilliğin insana vereceği zararı dile getirmiş; dünyanın geçiciliğine ve kibrin insana vereceği zararları konu olarak işlemiştir.

Toplam beyitten oluşan yapıt, konu başlıklarına ayrılarak ve aruz ölçüsüyle yazılmıştır.

Divan-ı Lügat’it Türk ve Özellikleri – Kaşgarlı Mahmut

Divanü Lugati’t Türk, Kaşgarlı Mahmut tarafından yılları arasında kaleme alınmıştır. Yapıtın kelime olarak anlamı; “Türk Dilleri Sözlüğü” dür. Yazar, bu yapıtı Türkçe’nin Arapça kadar zengin bir dil olduğunu ispatlamak amacı ile sözlük biçiminde ’e yakın sözcük üzerinde çalışma ile oluşturulmuştur. Divan-ı Hikmet, Yeseviliğin kurucusu Ahmet Yesevi’nin tasavvufi şiirlerinin toplandığı eserdir. Yüzyılda yazılan bu eserde hece ve aruz ölçüleri kullanılmıştır.

Divan-ı Himet ve Özellikleri – Ahmet Yesevi

Yeseviliğin kurucusu olan Ahmet Yesevi’nin tasavvufi şiirlerinin toplandığı yapıttır. XII. yüzyılda yazılan bu yapıtta hem hece ölçüsü hem de aruz ölçüsü kullanılmıştır. Hece ile yazılan bölümlerde 4+3 ya da 4+4+4 heceli dizeler yer almış, dörtlük birimi kullanılmıştır.

Dede Kotkut Hikayeleri ve Özellikleri

İslamiyet’in kabulü ile birlikte Türklerin toplumsal yaşamlarında etkili değişimler görülmüştür. Bu değişimler Türk edebiyatını da etkisi altına alarak edebiyatı dil, konu, ölçü ve biçim yönlerinde kendisini hissettirmiştir. Kutadgu Bilig, aruzla ilk Türkçe mesnevidir. yılında bitirilmiştir. Karahanlı hükümdarı Tabgaç Buğra Kara Han’a sunulan bir eserdir. Kitabın yazılış amacı ise insana her iki dünyada mutluluğa ulaşmak için izlenilmesi gereken yolu göstermektedir. Kitapta, temel ilkelerden bahsedilmektedir. Doğru adalet, mutluluk, akıl, anlayış, akıbet bu ilkeler arasındadır.

Sınıf Şiir Konu Anlatımı Tıklayınız&#;

Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Konuları için Tıklayınız&#;

Sınıfta Yer Alan Diğer Ders ve Konuları için Tıklayınız&#;

Geçiş Dönemi Eserleri ve Özellikleri, Geçiş Dönemi Eserleri ve Özellikleri Konu Anlatımı

Ge&#;iş D&#;nemi T&#;rk Edebiyatı Nasıldır? Ge&#;iş D&#;nemi Eserleri Ve &#;zellikleri

Haberin Devamı

 Geçiş Dönemi Türk edebiyatı, ilk İslami eserlerin meydana geldiği yüzyıla ilişkindir. Bu yüzyılda edebiyatın her alanında ikilik göze çarpmaktadır. Bu ikilik, geçiş döneminin en önemli ayırt edici niteliklerinden biridir. Türklerin Müslüman olduğu yüzyıl olan yüzyıl ile Divan edebiyatının başlangıcı olan yüzyıl arasında İslamiyet’in etkisinde kalınarak geçiş dönemi ürünleri verilmiştir. Geçiş dönemi Türk edebiyatında, İslamiyet’in, Arap ve Fars kültürünün etkisi görülürken bir yandan da eski Türk edebiyatı geleneği sürdürülmektedir.

Geçiş Dönemi Türk Edebiyatının Genel Eserleri

 Geçiş dönemi Türk edebiyatının önemli eserleri ve bu eserlerin yazarları şunlardır:

 Kutadgu Bilig ve Özellikleri- Yusuf Has Hacib

 Atabetü’l Hakayık ve Özellikleri- Edip Ahmet Yükneki

 Divan-ı Lügat-it Türk ve Özellikleri- Kaşgarlı Mahmut

 Divan-ı Hikmet ve Özellikleri- Ahmet Yesevi

 Dede Korkut Hikayeleri ve Özellikleri

 İslamiyet’in kabulü ile birlikte Türklerin toplumsal yaşamlarında etkili değişimler görülmüştür. Bu değişimler Türk edebiyatını da etkisi altına alarak edebiyatı dil, konu, ölçü ve biçim yönlerinde kendisini hissettirmiştir. Kutadgu Bilig, aruzla ilk Türkçe mesnevidir. yılında bitirilmiştir. Karahanlı hükümdarı Tabgaç Buğra Kara Han’a sunulan bir eserdir. Kitabın yazılış amacı ise insana her iki dünyada mutluluğa ulaşmak için izlenilmesi gereken yolu göstermektedir. Kitapta, temel ilkelerden bahsedilmektedir. Doğru adalet, mutluluk, akıl, anlayış, akıbet bu ilkeler arasındadır.

Haberin Devamı

 Divanü Lugati’t Türk, Kaşgarlı Mahmut tarafından yılları arasında kaleme alınmıştır. Yapıtın kelime olarak anlamı; “Türk Dilleri Sözlüğü” dür. Yazar, bu yapıtı Türkçe’nin Arapça kadar zengin bir dil olduğunu ispatlamak amacı ile sözlük biçiminde ’e yakın sözcük üzerinde çalışma ile oluşturulmuştur. Divan-ı Hikmet, Yeseviliğin kurucusu Ahmet Yesevi’nin tasavvufi şiirlerinin toplandığı eserdir. Yüzyılda yazılan bu eserde hece ve aruz ölçüleri kullanılmıştır.

 Atabetül Hakayık, Edip Ahmet Yükneki tarafından yüzyılda yazılmış manzum ahlak kitabıdır. Kitap içeriğinde ayetlerden, hadislerden yararlanılarak “ahlaklı olmanın yolları” anlatılmaktadır. Cömertliğin, alçakgönüllülüğün erdeminden, ihtiras ve kibrin kötülüğünden, bilginin yararlarından ve bilgisizliğin zararlarından, zamanın bozukluğundan bahsedilir. Toplam beyitten oluşan yapıt, konu başlıklarına ayrılarak ve aruz ölçüsü kullanılarak yazılmıştır.

Haberin Devamı

 Muhakemetü’l Lügateyn, Türkçenin zengin bir dil olduğunu ispatlamak amacı ile yazılmıştır. Ali Şir Nevai, Türkçenin Farsça gibi edebiyat ve kültürel bir dil olduğunu göstermek için kaleme almıştır. Kaleme alınış tarihi ise ’dir. Türkçe fiillerin, çekimlerin zenginliklerini, Türkçe dilinin uyak ve cinas olanaklarını anlatır. Sanatçıları, Türkçe dili ile eserlerini yazmaya teşvik eder.

Geçiş Dönemi Türk Edebiyatının Özellikleri Nelerdir?

 Türk edebiyatı, bu yüzyıllarda bir geçiş dönemi yaşamaktadır. Eski edebiyat geleneği bir taraftan sürdürülürken diğer taraftan yeni uygarlık devrinin edebiyat anlayışına uygun eserler verilir.

 Edebi eserlerde dil anlatımlarında Arapça ve Farsça kelimeler kullanılır.

Haberin Devamı

 Uygur alfabesinin yanı sıra Arap alfabesi de kullanılmaktadır.

 Şiirlerde milli nazım birimi dörtlük ve yeni şiir akımının nazım birim olan beyit yer alır. İ

 Eserlerde hece vezni ile birlikte aruz vezni bulunmaktadır.

Geçiş Dönemi Eserleri

Geçiş Dönemi ve bu dönemde yazılmış olan eserler, edebiyat derslerinde sıklıkla karşımıza çıkan ve bilmemiz gereken bir konudur. Bu dönemde İslamiyet&#;in kabul edilmesiyle birlikte verilmiş ilk eserleri ve o eserlerin özelliklerini &#;Geçiş Dönemi Eserleri&#; başlığında ele almaktayız.

Geçiş Dönemi

Geçiş Dönemi, Türk edebiyatı için &#;İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı&#; ile &#;İslamiyet Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı&#; arasında yer alan ve İslami Dönem&#;e geçişi ifade etmektedir. Geçiş döneminin genellikle Türklerin İslamiyet&#;i kabul ettiği yüzyıl ile Divan Edebiyatı&#;nın başlangıcı olan yüzyıl arasını kapsadığı kabul edilmektedir. Selçuklu, Karahanlı ve Çağatay dönemlerini içeren &#;Geçiş Dönemi&#;nde İslamiyet&#;in etkisiyle oluşturulmuş ilk eserler yer almaktadır.

Geçiş Dönemi Eserleri Özellikleri

İslamiyet&#;in kabul edilmesinden sonra Divan Edebiyatı&#;nın başlangıcına kadar olan dönemde yazılmış ilk eserlerimiz olan &#;Geçiş Dönemi Eserleri&#; aynı zamanda &#;İlk İslami Türk Eserleri&#; olarak da isimlendirilmektedir.

Geçiş Dönemi Eserler Özellikleri:

* Bu dönemde yazılmış eserler Hakaniye(Karahanlı)  Türkçesiyle yazılmıştır.

* Genel anlamda bu eserler didaktik niteliktedir.

* Amaç Türklere İslamiyet&#;i anlatmak ve sevdirmektir.

* Bu dönem eserlerinde Arapça ve Farsçanın etkisi görülmektedir.

* Nazım birimi olarak beyit ve dörtlük birlikte kullanılmıştır.

* Şiirler hece ve aruz ölçüsüyle yazılmıştır.

Geçiş Dönemi Eserleri Nelerdir?

İlk İslami Türk Eserleri ya da bir diğer adıyla &#;Geçiş Dönemi Eserleri&#; şunlardır:

a) Kutadgu Bilig

b) Divanü Lügati&#;t Türk

c) Atabetü&#;l Hakayık

d) Divan-ı Hikmet

A) KUTADGU BİLİG

* Mutluluk veren bilgi anlamına gelen Kutadgu Bilig, yılında Yusuf Has Hacip tarafından yazılmıştır.

* Bu dönemde yazılmış ilk eserdir.

* Kitabın amacı insanlara hem bu hem de öteki dünyada mutluluğun yollarını anlatmaktır.

* Türk edebiyatında yazılan ilk mesnevi olan eser beyit ve dörtlükten oluşur.

* Aynı zamanda eserde devlet yöneticileri hakkında bilgi içermesi nedeniyle siyasetname özelliği de taşımaktadır.

* Eser, dört kahraman ve onların simgeledikleri kavramları içermesi nedeniyle alegorik bir özellik taşır.

* Kutadgu Bilig Kahramanları ve Temsil Ettikleri Kavramlar:

Akıbet (hayatın sonu), kanaat

 

B) DİVANU LÜGATİ&#;T TÜRK

* Kaşgarlı Mahmut tarafından yılında yazılmış ilk Türkçe sözlük ve dil bilgisi kitabıdır.

* Araplara Türkçeyi öğretmek ve Türkçenin de Arapça kadar gelişmiş bir dil olduğunu göstermek için yazılmıştır.

* Yazıldı dönemin dilini, edebiyatını, kültürünü, coğrafyasını ve sosyolojisini yansıtması bakımından önemlidir.

* Günümüze kadar ulaşmış birçok koşuk, sagu ve sav bu eser içinde yer alır.

* Eserden &#;ten fazla sözcük yer almaktadır.

* Türk boylarının yaşadığı yerleri gösteren bir haritayı da içerir.

C) ATABETÜ&#;L HAKAYIK

* Hakikatlerin eşiği anlamına gelen eser yüzyılda din adamı ve şair olan Edip Ahmet Yükneki tarafından yazılmıştır.

* Hakaniye Türkçesiyle yazılmıştır.

* Eserde bilginin faydası, cahilliğin zararları, iyilik ve cömertlik gibi ahlaki konular işlenmiştir.

* Eser dini-ahlaki didaktik bir özelliğe sahiptir.

* İslamiyetin etkisiyle eserde bolca Arapça ve Farsça kelimeye yer verilmiştir.

* Eser 40 beyit ve dörtlükten oluşmaktadır.

* Türk edebiyatında İslam inancını telkin eden ilk eserdir.

D) DİVAN-I HİKMET

* Ahmet Yesevi&#;nin hikmetlerini içeren dini-tasavvufi nitelikte bir şiir kitabıdır.

* Hakaniye Türkçesiyle yazılmış eserde Arapça ve Farsça kelimeler de bulunmaktadır.

* Eser hem dörtlük hem de beyitlerle yazılmıştır.

* Eserde hem hece hem de aruz ölçüsü bir arada kullanılmıştır.

* Şiirler lirik ve didaktik özellikte yazılmış olup konular tamamen dini içeriğe sahiptir.

* Divan-ı Hikmet&#;te webgrid.co.uked&#;in hayatı ile mucizeleri, kıyamet gününün yakınlığı, dünyadan şikayet ve dervişliğin faziletleri gibi konular işlenmiştir.

Geçiş Dönemi Eserleri PDF + Video

Aşağıdaki bağlantılardan Deniz Hoca tarafından hazırlanmış olan &#;Edebiyat Ders Notları PDF&#; dosyası ile slaytını indirebilir, öğrencileriniz ve arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz.

Aşağıdaki bağlantılardan Deniz Hoca tarafından hazırlanmış olan &#;Geçiş Dönemi Eserleri PDF Çalışma Kağıdı&#; dosyası ile slaytını indirebilir, öğrencileriniz ve arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILAR
PDF / Slayt
Sınıf Ders Konuları
TYT Türkçe 
AYT Edebiyat

Admin

Geçiş Dönemi eserleri konu anlatımı ve özeti: Destandan Halk hikayesine Geçiş Dönemi eserleri, özellikleri

Bir nazım birimi olarak beyitler ile dörtlüklerin birlikte kullanıldığı ve Türk Edebiyatı ile Arap-Fars kültürü arasında bir yerde konumlanan Geçiş Dönemi eserleri özellikleri nelerdir? Geçiş Dönemi eserleri hangi lehçeyle yazılmıştır? İşte, tüm detaylar…

Türk Edebiyatında Geçiş Dönemleri Eserleri

Türklerin İslamiyet dinini kabul etmeye başladığı yüzyılla, Divan edebiyatının başlangıcı olarak kabul edilen yüzyıl arasında İslamiyet’in etkisi altında verilmiş olan ve İslam öncesi edebiyat ile İslami dönem edebiyat arasında bir anlamda geçiş dönemi ürünleri sayılan eserler, Türk Edebiyatında Geçiş Dönemi Eserleri olarak isimlendirilmektedir. 11 ve Yüzyıllarda ortaya çıkan bu eserlerde eski Türk kültürü ile Arap – Fars gelenekleri arasında yaşanan ikilik dikkat çekicidir.

Geçiş Dönemi Eserleri Ortak Özellikleri

Dini ve tasavvufi edebiyatın örneklerinin de verildiği geçiş dönemi eserleri özellikleri şu şekilde sıralanabilir:

Geçiş Dönemi Eserleri Nelerdir?

Türk Edebiyatı Geçiş Dönemi’nde öne çıkan 5 eser ve bu eserlerin yazarları şu şekildedir:

Kutadgu Bilig – Yusuf Has Hacib

yılından tamamlanan bu eser kelime anlamı olarak kutlu olmanın bilgisi anlamına gelmektedir. İnsana her iki dünyada da mutluluğa ulaşmanın yollarını anlatan bu eser Yusuf Has Hacib tarafından Tabgaç Buhra Han’a sunulmuştur.

Atabet’ül Hakayık – Edip Ahmet Yükneki

Aruz ölçüsü ve dörtlükler formunda yazılan bu eserin nerede ve ne zaman yazıldığı kesin olarak bilinmemektedir. Bilginin yararı ve bilgisizliğin zarının anlatıldığı bu eserde, dünyanın ve insanın bilinmesinin sadece akıl yoluyla olabileceği anlatılmıştır.

Divan-i Lügat’it Türk - Kaşgarlı Mahmut

  1. yüzyılda yazılan bu eser Türk dilini Araplara öğretmek amacıyla Arapça yazılmış bir eserdir. Türkçenin ilk sözlüğü olarak kabul edilen bu kitapta yaklaşık Türkçe kelimenin Arapça karşılıkları verilmiştir.

Divan-ı Hikmet – Ahmet Yesevi

Dini ve tasavvufi bir yapıda olan bu eserde peygamber hayatı, dervişlik hakkında öğüt ve cennet ile cehennem tasvirleri yer almaktadır. Anadolu’da yayılan bu eserdeki görüşler, kısa sürede halkı etkilemiş ve daha sonra kurulacak olan birçok tarikata da kaynak olmuştur.

Dede Korkut Hikâyeleri

Destandan hikâyeye geçiş dönemi eserleri dendiği zaman akla ilk gelen eser Dede Korkut Hikâyeleri olacaktır. Orta Asya’da şekillenmeye başlanan bu hikâyelerde Türk töresine dair birçok konu işlenmiştir.

Geçiş Dönemi Eserleri Didaktik Midir?

Belli bir düşünceyi aktarmak, öğretmek için yazılan ve sonunda bir ahlak dersi çıkarılmasını amaçlayan eserlere edebiyatta didaktik eser adı verilmektedir. Peki, Geçiş Dönemi eserleri didaktik midir? Bu dönemde meydana getirilen eserler didaktik eser olarak nitelendirilmektedir. Çünkü bu eserlerdeki ana amaç, İslamiyet’i yeni kabul etmiş olan Türklere İslam dinini anlatmak ve açıklamak olarak belirlenmiştir.

Geçiş Dönemi Eserleri Hangi Lehçeyle Yazılmıştır?

Geçiş Döneminde meydana getirilen eserler Hakaniye Lehçesi de denilen Karahanlı Türkçesi ile yazılmıştır. Uygur Türkçesinin devamı olarak değerlendirilen bu lehçe Divan-ı Lügat’it Türk, Atabet’ül Hakayık adlı eserlerde de kullanılmıştır.

Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı

İslamiyet Sonrası İlk Edebi Eserler-Yazarlar ve Özellikleri

İslâmî dönem Türk edebiyatının ilk ürünleri  ve yüzyıllarda ortaya çıkar. Bunlardan ilki, Karahanlı Devleti zamanında Hakaniye Türkçesi ile yazılmış olan Yusuf Has Hâcip&#;in Kutadgu Bilig&#;idir. Aynı yüzyılda yazılmış bulunan Kâşgarlı Mahmut&#;un Divânü Lûgati&#;t-Türk&#;ü de İslâmî devir Türk edebiyatının ilk ürünlerindendir. Bu eserler arasına XII. yüzyılın başında Yüknekli Edip Ahmet&#;in kaleme aldığı Atabetü&#;l-Hakâyık&#;ı da katmak gerekir. XII. yüzyılda Orta Asya&#;da Ahmet Yesevî, dinî-tasavvufî halk şiirinin ilk güzel örneklerini vermiştir. İlk İslâmî eserlerin meydana getirildiği bu yüzyıllarda edebiyatın her alanında bir ikilik bulunmaktadır. Bu da, geçiş döneminin bir özelliğidir.

Türklerin Müslüman olduğunu kabul ettiğimiz yüzyılla, Divan edebiyatının başlangıcı olarak kabul edilen yüzyıl arasında İslamiyet&#;in etkisi altında verilmiş olan, bir anlamda geçiş dönemi ürünlerimiz sayılan eserler yer almaktadır.

Bu dönem Türk edebiyatı bir yandan İslam inancı ve bunun getirdiği Arap ve Fars kültürünün etkisine girerken bir yandan da eski Türk Edebiyatı geleneğini sürdürmeye çalıştığından bir ikilem yaşamıştır.

Geçiş Dönemi Türk Edebiyatının Genel Özellikleri

a) Türk edebiyatı bu yüzyıllarda bir geçiş dönemi yaşar. Bir yandan, eski edebiyat anlayışı sürdürülürken, öbür yandan yeni medeniyetin edebiyat anlayışına uygun eserler verilir.
b) Dilde Arapça ve Farsça kelimeler görülür.
c) Uygur alfabesi yanında, Arap alfabesi de kullanılır.
d) Şiirlerde, hem millî nazım birimi olan dörtlük, hem de yeni şiirin nazım birimi olan beyit kullanılmıştır.
e) Hece vezni ile birlikte aruz veznine de yer verilmiştir.

Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı Eserleri (İlk İslamî Ürünler) şunlardır:

  1. Kutatgu Bilig ve Özellikleri &#; Yusuf Has Hacip
  2. Atabetü&#;l Hakayık ve Özellikleri &#; Edip Ahmet Yükneki
  3. Divanu Lügat&#;it Türk ve Özellikleri &#; Kaşgarlı Mahmut
  4. Divan-ı Hikmet ve Özellikleri &#; Ahmet Yesevi
  5. Dede Kotkut Hikayeleri ve Özellikleri

Ayrıca bakınız ⇒

Divan Edebiyatı

Ge&#;iş D&#;nemi Eserleri nelerdir? Ge&#;iş D&#;nemi Eserleri'nin &#;zellikleri neler?

asırda başlayan geçiş dönemi tasavvuf ve divan edebiyatı dönemi olarak biliniyor. Dönemin en önemli temsilcilerinin verdiği eserler tasavvufun Anadolu'da yaygınlaşmasını sağlamıştır.

GEÇİŞ DÖNEMİ ESERLERİ NELERDİR?

1- Kutadgu Bilig

Türk Edebiyatındaki ilk mesnevilerden biri olan Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacip tarafından kaleme alınmıştır. Mevlana Celaleddin Rumi başta olmak üzere birçok mutasavvıf şair, yazdıkları mesnevilerde Kutadgu Bilig'ten etkilenmiştir.

Bu eser aruz vezniyle yazılmış olmasına rağmen sade bir dil kullanılmıştır. Hikemi bir tarzda yazılan eserde didaktik bir üslupla yazılmıştır. Kutadgu Bilig'de bir hükümdarda bulunması gereken nitelikler sıralanmıştır. Yusuf Has Hacip'e göre bir hükümdar herkese adil davranmalı ve kimseyi kayırmamalıdır.

2- Divan-ı Lügat'it Türk

yüzyılda yazılan Divan-ı Lügat'it Türk'ün yazarı Kaşgarlı Mahmut'tur. Eserin yazılış amacı Araplara Türkçeyi öğretmektir. Kitapta öz Türkçe kelimelerin bazıları çeşitli kıssalarla ve atasözleriyle birlikte anlatılmıştır.

3- Dede Korkut Hikayeleri

Anonim bir eser olan Dede Korkut Hikayeleri, toplam 12 öyküden oluşmaktadır. Bu kitapta yer alan en ünlü hikaye Deli Dumrul'dur.

4- Atabetü'l Hakayık

Edip Ahmet Yükneki tarafından kaleme alınan Atabetü'l Hakayık adlı eserde tasavvufi şiirler yer alır. İlahi aşk, vahdet-i vücut ve vahdet-i şühud gibi tasavvufi gibi konular Atabetü'l Hakayık adlı kitabın temel konuları arasında yer alır.

GEÇİŞ DÖNEMİ ESERLERİNİN ÖZELLİKLERİ

1- Geçiş döneminde yazılan eserlerin ortak özelliği Türkçenin sade ve yalın bir şekilde kullanılmasıdır. Bunun en büyük nedeni, tasavvufun temel ilkelerinin geniş halk kitleleri tarafından bilinmesini sağlamaktır.

2- Bu dönemde fenafillah, bekabillah, ayan-ı sabite, galu-bela, tövbe etmenin faziletleri gibi İslami konulara ağırlık verilmiştir.

3- Geçiş dönemine kadar yazılan eserler genellikle fıkıh ve kelam ilmine dairken, geçiş döneminde tasavvufi konular ön plana çıkmıştır.

4- Birçok yazar insan-ı kamil olmanın yollarını ve usullerini ayrıntılı bir şekilde ele almıştır.

5- Bu dönemden sonra kaleme alınan eserlerde Arapça ve Farsça kelimeler hem manzum eserlerde hem de düz yazılarda sık sık kullanılmaya başlanmıştır.

Destandan halk hikayesinde geçiş dönemi eserleri ve özellikleri - Geçiş dönemi eserlerinin biçim ve içerik bakımından ortak özellikleri

Türklerin Müslümanlığı kabul etmesiyle birlikte divan edebiyatına geçiş gerçekleşmiş oldu. Zamanlar içerisinde İslamiyet'in etkisi altında kalan edebiyatımız bir geçiş dönemi yaşamıştır. Bu dönem aynı zamanda bir kargaşaya sebep olmuştur. Bir yanda İslam inancı ile Arap ve Fars kültürünün kaynaşması öne çıkarken diğer yanda ise eski geleneksel Türk edebiyatı kültürü devam ettirilmeye çalışıldı.

GEÇİŞ DÖNEMİ ESERLERİ NELERDİR?

Orta Asya'dan başlayarak Anadolu'ya uzanan geçiş dönemi eserlerinin birçoğu günümüze kadar ulaşmıştır. Böylece yüzyıldan başlamak suretiyle farklı dönemlerde önemli eserler tarihteki yerini almıştır. Hem halk şiiri hem de divan edebiyatı ile birlikte birçok farklı konu üzerinde ön plana çıkan geçiş dönemi eserleri, edebiyatın her alanında bir ikilik ortaya çıkarmıştır. Bu ise geçiş dönemi eserlerinin önemli özellikleri arasında yer almaktadır. Bu doğrultuda geçiş dönemi eserlerini şöyle dile getirebiliriz:

GEÇİŞ DÖNEMİ ESERLERİ ÖZELLİKLERİ

Kutadgu Bilig:

Divanü Lügati't Türk:

Atabetü'l Hakayık:

Divan-ı Hikmet:

Dede Korkut Hikayeleri:

GEÇİŞ DÖNEMİ ESERLERİ HANGİ LEHÇE İLE YAZILMIŞTIR?

Geçiş dönemi eserleri 11 ve yüzyıllarda ortaya çıkar. Geçiş dönem eserlerinde Arap ve Farsça kelimeler ön plandadır. Uygur alfabesine ek olarak Arap alfabesinin izleri de görülmektedir. Geçiş dönemi eserlerinin merak edilen özelliklerinden bir tanesi bu eserlerin hangi lehçe ile yazılmış olduğu konusudur. Geçiş dönemi eserleri Hakaniye Lehçesi ile yazılmıştır.

GEÇİŞ DÖNEMİ ESERLERİ DİDAKTİK MİDİR?

Geçiş dönemi eserleri Türk edebiyatı için çok önemli yere sahiptir. Bu eserlerin birçok özelliği vardır. Geçiş dönemi eserleri 11 ve yüzyıllarda ortaya çıkmış olup bu eserler Türk edebiyatı eserleri ile İslam sonrası Divan edebiyatı eserleri ile kaynaşmıştır. Bu dönemin eserlerinin ortak özelliklerinden biri de didaktik olmasıdır. Didaktik eser ise öğretici eser demektir. Bu eserler öğretici metinlerdir.

GEÇİŞ DÖNEMİ ESERLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

Biçim özellikleri:

İçerik özellikleri

nest...

gelişim planı örnekleri 2022 doğum borçlanmasi ne kadar uzaktaki birini kendine aşık etme duası 2021 hac son dakika allahümme salli allahümme barik duası caycuma hava durumu elle kuyu açma burgusu dinimizde sünnet düğünü nasil olmali başak ikizler aşk uyumu yht öğrenci bilet fiyatları antalya inşaat mühendisliği puanları malta adası haritada nerede