Bozanın Faydaları Cinsel
Boza Nedir?
Kışın sembol içeceklerinden olan bozanın sağlıklı şekilde ve ölçüde tüketildiğinde pek çok faydası bulunur. Kış günlerinde genellikle tercih edilen sıcak içeceklerin yanında boza, soğuk içilse de çok tüketilir. Tatlı-ekşi bir tada sahiptir ve bu nedenle de karakteristik bir tadı olduğu kabul edilir. Boza kelimesi, Farsça’da darı anlamına gelen ‘buze’ kelimesinden gelir. Geçmişte kış mevsiminde satıcıların sokak sokak gezerek sattığı boza, Osmanlı’da önemli bir yere sahip. Bugün bira ile çok farklı olsa da, boza bilinen en eski tip bira olarak kabul edilir. 1074’te Kaşgarlı Mahmut’un Divan-ü Lügat-i Türk eserinde bozanın darıdan yapıldığı belirtilmiştir. Eski zamanlarda Kafkasya’da yaşayanların boza tükettiği bilinir. Kırım, Balkanlar, Kafkaslar, Orta Asya ve Mısır’a da yayılmış boza, Doğru Avrupa ve Balkanlar’da da tüketilmeye başlanmıştır. 16. yy’da ise boza dükkanlarda satılmaya başlanmıştır.
Boza Nedir?
Boza; darı irmiği, şeker ve sudan yapılan fermente bir içecek türüdür. Boza mayalanarak oluşur ve probiyotik içerir. Fermantasyon süreçleri bozaya göre farklılık gösterebilir. Bu da bozanın kalitesinin değişmesinin bir nedenidir. Fermantasyon sürecindeki farklılıklar fonksiyonel ve sindirilebilir özelliklerini de değiştirir. Boza, 30 derece sıcaklıkta 24 saat fermantasyon için dinlendirilir. Daha sonra 4-5 derecede buzdolabına koyulur ve servise hazır hale getirilir.
Bozanın Besin Değeri ve Kalorisi
1 çay bardağı ortalama 210 kalori içeren bu içeceğin enerjisi içeriğindeki karbonhidrattan gelir. Proteini eser miktarda olan boza tamamen karbonhidrat kaynağı bir besin olarak görülebilir. Enerji ihtiyacı artan kişiler, boza tüketebilir.
Boza arpa, yulaf, buğday, mısır, pirinç ve darı gibi tahıllardan yapılır. Bu tahıllar, kanser ve kalp hastalıklardan koruyan fenolik asit açısından zengindir. Tahıllar demir, selenyum, magnezyum, B vitaminleri ve liften oluşurlar. Yüksek lif ve özellikle B grubu (B1, B6, B12 vitaminleri) vitamin deposu olarak da bilinen bozanın karbonhidrat kaynağı olduğu unutulmamalı. 1 çay bardağı yaklaşık ortalama 3 dilim ekmeğe eşdeğerdir. Bu nedenle porsiyon miktarı ve sıklığına mutlaka dikkat edilmeli.
Gluten Alerjisi ve İntoleransı Olanlar Dikkat!
Türkiye’de yapımında genellikle darı irmiği kullanıldığı için bu bozalar glutensizdir. Ancak arpa, buğday, yulaf gibi diğer tahıllar da yapımında kullanılabilir. Gluten hassasiyeti ya da çölyak hastalığı olan kişiler darıdan yapıldığından emin olmalı ve bu koşulla tüketmelidir.
Diyabeti, insülin direnci ve hipoglisemisi olanlar da boza tüketiminde çok dikkatli olmalıdır. Mayalı ürünlerin tüketimi gut hastalıklarının ataklarını şiddetlendirebilir. Bu kişilerin diyetlerinde olabildiğince mayalı ürünlerden kaçınmaları gerekir. Bu nedenle mayalı olan boza tüketiminden kaçınmalıdır. Kilo vermeye çalışan kişiler de tüketimine dikkat etmeli. Zira bozanın yüksek kalorili bir içecek olduğu unutulmamalı. Enerji değeri göz önünde bulundurularak günlük ekmek tüketimlerinden kısarak nadir olarak boza tüketmeliler.
Boza Nasıl İçilir?
Genellikle tarçın ve leblebi ile içilen boza soğuk içime uygundur. Boza maya içeren bir içecek olduğu için saklama koşulları çok önemlidir. Maya üremesine karşı açıldıktan sonra kısa bir süre içinde tüketilmelidir ve serin yerde saklanmalıdır. Buzdolabında +4 derecede saklanması raf ömrünü uzamasını sağlar. Bozada oluşan kötü koku ve kabarcıklar bozanın bozulmuş olabileceğinin göstergesidir.
Boza Nasıl Yapılır?
Darı irmiği, şeker ve suyun kullanıldığı bozanın üretimi; hammaddenin hazırlanması, kaynatma, soğutma, süzme, şeker ilavesi ve fermantasyon aşamalarından oluşur. Sıcaklık fermantasyonda en belirleyici etmendir.
Geleneksel bir içecek olan bozanın faydaları şunlardır:
Sindirimi Kolaylaştırır
Boza içerdiği aktif mayalarla ve laktik asitle sindirim sistemini rahatlatır. Ancak fazla tüketilmesi halinde gaz ve ishal gibi sorunlara neden olabilir.
Bağışıklığı Güçlendirir
Antioksidanlar açısından zengin olan boza bağışıklık sisteminin kuvvetli olmasında önemli yer tutar. Probiyotik bakterilerle bağırsak florasını düzenleyerek bağışıklığı güçlendirir. Böylece soğuk algınlığı ve kanserden korunmaya da yardımcı olur. Antimikrobiyal özelliğe sahip bu sıvının çeşitli enfeksiyonların tedavisinde de etkili olduğu bilinir. Öksürük tedavisinde yardımcı olabileceği düşünülür.
Anne Sütünü Artırır
Emziren annelerde artan enerji ve sıvı ihtiyacını karşılamaya yardımcı olup süt yapımını artırır.
Çocuklarda Büyümeyi Destekler
Çocuklarda büyüme için gerekli olan enerji ihtiyacını karşılamaya yardımcı olur. Artan enerji ihtiyacı ile birlikte metabolizmadaki süreçleri yönetmek için vitamin gereksinimleri de artar. B vitaminleri karbonhidrat metabolizmasında yer almakla beraber, hafızayı güçlendirmeye yardımcı olur ve odaklanmayı kolaylaştırır.
Sporcularda Enerji İhtiyacını Karşılar
Uzun saatler yoğun antrenman yapan sporcuların enerji ihtiyaçları artar. Tüketimi bu ihtiyacın hızlı karşılanması iyi bir içecektir. B grubu vitaminleri, karbonhidratların yakılıp enerji açığa çıkmasını sağlar ve sinir sistemini korur. Probiyotik olmasıyla da sporcuların bağışıklık sistemine destek olur.
Depresyonu Önlemeye Yardımcı
Duygu durumu üzerinde etkili olan B grubu vitaminlerinin kaynağı olan boza, bu etkisi ile anksiyetenin önlenmesinde etkilidir. Ayrıca probiyotik yönü ile de bağırsak florasını düzenleyerek depresyon eğilimini azalmasına yardımcı olur. Sinir sistemi üzerinde pozitif etkisi olduğu düşünülür. Özellikle yıpranmış sinirlerin rahatlamasını ve sakinleşmesini sağlayabilir.
*Bu içeriğin geliştirilmesinde Tıbbi Direktörlük katkı sağlamıştır.
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Acıbadem Sağlık Grubu'nun tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.
Boza Nasıl ve Neyden Yapılır? Nasıl İçilir?
Boza, geleneksel bir içecektir ve pek çok kişi tarafından merak edilir. Sıklıkla tükettiğimiz çay, kahve gibi seçeneklerden çok daha farklı bir yapısı olan bu lezzet, kış aylarının vazgeçilmezleri arasındadır. Her ne kadar kış içeceği olsa da soğuk hâlde tüketildiği için benzerlerinden ayrılır. Tarihi oldukça eskilere dayanan içecek, günümüzde pek çok ülkede sevilerek tüketilir. Çok basit bileşenlerin bir araya gelmesi ile oluşan bu lezzet özellikle Ramazan ayında pek çok kişinin sofrasını süsler. Sayısız faydası ve benzersiz bir lezzeti bulunan bu içeceği gelin hep beraber inceleyelim.
Boza Nedir? Neyden Yapılır?
Çoğumuzun aşina olduğu bir içecek olan boza, özellikle kış aylarında sevilerek tüketilen geleneksel gazsız içecek çeşitlerindendir. Günümüzde eskisi kadar sık içilmediği için bozanın içinde neler var sorusunun cevabını çoğu kişi merak eder. Tarihi Orta Asya’ya dayanan bu içecek oldukça basit bir kaç malzemenin bir araya getirilmesi ile elde edilir. Boza nasıl yapılır sorusunun cevabı olabilecek en basit tarif; darı irmiği, su ve şekerden oluşur.
Market raflarında da rastlayabileceğiniz bu içeceği birkaç basit malzeme ile evde kolayca hazırlayabilirsiniz. En basit tarif ise her evde bulunan bulgur ve pirinç kullanılarak hazırlanandır. Bu malzemeler şeker ve maya ile kaynatıldığında evde boza yapmak mümkün hâle gelir. Elbette tek tarif bu değil. Oldukça geniş bir coğrafyaya yayılmış olan bu içeceğin arpa, çavdar ve mısır kullanılarak yapılan versiyonları da bulunur. Bu nedenle boza nasıl yapılır tarifini incelerken kendi beğeninize hitap eden tatları karışımın içerisine ekleyebilirsiniz.
Boza Nasıl Tüketilir?
Boza nasıl içilir sorusu bu içeceği ilk kez deneyecek olanların merak ettiği sorular arasındadır. Kış aylarında tüketilmesi sebebiyle salep gibi sıcak içildiği sanılsa da aslında soğuk tüketilen bir içecektir. Bunun sebebi içerisinde maya bulunmasıdır. Söz konusu bileşen sıcakta aktif hâle gelerek fermantasyon başlattığı için içecek ısıtılmadan içilir. Bozanın ısıtılması ya da sıcağa maruz kalması ekşimesine sebep olur. Yine de ılık bir biçimde tüketmeyi tercih edenler de vardır.
Söz konusu içeceğin diğerlerine nazaran koyu bir kıvamı bulunur. Bu sebeple kaşıkla da tüketilebilir. Tek başına da oldukça lezzetli olan bu içeceği bazı ufak eklemelerle daha lezzetli bir hâle getirmek mümkündür. En yaygın yöntem içmeden önce tarçın eklemektir. Tarçın içeceğe hoş bir aroma ve koku ekleyerek içimi daha keyifli bir hâle getirir. Tıpkı tarçın gibi leblebi de boza içerken tercih edilebilecek lezzet artırıcı öneriler arasında yer alır.
Bozanın Faydaları Nelerdir?
Boza nasıl içilir faydaları nelerdir gibi sorular ilk kez bu içeceği deneyen ve aşina olmayan kişilerin aklına takılır. İçeceğin basit bir malzeme listesi olsa da sağlık açısından bir hayli faydalıdır. İçeriğindeki laktik asit sayesinde hazmı kolaylaştırır ve sindirimi düzenler. Bu sebeple özellikle Ramazan ayında sevilerek tüketilir. Ayrıca vücut için yararlı protein, demir, fosfor gibi maddeler içerir. Bunlar, bağışıklık sistemini destekleyerek vücudun direncinin artırılmasına yardımcı olur.
Yüksek kalorili bir içecek olduğu için kilo almak istemeyen kişiler tarafından bilinçli bir şekilde tüketilmesi tavsiye edilir. Vücut ağırlığını artırmak isteyen kişiler ise beslenme rutinlerine bu içeceği ekleyerek süreci hızlandırabilir. Bu lezzetli karışımın zihin açıcı ve yorgunluk giderici olduğu da bilinir. Tadı damağınızda kalacak enfes boza çeşitlerini Trendyol üzerinden inceleyebilirsiniz.
Boza İçindeki Bakterilerin Faydaları
Bozanın tarihi, Orta Asya'ya dayanır ve tahılın fermente edilmesi ile elde edilen ilk içeceklerden biri olarak kabul edilir. Boza, fermente bir içecek olduğu için için de probiyotik bakteriler bulunur. Bu canlı bakteriler, bağırsak sağlığını desteklemeye ve sindirim sistemini düzenlemeye yardımcı olur. Ayrıca probiyotikler bağışıklık sistemini güçlendirir ve vücutta zararlı mikroorganizmaların üremesini engelleyerek hastalıklara karşı koruma sağlar. Boza, aynı zamanda B vitamini ve mineraller açısından zengindir ve enerji sağlar.
Boza ve diğer fermente içecekler, sağlık açısından faydalı olan probiyotik bakteriler ve mayalar içerir. Bu içecekler, dünya genelinde farklı kültürlerde benzer sağlık etkilerine sahip olmalarına rağmen her biri kendine özgü tatlar ve üretim süreçleri ile ayrılır. Fermente içeceklerin sağlığa faydalı etkilerinden yararlanmak için diyetinize bu tür içeceklerden birini dahil ederek çeşitlilik sağlayabilirsiniz.
Boza Tarifi ve Malzemeleri
Boza nasıl yapılır evde denemek için bazı malzemelere ihtiyacınız vardır. Boza yapmak için gerekli malzemeler şunlardır: 2 su bardağı buğday veya mısır unu, 8 su bardağı su, 1 su bardağı toz şeker ve 1 çay kaşığı maya (isteğe bağlı). Buğday veya mısır ununu 8 su bardağı su ile karıştırarak kaynamaya başlayana kadar karıştırarak ısıtın. Daha sonra kısık ateşte karışım koyu bir hale gelene kadar devamlı olarak karıştırarak pişirin. Karışım koyulaştığında, ocaktan alın ve oda sıcaklığına ulaşana kadar soğumaya bırakın.
Son olarak şekeri ve mayayı ekleyin ve iyice karıştırın. Karışımı temiz ve kuru bir kavanoza dökün ve üzerini bir tülbent veya bezle örtün. Oda sıcaklığında en az 24 saat fermente olması için bekletin. Fermente süresi sonunda bozayı buzdolabında soğutarak saklayın. İçerken üzerine tarçın serpebilir ve yanında leblebi ile servis yapabilirsiniz.
Boza ve Diğer Fermente İçeceklerin Karşılaştırması
Boza, dünya genelinde farklı kültürlerde benzer fermente içeceklere rastlanmaktadır. Örneğin kefir, kombucha ve kvass, diğer fermente içeceklerden bazılarıdır. Bu içeceklerin her biri farklı hammadde ve üretim süreçleri kullanır, ancak hepsi probiyotik bakteriler ve mayalar açısından zengindir ve bu sayede sağlık açısından benzer faydalar sunar.
Kefir, özellikle Kafkasya bölgesinde popüler olan fermente bir süt ürünüdür ve kefir tanesi adı verilen kültürlerle yapılmaktadır. Bağırsak sağlığına ve sindirim sistemine faydalı probiyotik bakteriler içeren kefir, aynı zamanda kalsiyum ve protein açısından zengindir. Kombucha ise Çin kökenli fermente bir çay içeceğidir. Kombucha; çay, şeker ve SCOBY adı verilen simbiyotik kültürle yapılmaktadır. Bu içecek, probiyotik bakterilerin yanı sıra antioksidan ve B vitaminleri açısından da zengindir. Kvass, özellikle Rusya ve Doğu Avrupa ülkelerinde tüketilen fermente bir içecektir. Kvass, genellikle çavdar ekmeği ve maya kullanılarak yapılır. İçerisinde probiyotik bakteriler ve B vitaminleri bulunur. Boza yapma aşamasında ihtiyacınız olan tüm bilgilerin yer aldığı yemek kitaplarını hemen Trendyol’dan inceleyerek sipariş edebilirsiniz.